YAPILANDIRMACI YAKLAŞIM YÖNTEMİ İLE İŞLENEN BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ DERSİNİN 6. SINIF MÜLTECİ ÖĞRENCİLERİNİN BİLGİSAYARCA DÜŞÜNME VE PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

Yıl 2020, Cilt: 21 Sayı: 2, 834 - 874, 01.05.2020

Nazire Burçin Hamutoğlu

Öz

Bu çalışmada yapılandırmacı yaklaşım temelinde işlenen bilişim teknolojileri dersinin dezavantajlı grup olan 6. sınıf mülteci öğrencilerinin bilgisayarca düşünme ve problem çözme becerileri üzerindeki etkisinin incelenmesi amaçlanmaktadır. Çalışma 2018-2019 bahar döneminde Kırşehir ilinde bir devlet okulunda 5’i kız 4’ü erkek olmak üzere toplam 9 öğrenci ile üçgenleme triangulation modeline ve karma yöntem desenlerinden açıklayıcı explanatory desene uygun olarak planlanmış ve yürütülmüştür. Çalışmanın ölçek basamağı nicel araştırma yaklaşımlarına örnek olup tek grup ön-test son-test modeline dayanan zayıf deneysel desenine uygun olarak tasarlanmıştır. Görüşme basamağı yapılan işlem sonrasında çalışma grubunun görüşleri elde edilerek nitel araştırma yöntemlerine uygun olarak tamamlanmış olup; gözlem aşamasında ise yapılan işleme yönelik araştırmacı günlükleri tutulmuştur. Çalışma kapsamında Serin, Bulut Serin ve Saygılı’nın 2010 ilköğretim öğrencilerinin problem çözme becerilerini ölçmeyi amaçladığı “Problem Çözme Envanteri” ile Korkmaz, Çakır ve Özden’in 2016 ortaokul öğrencilerinin bilgisayarca düşünme becerilerini ölçmeyi amaçladığı “Bilgisayarca Düşünme Beceri Düzeyleri Ölçeği” ön-test ve son-test olarak kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlar 6. sınıf mülteci öğrencilerinin problem çözme becerisinde kendine güven alt boyutu ile bilgisayarca düşünme beceri düzeyleri ölçeği toplam puanında son-test puanları lehine anlamlı farklılık olduğunu göstermektedir. Buna göre çalışma kapsamında sosyal yapılandırmacı kuram temelinde izlenen yöntem çerçevesinde öğrencilere sunulan bilişsel, kinestetik ve duyuşsal desteğin öğrencilerin problem çözme becerisinde kendine olan güvenlerini ve bilgisayarca düşünme becerilerini arttırdığı söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Bilgisayarca Düşünme Becerisi, Mülteci Öğrenciler, Problem Çözme Becerisi, Üçgenleme, Yapılandırılmış Destek

The Effect of Information Technologies Lesson Designed in Constructivist Approach on the Computational Thinking and Problem Solving Skills of 6th

Öz

This study aims to explore the effect of information technologies lesson designed in constructivist approach on the computational and problem solving skills of the disadvantaged 6th grade refugee students. The study was conducted in accordance with the triangulation model and explanatory pattern from mixed method patterns with 5 girls and 4 boys, a total of 9 students in a public school in Kırşehir province of Turkey in the 2018-2019 spring semester. The survey stage of the study is an example of quantitative research based on single group pre-test and post-test experimental design. The interview stage is completed with qualitative research methods after obtaining the opinions of the study group in the observation stage researcher's logs for the procedure were recorded. "Problem Solving Inventory" which was developed by Serin, Bulut Serin and Saygılı 2010 to measure the problem solving skills of the primary school students and "Computational Thinking Skills Levels Scale" which was developed by Korkmaz, Çakır and Özden 2016 to measure the computational thinking skills of the secondary school students were used as pre-test and post-test in the study. The results obtained in the study show that, in the 6th grader students' problem solving skills self-confidence sub-dimension and computational thinking skills levels scale total score there is a significant difference in favor of the post-test scores. According to this result, it can be said that the cognitive, kinesthetic and emotional support given to the students was applied on the basis of social constructivist approach improved the students' self-confidence and computational thinking skills related to problem solving skills

Anahtar Kelimeler

Computational Thinking Skills, Refugee Students, Problem Solving Skills, Triangulation, Constructivist Approach

