İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ VE KENTSEL ALANDA SELLER: BEŞİKDÜZÜ SELİ (2016) ÖRNEĞİ

Yıl 2020, Sayı: 45, 252 - 279, 03.03.2020

Levent Memiş , Sönmez Düzgün

https://doi.org/10.17498/kdeniz.660457

Cited By: 1

Öz

İklim değişikliğiyle etkisini artıran çevre sorunları, sıcaklık artışları ve ani yağışlarla kentlilerin günlük yaşamında daha yoğun şekilde karşılık bulmaya başlamıştır. Ortaya çıkan bu durumlara yönelik riskleri azaltacak, uyumu sağlayacak çalışmalar yapılmadığında can ve mal kayıpları söz konusu olmaktadır. Kentlerin barındırdığı nüfus ve değerleri dikkate alındığında, oluşabilecek kayıpların da düzeyi artış göstermektedir. Dolayısıyla kentsel açıdan iklim değişikliği aynı zamanda etkin bir su yönetimini gündeme getirmektedir. İfade edilenler bağlamında çalışmanın temel konusunu iklim değişikliğiyle bağlı kent selleri oluşturmaktadır. Kentsel alanda meydana gelen seller, kentleşme üzerinden ele alınmakta, Beşikdüzü İlçe merkezi yerleşimi örneğinde incelenmektedir. Araştırma nitel araştırma yöntemlerinden örnek olay incelemesi kapsamında gerçekleşmekte ve farkı araçlarla veriler elde edilmektedir. Elde edilen genel bulgulara göre ilçe, sekiz adet derenin denizle buluştuğu yere konumlanmıştır. İlçe zaman içinde yatay olarak genişlemiş, bu durum beraberinde derelere müdahaleyi getirmiştir. Sel risklerini azaltmak amacıyla bazı çalışmalar yapılmakla birlikte, derelerin yerleşim yeri içinde üzerlerinin kapatılması, tersip bendi gibi önlemlerin zamanında alınmaması, kırsaldaki tarımsal atıkların ve ağaçların sel sularıyla sürüklenmesi ve kanaldaki geçişe engel olması, 2016 yılında yaşanan selin temel nedenleri arasında yer almaktadır. Sel, özellikle Doğu Karadeniz Bölgesi’nin önemli bir gündemini oluşturmakta ve gelecekte de oluşturacağı öngörülmektedir. Bu durum göz önünde bulundurarak konuyla ilgili farklı disiplinlerin bir araya gelerek çalışmaların gerçekleştirilmesi, Bölge için önemli bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

iklim değişikliği, dere, kent seli, belediye, Beşikdüzü

CLIMATE CHANGE AND URBAN FLOODS: THE CASE OF BEŞİKDÜZÜ FLOOD (2016)

Öz

The environmental problems that increase the impact of climate change, temperature increases and sudden rainfall began to respond more intensely in the daily life of the citizens. When there are no studies to reduce the risks and adaptation to these situations, loss of life and property is in question. When the population and values of the cities are taken into consideration, the level of losses that may occur increases. Therefore, urban climate change also raises effective water management. In the context of this statement, the main subject of the study is urban floods due to climate change. Floods occurring in the urban area are handled through urbanization and examined in the example of the settlement of Beşikdüzü District. The research is carried out within the scope of case study, which is one of the qualitative research methods, and the data are obtained with different tools. According to the general findings, the district is located where eight streams meet the sea. The district expanded horizontally over time, which brought intervention to the creeks. Although some studies have been carried out in order to reduce flood risks, the main reasons for floods in 2016 are the closure of streams within the settlement area, failure to take measures such as upside down, the drifting of rural agricultural wastes and trees with flood waters and preventing the passage in the channel. Flood constitutes an important agenda of the Eastern Black Sea Region and is expected to be in the future. Considering this situation, it is important for the region to carry out studies by gathering different disciplines on the subject.

