Organizations are not formal and mechanical structures. Organizations are social organisms created by humans and are versatile structures. The aim of every organization is survival and development. Therefore, organizations have to adapt to changing conditions. 'The Relationship Between Leadership Characteristics of School Principals and Teachers 'Perceptions of School Culture' will be examined in research. Data has been obtained using 'School Culture Scale, 'Instructional Leadership Behaviors Scale', ' Visionary Leadership Scale'. The analyzes were made with the SPSS 21.0 program and it has been studied at 95% confidence level. In our analysis, values such as frequency and percentage values for qualitative variables, minimum, maximum, average for quantitative variables and standard deviation were calculated. T and ANOVA tests were used among the comparison tests. The difference of the scores according to the 2-group categorical variables was examined with the t test. The difference of the scores according to the three or more groups’ categorical variables was examined by ANOVA test. According to the findings obtained in this study, ethical leadership skills of educational administrators in schools have a positive effect on organizational trust in educational institutions.

Yıl 2020, Cilt: 8 Sayı: 2, 277 - 289, 30.12.2020

Hüseyin Arslan

Öz

Organizations are not formal and mechanical structures. Organizations are social organisms created by humans and are versatile structures. The aim of every organization is survival and development. Therefore, organizations have to adapt to changing conditions. 'The Relationship Between Leadership Characteristics of School Principals and Teachers 'Perceptions of School Culture' will be examined in research. Data has been obtained using 'School Culture Scale, 'Instructional Leadership Behaviors Scale', ' Visionary Leadership Scale'. The analyzes were made with the SPSS 21.0 program and it has been studied at 95% confidence level. In our analysis, values such as frequency and percentage values for qualitative variables, minimum, maximum, average for quantitative variables and standard deviation were calculated. T and ANOVA tests were used among the comparison tests. The difference of the scores according to the 2-group categorical variables was examined with the t test. The difference of the scores according to the three or more groups’ categorical variables was examined by ANOVA test. According to the findings obtained in this study, ethical leadership skills of educational administrators in schools have a positive effect on organizational trust in educational institutions.

Anahtar Kelimeler

Leadership, School Culture, School, Administrator.

Öğretmen Algılarına Göre Okul Kültürü ve Okul Müdürlerinin Liderlik Özelliklerinin İncelenmesi

Öz

Örgütler resmi ve mekanik yapılar değil, insanlar tarafından oluşturulan sosyal organizmalar, çok yönlü yapılardır. Her kuruluşun temel amacı hayatta kalma ve gelişme olduğundan, değişen koşullara uyum sağlamak zorundadır. Araştırmada öğretmen algılarına göre okul müdürlerinin öğretim liderliği ve vizyoner liderlik özellikleri ile okul kültürünün incelenmesi
amaçlanmıştır. Veriler; “Okul Kültürü Ölçeği”, “Öğretim Liderliği Davranışları Ölçeği”, “Vizyoner Liderlik Ölçeği” kullanılarak elde edilmiştir. Analizlerimiz SPSS 21.0 programı ile yapılmıştır ve %95 güven düzeyinde çalışılmıştır. Analizlerimizde nitel değişkenler için frekans ve yüzde değerleri, nicel değişkenler için minimum, maksimum, ortalama ve standart sapma gibi
değerler hesaplanmıştır. Karşılaştırma testlerinden t ve ANOVA testleri kullanılmıştır. Puanların iki gruplu değişkenlere göre farklılık gösterme durumu t testi, üç ve daha fazla gruplu değişkenlere göre farklılık gösterme durumu ANOVA testi ile incelenmiştir. Çalışmadan elde edilen bulgular liderlik ve okul kültürü arasındaki özellikler açısından değerlendirilerek
raporlaştırılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Liderlik, Okul Kültürü, Okul, Müdür.

