ÂŞIK BAHATTİN YILDIZOĞLU’NU ANLAMAK

Yıl 2019, Sayı: 44, 241 - 251, 15.12.2019

Erdoğan Altınkaynak

https://doi.org/10.17498/kdeniz.638753

Cited By: 4

Öz

Halk şiiri özellikle Âşık Edebiyatı şiirleri üzerine,
Türkiye’de yapılan tahlil ve tenkitler henüz yerine oturmamıştır. Tahlil ve
tenkitler klasik olarak şekil özellikleri hakkında bilgi verme, dörtlükleri
izah etmeye çalışma, âşıkların hayat hikâyeleri ile çalışmayı birleştirip sonlandırılmaktadır.
Sembolleri, benzetme unsurlarını, yaşanılan coğrafya ile birleştirmeden ve
şairi içinde yaşadığı topluma ait değer yargılarını nasıl kullandığına dair bir
bilgi aktarmadan yapılacak tahlil ve tenkitlerin eksik olacağını düşünüyoruz.

Kuzeydoğu Anadolu bölgesi hem etnik kimlik açısından ve hem
de coğrafi özellikler açısından diğer bölgelerden farklılıklar gösterir. Kars –
Ardahan sınırları içerisinde yaşayanlar daha çok hayvancılık ile geçinirler.
Iğdır ve Artvin ise her türlü ziraatın yapılabildiği illerdir. Kars – Ardahan
coğrafyasında kışlar oldukça soğuk, yazları ise serindir.

Bölgede farklı etnik kimlikte ve inanç yapısında topluluklar
yaşamaktadır. Alevi, Sünni, Caferi; Azeri, Terekeme, Yerli, Türkmen, Kürt,
Çerkez, Zaza bu toplulukları oluşturur. Böyle bir renklilik bölgede mizahi
unsurların da çeşitlenmesine sebep olmaktadır.

Âşık Bahattin Yıldızoğlu, Âşık Şenlik koluna mensup ve
günümüz Kuzeydoğu Anadolu bölgesinde ustalık derecesine yakın bir âşıktır. Yurt
içi ve yurt dışında çok sayıda sanatını icra etme imkânı bulmuştur. Kendisine
mahsus hicivleri ile tanınır.

1997 yıllarında yakından tanıdığımız Yıldızoğlu,
hayvancılığa yönelik tarım bölgesinde yaşamış ve bu bölgenin coğrafi, sosyal ve
kültürel birikimlerini eserlerine başarıyla yansıtmıştır. Bu çalışmada Âşık
Bahattin Yıldızoğlu’nun bazı şiirlerinden hareketle sanatına etki eden
unsurları ele alacağız.  Âşık Bahattin
Yıldızoğlu’nun şiirlerinden hareketle yapacağımız tahlilin, bundan sonraki
çalışmalara ışık tutması hedeflenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Âşık Edebiyatı, Bahattin Yıldızoğlu, Kars, Kuzeydoğu Anadolu, Aşıklık Geleneği

Kaynakça

• ALTINKAYNAK, E.,(2015) Kars Halk Âşıkları, Ardahan Üniversitesi Yayınları, Ankara
• ALTINKAYNAK, E.,(2015) Çobanoğlu Âşıklar Kahvesi Derlemeleri - I, Ardahan Üniversitesi Yayınları, Ankara
• ARTUN, E., (2011) âşık Edebiyatı Metin Tahlilleri, Karahan Kitabevi, 2. Baskı, Adana.
• DURBİLMEZ, B. (2010) Âşıklık Geleneklerinde Saz, Milli Folklor, yıl 22, Sayı 85, Ankara
• DURBİLMEZ, B. (2014) Karslı Âşık Murat Çobanoğlu/ Hayatı, Sanatı ve Eserleri, Kardeşler Matbaası: Kayseri, 2014.
• DURBİLMEZ, B. (2018) Âşık Edebiyatı ve Taşpınarlı Halk Şairleri, 5. Baskı, Akçağ yayınları: Ankara, 2018
• BALKAYA, A, (2017) Âşık Bahattin Yıldızoğlu ve Şiir Dünyası, Fenomen Yayıncılık, Erzurum,
• ERGUN, P, (2014) Toplumsal Uygulamalarda Âşıkların İşlevi, Karadeniz Uluslar Arası Bilimsel Dergi, Sayı 22, sayfa. 122 – 126, Ankara.
• ÖZARSLAN, M. (2001) Erzurum Âşıklık Geleneği, Akçağ Yayınları, Ankara.