Research on Science Guidebooks That Classroom Teachers Use

Yıl 2017, Cilt: 5 Sayı: 1, 19 - 29, 20.06.2017

Şafak Uluçınar Sağır

Öz

Bu araştırmanın amacı, ilkokulda 3. ve 4. sınıfları okutan sınıf öğretmenlerinin Fen Bilimleri dersinde kullandıkları kılavuz kitapların fen öğretim programına ve kitap inceleme kriterlerine uygunluğunu incelemektir. Nitel araştırma modelinin kullanıldığı araştırmada veri toplamada doküman analizi uygulanmıştır. 2015-2016 eğitim-öğretim yılında Amasya merkez ilkokullarında 3. ve 4. sınıf öğretmenleri tarafından en çok kullanılan 9 Fen Bilimleri kılavuz kitabı incelenmiştir. Veri toplama aracı olarak kitap inceleme formu ve 2013 Fen Bilimleri Öğretim Programına göre hazırlanan kazanım değerlendirme formu kullanılmıştır. Araştırmada ‘Programa Uygunluk’ boyutu, ‘Değerlendirme’ boyutu, ‘Bilimsel İçerik’ boyutu ve ‘Dil ve Anlatım’ boyutu yüksek çıkmıştır. Fakat ‘Hazırlık Aşaması’ boyutu düşük çıkmıştır. Kılavuz kitaplar Fen Bilimleri Öğretim programı kazanımlarına uygunluğu bakımından incelendiğinde, 5’inde kazanımların tamam olduğu, 4’ünde ise kazanımların kısmen bulunduğu veya hiç bulunmadığı görülmüştür. İncelenen kılavuz kitapların kitap inceleme formunda bilimsel içerik ve dil ve anlatım boyutlarında en yüksek ortalamaların olduğu bulunmuştur

Anahtar Kelimeler

Fen Eğitimi, Kılavuz Kitap, Kitap İnceleme, Sınıf Öğretmenleri

Sınıf Öğretmenlerinin Kullandıkları Fen Kılavuz Kitaplarının İncelenmesi

Öz

The purpose of this study is to analyze the suitability of guidebooks used by classroom teachers education 3. And 4. Grade students in primary school in Science class for the science education program and book examination criteria. In the study, for which a qualitative research method was used, document analysis was used to collect data. 9 Science guidebooks most commonly used by classroom teachers who served in Amasya city center and educated 3. and 4. grade students in 2015-2016 education year were studied. As a data collection took, book research form and attainment evaluation form prepared in accordance with 2013 Science Education Program were used. In the study, “Compliance with Program” aspect, “Evaluation” aspect, “Scientific Content” aspect and “Language and Expression” aspect were found to be high. But “Preparation Stage” aspect was determined to be low. When the guidebooks were examined in terms of compliance with Science Education program attainments, it was found that attainments were okay in 5 of them while being partially present or lacking in 4 of them. In book research form of the examined guidebooks, it was found that the highest averages belonged to scientific content and language and expression aspects