Kaynakça

• Açıkgöz Ün, K. (2011). Aktif öğrenme. Biliş Yayıncılık, İzmir, 12.
• Alakoç, Z. (2003). Matematik öğretiminde teknolojik modern öğretim yaklaşımları. TOJET: The Turkish Online Journal of Educational Technology, 2(1), 43-49.
• Altan, T. ve Tüzün, H. (2011). Teknoloji-zengin bireysel öğrenme ortamlarının FATİH projesindeki yeri. Akademik Bilişim, 11, 107-113.
• Arı, E. ve Bayram, H. (2011). Yapılandırmacı yaklaşım ve öğrenme stillerinin laboratuvar uygulamalarında başarı ve bilimsel süreç becerileri üzerine etkisi. İlköğretim Online, 10(1), 311- 324.
• Arslan, A. (2009). Yapılandırmacı öğrenme yaklaşımı ve Türkçe öğretimi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(1), 143-154.
• Bal, M. S. ve Karademir, N. (2013). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin teknolojik pedagojik alan bilgisi (tpab) konusunda öz-değerlendirme seviyelerinin belirlenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(2), 15-32.
• Balcı, A. S. (2007). Fen öğretiminde yapılandırmacı yaklaşım uygulamasının etkisi (Yayımlanmış Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Barr, D., Harrison, J. ve Conery, L. (2011). Computational thinking: A digital age skill for everyone. Learning & Leading with Technology, 38(6), 20-23.
• Bay, E. ve Karakaya, Ş. (2009). Öğretmen eğitiminde yapılandırmacı yaklaşıma dayalı uygulamaların etkililiğinin değerlendirilmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 8(28), 40-55.
• Bingham, L. B. ve Wise, C. R. (1996). The administrative dispute resolution act of 1990: How do we evaluate its success?. Journal of Public Administration Research and Theory, 6(3), 383-414.
• Birişçi, S. ve Karal, H. (2011). Öğretmen adaylarının bilgisayar destekli ortamda materyal tasarlarken işbirlikli çalışmalarının yaratıcı düşünme becerilerine etkisi. Journal of Kirsehir Education Faculty, 12(2), 203-219.
• Bökeoğlu, O. Ç. ve Yılmaz, A. G. K. (2005). Üniversite öğrencilerinin eleştirel düşünmeye yönelik tutumları ile araştırma kaygıları arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 41(41), 47-67.
• Bozkurt, N. ve Harmanlı Z. (2002). İlköğretim öğrencilerinin denetim odağı düzeylerinin bazı değişkenler açısından karşılaştırılması. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 14, 29-37.
• Bryman, A. (2006). Integrating quantitative and qualitative research: How is it done?. Qualitative research, 6(1), 97-113.
• Creswell, J. W. ve Plano-Clark, V. L. (2007). Designing and conducting mixed methods research. Thousand Oaks, CA: Sage
• Cüre, F. ve Özdener, N. (2008). Öğretmenlerin bilgi ve iletişim teknolojileri (BİT) uygulama başarıları ve BİT’e yönelik tutumları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(34), 41-53.
• Çayak, S. (2014). İlkokul öğretmenlerinin yapılandırmacı yaklaşımı uygulamaya yönelik tutumları ile öz yeterlikleri arasındaki ilişki. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(31), 88- 110.
• Çelikkaya, T., Ünal, Ç. ve Çelikkaya, T. (2009). Yapılandırmacı yaklaşımın sosyal bilgiler öğretiminde başarı, tutum ve kalıcılığa etkisi (5. sınıf örneği). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(2), 197-212.
• Demirel, Ö. (2006). Eğitimde Program Geliştirme. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Duit, R. ve Treagust, D. F. (2003). Conceptual change: A powerful framework for improving science teaching and learning. International journal of science education, 25(6), 671-688.
• Erdamar, G. ve Demirel, M. (2008). Yapılandırmacı öğrenme yaklaşımının duyuşsal ve bilişsel öğrenme ürünlerine etkisi. Journal of Turkish Educational Sciences, 6(4), 629-661.
• Evrekli, E., İnel, D., Balım, A. G. ve Kesercioğlu, T. (2009). Fen öğretmen adaylarının yapılandırmacı yaklaşıma yönelik tutumlarının incelenmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(2), 673-687.
• Gagnon, G. W. ve Collay, M. (2005). Constructivist learning design: Key questions for teaching to standards. Corwin Press.
• Gökdaş, İ. ve Kayri, M. (2005). E-öğrenme ve Türkiye açısından sorunlar, çözüm önerileri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(2).
