AKADEMİSYENLERİN ÖRGÜTSEL VATANDAŞLIK DAVRANIŞLARI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2019, , 1 - 16, 01.08.2019

Erol Turan Yakup Akyel Ersan Tolukan

https://doi.org/10.29299/kefad.2018.20.01.001

Öz

Bu çalışma, spor bilimleri fakültelerinde çalışan akademik personelin çalıştıkları kurumlarda?sergiledikleri örgütsel vatandaşlık davranışlarını ve bu davranışlarını?etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışmadaspor bilimleri fakültelerinde görev yapan akademik personelin örgütsel vatandaşlık düzeylerininbelirlenerek, katılımcıların demografik özelliklerine göre farklılıklar incelenmiştir. Genel tarama modelinin kullanıldığı çalışmada veri toplama aracı olarak “Örgütsel Vatandaşlık Ölçeği” 170 gönüllü akademisyene uygulanmıştır. Araştırma kapsamında elde edilen verilerin öncelikle betimsel istatistikleri kişi sayısı, minimum, maksimum, ortalama, standart sapma hesaplanmıştır. Ardından araştırmanın problemleri doğrultusunda verilerin çözümlenmesi gerçekleştirilmiştir. Verilerin çözümlenmesinde akademisyenlerin demografik özelliklerine göre algıladıkları sosyal kaytarma düzeylerine yönelik ilişkisiz ölçümlerde t testi ve tek yönlü varyans analizi One Way ANOVA hesaplanmıştır.Araştırma sonucunda; nezaket alt boyutu ilk sırada olmak üzere örgütsel vatandaşlık davranışı düzeylerinin yüksek seviyede olduğu ve erkek akademisyenlerin kadın akademisyenlere göre örgütsel erdem düzeylerinin daha yüksek düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Akademisyenlerin yaş, cinsiyet, medeni durum, çalışma süresi ve unvan değişkenlerine göre benzer davranışlar sergiledikleri belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Örgüt, Örgütsel vatandaşlık davranışı, Akademik personel

