POEMS BELONGING TO NAZIMI IN THE COLLECTION OF KASIMI

Yıl 2021, Sayı: 50, 92 - 109, 22.06.2021

Bünyamin Tetik

https://doi.org/10.17498/kdeniz.920802

Öz

СТИХИ НАЗИМИ В СБОРНИКЕ КАСИМИ

Öz

В классической турецкой литературе всегда имеются названия-символы, такие как “şöhre-i şehr” (славный город), известные каждому исследователю. Однако, есть такие поэты, имена которых вряд ли можно найти даже в биографических источниках. Но даже при обнаружении, доступны лишь несколько строк информации о них. Произведения поэтов второй группы, если таковые имеются, изданы в очень малочисленных экземплярах. А их более короткие произведения включены в журналы, сборники или другие издания. Kâsımî Mecmu’ası (Сборник Касими), который является предметом нашего исследования, важен тем, что он содержит стихи таких поэтов, которые не имеют самостоятельные книги. Тезкире помогает исследовать и изучать классическую поэзию турецкой периферии, поскольку в неё входят поэты юго-восточного (особенно Багдада и Мосула) региона Османской империи.
В нижеследующем исследовании обсуждаются стихи поэта Назими, сведения о котором не имеются ни в каких источниках. Известны только три стихотворения и одна матла (рождение), которые упоминаются в трех журналах стиля “назире”. Его семь новых стихотворений из “Сборника Касими” очень ценны, поскольку являются величайшим источником информации о Назими.
В этом исследовании нами были транскрибированы стихи поэта под псевдонимом Назими из “Сборника Касими”. Отметим, что эти стихи не были опубликованы по сей день. Нами оценены содержание стихов. Сделано попытка, разъяснить литературную личность и биографию поэта. В виду того, что точно невозможно установить, носил ли этот поэт имя Назими или такое прозвище был лишь его псевдонимом или же он потом изменил свой псевдоним, только на основе его стихов была предпринята попытка получить более подробную информацию о Назими. В статье обсуждается вопрос о неимении информации по поводу этого поэта не на время его деятельности и не после его смерти.

Anahtar Kelimeler

Назими, Сборник Касими, Багдад, сборник, газель

KÂSIMÎ MECMU’ASI’NDA NÂZIMÎ’YE AİT ŞİİRLER

Öz

Klasik Türk edebiyatında her zaman “şöhre-i şehr” yani herkesçe bilinen sembol isimler olduğu gibi ismi biyografik kaynaklarda bile zorlukla bulunabilen, bulunduğunda ise ancak birkaç satır bilgi sahibi olunabilen şairler de vardır. İkinci guruptan şairlerin varsa kitaplaşmış eserleri, çok az nüsha çoğaltılmış, daha kısa eserleri ise mecmualarda, derlemelerde veya başka eserlerin içinde yer alabilmiştir. Bu çalışmanın kaynak eseri olan Kâsımî Mecmu’ası da müstakil eseri bulunmayan birçok şairi barındırması açından önemlidir. Tezkire Osmanlı’nın güneydoğu (özellikle Bağdat ve Musul) bölgesindeki şairleri içermesi nedeniyle Klasik Türk şiirinin çeperlerini anlamaya yardımcı olur.
Çalışmada şiirleri ele alınacak olan Nâzımî, biyografik kaynaklarda hakkında herhangi bir bilgi bulunmayan bir şairdir. Sadece üç nazire mecmuasında geçen üç şiiri ve bir matlası bilinmektedir. Kâsımî Mecmu’asında geçen yedi yeni şiiri, Nâzımî hakkındaki bilinen en büyük bilgi kaynağı olması açısından oldukça değerlidir.
Bu çalışmada, Kâsımî Mecmu’ası’nda yer alan ve yayınlanmış mecmualarda bulunmayan Nâzımî mahlaslı şiirler transkripsiyon harflerine aktarıldı. Şiirlerin içerikleri bağlamında değerlendirildi ve şairin edebi kişiliği ve biyografisi aydınlatılmaya çalışıldı. Nâzımî mahlaslı şairin Nâzım ya da benzer başka bir mahlasla şiir yazan ya da sonradan mahlasını değiştirmiş bir şair mi olduğu gibi ihtimaller değerlendirilerek, şiirlerinden hareketle Nâzımî hakkında daha detaylı bilgiye ulaşılmaya çalışıldı. Şairin döneminde ya da sonra yazılmış tezkirelerde neden hakkında bir bilgi bulunmadığı tartışıldı.

Anahtar Kelimeler

Nâzımî, Kâsımî Mecmuası, mecmua, gazel, Bağdat

Kaynakça

• İçli, A. (2016a). Dâî Mahlaslı Şairler ve Seyyid Yahya Dâî. Journal of Turkish Studies, 11(15), 219–219. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.9895
• İçli, A. (2016b). Basîrî’nin Yeni Türkçe Şiirleri. Dergi Karadeniz, 31, 305–318. https://doi.org/10.17498/kdeniz.30129
• İçli, A. (2017). Âkib ve Şiirleri. Dergi Karadeniz, 36, 302–327. https://doi.org/10.17498/kdeniz.348762
• İçli, A. (2018a). Kasimî Mecmuasindaki Irak ve Çevresi (Bağdat Ve Musullu) Şairler İle Şiirleri. XVIII. Türk Tarih Kongresi.
• İçli, A. (2018b). Mardinli Bir Divan Şairi: Aklî. In D. Karacoşkun & O. Köse (Eds.), Geçmişten Günümüze Tarihten İzler (pp. 27–40). Berikan.
• İçli, A. (2018c). Kasımî Mecmuası’nın İçerik Analizi. Dergi Karadeniz, 40, 468–499. https://doi.org/10.17498/kdeniz.483603
• İçli, A. (2018d). Makalî’nin Yeni Şiirleri. Geçmişten Günümüze Manisa, 1245–1260.
• İçli, A. (2020). İzâkî ve Yayımlanmamış Türkçe Şiirleri, Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi, 4 (4), 772-803. DOI: 10.34083/akaded.809554.
• Kalyon, A. (2011). Peşteli Hisâlî Metâli’ü’n-nezâ’ir (II. Cilt). Gazi Üniversitesi.
• Köksal, M. F. (2013). Nâzımî. In Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ahmet Yesevi Üniversitesi. http://teis.yesevi.edu.tr/anasayfa
• Nazmî, Edirneli. (2017). Mecma‘u’n-Nezâ’ir (M. F. Köksal (ed.)). T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr
• Öger, A. (2014). Nâzimî, Molla Bilâl Bin Mollâ Yûsuf. In Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ahmet Yesevi Üniversitesi. http://teis.yesevi.edu.tr/anasayfa
• Pervâne b. Abdullah. (2017). Pervâne Bey Mecmuası (K. A. Gıynaş (ed.)). T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr
• Ünver, İ. (2008). Çeviriyazıda Yazım Birliği Üzerine Öneriler. Turkish Studies International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 3(6), 1–46.