Eğitim Fakültelerindeki Öğretmenlik Uygulaması Dersinin Öğretim Elemanlarının Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi

Yıl 2017, Cilt: 5 Sayı: 2, 335 - 351, 20.12.2017

Mecit Aslan Mustafa Sağlam

Öz

Bu çalışmada eğitim fakültelerindeki öğretmenlik uygulaması dersinin öğretim elemanlarının görüşlerine göre değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. Nicel ve nitel verilerin birlikte kullanıldığı bu çalışmada açıklayıcı karma desen kullanılmıştır. Çalışmanın nicel verileri ilköğretim ve ortaöğretim bölümlerinin bulunduğu dört farklı eğitim fakültesinde görev yapan 90 öğretim elemanından, nitel verileri ise Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesinde görevli 18 öğretim elemanından elde edilmiştir. Çalışmada veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından geliştirilen bir anket ve yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Nicel verilerin analizinde SPSS paket programı kullanılarak betimsel istatistikler yapılmış, nitel verilerin analizinde ise nitel veri analizi tekniklerinden betimsel analiz tekniği kullanılmıştır. Çalışma sonucunda, öğretmenlik uygulamasına ayrılan sürenin yetersiz olduğu, uygulama okullarının uygun belirlenmediği ve bununla birlikte farklı koşullara sahip okullarda uygulama yapılması gerektiği tespit edilmiştir. Girdi boyutu ile ilgili olarak uygulama öğretim elemanlarının ve öğretmenlerinin gerekli yeterliklere sahip olmadıkları, öğretmen adaylarına öğretmenlik uygulaması ile ilgili uygun materyal verilmediği belirlenmiştir. Ayrıca, süreçte pek çok sorunun yaşandığı ve öğretmen adaylarının bazı önemli becerilerini geliştirme noktasında eksik kaldığı ortaya çıkmıştır

Anahtar Kelimeler

Öğretmen Eğitimi, Öğretmenlik Uygulaması, Program Değerlendirme, Öğretim Elemanı, CIPP

Evaluation of Teaching Practice Course in Education Faculties According to Opinions of Academicians

Öz

The purpose of this research is to evaluate teaching practice course in education faculties according to opinions of academicians. Mixed research method was used and sequential exploratory design was adopted in the study. Research group was determined in two stages. Firstly, the quantitative data of the study was collected from 90 academicians studied in four education faculties. After this stage, qualitative data was collected by semi-structured interview form from 18 academicians studied in different departments of Education Faculty in Yüzüncü Yıl University. A survey and a semi-structured interview form were used in the process of data collection. SPSS packet program was used and descriptive statistics were used to analyse quantitative data and on the other hand, descriptive technique was used to analyse qualitative data. As a result of the study, it is observed that the duration that is allocated to teaching practice are inadequate, that schools are not determined appropriately and teaching practice should be implemented in schools having different conditions, that teachers and academicians did not have the necessary competencies, that appropriate materials about teaching practice are not given to teacher candidates, and that many problems experienced in the process of teaching practice, and that teaching practice did not effective to develop some important professional skills of teacher candidates

