SİNOPE ANTİK KENTİ'NDEN BİR GRUP İON BAŞLIĞI

Yıl 2020, Sayı: 45, 1 - 22, 03.03.2020

Nazli Yıldırım

https://doi.org/10.17498/kdeniz.653589

Cited By: 1

Öz

Söz konusu bu çalışmada Paphlagonia Bölgesi'nde yer alan Sinope Antik kenti içerisinde tespit edilmiş olan bir grup İon başlığı incelenmiş olup tüm bu başlıkların tipolojilerinin belirlenmesi, hangi tür yapılara ait olabileceği ve tarihlendirilmesi gibi konulara yer verilmiştir. Tümü bezemesiz abakuslu, astarsız volütlü ve üç yumurtalı kymationa sahip olmalarıyla belirgin bir grup oluşturan bu başlıkların yan yüzleri birbirinden farklı pulvinus ve balteus bezemelerine sahiptir. Örnekler aynı tipolojik özelliklere sahip olsalar da detaylarda gözlemlenen işçilik farklılıkları ve bezeme zenginliği, kentte önemli bir yerel atölyenin ya da en azından dönemin popüler mimari uygulamalarını ve bezemelerini bilerek uygulayabilen yetenekli ustaların varlığı konusunda önemli ipuçları barındırmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Karadeniz, Paphlagonia, Sinope, İon Başlığı, Mimari Bezeme

Teşekkür

Söz konusu çalışmanın her aşamasında verdikleri bilgi, destek ve yardımlar için başta Sayın Eray Aksoy olmak üzere Sinop Arkeoloji Müzesi'nin değerli arkeologları Sayın Asuman Dönmez ve Sayın Ercan Kanbur'a en içten teşekkürlerimi sunuyorum.

A GROUP OF İONİC CAPİTALS FROM ANCİENT SİNOPE

Öz

In this study, a group of Ionic capitals identified in Sinope Ancient City in Paphlagonia Region were examined and determination of the typology of all these capitals, what kind of structures they belong to and dating. All of these capitals, which have a distinctive group with undecorated abacus, unlined volute and three egg kymation, have different pulvinus and balteus decorations on their side faces. Although the samples have the same typological characteristics, the differences in workmanship and the richness of decoration observed in the details provide important clues about the presence of an important local workshop or at least the skilled craftsmen who can knowingly apply the popular architectural practices and ornaments of the period.

Anahtar Kelimeler

Black Sea, Paphlagonia, Sinope, Ionic Capital, Architectural Decoration

ГРУППА ИОНИЧЕСКИХ КАПИТЕЛОВ ИЗ ДРЕВНЕГО СИНОПА

Öz

В нижеследующей статье исследуются группа ионийских капителей в районе Пафлагонии
древней части города Синоп, определяется типология названий, структура и дата
их строения. В исследовании оцениваются A/B фасады 17-и капителов, которые
имеют богатое разнообразие украшений и с точки зрения расположения
типологически демонстрируют традиционные особенности абаки, улитки, кимации и
пальметт. Пулвины и балтеи, расположенные по
бокам ионической столицы, также имеют очень богатое разнообразие украшений. Имеются, также, примеры по бокам головы, в которых использована
техника т.н. ложного балтея. Она отделяет два пулвина друг от друга в середине с глубоким профилем полости и
делает их кажущими. Типологические и стилистические детали, наблюдаемые среди
названий, обычно указывают на 2-й век нашей эры, особенно период Римской
империи в Анатолии. Учитывая их близкое сходство с примерами Тьятейры,
Пергама Асклепиона и колоннами Перге и их одинаковые размеры (Каталог №
7-17, фото 7-17) предполагается, что 10 голов могут быть связаны с   колонной улицей. Хотя образцы имеют одинаковые типологические особенности,
однако имеется различия в мастерстве и отделке, наблюдаемые в деталях. Всё это содержит подсказки о
наличии важной местной мастерской в городе или, по крайней мере, умелых
мастеров, которые могли применять и следовать популярным архитектурным
практикам и декорациям того времени.