Kaynakça

• Altuntas, B., Demirdağ, S., & Ertem, H. Y. (2020). Velilerin algılarına göre okul yöneticilerinin yönetim becerileri ile okul iklimi arasındaki ilişkinin incelenmesi. Academia Journal of Eucational Research, 5(2), 65-80.
• Aydın, İ.P. (2002). Yönetsel, mesleki ve örgütsel etik. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Bass, B. M. (1985). Leadership and performance beyond expectations. NY: Free.
• Bentz, J., (1990). Contextual ıssues in predicting high-level leadership performance. West Orange Pub,New Jersey.
• Bridge, B. (2003). Eğitimde vizyoner liderlik ve etkin yöneticilik. İstanbul: Beyaz Yayınları.
• Buluç, B. (2013). Örgüt kültürü ve iklimi. Eğitim Yönetiminde Kuram ve Uygulama içinde (ss. 101-130). Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Bulut, Y. & Uygun, S. V. (2010). Etkin bir yönetim için vizyoner liderliğin önemi: Hatay’daki kamu kurumları üzerinde bir uygulama. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(13), 29-47.
• Cotton, K. (2003). Principals and student achievement: What the research says. ASCD.
• Çelebi, N., Güner, H. & Yıldız, V. (2015). Toksik Liderlik Ölçeği'nin geliştirilmesi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 249-268.
• Çelik, V. (2000). Eğitimsel liderlik. Ankara:Pegem A Yayınları.
• Çelik, V.(2000). Okul kültürü ve yönetimi. Ankara:Pegem Yayıncılık.
• Çobanoğlu, F. & Badavan, Y. (2017). Başarılı okulların anahtarı: etkili okul değişkenleri. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 26, 115-134.
• Demirdağ, S. (2019). Critical thinking as a predictor of self-esteem of university students. Alberta Journal of Educational Research, 65(4), 305-319.
• Demirdağ, S. (2016). İlkokul yöneticilerinin etik liderlik davranışları ıle çatışma yönetimi stratejileri arasındaki ilişki: Ücretli öğretmen görüşleri. Journal of Turkish Studies, 11(3), 879-894.
• Demirdağ, S. (2017). Ücretli öğretmen algılarına göre ilkokul yöneticilerinin örgütsel adalet, örgütsel güven ve yıldırma davranışları arasındaki ilişki. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 132-153.
• Demirdağ, S. & Khalifa, M. (2020). The Effects of westernization efforts on the Turkish education system. International Journal of Educational Research Review, 5(3), 165-177.
• Doğan, S. (2001). Liderlik mi? yöneticilik mi? geleneksel liderlik davranış tarzları ve bu konudaki yeni yaklaşımlara bir bakış. Atatürk Üniversitesi, İ.İ.B.F. Dergisi, 15(3-4). Dural, B. (2002). Atatürk’ün liderlik sırları. İstanbul: Okumuş Nam Yayınları.
• Durukan, H. (2006). Okul yöneticisinin vizyoner liderlik rolü. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 277-286.
• Erçetin Ş. (2000). Lider sarmalında vizyon. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Erkutlu H. (2014). Liderlik kuramlar ve yeni bakış açıları. Ankara: Efil Yayınevi.
• Ertem, H. Y. & Demirdağ, S. (2020). Life satisfaction of international students in Turkey: A content analysis study (Türkiye’deki uluslararası ögrencilerin yasam doyumu: Bir içerik analizi çalışması). Route Educational Social Science Journal, 7(9), 310-319.
• Fırat, N. (2007). Okul kültürü ve öğretmenlerin değer sistemleri. Doktora Tezi, DEÜ Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Field, A. (2005). Discovering statistics using SPSS (2nd ed.). Sage Publication: London.
• Güçlü, N. (2003). Stratejik yönetim. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(2), 61-85.
• Gümüşeli, A. İ. (2005). Eğitim Liderliği. Artı Eğitim Dergisi, 8(6).
• Hallinger, P. (2010). Developing instructional leadership. In Developing successful leadership (pp. 61-76). Springer, Dordrecht.
• İnandı, Y. & Özkan, M. (2006). Resmi ilköğretim okulları ve liselerde görev yapan yönetici ve öğretmenlerin görüşlerine göre müdürler ne derece öğretim liderliği davranışları göstermektedir. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(2), 123-149.
• İpek, C. (1999). Resmi liseler ile özel liselerde örgütsel kültür ve öğretmen öğrenci ilişkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Kılıç, M. (2010). Stratejik yönetim sürecinde değerler, vizyon ve misyon kavramları arasındaki ilişki. Sosyoekonomi, 13(13), 81-98.
• Kotter J., (1999). On what leaders really do. Harvard Business Press.
• Kowalski, T. J. (2010). The school principal: Visionary leadership and competent management. Routledge.
• Lissack, M. & Roos, J. (2001). Be coherent, not visionary. Long Range Planning, 34, 53-70.
• Morrison, K.(2013). School leadership and complexity theory. Routledge Falmer.London.
• Nanus, B. (1992). Visionary leadership: Creating a compelling sense of direction for your organization. San Francisco, CA : Jossey-Bass Inc.
• Neumerski, C. M. (2013). Rethinking instructional leadership, a review: What do we know about principal, teacher, and coach instructional leadership, and where should we go from here?. Educational Administration Quarterly, 49(2), 310-347.
• Özden, Y. (2005). Eğitimde yeni değerler: Eğitimde dönüşüm. Geliştirilmiş 6. Baskı. Ankara: PegemA yayınları.
• Sabancı, A. (2007). Müdürlerin vizyoner liderlik özelliklerine ilişkin müdürlerin, müdür yardımcılarının ve öğretmenlerin görüşlerinin değerlendirilmesi. Milli Eğitim, 36(174), 333-342.
• Sorenson, G., (2001). An ıntellectual history of leadership studies: The role of James MacGregor Burns. Kellogg Leadership Studies Project Working Papers.
• Southworth, G. (2002). Instructional leadership in schools: Reflections and empirical evidence. School Leadership & Management, 22(1), 73-91.
• Söğüt, G. (2003). Özel ve resmi ilköğretim kurumlarının etkili okulun veliler boyutundaki özelliklerine sahip olma düzeyleri (Bursa ili örneği). Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
• Şahin, M., Uğur, C., Dinçel, S., Balıkçı, A., & Karadağ, E. (2014). Dağıtımcı Liderlik Ölçeği’nin Türkçeye uyarlanması, dil geçerliği ve ön psikometrik incelenmesi. Eğitimde Politika Analizi, 3(2), 19-30.
• Şişman, M. (2002). Öğretim liderliği. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Turner R. & Müller R., (2005). The project manager’s leadership style as a success factor on projects: A literature review. Project Management Journal, 36(2), 49-61.
• Van Knippenberg, D. & Stam, D. (2014). Visionary leadership. The Oxford handbook of leadership and organizations, 241, 259.
• Yenice, E. (2005). Hizmet eden lider olabilmek. İstanbul: Sistem Yayıncılık A.Ş.