Anahtar Kelimeler

Science Education, Quidebooks, Book Review, Classroom Teachers

Kaynakça

• Ayvacı, Ş. H. & Çoruhlu, Ş, T. (2011). İlköğretim 7. sınıf fen ve teknoloji öğretmen kılavuz kitabının öğretmen görüşlerine dayalı olarak değerlendirilmesi. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1), 25-37.
• Ayvacı, Ş. H. & Ernas, S. (2009). Öğretmen kılavuz kitaplarının yapılandırmacı kurama göre öğretmen görüşlerine dayalı olarak değerlendirilmesi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 3(2), 225.
• Bakar, E., Keleş, Ö. & Koçakoğlu, M. (2009). Öğretmenlerin MEB 6. sınıf fen ve teknoloji dersi kitap setleriyle ilgili görüşlerinin değerlendirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 1, 41-50.
• Büyükalan, S. (2003). Konu alanı ders kitabı inceleme kılavuzu sosyal bilgiler, (Ed. Cemalettin Şahin).Gündüz Eğitim ve Yayıncılık:Ankara.
• Ceyhan, E. & Yiğit, B. (2004). Konu alanı ders kitabı incelemesi. Anı Yayıncılık: Ankara.
• Çeken, R. (2011). İlköğretim fen ve teknoloji ders kitaplarında kalp ve akciğer ile ilgili şekillerin içerik analizi.
• Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(3), 903-912. Demirbaş, M. (2008). İlköğretim 6. sınıf fen ve teknoloji ders kitaplarının belirli değişkenler bakımından incelenmesi.
• D.Ü. Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 9, 22-32. Genç, S. Z., Güner, F. & Güner, A. S. (2014). İlk/ortaokul öğretmenlerinin öğretmen kılavuz kitaplarına yönelik görüşlerinin incelenmesi: çanakkale örneği. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, 79-109.
• Gökulu, A. (2015). Sekizinci sınıf fen ve teknoloji ders kitap setlerinin yapılandırmacı yaklaşıma göre değerlendirilmesi. Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 10(11), 683-706.
• Güzel, H. & Adıbelli, S. (2011). 9. Sınıf fizik ders kitabının eğitsel, görsel, dil ve anlatım yönünden incelenmesi. Selçuk
• Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 26, 201-216. Karasar, N. (2009). Bilimsel araştırma yöntemi, 19. Baskı.Nobel Yayın Dağıtım: Ankara.
• Karatay, R., Timur, S. & Timur, B. (2013). 2005 ve 2013 Yılı fen dersi öğretim programlarının karşılaştırılması.
• Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(15), 234-264. Kavcar, N., Kırık, N. S., & Kaplan, T. (2015). Fizik öğretmen adaylarının 12. Sınıf fizik kitabına ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi, Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakltesi Dergisi, 40, 1-24.
• Köseoğlu, F., Atasoy, B., Kavak, N., Akkuş, H., Budak, E., Tümay, H. & Taşdelen, U. (2003). Yapılandırmacı öğrenme ortamı için bir fen ders kitabı nasıl olmalı? (1. baskı). Asil Yayın Dağıtım: Ankara.
• Küçüközer, H., Bostan, A., Kenar, Z., Seçer, S. & Yavuz, S. (2008). Altıncı sınıf fen ve teknoloji ders kitaplarının yapılandırmacı öğrenme kuramına göre değerlendirilmesi. İlköğretim Online, 7(1), 111-126.
• Linder, C. J. (1993). A Challenge to conceptual change. Science Education. 77, 293 - 300.
• MEB (2006.a). Tebliğler Dergisi, Sayı: 2559 http://yayim.meb.gov.tr/dergiler/pdf/2559.pdf adresinden 18.08.2016 tarihinde görüntülenmiştir.
• MEB (2006.b). Tebliğler Dergisi, Sayı: 2589 http://mevzuat.meb.gov.tr/html/2589_0.html 18.08.2016 tarihinde görüntülenmiştir.
• MEB (2013). İlköğretim kurumları (ilkokullar ve ortaokullar) fen bilimleri dersi öğretim programı.
• Morgil, F. İ. & Yılmaz, A. (1999). Lise Kimya-II ders kitaplarının öğretmen ve öğrenci görüşleri açısından değerlendirilmesi. Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 1(1), 26-41.
• Novak, J.D. (1990). Concept mapping : A useful tool for science education.Journal of Research in Science Teaching, 27 (10), 937-949.
• Sönmez V. & Alacapınar, F.G. (2013). Örneklendirilmiş bilimsel araştırma yöntemleri. Anı Yayıncılık: Ankara.
• Şimşek, H. & Yıldırım, A.(2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. 9. Baskı, Seçkin Yayıncılık: Ankara. Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı (TTKB) (2013). http://ttkb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2013_01/14062748_incelemekriterleri_14012013.pdf adresinden 10.2016 tarihinde indirilmiştir.
• Tekbıyık, A. (2006). Lise fizik I ders kitabının okunabilirliği ve hedef yaş düzeyine uygunluğu. Kastamonu Eğitim Dergisi,14(2) 441- 446.
• Turan, İ. & Karabacak, N. (2008). Sosyal bilgiler öğretmen kılavuz kitaplarının öğretimdeki yansımaları. Milli Eğitim
• Üç Aylık Eğitim ve Sosyal Bilimler Dergisi, 177, 138–151. Ünsal, Y. & Güneş, B. (2003). Bir kitap inceleme çalışması örneği olarak meb ilköğretim 6. sınıf fen bilgisi ders kitabına fizik konuları yönünden eleştirel bir bakış. G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(3), 115-130.
• Yanpar, T. (2005). Öğretim teknolojileri ve materyal geliştirme. Anı Yayınları: Ankara.
• Yurdakul, B. (2004). Yapılandırmacı öğrenme yaklaşımının öğrenenlerin problem çözme becerilerine, biliş-ötesi farkındalık ve derse yönelik tutum düzeylerine etkisi ile öğrenme sürecine katkıları. Yayınlanmamış doktora tezi,
• Hacettepe Üniversitesi, Ankara. Ek 1.Sınıf öğretmenlerinin kullandığı Fen Bilimleri dersi kılavuz kitapların isim listesi ve kullanım sıklıkları listesi Kitap İsmi Ata Yayıncılık Bilgin Çocuk Hepsi Bir Arada Dört Renk Problem Yok Üçgen Yayınları Çalışkan Arı Özet Anlatımlı Fen Bilgisi Saat Fen Bilimleri Mavi Deniz Boş f 9 9 9 9 0 9 0