Anahtar Kelimeler

Teacher Education, Teaching Practice, Curriculum Evaluation, Academician, CIPP

Kaynakça

• Akpınar, M., Çolak, K. & Yiğit, E. Ö. (2012). Öğretmenlik uygulaması dersi kapsamında sosyal bilgiler öğretmen adaylarının yeterliklerine yönelik uygulama öğretmenlerinin görüşleri. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 36, 41-67.
• Aydın, S., Selçuk, A. & Yeşilyurt, M. (2007). Öğretmen adaylarının “okul deneyimi II” dersine ilişkin görüşleri (Yüzüncü Yıl Üniversitesi örneği). Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2), 75-90.
• Azar, A. (2003). Okul deneyimi ve öğretmenlik uygulaması derslerine ilişkin görüşlerinin yansımaları. Milli Eğitim Dergisi, 159.
• Beck, C. & Kosnik, C. (2002). Components of a good practicum placement: student teacher perceptions. Teacher Education Quarterly, 29(2), 81–98.
• Creswell, J. W. (2005). Educational research: Planning, conducting, and evaluating quantitative and qualitative research. Pearson Education, Inc.: New Jersey.
• Darling-Hammond, L. (2006). Constructing 21st-century teacher education. Journal of Teacher Education, 57(3), 300- 314.
• Darling-Hammond, L. & Baratz-Snowden, J. (2007). A good teacher in every classroom: Preparing the highly qualified teachers our children deserve. Educational Horizons, 85(2), 111-132.
• Davran, E. (2006). İlköğretim kurumlarındaki öğretmenlik uygulamasının öğretmen adaylarının öğretmenlik yeterliliklerini kazanmaları üzerindeki etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Van.
• Demirel, Ö. (2009). Eğitimde program geliştirme: kuramdan uygulamaya. Pegem A Yayıncılık: Ankara.
• Dursun, O. O. & Kuzu, A. (2008). Öğretmenlik uygulaması dersinde yaşanan sorunlara yönelik öğretmen adayı ve öğretim elemanı görüşleri. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 159 -178.
• Endeley, M. N. (2014). Teaching practice in Cameroon: The effectiveness of the University of Buea model and implications for quality. Australian Journal of Teacher Education, 39(11), 146-160.
• Eraslan, A. (2009). İlköğretim matematik öğretmen adaylarının "öğretmenlik uygulaması" üzerine görüşleri. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 3(1), 207-221.
• Eroğlu, B. (2011). Öğretmenlik uygulamasının beden eğitimi öğretmeni adaylarının mesleki yeterlikleri ve mesleğe yönelik tutumları üzerine etkileri. Yayınlanmamış doktora tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Fitzpatrick, J. L., Sanders, J. R. & Worthen, B. R. (2004). Program evaluation: alternative approaches and practical guidelines. Pearson Education, Inc.: Boston.
• Flores, I. M. (2015). Developing Preservice Teachers' Self-Efficacy through Field-Based Science Teaching Practice with Elementary Students. Research in Higher Education Journal, 27, 1-19.
• Furey, E. (2014). Is there a need for a practicum experience in the Bachelor of Special Education Program at Memorial University?–Teachers’ and administrators’ perspectives. Extrait de: http://www.mun. ca/educ/faculty/mwatch/vol41/winter2014/edithFurey. pdf. 28.11.2017.
• Gökçe, E. & Demirhan, C. (2005). Öğretmen adaylarının ve ilköğretim okullarında görev yapan uygulama öğretmenlerinin öğretmenlik uygulaması etkinliklerine ilişkin görüşleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 38(1), 43-71.
• Glesne, C. (2012). Nitel araştırmaya giriş (Çeviri Edt: Ali Ersoy, Pelin Yalçınoğlu). Anı Yayıncılık: Ankara.
• Güzel, H., Cerit-Berber, N., & Oral, İ. (2010). Eğitim fakültesi uygulama okulları işbirliği programında görevli öğretmenlerin ve öğretim elemanlarının öğretmenlik uygulamasına yönelik görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 18(1), 19-36.
• İlin, G. (2014). Practicum from the ELT student-teachers’ eye: Expectations and gains [Öğretmen adaylarının bakış açısından öğretmenlik uygulaması: Beklentiler kazanımlar]. International Journal of Language Academy, 2(1), 191-207.
• Johnson, R. B. & Onwuegbuzie, A. J. (2004). Mixed methods research: A research paradigm whose time has come. Educational Researcher, 33(7), 14-26.
• Katrancı, M. (2008). Öğretmenlik uygulamasında uygulama okulu koordinatörleri ve uygulama öğretmenlerinin görev ve sorumluluklarını yerine getirme düzeyleri (Kırıkkale ili örneği). Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Kırıkkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırıkkale.
• Kılıç, I. (2007). Müzik öğretmenliği lisans programı öğrencilerinin “özel öğretim yöntemleri” derslerinde kazandıkları yeterliklerin “öğretmenlik uygulaması”nda kulanım açısından değerlendirilmesi. Yayınlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Kiraz, E. (2002). Öğretmen adaylarının hizmet öncesi mesleki gelişiminde uygulama öğretmenlerinin işlevi. Eğitim Bilimleri ve Uygulama, 1(2), 183-196.
• Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative Data Analysis: An Expanded Sourcebook, Sage.
