Öğretmenlerin Algılarına Göre Okul Kültürü, Sınıf Yönetimi ve Öğretmen Performansları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 8 Sayı: 1, 65 - 81, 25.06.2020

Betül Deniz Seyithan Demirdağ

Öz

Bu araştırmanın amacı ilkokul ve ortaokul kademelerinde görev yapan öğretmenlerin okul kültürü, sınıf yönetimi ve öğretmen performansları algıları arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırmanın evrenini Zonguldak ve Eskişehir’de ilkokul ve ortaokul kademelerinde görev yapan öğretmenler oluşturmaktadır. Çalışmaya Zonguldak ve Eskişehir illerinden toplam 200 öğretmen seçkisiz olmayan non-random örneklem yöntemlerinden tabakalı örneklem yöntemiyle belirlenmiştir. Betimsel tarama modelinde yapılan araştırmada verilerin toplanması için Okul Kültürü, Sınıf Yönetimi ve Öğretmen Performans Değerlendirme Ölçekleri kullanılmıştır. Verileri araştırma sorularına göre analiz edilebilmek amacıyla t-testi, ANOVA, Pearson korelasyonu ve regresyon analizi kullanılmıştır. Analizler sonucunda cinsiyet ve eğitim durumu değişkenlerine göre öğretmenlerin okul kültürü algıları, sınıf yönetimi ve performans düzeyleri arasında anlamlı farklılıklar görülmezken, sadece mesleki kıdem değişkenine göre öğretmen performansı arasında anlamlı farklılıklar görülmektedir. Bununla birlikte okul kültürü, sınıf yönetimi ve öğretmen performansları arasında pozitif yönde ve anlamlı bir ilişki olduğu saptanmıştır. Okul kültürü ve sınıf yönetiminin öğretmen performanslarını olumlu yönde etkilediği sonucuna ulaşılmıştır

Anahtar Kelimeler

Okul kültürü, Sınıf Yönetimi, Öğretmen Performansları

Investigation of the Relationship between School Culture, Classroom Management and Teacher Performance According to Teachers' Perceptions

Öz

The aim of this study is to examine the relationship between the teachers' perceptions of school culture, classroom management, and teacher performances at primary and secondary school levels. The universe of the research consists of teachers working in primary and secondary schools in the provinces of Zonguldak and Eskişehir. A total of 200 teachers from Zonguldak and Eskişehir provinces were determined non-randomly through a stratified sampling method. Three data collection instruments were used for the data collection. In order to analyze the data according to the research questions, ttest, ANOVA, Pearson correlation and regression analysis were employed. As a result of the analysis, while there is no significant difference between teachers' perceptions of school culture, classroom management and performance levels according to gender and educational status variables, only significant differences are observed between teacher performance according to professional seniority variable. However, a positive and significant relationship was found between school culture, classroom management and teacher performances. It is concluded that school culture and classroom management positively affect teacher performances