Anahtar Kelimeler

climate change, stream, urban flood, municipality, Beşikdüzü

ИЗМЕНЕНИЕ КЛИМАТА И НАВОДНЕНИЯ В ГОРОДСКИХ РАЙОНАХ: ПРИМЕР НАВОДНЕНИЕ БЕШИКДУЗУ (2016)

Öz

Экологические проблемы, которые увеличивают влияние изменения климата, с повышением температуры и внезапными осадками стали более интенсивно реагировать в повседневной жизни горожан. Это приводит к потери жизни и имущества, когда соответствующие меры не проводились, чтобы снизить риски и обеспечения соответствия для этих возникающих ситуаций.
Учитывая население и ценности городов, уровень возникающих потерь, также увеличивается. Таким образом, с городской точки зрения изменение климата также вызывает эффективное управление водными ресурсами. Основная тема исследования выраженных ситуацией в контексте это городских наводнений, связанных с изменением климата. Наводнения, происходящие в городских районах, рассматриваются через урбанизацию и изучаются на примере центр округа Бешикдюзю. Исследование проводится в рамках выборочного исследования событий из качественных методов исследования, и данные получаются с помощью различных инструментов. Согласно общим выводам, округ расположен там, где восемь ручьев встречаются с морем. Округ с течением времени расширялся горизонтально, что привело к вмешательству ручьев. Несмотря на то, что в целях снижения рисков наводнения были проведены некоторые работы, такие меры, как закрытие ручьев в населенных пунктах, не принимаются своевременно набережные меры, затопление сельских сельскохозяйственных отходов и деревьев и это препятствует прохода в канале являются одними из основных причин наводнения в 2016 году. Наводнение является важной темой особенно Восточно-Черноморского региона и будет являться важным в будущем. Учитывая эту ситуацию, важно для региона проводить исследований путем сбора различных дисциплин по этому вопросу.

