GÜRCİSTAN TARİHİ AÇISINDAN BİR KAYNAK OLARAK 1687’DE CUSTİNO DA LİVORNO TARAFINDAN YAZILAN MEKTUP

Yıl 2020, Sayı: 45, 189 - 200, 03.03.2020

Eldar Mamıstvalıshvılı

https://doi.org/10.17498/kdeniz.689494

Öz

Makalede 1687’de Kapuçin misyonu üyesi Custino Di Liverno tarafından Roma’ya gönderilen bir mektup irdelemekte ve bildirilmektedir.
Custino Gürcistan’a XVII. yüzyılın ikinci yarısında gelmiştir (1666 veya 1667). Kendisi Gürcüce iyi bildiği için yerli halk arasında geniş bir sempati ve şöhret kazanmıştı. 1667’de Gori’de bir Kapuçin Misyonu Merkezi’ni kurumuş ve 7 yıl boyunca bu öerkezi yönetöiştir. 1675’de Kapuçinlerin Tiflis Merkezi’nin yöneticisi (Prefekt) Serafimo da Melikok vefat ettikten sonra adı geçen merkeze yardımcı olarak görevlendirilmiş ve burayı 29 Ekim 1687’e kadar yönetmiştir.
Bu tarihte Tiflis’e, Kapuçin merkezini yönetmek için rahip Bartlomeo da Milano adında yeni bir yönetici gelir. Custino, Roma niyetini, yani onun Roma’ya geri çağrılması kararını bilmesine rağmen gelen emre ilgi göstermemiş ve yeni yönetici ile çalışmaya karar vermiştir. Belki de bu kararında Custinio’nun kendi mektubunda da ifade ettiği gibi Kartli Kralı XI. Giorgi ile yakın arkadaş olması etkiliydi.
Mektuptan, onun zorlu bir karaktere sahip hırslı bir insan olduğu, meslektaşları ile nadiren ortak bir dil bulan, onlarla ilişkilerde üstünlüğünü sadece din meselelerinde değil de diğer konularda da belli edip gizlemediği anlaşılıyor. Bütün bunlar, bir grup misyonerin Roma'ya şikayet mektuplarının gönderilmesine sebep olur (Bu hususta Custino kendi mektubunda, en fazla rahip Dionizio da Piaçentsa’dan şikayet eder). Bunun dışında aynı Custino’nun mektubundan Roma’da ona karşı düşmanca niyetlerin var olduğu da açıkça bellidir.
Makale aşağıdaki başlıklara göre ele alınmıştır: 1. “Ekselansları ve Sevgili İdareciler” (Custino’nun mektubunun çevirisi); 2. Gürcistan'da faaliyet gösteren misyonerler için Gürcüce dil bilgisi ihtiyacı; 3. Gürcistan'daki Katoliklerin etnik kökeni hakkında; 4. Kal XI. Giorgi ve Katoliklik.

Anahtar Kelimeler

Gürcistan, misyonerler, katolikler, ortodoksluk, Ermeniler, XI. Giorgi Cusyino, Kapuçin Misyonu

