KAZAK HALK HEKİMLİĞİ ÜZERİNE YAPILAN ÇALIŞMALAR

Yıl 2021, Sayı: 51, 474 - 498, 30.09.2021

Karlygash Ashırkhanova

https://doi.org/10.17498/kdeniz.975413

Öz

Bu çalışma kazak halk hekimliği üzerine Kazakistan ve Rusya’da yapılan çalışmaların açıklamalı kaynakça denemesidir. Makalede kitaplar, kitap bölümü, makaleler, tez çalışmalar taranmış, elde edilen bilgilere kısaca açıklamalı bibliyografya şeklinde yayın yılına göre sıralanıp verilmiştir. Halk hekimliği üzerine yapılan Rus ve yabancı araştırmacıların çalışmaları dahil yerli araştırmacıların çalışmaları da tespit edilmiştir. Makalemizde halk hekimliği üzerine yapılan bilimsel araştırmalara yer vermeyi uygun gördük. Çalışma esnasında tespit ettiğimiz gibi bilimsel değer taşımayan oldukça çok sayıda yazılar mevcuttu. Ele aldığımız eserler kazak halkının kültür hazinesi olan halk hekimliğinin değeri ve tarihi, önemi vs. ortaya koymakta, bir diğer taraftan da yazıldığı dönemde halkın yaşam hayatını yansıtan, geçmişi ve bugününü söz eden çalışmalardır. Emperyalizmin etkisinden kaybolmaya yönelen halk kültürünün temel kaynağı halk hekimliği konusunda bilim dünyasında farklı görüşler ve çalışmalar, çeşitli konuların inceleme ve araştırma alanı olmuştur. Bu çalışmada ilk olarak Kazakistan’da Halk hekimliği üzerine yapılan çalışmalar kitaplar, tezler, makalelerin bibliyografyası değerlendirilmiştir. Çalışmaların içeriğine açıklamalı inceleme yapılmıştır. Makalede Kazakistan’da Halk Hekimliği ile çalışmalar kitaplar, tezler, makaleler olmak üç başlık altında incelenmiştir. Makale “Kazakistan’da halk hekimliği” tez çalışmasından üretilmiştir.

Anahtar Kelimeler

halk hekimliği, kazak halk bilimi, bibliyografya, halk kültürü, halk bilimi.

STUDIES ON KAZAKH FOLK MEDICINE

Öz

Folk medicine has an important place in studies with folk culture. Our people have often resorted to folk medicine for the treatment of various diseases they have encountered from the past to the present. Written sources about the various treatments applied among the people have survived to the present day. This study is an annotated bibliography study of Kazakh folk medicine in Kazakhstan an Russia. In the article, books, book chapters, articles, thesis studies are scanned and the information obtained is given as an annotated bibliography. Studies of Russian and foreign researchers on folk medicine have been identified. We found it .appropriate to include scientific research on folk medicine in our article. As we identified during the study, there were quite a few articles that did not have scientific value. The works we have studied include the history and importance of folk medicine, the cultural treasure of the Kazakh people. On the other hand, it is the work that reflects the life of the people in the period it was written, from the past and the present. The main source of folk culture, which has turned towards the disappearance from the influence of imperialism, has been the field of research and research on different topics, different views and studies in the world of science on folk medicine. In this study, the bibliography of the books, theses and articles on folk medicine in Kazakhstan was evaluated first. An annotated examination was made on the content of the studies. In the article, studies with Folk Medicine in Kazakhstan are examined under three titles: books, theses and articles.

Anahtar Kelimeler

folk medicine, Kazakh, bibliography, folk culture, folklore

ИССЛЕДОВАНИЯ ПО КАЗАХСКОЙ НАРОДНОЙ МЕДИЦИНЕ

Öz

Народная медицина занимает важное место в изучении народной культуры. Наши предки часто обращались к народной медицине для лечения различных заболеваний, с которыми они столкнулись с прошлого по настоящее время. Письменные источники о различных методах лечения, применяемых среди людей, сохранились до наших дней. Это исследование представляет собой аннотированное библиографическое исследование казахской народной медицины в Казахстане и России. В статье были изучены книги, главы книг, статьи, дипломные работы, а полученная информация оформляется в виде аннотированной библиографии. Выявлены исследования отечественных и зарубежных исследователей народной медицины. Мы сочли целесообразным включить в нашу статью научные исследования по народной медицине. Как мы выяснили в ходе исследования, было довольно много статей, не имевших научной ценности. Изученные нами труды включают историю и значение народной медицины, культурного достояния казахского народа. С другой стороны, это произведение, которое отражает жизнь людей в тот период, когда оно было написано, из прошлого и настоящего. Основным источником народной культуры, которая обратилась к исчезновению из-под влияния империализма, была область исследований на разные темы, разные взгляды и исследования в мире науки о народной медицине. В данном исследовании в первую очередь оценивалась библиография книг, диссертаций и статей по народной медицине в Казахстане. По содержанию исследований была проведена аннотированная экспертиза. В статье исследования народной медицины в Казахстане рассматриваются по трем заголовкам: книги, диссертации и статьи.

Anahtar Kelimeler

народная медицина, казах, библиография, народная культура, фольклор

Kaynakça

• Hocalımov, Ziyadan (2013). Halıq Emşileri Anıqtamalığı. Almatı: Şalköde Basımevi.
• Miller, Vsevolod (1897). İz Oblastiy Kirgizskih Verovaniy. Jivaya Strana. Baskı 4. Sayfa 20. https://www.booksite.ru/jiv/1897.htm. (05.07.2017)
• Orazakov, Estöre (1989). Qazaq Halıq Meditsinası. Almatı: Ğılım Basımevi.
• Şülembayev, Katırşat (1978). Täwipşildik Degen Ne? Almatı: Qazaqstan Basımevi.
• http://kazneb.kz/FileStore/dataFiles/75/ef/1556494/content/full.pdf?time=1513297297494&key=0a3aac378e252f382b31b9a5037bbd16&isPortal=true Erişim tarihi 19.08. 2020