Anahtar Kelimeler

изменение климата, ручей, городское наводнение, муниципалитет, Бешикдюзю

Kaynakça

• AFAD (2018). Türkiye’de Afet Yönetimi ve Doğa Kaynaklı Afet İstatistikleri. Erişim adresi: https://www.afad.gov.tr/kitaplar, 08. 10. 2019.
• Akman, A. ve Gümüşova, S. (2016). “Küresel İklim Değişiklikleri ve Viral Enfeksiyonlar”, Van Yüzüncü Yıl Veterinerlik Fakültesi Dergisi, 27 (3), 171-176.
• Akyar, H. (2016). Kayıp Derelerin Peşinde. Erişim adresi: http://www.hurriyet.com.tr/kayip-derelerin-pesinde-40046462, 15. 12. 2019.
• Avci, V. ve Sunkar, M. (2018). “Bulancak’ta (Giresun) Sel ve Taşkın Olaylarına Neden Olan Pazarsuyu, İncüvez, Kara ve Bulancak Derelerinin Morfometrik Analizleri”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 28 (2), 15-41.
• Avci, V. ve Sunkar, M. (2017). “Ağrı’da Yaşanan Sel ve Taşkınlar İle Kentsel Gelişim Arasındaki İlişkiler”, Uluslararası Jeomorfoloji Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 12-14 Ekim 2017, Elazığ.
• Aydın, O. ve Raja, B. N. (2016). “Yağışın Mekânsal Dağılışında Deterministik ve Stokastik Yöntemler: Mauritius Örneği, Doğu Afrika”, Coğrafi Bilimler Dergisi, 14 (1), 1-14.
• Başoğlu, A. (2014). “Küresel İklim Değişikliğinin Ekonomik Etkileri”, KTÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 7, 175-196.
• Berber, M., Akçalı, E., Erdoğan, İ., Kuduban, H., Erdoğan, B. B. ve Kimençe, S. (2016). Doğu Karadeniz Bölgesinde Taşkın ve Rusubat Kontrolü İçin DSİ Tarafından Yapılan Öncü Çalışmalar, 4.Ulusal Taşkın Sempozyumu, Rize, 107-120.
• Beşikdüzü Belediyesi (15. 12. 2019a). https://www.besikduzu.bel.tr/kentsel-donusum-cilesinde-onemli-adim.html
• Beşikdüzü Belediyesi (15.12.2019b). https://www.besikduzu.bel.tr/kentsel-donusum-ve-gelisim-projesi- onaylandi.html
• Beşikdüzü Belediyesi (7.12. 2019c). https://www.besikduzu.bel.tr/besikduzu
• Bilben, M. S. (2018). “Antropojenik İklim Değişikliği Bağlamında Göç Tartışmaları”, Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 75, 237-268.
• Birinci, S. (2018). Beşikdüzü İlçesinin Coğrafyası, Kriter Yayınevi, (1. Baskı), İstanbul.
• Cangir, C. ve Boyraz, D. (2008). “İklim Değişikliği ve Çölleşme veya Toprak/ Arazi Bozulumunun Türkiye’deki Boyutları ve Çölleşme ile Mücadele”, Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 5 (2), 169-186.
• Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (03.12.2019). Erişim adresi:https://csb.gov.tr/bakan-kurum-karadeniz-bolgesi-iklim-degisikligi-eylem-plani-ni-acikladi-bakanlik-faaliyetleri-26574
• Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (2012), Türkiye’nin İklim Değişikliği Uyum Stratejisi ve Eylem Planı. Erişim adresi: https://webdosya.csb.gov.tr/db/iklim/editordosya/uyum_stratejisi_eylem_plani_TR.pdf
• Dikici, M. (2019). “Asi Havzası’nda (Türkiye) Kuraklık Analizi”, Artvin Çoruh Üniversitesi, Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, 5 (1), 22-40
• Dinç, H. (2015). İstanbul Derelerinin Fiziki Değişimi ve Arazi Kullanım İlişkisi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Dölek, İ. (2013). “Muş’ta Yaşanan Sel ve Taşkınlara Neden Olan Doğal Faktörlerin Analizi”, Marmara Coğrafya Dergisi, 25, 408-422.
• DSİ (2011). Trabzon Beşikdüzü İlçe Merkezi Dereleri Islahı Projesi Ön Raporu.