Anahtar Kelimeler

Черное море, Пафлагония, Синоп, ионские капитель, архитектурный декор

Kaynakça

• AKURGAL, E. (1956). Sinop Kazıları. TAD, VI (1), 47-61.
• AKURGAL, E., BUDDE, L. (1956). Vorlaufiger Bericht Über die Ausgrabungen in Sinope. Ankara: Türk Tarih Kurumu.
• ALBUSTANLIOĞLU, T. (2006). Dokimeion Işığı Altında Roma İmparatorluk Döneminde Mermer Kullanımı. İmparatorluk Yönetimindeki Anadolu Mermer Ocaklarının İşletme Stratejisi ve Organizasyonu. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
• ASGARİ, N. (1978). Roman and Early Byzantine Marble Quarries of Proconnesus. E. Akurgal(Ed.). Proceedings of the Xth International Congress of Classical Archaeology, 23-30/IX/1973 içinde (s. 467- 480). Ankara: Türk Tarih Kurumu.
• BARAT, C. (2012). La ville de Sinope, reflexions historiques et archeologiques. D. K. Tezgör (Ed.). Sinope. The Results of Fifteen Years of Research Proceedings of the International Symposium, 7-9 May 2009 içinde (s. 25-64). Leiden-Boston: Brill. BAŞARAN, C. (1990). Mimari Bezemeler Işığında M.S. II. yy. İonia ve Pamphylia’sı, X. Türk Tarih Kongresi, I, 231-238.
• BİLLOT, M. F. (2012). Terrescuites architecturales de Sinope de l’époque archaïque à l’époque hellénistique. D. K. Tezgör (Ed.). Sinope. The Results of FifteenYears of Research Proceedings of the International Symposium, 7-9 May 2009 içinde (s. 217-359). Leiden-Boston: Brill.
• BİNGÖL, O. (1980). Das İonische Normalkapitell in Hellenistischer und Römischer Zeit in Kleinasien, Istanbuler Mitteilungen Beiheft 20. Tübingen: Verlag Ernst Wasmuth.
• BOYSAL, Y. (1959). Sinop'un En Eski Buluntuları ve Kolonizasyonu Hakkında, TAD, VIII (2), 23-29.
• BRYER, A., WİNFİELD, D. (1985). The Byzantine monuments and topography of the Pontos. Washington: Dumbarton Oaks Publication.
• CAN, B. (2005). Antoninler Dönemi Baroğu Işığında Aspendos Tiyatrosu Bezemeleri, ADALYA, VIII, 89-119.
• COULTON, J. J (1976). The Architectural Development of the Greek Stoa. Oxford: Clarendon Press.
• ERZEN, A. (1956). Sinop Kazısı 1953 Yılı Çalışmaları, TAD, VI (1), 69-72.
• FRENCH, D. H (2004). The Inscriptions of Sinope. Part I: Inscriptions. Bonn: Verlag Dr. Rudolf Habelt.
• GÜLBAY, O. (2009). Anadolu'da İmparator Hadrian Dönemi İmar Faaliyetleri (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• GÜVEN, S. (2003). Evolution of Colonnaded Avenues in teh Roman Cityspace: Role of Cilicia, OLBA, VIII, 2003, 39-55.
• KARAOSMANOĞLU, M. (1996). Anadolu Mimari Bezemeleri. Roma Çağı Yumurta Dizisi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Yayınları.
• KOÇEL ERDEM, Z. (1995). Anadolu Hadrian Dönemi Mimari Bezemeleri (M.S. 117-138) (Yayımlanmamış Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• MANSEL, A. M. (1958). 1957 Senesi Side ve Perge Kazıları, TAD, VIII (1), 1958, 14-16.
• MERT, İ. H. (2002). Konya Arkeoloji Müzesi'ndeki İon Başlıkları, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8, 248-269.
• ÖZDİZBAY, A. (2008). Perge’nin M. S. 1. - 2. Yüzyıllardaki Gelişimi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• STRABON, Antik Anadolu Coğrafyası. Geographika: XII-XIII-XIV (Çev. A. Pekman 2000). İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
• THOMAS, E. (2007). Monumentality and the Roman Empire. Architecture in the Antonine Age. Oxford: Oxfrod University Press.
• WARD PERKİNS, J. B. (1974). Cities of Ancient Greece and Italy: Planning in Classical Antiquity. London: Sidgwick & Jackson.
• WARD PERKİNS, J. B. (1981). Roman Imperial Architecture. U. S. A: Yale University Press.
• VANDEPUT, L. (1997). The Architectural Decoration in Roman Asia Minor. Sagalassos: a Case Study. Leuven: Brepols Publisher.
• VERNEUR, J. T. (1826). Journal des Voyages. Decouvertes et Navigations Modernesou Archives Geographiques. Paris.