• Gömleksiz, M. N ve Bozpolat, E. (2012). İlköğretim 4. ve 5. sınıf öğrencilerinin problem çözme becerilerine ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(2), 23-40.
• Gömleksiz, M. N. ve Elaldi, Ş. (2011). Yapılandırmacı yaklaşım bağlamında yabancı dil öğretimi. Electronic Turkish Studies, 6(2), 443-454.
• Gülbahar, Y. (2005). Öğrenme stilleri ve teknoloji. Eğitim ve Bilim, 30(138), 10-17.
• Gülbahar, Y. (2018). Bilgi işlemsel düşünme ve programlama konusunda değişim ve dönüşümler. Pegem Atıf İndeksi, 395-410.
• Hançer, A. H. (2009). Fen eğitiminde yapılandırmacı yaklaşıma dayalı bilgisayar destekli öğrenmenin problem çözme becerisine etkisi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(1), 55-72.
• ISTE. (2015). CT Leadership toolkit. 20.01.2020 tarihinde http://www.iste.org/docs/ctdocuments/ctleadershipt -toolkit.pdf?sfvrsn=4 adresinden çevrimiçi olarak erişilmiştir.
• Işık, A. (2012). Sunular yardımıyla öğrencilerin yaratıcı düşünme becerilerini geliştirme. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 89-96.
• Jones, M. G. ve Brader-Araje, L. (2002). The impact of constructivism on education: Language, discourse, and meaning. American Communication Journal, 5(3), 1-10.
• Koçyiğit, S. (2011). Otantik görev odaklı yapılandırmacı yaklaşımın öğretmen adaylarının başarılarına, derse karşı tutumlarına ve problem çözme becerilerine etkisi. (Yayımlanmış Doktora Tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Korkmaz, Ö., Karaçaltı, C. ve Çakır, R. (2018). Öğrencilerin programlama başarılarının bilgisayarcaeleştirel düşünme ile problem çözme becerileri çerçevesinde incelenmesi. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 343-370.
• Kaya, Z. ve Yılayaz, Ö. (2013). Öğretmen eğitimine teknoloji entegrasyonu modelleri ve teknolojik pedagojik alan bilgisi. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(8), 57-83.
• Kaya, Z. (2014). Koro eğitiminde yapılandırmacı yaklaşımın tutum, öz-yeterlik algısı ve akademik başarıya etkisi. İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 1(1), 52-62.
• Kalender, A. (2006). Sınıf öğretmenlerinin yapılandırmacı yaklaşım temelli yeni matematik programının uygulanması sürecinde karşılaştığı sorunlar ve bu sorunların çözümüne yönelik çözüm önerileri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Kılıç, E., Karadeniz, Ş. ve Karataş, S. (2003). İnternet destekli yapıcı öğrenme ortamları. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(2), 149-160.
• Kirmit, Ş., Dönmez, İ. ve Çataltaş, H. E. (2018). Üstün yetenekli öğrencilerin bilgisayarca düşünme becerilerinin incelenmesi. Journal of STEAM Education, 1(2), 17-26.
• Koray, Ö. ve Azar, A. (2008) Ortaöğretim öğrencilerinin problem çözme ve mantıksal düşünme becerilerinin cinsiyet ve seçilen alan açısından incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 16(1), 125-136.
• Korkmaz, Ö., Çakır, R., Özden, M., Oluk, A. ve Sarıoğlu, S. (2015). Bireylerin bilgisayarca düşünme becerilerinin farklı değişkenler açısından incelenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(2), 68-87.
• Korkmaz, Ö., Çakır, R. ve Özden, M. Y. (2016). Bilgisayarca düşünme beceri düzeyleri ölçeğinin (Bdbd) ortaokul düzeyine uyarlanması. Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(2),143-162.
• Korkmaz, Ö., Çakir, R. ve Özden, M. Y. (2017). A validity and reliability study of the computational thinking scales (CTS). Computers in Human Behavior, 72, 558-569.
• Landis, J, R. ve Koch, G. (1977). The measurement of observer agreement for categorical data. Biometrics, 33, 159–174.
• Miller, M. ve Nunn, G. D. (2001). Using group discussions to improve social problem-solving and learning. Education, 121(3), 470-475.
• Milli Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı, (2008). Özel öğrenme güçlüğü destek eğitim programı. 5.01.2019 tarihinde http://emircanozelegitim.com.78-40-228-33.sifreyazilim.com.tr/ documents/287_ Ozel_Ogrenme_prog.pdf adresinden çevrimiçi olarak erişilmiştir.
• Ocak, G. (2010). Yapılandırmacı öğrenme uygulamalarına yönelik öğretmen tutumları. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(3), 835-857.
