İlköğretim Bölümü Öğrencilerinin İlgi Alanlarının Tespiti ve Bu İlgileri Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi

Yıl 2015, Cilt: 3 Sayı: 1, 13 - 24, 01.01.2015

Fatih Sezek Yusuf Zorlu Fulya Zorlu

Öz

Araştırmanın amacı, eğitim fakültesi ilköğretim bölümü öğrencilerinin John Holland 1996 'a göre ilgi alanları belirlenip bunlara etki eden faktörlerin belirlenmesidir. Öğrencilerin bölümleri tercih nedenleri, tercih sıralamaları, okumak istedikleri bölümler, kitap okuma alışkanlıkları, büyüdükleri yer, gelir düzeyleri, mezun oldukları lise türü, ders içi etkinlikler deney vs. , bilimsel süreç becerileri ile ilgi alanları arasındaki ilişki incelenmiş ve öğrencilerin ilgi alanlarının öğretmenlik mesleğine uygunluğuna bakılmıştır. Araştırma bir tarama çalışmasıdır. Araştırmaya Atatürk üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi İlköğretim bölümü birinci sınıf Fen Bilgisi Öğretmenliğinden 60, Matematik Öğretmenliğinden 60, Sınıf Öğretmenliğinden 52 ve Sosyal Bilgiler Öğretmenliğinden 52 olmak üzere toplam 224 öğrenci katılmıştır. "İlgi Envanteri" İE , "Bilimsel Süreç Becerileri Testi" BSBT ve "Öğrenci Tanıma Formu" ÖTF veri toplama araçları olarak kullanılmıştır. İlköğretim bölümüne gelen öğrencilerin ilgi alanlarına baktığımızda fen bilgisi öğretmenliğinde "Araştırmacı" ilgi alanı, diğer bölümlerde "Sosyal" ilgi alanının yüksek olduğu görülmektedir. İlköğretim öğrencilerinin büyük bir kısmının ilgi alanlarının öğretmenlik mesleğine uygun olmadığı tespit edilmiştir. Öğretmenlik mesleğini severek tercih edenlerin oranı diğer sebeplerle tercih ailem istediği için, puanımdan dolayı ve mesleğin özelliklerinden dolayı edenlere göre daha düşüktür. Ayrıca, kitap okuma sıklığı ile "Girişimci" ilgi alanı arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark olduğu görülmüştür. Araştırılan diğer özellikler ve ilgi alanları arasında bir ilişki olmadığı tespit edilmiştir

Anahtar Kelimeler

İlköğretim Bölümü, İlgi Alanları, Bilimsel Süreç Becerileri

Determination of Elementary School Department Students’ Interest and Examination of The Factors That Affect Them

Öz

The aim of this study was to determine the students’ interests of Education Faculty Elementary School Department and the factors that affect them according to Holland 1996 . The relationship among the reasons why the students chose the department, arrangement of their preferences, the departments they wish to study at, the habit of reading, the place they grow up, income level, kind of high school they graduated, the activities applied during the lesson i.e. experiment , scientific process skills and their interests was examined and the suitability to the job of teaching was investigated. This study was used survey method. 60 students from Science Teacher Department, 60 students from Maths Teacher Department, 52 students from Primary Teacher Department and 52 students from Social Science Teacher Department that make 224 students at total from Atatürk University, Kazım Karabekir Education Faculty attended the survey. “Interest Inventory” II , "Scientific Process Skills Test” SPST and "Student Identification Form" SIF are used as tools of data collection. When we examined through the interests of students who came to Primary School Department, we saw that the interest areas of “Researcher” for Science Teacher Department and “Social” for other departments were at high level. It is found that the majority of the Primary School Teacher Department’s students’ interest areas are not suitable for the job of teaching. The ratio of the students who chose the Teacher Department willingly is lower then the ones who chose for other reasons family, because of the points and because of the properties of the job . Beside, it is understood that there is a meaningful difference between the frequency of reading books and “Sociable” interest area. It is also found that there are not any relations between the other properties and interest areas that were studied