AKADEMİSYENLERİN ÖRGÜTSEL VATANDAŞLIK DAVRANIŞLARI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Öz

Kaynakça

• Ağca, V. ve Ertan, H. (2008). Çalışanların örgütsel bağlılıklarının demografik özelliklerine bağlı olarak değişmesi: Antalya’da beş yıldızlı otellerde bir inceleme. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22, 389-408.
• Akbaş, T. T. (2011). Algılanan kişi-örgüt uyumunun örgütsel vatandaşlık davranışları üzerindeki etkisi: Görgül bir araştırma. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Yönetim Bilimleri Dergisi, 9(1), 55-77.
• Akyel, Y. (2011). Örgütsel vatandaşlık ve duygusal zekâ davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi: Spor yönetiminde GSGM ve özerk spor federasyonları örneği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Başaran, G. (2016). Algılanan örgüt içi iletişimin örgütsel vatandaşlık davranışı üzerindeki etkisi: Giresun üniversitesi akademik personele yönelik bir uygulama. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Avrasya Üniversitesi, Trabzon.
• Baykal, Ü., Altuntaş, S., Öztürk, H., Sökmen, S., İntepeler, Ş. S. ve Kantek, F. (2011). Akademisyen hemşirelerin örgütsel vatandaşlık davranışları ve etkileyen faktörler. Koç Üniversitesi Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi (HEAD), 8(3), 52-58.
• Bell, S. J. ve Mengüç, B. (2002). The employee-organization relationship, organizational citizenship behaviors and superior service quality. Journal of Retailing, 78 (2), 131-146. https://doi.org/10.1016/S0022-4359(02)00069-6.
• Bingöl, D., Naktiyok, A. ve İşcan, Ö. F. (2003). Dönüştürücü liderliğin örgütsel vatandaşlık davranışı üzerine etkisi. İçinde Çonkar, K., Değirmendereli, A. ve Kurt, M. (Ed.), 11. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı (ss. 491- 508). Afyon: Afyon Kocatepe Üniversitesi.
• Brighman, B. K. ve Moran, J. W. (1999). Building organizational citizenship. Management Decision, 37(9), 678-685. https://doi.org/10.1108/00251749910298968
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Çankır, B. (2017). Akademisyenlerde tükenmişliğin örgütsel vatandaşlık davranışı üzerine etkisi. Yönetim Bilimleri Dergisi, 15(29), 193-209.
• Çetin, Ş., Korkmaz, M., ve Çakmakçı, C. (2012). Dönüşümsel ve etkileşimsel liderlik ile lider-üye etkileşiminin öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışı üzerindeki etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 18(1), 7-36.
• Fraenkel, J. R ve Wallen, N. E (2009). How to design and evaluate research in education (7th Ed). New York: McGraw-hill.
• Güler, N. (2013). Üniversite çalışanlarında örgütsel vatandaşlık davranışı: Gazi üniversitesinde bir araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Gündüz, G. (2008). İşletmelerde kurumsallaşma uygulamalarına yönelik çalışan tutumlarının örgütsel vatandaşlık ile ilişkisine yönelik bir uygulama. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• Gürbüz, S. (2006). Örgütsel vatandaşlık davranışı ile duygusal bağlılık arasındaki ilişkilerin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(1), 48-75.
• İşbası, J. (2000). Çalışanların yöneticilerine duydukları güvenin ve örgütsel adalete ilişkin algılamalarının örgütsel vatandaşlık davranışlarının oluşumundaki rolü: Bir turizm örgütünde uygulama. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi, Antalya.
• Kalaycı, Ş. (2009). SPSS uygulamaları: Çok değişkenli istatistik teknikleri. Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Organ, D. W. (1988). Organizational citizenship behavior: the good soldier syndrome. California: Lexington Books.
• Özaslan, B. Ö., Acar, A. B. ve Acar, A. C. (2009). Duygusal zekâ ve örgütsel vatandaşlık davranışı arasındaki ilişkinin incelenmesine yönelik bir araştırma. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü Dergisi-Yönetim, 20(64), 98-111.
• Özdevecioğlu, M. (2003). Örgütsel vatandaşlık davranışı ile üniversite öğrencilerinin bazı demografik özellikleri ve akademik başarıları arasındaki ilişkilerin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(1), 117-135.
• Sökmen, A. ve Boylu, Y. (2011). Örgütsel vatandaşlık davranışı cinsiyete göre farklılık gösterir mi? Otel işletmeleri açısından bir değerlendirme. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10, 147- 163.
• Şahin, M. Y., Akyel, Y. ve Çolakoğlu, T. (2013). Örgütsel vatandaşlık: kamu ve bağımsız spor örgütleri yöneticileri üzerine bir araştırma. International Journal of Social Science, 6(8), 1067-1083. http://dx.doi.org/10.9761/JASSS2014
• Tekin, H. (2002). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Ankara: Yargı Yayınevi.
• Uslu, B., Balcı, E. ve Uslu, A. (2012). İlköğretim okulu öğretmenlerinin örgütsel vatandaşlık davranışlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(2), 13-24.
• Yıldırım, I. (2012). Developing a scale for self-efficacy of physical education teachers. Energy Education Science and Technology Part B-Social and Educational Studies, 4(3), 1491-1500.
• Yıldırım, Y., Uzum, H. ve Yıldırım, I. (2012). An examination of physical education teachers in terms of their organizational citizenship behaviors and organizational loyalty according to some demographic variables. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 47, 2146-2156. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2012.06.964.
• Yoon, M. H. ve Suh, J. (2003). Organizational citizenship behavior and service quality as external effectiveness of contact employees. Journal of Business Research, 56 (8), 597-611. https://doi.org/10.1016/S0148-2963(01)00290-9
• Yücel, C. ve Samancı, G. (2009). Örgütsel güven ve örgütsel vatandaşlık davranışı. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(1), 113-132.