• DSİ (2016). Trabzon-Beşikdüzü İlçe Merkezi Dereleri Teknik Raporu.
• DSİ, Faaliyet Raporu (2018). Erişim adresi: http://www.dsi.gov.tr/stratejik-planlama/faaliyet-raporlari, 10. 10. 2019.
• DSİ, Haritalı İstatistik Bülteni (2017). Erişim adresi: http://www.dsi.gov.tr/yayinlarimiz/haritali-istatistik-b%C3%BCltenleri, 10. 10. 2019.
• EEA (2012): Urban Adaptation to Climate Change in Europe: Challenges and Opportunities for Cities Together with Supportive National and European Policies. Erişim adresi: https://www.eea.europa.eu/publications/urban-adaptation-to-climate-change, 07. 10. 2019.
• Efe, B., Toros, H. ve Deniz, A. (2015). Türkiye Geneli Yağış ve Sıcaklık Verilerinde Eğilimler ve Salınımlar, VII. Atmospheric Science Symposium, İstanbul, Erişim adresi: www.atmosfer.itu.edu.tr.
• EM-DAT (2019): Natural Disasters, 2018, Erişim adresi: https://www.emdat.be/publications, 11. 10. 2019.
• Emecen, F. M., (2010). Doğu Karadeniz’de Bir Vadi Boyu Yerleşmesi Ağasar Vadisi: Şalpazarı-Beşikdüzü, Serender Yayınları, Trabzon.
• Erdem, U. (2013). “Yerleşimlerin Taşıdığı Deniz Taşkını, Sel ve Deprem Afet Tehlikelerinin CBS Kullanılarak Yorumlanması: Balıkesir Örneği”, BAÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 15 (2), 40-57.
• Erdoğan, Z., Zeydan, Ö. ve Sert, H. (2008). “İklim Değişikliği ve Sağlık Üzerine Etkileri”, İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi, 16 (61), 71-76.
• Erk, N. (2017). İklim Değişikliği ve Tarımsal Üretim Üzerine Etkileri, (Edt.) H. Atik, Küresel Isınma, İklim Değişikliği ve Sosyo-Ekonomik Etkileri (S. 124-148), Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara.
• Eroğlu, V. (2017). Mersin Milletvekili Baki Şimşek'in, Mersin'de yaşanan sel felaketi ve Mersin ilinin sorunlarına ilişkin gündem dışı konuşması dolayısıyla. Erişim adresi: https://www.tbmm.gov.tr/develop/owa /genel_kurul.cl_getir?pEid=56483, 28. 11. 2019.
• Eryılmaz, Ç. ve Kayış, C. A. (2017). “Mağdurların Gözünden Hopa Sel Felaketi”, Karadeniz Araştırmaları, 56, 201-220.
• Gazete Belediye (2019). Gazete Belediye, Beşikdüzü Belediyesi’nin Yayınıdır, Ekim 2019, Sayı 1.
• Giddens, A. (2013). İklim Değişikliği Siyaseti, Phoenix Yayınevi, Ankara.
• Haber61 (25.11.2019), Erişim adresi: https://www.haber61.net/trabzon/besikduzu-n-de-egitime-sel-molasi-h275323.html
• Habergazetesi (15.12.2019), Erişim adresi: http://www.habergazetesi.com.tr/haber/5533427/dogu-karadenizin-kabusu-90-yilda-644-olu
• Haberler (01.12.2019), Erişim adresi: https://www.haberler.com/besikduzu-nde-selin-ardindan-temizlik-calismalari-4002662-haberi/
• İklim Değişikliği Ulusal Eylem Planı 2011-2023 (2012): Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Ankara.
• Kadıoğlu, M. (2019). Kent Selleri ve Yönetim Kontrol Rehberi, Marmara Belediyeler Birliği Kültür Yayınlar, (1.baskı), İstanbul.
• Kadıoğlu, M., Ünal, Y., İlhan, A. ve Yürük, C. (2017a). Türkiye’de İklim Değişikliği ve Tarımda Sürdürülebilirlik, Türkiye Gıda ve İçecek Sanayii Dernekleri Federasyonu. Erişim adresi: https://www.tgdf.org.tr/wp-content/uploads/2017/10/iklim-degisikligi-rapor-elma.compressed.pdf