Anahtar Kelimeler

Elementary School Department, Interest Areas, Scientific Process Skills

Kaynakça

• Akkoç, F. (2012). Lise öğrencilerinin mesleki kararsızlıkları ile kariyer inançları arasındaki ilişki. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, (32), 49-70.
• Csikszentmihalyi, M., & Rathunde, K. (1993). The measurement of flow in everyday life: toward a theory of emergent motivation. Nebraska Symposium on Motivation, 40, 57-97
• Çakır, M. A. (2004). Mesleki karar envanterinin geliştirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 37(2), 1- 14.
• Deci, E.L. (1975). İntrinsic motivation. Newyork: Plenum
• Demircioğlu, H. (2005). Lise öğrencilerinin algılanmış yetenek, ilgi ve değerleri üzerinde grupla mesleki psikolojik danışmanın etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitimde Psikolojik Hizmetler Ana Bilim Dalı, Ankara.
• Deniz, Z. K. (2008). Uzmanlık gerektiren mesleklere yönelik bir ilgi envanteri geliştirme çalışması. Yayınlanmamış Doktora tezi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Erdoğdu, E. (2013). İnsan kaynakları yönetiminde personel seçimi ve psikoteknik testlerin önemi. Yayınlanmamış Yüksek lisans tezi. Atılım Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Gottfredson, G. D., & Holland, J. L. (1996). Dictionary of Holland occupational codes. Odessa, FL: Psychological Assessment Resources.
• Gömleksiz, M. N. ve Serhatlıoğlu, B. (2013). Öğretmen adaylarının akademik motivasyon düzeylerine ilişkin görüşleri. TSA Dergisi, 17(3), 99-127.
• Hodkinson, P. ve Sparkes, A.C. (1997). Careership: A sociologicaltheory of careerdecision making, Br J SocialEduc, 18, 29-44.
• Holland, J. L. (1973). Making vocational choices: A theory of careers. Prentice Hall.
• Holland, J. L. (1996). Exploring Careers with a Typology, American Psychologist, (51)4, 397-406.
• Holland, J. L. (1997). Making Vocational Choices: A Theory of Vocational Personality and Work Environments, Psychological Assessment Resources, 2-4.
• Horn, H. L., Jr., & Murphy, M. D. (1985). Low need achievers' performance: The positive impact of a selfdetermined goal, Personality and Social Psychology Bulletin, 11, 275-285.
• Kanlı, U. (2007). 7E Modeli Merkezli Laboratuvar ile Doğrulama Laboratuvar Yaklaşımlarının Öğrencilerin Bilimsel Süreç Becerilerinin Gelişimine ve Kavramsal Başarılarına Etkisinin Karşılaştırılması. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Kars, V., Arslan, N., Erik, L., Avcı, N., Bucaktepe, P. G., Celepkolu, T., & Şahin, H. A. (2014). Lise son sınıf öğrencilerinin meslek seçiminde karşılaştığı sorunlar ve bu sorunların anksiyete ve depresyonla ilişkisi. Dicle Medical Journal/Dicle Tıp Dergisi, 41(1), 187-190.
• Kniveton, B. H. (2004). The influences and motivations on which students base their choice of career. Research in Education, 72(1), 47-59.
• Koç, M., & Polat, Ü. (2006). Üniversite öğrencilerinin ruh sağlığı. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 3(2), 1-22.
• Kuzgun, Y. (2008). Meslek seçiminde bilinmesi gerekenler. Ankara: ÖSYM.
• Lepper, M. R., & Hodell, M. (1989). Intrinsic motivation in the classroom.Research on motivation in education, 3, 73- 105.
• Locke, E. A., & Latham, G. P. (1990). A theory of goal setting & task performance. Prentice-Hall, Inc.
• Locke, E. A., & Latham, G. P. (2002). Building a practically useful theory of goal setting and task motivation: A 35- year odyssey. American psychologist,57(9), 705.
• Locke, E. A., Shaw, K. N., Saari, L. M., & Latham, G. P. (1981). Goal setting and task performance: 1969–1980, Psychological bulletin, 90(1), 125.
• MEB (2012). Girişimcilik Ders Kitabı.
• Meyer, D. K., & Turner, J. C. (2002). Discovering emotion in classroom motivation research, Educational psychologist, 37(2), 107-114.
• Nussbaum, E. M., Kardash, C. M., & Graham, S. E. (2005). The Effects of Goal Instructions and Text on the Generation of Counterarguments During Writing, Journal of Educational Psychology, 97(2), 157.
• Pekkaya, M., & Çolak, A. G. N. (2013). Üniversite öğrencilerinin meslek seçimini etkileyen faktörlerin önem derecelerinin ahp ile belirlenmesi, International Journal of Social Science, 6(2), 797‐818.
• Pintrich, P. R. (2003). A motivational science perspective on the role of student motivation in learning and teaching contexts, Journal of educational Psychology, 95(4), 667.
• Sarıkaya, T., & Khorshid, L. (2009). Üniversite öğrencilerinin meslek seçimini etkileyen etmenlerin incelenmesi: Üniversite öğrencilerinin meslek seçimi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 393-423.
• Schunk, D. H. (1985). Participation in goal setting: Effects on self-efficacy and skills of learning disabled children. Journal of Special Education, 19, 307–317.
• Schunk, D. H. (1989). Self-efficacy and achievement behaviors. Educational Psychology Review, 1(3), 173-208.
• Schunk, D.H., & Ertmer, P.A. (2000). Self-regulation and academic learning; self-efficacy enhancing intervention. Their Choice of Career. Research in Education, 72, 47‐57.
• URL-1. Yeşilyaprak, B., www.binnuryesilyaprak.com/file/meslekigelisimkuramlari.doc
• URL-2. http://www.onetonline.org/explore/interests.
• URL-3. http://www.tuik.gov.tr/
• URL-4. ÖSYM, 2014, Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu. http://www.osym.gov.tr/belge/1- 21838/2014-osys-yuksekogretim-programlari-ve-kontenjanlari-ki-.html
• URL-5. http://www.atauni.edu.tr/#sayfa=ibm-spss-statistics-20
• Vural, B. (2004). Her öğretmen rehberdir. İstanbul: Hayat.
• Yeşilyaprak, B. (2008). Eğitimde rehberlik hizmetleri. Ankara: Nobel.
• Yeşilyaprak, B. (2012). Mesleki rehberlik ve kariyer danışmanlığı: Kuramdan uygulamaya. Ankara: Pegem Akademi.
• Yılmaz, İ. A., Dursun, B., Pektaş, K., & Altay, A. (2012). Üniversite Öğrencilerinin Kariyer Seçimlerinin Demografik Özellikler Açısından İncelenmesi: Pınarhisar MYO Örneği. EJOVOC: Electronic Journal of Vocational Colleges, 2(2), 9-21.
• Yüksel, G. (1999). Öğretmen adayı öğrencilerin sosyal beceri düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. G.Ü. Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(2), 97-109.