Ortaokul Öğrencilerinin Bilişim Teknolojilerinden Yararlanma ve Üst Bilişsel Farkındalık Düzeylerinin Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi

Yıl 2016, Cilt: 4 Sayı: 2, 92 - 103, 20.12.2015

Emine Cabı Ecmen Erdem Biray Kırkan

Öz

Bu araştırma, ortaokul öğrencilerinin bilişim teknolojilerinden yararlanma düzeylerinin üst bilişsel farkındalık düzeylerini yordama gücünün belirlenmesi, bilişim teknolojilerinden yararlanma ve üst bilişsel farkındalık düzeyleri ile cinsiyet, sınıf düzeyi değişkenleri arasındaki ilişkinin incelenmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Bu amaçla, özel bir ortaokulda 98 kadın, 105 erkekten oluşan 203 öğrenciye ulaşılmıştır. Veri toplama aracı olarak kişisel bilgi formu, “Bilişim Teknolojilerinden Yararlanma Ölçeği” ve “Çocuklar için Üst Bilişsel Farkındalık Ölçeği B formu” kullanılmıştır. Bilişim Teknolojilerinden Yararlanma Ölçeği Özmusul 2011 tarafından ilköğretim ikinci kademe öğrencileri için geliştirilmiştir. Çocuklar için Üst Bilişsel Farkındalık Ölçeği B formu ise Sperling, Howard, Miller ve Murphy 2002 tarafından geliştirilmiş, Karakelle ve Saraç 2007 tarafından Türkçe’ye uyarlanmıştır. Araştırmada verilerin analizinde, aşamalı regresyon analizi tekniği, bağımsız gruplar t-testi, tekyönlü varyans analizi kullanılmıştır. Verilerin analizi sonucunda, bilişim teknolojilerinden yararlanma alt faktörlerinden oyun ve eğlence üst bilişsel farkındalığın anlamlı ve en büyük bir yordayıcısı olduğu görülmüştür. Erkek öğrenciler bilişim teknolojilerinden, kız öğrencilere göre daha fazla oyun ve eğlence amaçlı yararlanmaktadırlar. Bilişim teknolojilerinden yararlanma ve üst bilişsel farkındalık ile sınıf düzeyleri arasında istatistik olarak anlamlı bir farklılık bulunmamıştır

Anahtar Kelimeler

Bilişim Teknolojilerinden Yararlanma, Üst Bilişsel Farkındalık, Ortaokul Öğrencileri, İşbirlikçi Öğrenme

Examination of the Utilization of Information and Communication Technologies and Meta-Cognitive Awareness Levels of Elementary Level Students in Terms of Various Variables

Öz

The aim of this study is to examine The Predictive Power of The Utilization of Information and Communication Technologies UICT on the metacognitive awareness of the 6th, 7th and 8th grade students and to establish the relationships among them and determine these two variables with the relationship between gender and grade level. The study group of research consisted of 203 students 98 female and 105 male in a private school in Ankara during the 2015-2016 education year. The Utilization of Information and Communication Technologies and The Metacognitive Awareness scale were used as a data collection tool. The Metacognitive Awareness Scale which was originally developed by Sperling, Howard, Miller and Murphy 2002 adapted by Uredi Karakelle and Saraç 2007 into Turkish. UICT Scale was developed by Özmusul 2011 . The data which were obtained from scales were analyzed by using Stepwise regression analysis, independent t-test, ANOVA in SPSS. Stepwise regression analysis results reveal that the acquiring information variable which are the lower dimensions of UICT scale. Male students are benefiting more than the girl students for the entertainment-game. There was no significant difference between UICT and the metacognitive awareness and grade level

Anahtar Kelimeler

The utilization of information and communication technologies, metacognitive awareness, elementary level students