ПИСЬМО ДЖУСТИНО ДА ЛИВОРНО ОТ 1687 ГОДА КАК ИСТОЧНИК

Öz

Предметом рассмотрения является отправленное в 1687 году в Рим письмо миссионера ордена капуцинов Джустино ди Ливерно.
Джустино прибил в Грузию во II половине 60-ых годов XVII века (1666 или 1667 г.). Благодария хорошему знанию грузинского языка он снискал большой авторитет среди местного населения. В 1667 году он основал миссию капуцинов в Гори, каторой руководил в течении 7 лет. В 1675 году, после кончины префекта Тбилисской миссии Серафимо да Меликока он стал вице префектом Тбилисского миссиона, которым руководил до 29 октября 1687 года. В этот день в Тбилиси прибыл новый префект миссии брат Бартоломео да Милано. Несмотря на то, что для Джустино было известно желание римского руководства об его возращение в Рим, им было принято решение не подчиниться ни желанию и не приказу и остаться под руководством нового префекта. Быть может его решение было подкреплено с близостью царем Картли Георгием XI-ым, характеристику которого он приводит в своем письме.
После знакомства с письмом создается впечатление, что он был амбициозной личностью с тяжелым характером, с трудом находил общий язык с коллегами, в отношениях с ними чувствовал свое превосходство не только в вопросах религии да и не скрывал этого. Все это и должно было стать причиной того, что одна группа миссионеров отправляла в Рим жалобные письма (Джустино особо выделял отца Дионизио да Пьяченца) и представленном письме отчетлиго просматривается и то, что и в Риме смотрели на него недоброжелательно.
Статья разделена на следующие теми: 1. “Ваше превосходство и дорогие покровители” (перевод письма Джустино); 2. Необходимость знания грузинского языка для миссионеров, активированных в Грузии; 3. Об этнической принадлежности католиков в Грузии; 4. Царь Георгий XI и католицизм.

Anahtar Kelimeler

Грузия, миссионеры, католики, ортодоксальность, армяне, Георги XI, Джустино, орден капуцинов

JUSTINO DA LIVORNO’S LETTER DATED BACK TO 1687 YEAR AS THE SOURCE FOR THE HISTORY OF GEORGIA

Öz

The paper deals with the letter sent to Rome in 1687 by Justino Da Livornos - a missionary of the Capuchin Order (Rtsihivio, vol.31).
Justino arrived in Georgia in the second half of the 60s of the 17th century (1666-1667). He gained a great authority among the locals because of his good knowledge of the Georgian language. The Capuchins’Mission was founded in 1667 in Gori and was led for 7 years. He became Vice-prefect in 1675 after death of Tbilisi Mission Prefect Seraphino da Melikoka and he led it till October 29 ,1687. A new Prefect of the Mission, brother Bartolomeo da Milano arrived in Tbilisi that day. Although Justino was aware of the Roman chiefs’ desire about his returning back to Rome, he decided to obey neither their desire nor the order and remain under the new Prefect’s leadership. His decision might have been supported by a close relationship with King of Kartli, Giorgi XI who is characterized in his letter.
After reading the letter, it appears that Justino was a heavy-handed, ambitious person,he had difficulty in finding common language with colleagues. When dealing with them he felt his superiority not only in matters of religion, he didn’t hide it. This must have been the reason why a group of missionaries sent letters of complain to Rome (Justino particularly picked out Father Dionizio da Piachentsa) and this letter also shows that he was not liked in Rome as well.
According to its theme the article is divided into the following parts:1.`Your Excellence and Dear Patrons’’(The translation of Justino’s letter);2. Inevitability of the knowledge of the Georgian language for the missionaries activity in Georgia; 3. On the Ethnicity of Catholics; 4. About King Giorgi XI Catholicism.

Anahtar Kelimeler

Georgia, missionary, catholic, orthodox, Armenian, Giorgi XI, Justino, Capuchin Order

Kaynakça

• 1. Dionijo Karli (1951). tbilisis agtsera// masalebi saqartvelos da kavkasiis istoriisatvis, nakv.29, „saqartvelos ssr metsnierebata akademiis gamomtsemloba“, Tbilisi.
• 2. Don Pietro Avitable, (1977). tsnobebi saqartvelos shesakheb (XVII), gamomcemloba „metsniereba’”, Tbilisi.
• 3. Mamistvalisvili E., (2019), sakartvelos sagareo politika da diplomatia, III, Tbilisi.
• 4. Papasvili, MM., (2016). Justino Livornoelis erti dgemde utsnobi tserili//Goris sakhelmtsipho-sastsavlo universitetis istoriisa da arqeologiis centris shromebi, 10, gamomcemloba ‚ „jeoprinti“,Tbilisi..
• 5. Tamarashvili, M. (1902). istoria katolikobisa kartvelta shoris, electronuli sabechdi stamba, „kartuli tsignis gamomcemlobis amkhanagoba“,Tiflisi.