• Nkambule, T. & Mukeredzi, T. G. (2017). Pre-service teachers' professional learning experiences during rural teaching practice in Acornhoek, Mpumalanga Province. South African Journal of Education, 37(3), 1-9.
• Özay-Köse, E. (2014). Okul deneyimi ve öğretmenlik uygulaması derslerine yönelik öğrenci ve öğretmen öğretim elemanı tutumları (Erzurum örneği). Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, 1-17.
• Özbal, A. F. (2009). Beden eğitimi ve spor yüksekokullarında öğrenim gören öğretmen adaylarının öğretmenlik uygulaması dersinin hedeflerine ulaşma derecesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Özcan, M. (2011). Bilgi çağında öğretmen eğitimi, nitelikleri ve gücü: Bir reform önerisi. Türk Eğitim Derneği Yayınları: Ankara.
• Özcan, M. (2013). Okulda üniversite: Türkiye'de öğretmen eğitimini yeniden yapılandırmak için bir model önerisi. Sis matbaacılık: İstanbul.
• Özonay-Böcük, İ. Z. (2014). Eğitim fakültelerindeki okul deneyimi ve öğretmenlik uygulaması derslerine ilişkin bir model önerisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Paker, T. (2008). Öğretmenlik uygulamasında öğretmen adaylarının uygulama öğretmeni ve uygulama öğretim elemanının yönlendirmesiyle ilgili karşılaştıkları sorunları. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(23), 132-139.
• Patton, M. Q. (2002). Qualitative research and evaluation methods. California: SAGE Publications, Inc.
• Petek, B. (2014). Öğretmenlik uygulaması dersinin sosyal bilgiler öğretmen adaylarının mesleki yeterlikleri üzerindeki etkisi (Erzurum örneği). Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Rıza, E. T. & Hamurcu, H. (2000). Sınıf öğretmenliği bölümü öğrencilerinin okul deneyimi ve öğretmenlik uygulamasına yönelik görüşleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(8), 91-97.
• Sağ, R. (2008). Öğretmen adaylarının uygulama öğretmenlerinden, uygulama öğretim elamanlarından ve uygulama okullarından beklentileri. Eurasian Journal of Educational Research, 32, 117-132.
• Stronge, J. H., Ward, T. J. & Grant, L. W. (2011). What makes good teachers good? A cross-case analysis of the connection between teacher effectiveness and student achievement. Journal of Teacher Education, 62(4), 339- 355.
• Stufflebeam, D. L., Madaus, G. F. & Kellaghan, T. (2002). Evaluation models: Viewpoints on educational and human services evaluation. Springer: Dordrechts.
• Şahin, E. (2003). Okul öncesi eğitimi öğretmenliği programında öğrenim gören öğretmen adayları ile uygulama okullarındaki öğretmenlerin mesleki uygulamalara ilişkin bakış açıları. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4(13), 98- 110.
• Şaşmaz-Ören, F., Sevinç, Ö. S. & Erdoğmuş, E. (2009). Öğretmen adaylarının okul deneyimi derslerine yönelik tutumlarının ve görüşlerinin değerlendirilmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 15(2), 217-246.
• Şimşek, S., Alkan, V., & Erdem, A. R. (2013). Öğretmenlik uygulamasına ilişkin nitel bir çalışma. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(34), 63-73.
• Topkaya, Y., Tokcan, H., & Kara, C. (2012). Öğretmenlik uygulaması dersi hakkında sosyal bilgiler öğretmen adaylarının görüşleri. The Journal of Academic Social Science Studies, 5(7), 663-678.
• Yapıcı, Ş. & Yapıcı, M. (2004). Öğretmen adaylarının Okul Deneyimi I dersine ilişkin görüşleri. İlköğretim Online, 3(2), 54-59.
• Yeşilyurt, E. (2010). Öğretmenlik uygulaması öğretim programının standart temelli ve ihtiyaca cevap verici modeller ışığında değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
• Yeşilyurt, E. & Semerci, Ç. (2011). Uygulama öğretmenlerinin öğretmenlik uygulaması sürecinde karşılaştıkları sorunlar ve çözüm önerileri. Akademik Bakış Dergisi, 27, 1-23.
• Yeşilyurt, E. & Semerci, Ç. (2012). Öğretmen adaylarının öğretmenlik uygulaması öğretim programına bağlamında karşılaştıkları sorunlar ve çözüm önerileri. International Journal of Human Sciences, 9(2), 475-499.
• Yıldırım, A. (2013). Öğretmen eğitimi araştırmaları: Yönelimler, sorunlar ve öncelikli araştırma alanları. Eğitim ve Bilim, 38(169), 175-191.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, M. (2011). Sınıf öğretmeni adaylarının öğretmenlik uygulaması dersini yürüten öğretim elemanlarına ilişkin görüşleri. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(4), 1377-1387.
• Yılmaz, K. & Kab, İ. (2013). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının ‘okul deneyimi’ ve ‘öğretmenlik uygulaması’ derslerine yönelik görüş ve değerlendirmeleri. Humanitas-Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 1, 197-215.
• YÖK. (1998). Eğitim fakültesi öğretmen yetiştirme lisans programları. Ankara: Yükseköğretim Kurulu Yayınları.
• YÖK. (2007). Eğitim fakültesi öğretmen yetiştirme lisans programları. [Çevrim-içi: http://www.yok.gov.tr/documents/10279/30217/E%C4%9E%C4%B0T%C4%B0M+FAK%C3%9CLTES%C4 %B0%20%C3%96%C4%9ERETMEN+YET%C4%B0%C5%9ET%C4%B0RME+L%C4%B0SANS+PROGRAMLAR I.pdf/054dfc9e-a753-42e6-a8ad-674180d6e382] Erişim tarihi: 07.06.2014.