• Kadıoğlu, Y., Bağcı, R. H. ve Yılmaz, C. (2017b). “Doğu Karadeniz Kıyı Kuşağındaki Doğal Afetlere Bir Örnek: 21 Eylül 2016 tarihli Beşikdüzü Seli ve Heyelanları”, Marmara Coğrafya Dergisi, 36, 232-242.
• Karabulut, M., Sandal, K. E. ve Gürbüz, M. (2007). “20 Kasım – 9 Aralık 2001 Mersin Sel Felaketleri: Meteorolojik ve Hidrolojik Açıdan Bir İnceleme”, KSÜ Fen ve Mühendislik Dergisi, 10 (1), 13-23.
• Karadeniz Manşet (01.12.2019). Erişim adresi: https://karadenizmanset.com/haber/2382/besikduzu-yardim-bekliyor.html.
• Karakuyu, M. (2002). “Şehirleşmenin Küresel İklim Sapmaları ve Taşkınlar Üzerindeki Etkisi”, Marmara Coğrafya Dergisi, 6, 97-108.
• Kaya, Y. (2018). “İklim Değişikliğine Karşı Kentsel Kırılganlık: İstanbul İçin Bir Değerlendirme”, International Journal of Social Inquiry, 11 (2), 219-257.
• Kaynar, İ. S. (2017). “Ankara’nın 11 Eylül 1957 Sel Felaketi ve Siyasi Gündemi”, Ankara Araştırmaları Dergisi, 5 (2), 197-224.
• Kılıç, S. (2016). “Liviopolis’den Şarlı’ya Beşikdüzü’nün Tarihi Coğrafyası”, Karadeniz İncelemeleri Dergisi, 20, 9-44.
• King, A. D., ve Harrington, L. J. (2018). “1,5 ile 2 °C Arasındaki Küresel Isınmanın, İklim Değişikliğinde Yarattığı Eşitsizlik”, (Çev.) F. Can, Doğanın Sesi Dergisi, 1 (1), 29-35.
• Kirmencioğlu, B. (2015). Türkiye’de Dere Yataklarına Müdahalelerin Taşkınlar Üzerindeki Etkilerinin Değerlendirilmesi (Uzmanlık Tezi), Orman ve Su İşleri Bakanlığı.
• Koyuncu, M. (2017). “Küresel İklim değişikliği ve Hayvancılık”, Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 32 (1), 92-106.
• Köle, M. M. ve Ataol, M. (2015). Çankırı İlinde Doğal Afetlerin Alansal Dağılımı Üzerine Bir Değerlendirme (1950- 2010), Erişim adresi: http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/49/1997/20864.pdf, 13. 10. 2019.
• Kutluca Köyü (01.12.2019). Erişim adresi: http://www.kutlucakoyu.biz/?Syf=18&Hbr=564972&/B%C4% B0LD%C4%B0K-G%C3%96R%C3%9CNT%C3%9C
• Meteoroloji Genel Müdürlüğü (MGM) (2018). Türkiye’de 2017 yılında Kaydedilen Meteorolojik Karakterli Doğal Afetlerin kısa Değerlendirilmesi. Erişim adresi: https://www.mgm.gov.tr/FILES/Haberler/2018/2017 AfetDegerlendirme.pdf
• Meteoroloji Genel Müdürlüğü (MGM) (2019a). Türkiye Yağış. Erişim adresi: https://www.mgm.gov.tr/FILES /resmi-istatistikler/parametreAnalizi/Turkiye-Yagis.pdf, 01. 09. 2019.
• Meteoroloji Genel Müdürlüğü (2019b). Erişim adresi: https://mgm.gov.tr/veridegerlendirme/il-ve-ilceler-istatistik.aspx?k=A&m=TRABZON, 01.09.2019
• Moradi, M. ve Tamer, N. G.(2017). “Bursa Örneğinde Kentsel Büyümenin Yerel İklim Değişikliği Üzerine Etkisi”, Planlama, 27 (1), 26-37.
• Odabaşı, E., Erkan, M. A. ve Oğuz, K. (2019). Trabzon İli Araklı İlçesinde Meydana Gelen Sel Afetinin Analizi: 18 Haziran 2019. Erişim adresi: http://uzalmet.mgm.gov.tr/tammetin/2019/64.pdf, 12. 12. 2019.
• Özcan, E. (2006). “Sel Olayı ve Türkiye”, GÜ, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26 (1), 35-50.
• Özcan, O. (2017). “Taşkın Tespitinin Farklı Yöntemlerle Değerlendirilmesi: Ayamama Deresi Örneği”, Artvin Çoruh Üniversitesi Doğal Afetler Uygulama ve Araştırma Merkezi Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, 3 (1), 9-27.
• Özcan, S. (2016). Taşkın ile İlgili Mevzuatın Değerlendirilmesi ve Yasal Boşluk Analizi Yapılması (Uzmanlık Tezi), Orman ve Su İşleri Bakanlığı.