• Özgen, K., Narlı, S. ve Alkan, H. (2013). Matematik öğretmen adaylarının teknolojik pedagojik alan bilgileri ve teknoloji kullanım sıklığı algılarının incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 12(44), 31-51.
• Özkök, A. (2005). Disiplinler arası yaklaşıma dayalı yaratıcı problem çözme öğretim programının yaratıcı problem çözme becerisine etkisi. Hacettepe üniversitesi eğitim fakültesi dergisi, 28(28), 159-167.
• Polat, S. ve Baş, G. (2012). 5E yapılandırmacı öğrenme modelinin sosyal bilgiler dersinde öğrencilerin erişi düzeyine etkisi. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(2), 69-92.
• Prawat, R. S. (2000). The two faces of Deweyan pragmatism: Inductionism versus social constructivism. Teachers College Record, 102(4), 805-840.
• Pamuk, S., Ülken, A. ve Dilek, N. (2012). Öğretmen adaylarının öğretimde teknoloji kullanım yeterliliklerinin teknolojik pedagojik içerik bilgisi kuramsal perspektifinden incelenmesi/The investigation of preservice teachers' technology integration competencies from technological pedagogical cont. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(17), 415-438.
• Sarıkaya, M., Güven, E., Göksu, V. ve Aka, E. İ. (2010). Yapılandırmacı yaklaşımın öğrencilerin akademik başarı ve bilgilerinin kalıcılığı üzerine etkisi. İlköğretim Online, 9(1), 413-423.
• Serin, O., Bulut Serin, N. ve Saygılı, G. (2010). İlköğretim düzeyindeki çocuklar için problem çözme envanteri’nin (ÇPÇE) geliştirilmesi. İlköğretim Online Dergisi, 9 (2), 446–458.
• Suchting, W. A. (1998). Constructivism deconstructed. In Constructivism in science education (pp. 61-92). Springer, Dordrecht.
• Şahin, N. Sahin, N. H. ve Heppner, P. P. (1993). Psychometric properties of the problem solving ınventory in a group of turkish university students. Cognitive Therapy And Research, 17(4), 379– 396.
• Şahiner, A. ve Kert, S. B. (2016). Komputasyonel düşünme kavramı ile ilgili 2006-2015 yılları arasındaki çalışmaların incelenmesi. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, 5(9), 38-43.
• Türel, Y. K. (2012). Öğretmenlerin akıllı tahta kullanımına yönelik olumsuz tutumları: Problemler ve ihtiyaçlar. İlköğretim Online, 11(2), 423-439.
• Usluel, Y. K., Mumcu, F. K. ve Demiraslan, Y. (2007). Öğrenme-öğretme sürecinde bilgi ve iletişim teknolojileri: Öğretmenlerin entegrasyon süreci ve engelleriyle ilgili görüşleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(32), 164-178.
• URL 1. 9.03.2020 tarihinde http://www.meb.gov.tr/bakan-yilmaz-turkiyedeki-suriyelilerin-okullasmaorani-yuzde-63e-yaklasti/haber/16453/tr adresinden çevrimiçi olarak erişilmiştir.
• Ünal, Ç. ve Çetinkaya, T. (2009). Yapılandırmacı yaklaşımın sosyal bilgiler öğretiminde başarı, tutum ve kalıcılığa etkisi (5. sınıf örneği). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(2), 197-212.
• Vilda, M., İrdem, K., Ustam, F., Çamlıca, A., Gözügüzel, Ö. D., Cellatoğlu, B. B., ... ve Dervişoğulları, K. (2019). İlkokul öğretmenlerinin işbirlikli öğrenmeye yönelik görüşlerinin belirlenmesi.
• International Journal Of New Trends in Arts, Sports & Science Education (Ijtase), 8(4), 113-125.
• Von Glasersfeld, E. (1995). A constructivism approach to teaching. L. Steffe & J. Gale (Eds). Constructivism in education (pp. 3–15).
• Von Glasersfeld, E. (1998). Cognition, construction of knowledge, and teaching. In Constructivism in science education (pp. 11-30). Springer, Dordrecht.
• Yılmaz, K. ve Horzum, M. B. (2005). Küreselleşme, bilgi teknolojileri ve üniversite. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(10), 103-121.
• Yükseltürk, E., Altıok, S. ve Üçgül, M. (2016). Oyun programlamanın ilköğretim öğrencilerinin problem çözme becerilerine etkileri: Bir yaz kampı deneyimleri. In 4th International Instructional Technologies & Teacher Education Symposium, 6-8, Ekim, 2016, Elazığ/Türkiye.
• Wing, J. M. (2008). Computational thinking and thinking about computing. Philosophical Transactions of the Royal Society A: Mathematical, Physical and Engineering Sciences, 366(1881), 3717-3725.