Anahtar Kelimeler

School culture, Classroom Management, Teacher Performance

Kaynakça

• Ağı, S. (2019). Öğretmen başarısına etkisi açısından performans değerlendirmesi. Yüksek Lisans Tezi. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi, Ankara.
• Akın, U. ve Koçak R. (2007). Öğretmenlerin sınıf yönetimi becerileri ile iş doyumları arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, (51), 353-370.
• Akyol, B. (2008). Eğitim örgütlerinde insan kaynakları uygulamalarının öğretmen performansına etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
• Aktaş, E. (2019). İlkokul öğretmenlerinin okul kültürü algı düzeylerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Alatlı, R. (2014). Genel ve özel eğitim öğretmenlerinin sınıf yönetimi bilgileri ile sınıf yönetimine ilişkin öz yetkinliklerinin karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Ankaralıoğlu, S. (2020). Farklı okul kademelerinde görev yapan öğretmen algılarına göre yöneticilerin ruhsal liderlik stilinin okul kültürüne etkisi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, İstanbul.
• Arslan, S. (2019). Ortaokullarda örgütsel iklim ile öğretmen performansı arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın.
• Aydın, A. (2005). Sınıf yönetimi. Tekağaç Eylül Yayıncılık: Ankara.
• Başar, H. (2001). Sınıf yönetimi. PegemA Yayınlar: Ankara.
• Başaran, İ.E. (2000). Örgütsel davranış. Feryal Matbaası: Ankara.
• Bilgin Yurdaöz, A. (2018). Meslek liselerindeki yöneticilerin gösterdiği etik liderlik tipi ile öğretmen performansı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Rize.
• Bozkurt Bostancı, A. & Kayaalp, D. (2011). İlköğretim okullarında öğretmen performansının geliştirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(1), 127-140.
• Büyükgöze, H. ve Özdemir, M. (2017). İş doyumu ile öğretmen performansı ilişkisinin duygusal olaylar kuramı çerçevesinde incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 311-325.
• Ceylan Çongar, N. (2019). Okullarda kimlik oluşturma sürecinde imaj ve okul kültürü etkileşimine dair bir regresyon modeli. Yüksek Lisans Tezi. Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas.
• Çevik, A. & Köse, A. (2017). Öğretmenlerin okul kültürü algıları ile motivasyonları arasındaki ilişkinin incelenmesi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırma Dergisi, 6(2), 996-1014.
• Çınar, İ., Beytekin, O.F., Dalgıç, G., Güngör, S., Hacıfazlıoğlu, Ö., İra, N.,Yalçınkaya, M. (2012). Sınıf yönetimi (Edt: İ. Çınar). Eğiten Kitap: Ankara
• Çıpa, D. (2014). Örgüt kültürü ve dönüşümcü liderlik özelliklerinin öğretmen performansına etkisi üzerine İstanbul ilinde yapılan deneysel bir çalışma. Yüksek Lisans Tezi. Beykent Üniversitesi, İstanbul.
• Çubukçu, Z. & Girmen, P. (2008). Öğretmenlerin sınıf yönetimi becerilerine ilişkin görüşleri. Bilig, (44), 123-142.
• Doğan, Ö. (2008). Kültür bilimleri ve kültür felsefesi. Doğu Batı Yayınları: Ankara.
• Ercan, A.R. (2000). Öğretmen davranışları. Galeri Kültür Kitap: Ankara.
• Ergin, U. (2008). Yetkeci yönetim tarzının öğretmen performansına etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Fırat, N. Ş. (2009). Bazı değişkenler açısından öğretmenlerin okul kültürüne ilişkin algıları. E-Journal of New World Sciences Academy, 4(4), 1415-1434.
• Güçlü, N., Sezgin, F., Recepoğlu, E., Yıldırım, K., Bayrakçı, M., Koşar, & Koşar, S. (2014). Okul kültürü (Edt: N. Güçlü). Pegem Akademi: Ankara.
• Günbayı, İ. ve Yıldırım, S. (2012). Performans yönetimine ilişkin yönetici ve öğretmen görüşleri (Antalya ili örneği). Nevşehir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(2), 1-22.
• Güngör, B. (2019). Öğretmenlerin örgütsel sessizlik algıları ile okul kültürü algıları arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun.
• Hatipoğlu, A. & Kavas, E. (2016). Veli yaklaşımlarının öğretmen performansına etkisi. İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, 5(4), 1012-1034.
• Işık, H.(2017). Ortaokullarda okul kültürünün incelenmesi. İstanbul Aydın Üniversitesi Dergisi, 35, 61-71.
• Karip, E., Okutan, M., Aksoy, N., Özden, Y., Ekici, G., Kısaç, İ. & Özdemir A. (2003). Sınıf yönetimi (Edt: E. Karip). Pegem A Yayıncılık: Ankara.
• Kayan, M. F. ve Kozikoğlu İ. (2017). Sınıf öğretmenlerinin tükenmişlik düzeylerinin sınıf yönetimi davranışlarını yordama gücü. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 72-103.
• Kaysılı, A. (2019). Okul kültürünü kuran pratiklerle öğrencilerin sosyokültürel arka planlarının etkileşimi. Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Korkut, A. & Hacıfazlıoğlu, Ö. (2011). Öğretmenlerin okul kültürünü algılama düzeyleri: Büyükçekmece örneği. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 10(37), 135-152.
• Küçükahmet, L., Ataman, A., Külahoğlu, Ş.Ö., Çalık, T., Altıntaş, E., Özkılıç, R. & Koşar, E. (2005). Sınıf yönetiminde yeni yaklaşımlar (Edt: L. Küçükahmet). Nobel Akademik Yayıncılık: Ankara.
• Ocakcı, E. (2017). Birleştirilmiş sınıf öğretmenlerinin sınıf yönetimi yeterlilikleri ve sınıf yönetimi ile ilgili görüşlerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Okçu, V., Doğan, E. & Dayanan, İ. (2018). Öğretmenlerin okul kültürü algılarının okul yöneticilerinin çatışma yönetimi stilleri üzerindeki etkisi (Şırnak ili örneği). Anadolu Eğitim Liderliği ve Öğretim Dergisi, 6(2), 41-62.
• Özdemir, S. (2012). İlköğretim okullarında okul kültürü ile örgütsel sağlık arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 18(4), 599-620.
• Özgenel, M. (2019). Öğretmen performans değerlendirme ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. B. Kocaoğlu (Edt.), 5. Uluslararası Sosyal ve Eğitim Bilimleri Araştırmaları Kongresi içinde (s. 64-65). Balıkesir: Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi.
• Sarı, B. & Bayrakçı, M. (2018). Ortaöğretim öğretmenlerinin sınıf yönetimi becerileri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(4), 1960-1977.
• Sönmez, E. & Recepoğlu, E. (2018). İlk ve ortaokullardaki öğretmenlerin sınıf yönetimi becerileri ile performansları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 27(1), 421-432.
• Şahin, İ. & Altunay, U. (2011). İlköğretim okulu öğretmenlerinin sınıf yönetimi davranışları. İlköğretim Online, 10(3), 905-918.
• Şişman, M. (2006). Eğitim bilimine giriş. PegemA Yayıncılık: Ankara.
• Şişman, M., Turan, S., Işık, H., Arslan, H., Dönmez, B., Kuran, K., ... Sarıtaş M., (2006). Sınıf yönetimi (Edt: M. Şişman ve S. Turan). PegemA Yayıncılık: Ankara.
• Tosuntaş, Ş.B. (2017). Öğretmenlerin etkileşimli tahta kullanımına etki eden faktörler ve öğretmen performansına etkisi. Doktora Tezi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir.
• TDK (2020). https://sozluk.gov.tr/, (Erişim Tarihi: 30.03.2020).
• Terzi, A.R. (2005). İlköğretim okullarında örgüt kültürü. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, (43), 423-442.
• Yıldırım, E. (2019). Ortaöğretim öğretmenlerinin örgütsel adanmışlığı ile okul kültürü arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi. Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• Yılmaz, Z. N. & Aydın, Ö. (2015). İlköğretim öğretmenlerinin sınıf yönetimi becerilerine ilişkin algılarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 148-164.
• Yurtal, F. & Yaşar, M. (2018). Öğretmenlerin sınıf yönetimi profillerine göre sınıflarında görülen akran zorbalığı. SDU International Journal of Educational Studies, 5(2),64-75.