• Özmen, M. T. (2015). Sel-Taşkın Türkiye ve Antalya, Erişim adresi: http://antalya.imo.org.tr/resimler/dosya_ekler/97e314f2b9acbd2_ek.pdf, 01. 10. 2019.
• Peker, E. ve Aydın, C. İ. (2019). Değişen İklimde Kentler: Yerel Yönetimler İçin Azaltım ve Uyum Politikaları, İPM-Mercator Politika Notu.
• Polat, Y., Yanıkoğlu, A. ve Çetin, H. (2017). “İklim Değişikliğinin Sivrisinek Kaynaklı Hastalıklar Üzerine Etkisi”, Anadolu Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 6 (2), 86-94.
• Rize Belediyesi (15.12.2019), http://www.rize.bel.tr/haber/pasakuyu-deresinin-uzeri-acilarak-dere-yatagi-genisletiliyor
• Sönmez, E. M. ve Kesici, Ö. (2012). “İklim Değişikliği ve Plansız Şehirleşmenin Kilis Şehrinde Yol Açtığı Sel Felaketleri”, Doğu Coğrafya Dergisi, 28, 57-78.
• Su Yönetimi Genel Müdürlüğü (SYGM) (2017). Taşkın Yönetimi, Erişim adresi: http://taskinyonetimi.ormansu.gov.tr/_engine//_engine/file.axd?file=/Dokumanlar/Task%C4%B1n_Yonetimi.pdf, 12. 12. 2019.
• Süme, V., Tansel, B. ve Güner, M. S. (2016). Doğu Karadeniz Bölgesinde Meydana Gelen Sellerin Etkilerini ve Zararlarını Azaltmak İçin Öneriler, Doğal Afet ve Afet Yönetimi Sempozyumu (DAAYS’16), Karabük, Türkiye.
• Şahin, Ü. ve Kurnaz, L. (2014). İklim Değişikliği ve Kuraklık, Sabancı Üniversitesi İstanbul Politikalar Merkezi, İstanbul.
• Şahin, Ü. (2007). İklim Değişikliği Halk Sağlığı Perspektifiyle Nasıl Ele Alınmalı? , Küresel İklim Değişimi ve Su Sorunlarına Çözümünde Ormanlar 13-14 Aralık 2007 İstanbul, 79-82.
• Şahin, Ü. (2017). “Başlangıçtan Bugüne Uluslararası İklim Değişikliği Rejimi”, (Edt.) G. Orhan, S. C. Mazlum ve Y. Kaya, Uluslararası Çevre Rejimleri (S. 67-130), Dora Yayıncılık, Bursa.
• Şahin, Y. (2015). Kentleşme Politikası. Ekin Yayınları, Trabzon.
• Şendeniz, Ö. (2018). “Felaketin Normalliği, Anormalliği: 2015 Hopa Sel Felaketini Yerel Medyadan Okumak”, Kebikeş, 45, 193-226.
• Taka Gazete (06.12.2019a). Erişim adresi: http://www.takagazete.com.tr/bolgemiz/dereleri-kendi-yataklarinda-birakmaliyiz-h156073.html
• Taka Gazete (06.12.2019b), Erişim adresi: http://www.takagazete.com.tr/bolgemiz/derelerin-ustu-acilacak-h159555.html
• Talu, N. (2015). Türkiye’de İklim Değişikliği Siyaseti, Phoenix Yayınevi, Ankara.
• Tonbul, S. ve Sunkar, M. (2011). Batman’da Yaşanan Sel ve Taşkın Olaylarının (31 Ekim-1 Kasım 2006) Sebep ve Sonuçları, Fiziki Coğrafya Araştırmaları; Sistematik ve Bölgesel, Türk Coğrafya Kurumu Yayınları, No:5, 237-258, İstanbul.
• Trabzon Valiliği (15.12.2019). Erişim adresi: http://www.trabzon.gov.tr/basbakan-yardimcisi-canikli-ve-icisleri-bakani-soylu-selden-zarar-goren-besikduzu-ilcesind
• Trabzonhaber24 (01.12.2019). Erişim adresi: http://www.trabzonhaber24.com/bolgesel/arakli-sel-felaketi-bakin-neden-olmus-h20037.html
• Turoğlu, H. (2011). İstanbul’da Meydana Gelen Sel ve Taşkınlar, Fiziki Coğrafya Araştırmaları; Sistematik ve Bölgesel, Türk Coğrafya Kurumu Yayınları, No:5, 411-430, İstanbul.
• Türker, O. ve Eyyup E. (2017). “İklim Değişikliğinin Çocuk Sağlığı Üzerine Etkileri: tehditler ve Stratejiler” Küresel Isınma İklim Değişikliği ve Sosyo-Ekonomik Özellikleri (S. 181-203), (Edt.) H. Atik, Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara.