Kaynakça

• Anderson, N., Lankshear, C., Timms, C. & Courtney, L. (2006). ‘Because it’s boring, irrelevant and ı don’t like computers’: why high school girls avoid professionally-oriented ICTsubjects. Computers & Education, 50 (2008) 1304–1318.
• Büyüköztürk, Ş. (2014). Soysal bilimler için veri analizi el kitabı, Ankara: Pegem Yayınları.
• Candan, A., S. (2005). Üstbilişsel kuram ve tarih öğretimi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 13(2), 327-332
• Çakır, E., & Yaman, S. (2015). Ortaokul öğrencilerinin zihinsel risk alma becerileri ve üst bilişsel farkındalıkları ile akademik başarıları arasındaki ilişki, Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi, ½, 163-178
• Çetin, M. F. & Taşkın, Ç. Ş. (2015). Sözlü dönütün ilkokul öğrencilerinin akademik başarı, derse yönelik tutum ve üstbilişsel farkındalığına etkisi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (29), 39-67.
• Fırat, E. A., ve Özden, M. (2013). İlköğretim öğrencilerinin bilgi iletişim teknolojilerinden yararlanma düzeyleri ve bilimsel süreç becerileri arasındaki ilişki. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2013(15).
• Georghiades, P. (2004). From the general to the situated: three decades of metacognition. International Journal of Science Education, 26(3), 365-383.
• İşman A. & Gürgün S. ( 2008) Özel okullarda öğrenim gören ilköğretim öğrencilerinin internete yönelik tutum ve düşünceleri (Acarkent doğa koleji örneği). 8. Uluslararası Eğitim Teknolojileri Konferansında (IETC) sözlü olarak sunulmuştur. Eskişehir, Anadolu Üniversitesi.
• Karakelle, S. (2012). Üst bilişsel farkındalık, zekâ, problem çözme algısı ve düşünme ihtiyacı arasındaki bağlantılar. Eğitim ve Bilim, 37(164), 237-250.
• Karakelle, S. & Saraç, S. (2010). Üst Biliş Hakkında Bir Gözden Geçirme: Üst biliş Çalışmaları mı Yoksa Üst Bilişsel Yaklaşım mı?, Türk Psikoloji Yazıları, 13(26), 45-60
• Karakelle, S. & Saraç, S. (2007). Çocuklar için üst bilişsel farkındalık ölçeği (ÜBFÖ-Ç) A ve B formları: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikoloji Yazıları, 10(20), 87-103.
• Karasar,N.(1984). Bilimsel araştırma metodu. Ankara: Hacetepe Taş Kitapçılık.
• Karasar, S. (2004) Eğitimde yeni iletişim teknolojileri -ınternet ve sanal yüksek eğitim- III. Uluslararası Eğitim Teknolojileri Sempozyumu, Gazimağusa.
• Karslı, T. A. (2015). İlköğretim dönemindeki ergenlerde üst-biliş işlevleri ile karar verme ve denetim odağı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 14(55).
• Kılınç, F. E. (2013). Investigation of the relationship between self-esteem and metacognitive awareness level of 9th grade students. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 106, 1622-1628.
• Kramarski, B. & Mizrachi, N. (2006a). Online discussion and self-regulated learning: effects of instructional methods on mathematical literacy. Journal of Educational Research, 99(4), 218–230.
• Liu, E. Z. F., Lee, C. L. & Chen H. J. (2013). Developing a new computer game attitude scale for Taiwanese early adolescents, Educational Technology & Society, 16 (1), 183–193.
• MEB. (2012 http://www.meb.gov.tr/haberler/2012/12YillikZorunluEgitimeYonelikGenelge.pdf. Milli Eğitim Bakanlığı. 13.04.2016 tarihinde adresinden erişildi.
• Ogurlu, Ü. & Sarıcam, H. (2016). Metacognitive awareness and math anxiety in gifted students. Cypriot Journal of Educational Sciences, 10(4), 338-348.
• Özmusul M.( 2008) İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin bilgi ve iletişim teknolojilerinden yararlanma düzeylerinin incelenmesi (Kilis ili örneği) Yüksek Lisans Tezi.
• Özmusul, M. (2011). Bilişim teknolojilerinden yararlanma ölçeğinin geliştirilmesi. Kuramsal Eğitimbilim, 4 (1), 1-17.
• Saraç, S., Önder, A. & Karakelle, S. (2014). Üstbiliş, zeka ve metinden öğrenme performansı arasındaki ilişkiler. Eğitim ve Bilim, 39(173).
• Schraw, G. & Dennison, R. S. (1994). Assessing metacognitive awareness. Contemporary Educational Psychology, 19(4), 460-475.
• Shamsi Nejad, B., Langroudi, J. & Moghimizadeh, R. (2015). Use of metacognıtıve readıng strategıes by ıranian efl students. Modern Journal of Language Teaching Methods (MJLTM), 330.
• Şanlı, Ö., Sünkür, M. & Arabacı, İ. B.(2012), İlköğretim ili. kademe öğrencilerinin bilişim teknolojilerinden yararlanma düzeyleri (Malatya ili örneği). e-Journal of New World Sciences Academy, 7(1).
• Tuzcuoğlu, s., & Özcan, g. (2014). Lisanslı olarak spor yapan ve spor yapmayan ortaokul öğrencilerinin üst bilişsel farkındalık düzeyleri. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 5 (16).
• Tüysüz, C. (2013). Üstün yetenekli öğrencilerin problem çözme becerisine yönelik üstbiliş düzeylerinin belirlenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(21), 157-166.
• Ülgen, Arzu ve Gökhan A. Acar, (2004), Bilişim teknolojilerinin öğrenmedeki yeri, IV. Uluslararası Eğitim Teknolojileri Sempozyumu Bildirileri, Sakarya.