• Türkeş, M. (2008). “Küresel İklim Değişikliği Nedir? Temel Kavramlar, Nedenleri, Gözlenen ve Öngörülen Değişiklikler”, İklim Değişikliği ve Çevre Dergisi, 1 (1), 26-37.
• Türkeş, M. (2012). “Türkiye’de Gözlenen ve Öngörülen İklim Değişikliği, Kuraklık ve Çölleşme”, Ankara Üniversitesi Çevrebilimleri Dergisi, 1 (1), 1-32.
• Türkiye Ormancılar Derneği, Artvin İli, Hopa İlçesi ve Çevresinde 24 Ağustos 2015 Tarihinde Meydana Gelen Sel ve Heyelan Felaketi Hakkında Rapor, Erişim adresi: https://www.ormancilardernegi.org/dosyalar/files/TOD_Hopa_Sel_inceleme_raporu.pdf, Er: 03.12.2019.
• Uğur, A. ve Aliağaoğlu, A. (2018). Şehir Coğrafyası, Altıncı Basım, Nobel Yayıncılık, Ankara.
• Ulupınar, Y., Çelik, S., Gülsoy, E., Akbaş, A. İ. ve Köse, S. (2015). 24 Ağustos 2015 Tarihinde Hopa’da Meydana Gelen Şiddetli Yağışın Meteorolojik ve Hidrometeorolojik Analizi, Erişim adresi: https://www.mgm.gov.tr/FILES/genel/makale/hopa-yagis.pdf, 12. 10. 2019.
• UN (15. 12. 2019). Erişim adresi: https://www.un.org/development/desa/en/news/population/2018-revision-of-world-urbanization-prospects.html
• Uncu, B. A. (2019). İklim İçin Kentler, Yerel Yönetimlerde İklim eylem Planı, Erişim adresi: https://world.350.org/iklimicinkentler/files/2019/05/350_booklet_2.pdf, 07. 10. 2019.
• UN-HABITAT (2011). Cities and Climate Change: Policy Directions Global Report On Human Settlements, Erişim adresi: mirror.unhabitat.org, 07. 10. 2019.
• UN-HABITAT (2012). Developing Local Climate Change Plans A Guıde For Cities in Developing Countries, Erişim adresi: http://mirror.unhabitat.org/downloads/docs/11424_1_594548.pdf, 07. 10. 2019.
• Uslu, G., Sesli, F. A. ve Uzun, B. (2018). “Coğrafi Bilgi Sistemleri ile Taşkın Tehlike Haritalarının Belirlenmesi”, Coğrafi Bilgi Sistemleri ile Taşkın Tehlike Haritalarının Belirlenmesi Kent Akademisi, 11 (36), 545-558.
• Uzuntaş, Ö. ve Öztürk, S. (2019). “Türkiye’deki Sel ve Taşkın Yönetmelikleri Üzerine Bir Değerlendirme: Farklı Ülkeler ile Karşılaştırma ve Yasal Boşluk Analizi”, The Journal of International Scientific Researches, 4 (2), 146-161.
• Wedding, H. (1968). Dünya İklim Tarihi. Ankara Devlet Meteoroloji Enstitüsü Konferansı (konferans metni), 194-203, Ankara.
• Yavaş, İ. ve Ünay, A. (2016). “Su Taşkınına Maruz Kalan Bitkilerde Kök Gelişimi ve Hormonal Değişiklikler”, Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi - Turkish Journal of Agricultural Research, 3 (1), 89-95.
• Yeni şafak (15.12. 2019). Erişim adresi: https://www.yenisafak.com/yerel/zagnos-deresinde-calismalar-suruyor-256553
• Yılmaz, C. ve Kaya M. (2018). Oluşum Sebepleri, Verdiği Zararlar ve Alınan Önlemler Bağlamında Samsun-Atakum Sel ve Taşkınları, TÜCAUM 30. Yıl Uluslararası Coğrafya Sempozyumu, Ankara.
• Yin, R. K. (2017). Durum Çalışması Araştırması, Uygulamalar, 3. Basımdan Çeviri, (Çev.) İ. Günbay, Nobel Yayıncılık, Ankara.
• Yukarı Havza Sel Kontrolü ve Eylem Planı, 2013-2017, Erişim adresi: https://www.ogm.gov.tr/ekutuphane/Yayinlar/Yukar%C4%B1%20Havza%20Sel%20Kontrol%C3%BC%20Eylem%20Plan%C4%B1.pdf, 10. 10. 2019.
• 61saat (15.12.2019). https://www.61saat.com/bolgesel/trabzon-besikduzu-nu-karistiran-proje-h603459.html