1919-1950 YILLARI ARASINDA TÜRKİYE – YUNANİSTAN İLİŞKİLERİ

Yıl 2004, Cilt: 5 Sayı: 2, 35 - 50, 01.05.2004

Hakan Uzun

Öz

Ulus-devlet kimliklerini birbirlerine karşı verdikleri mücadele sonucunda kazanmış olan Türkiye ve Yunanistan’ın bu özelliği, iki devletin ilişkilerinin biçimlenmesinde etken olmuştur. 1919’lu yıllarda Anadolu’da işgalci bir güç olarak bulunan Yunanistan’ın Türkiye ile arasındaki ilişkiler, dünyada yeni bir savaş çıkma olasılığının iyice arttığı 1930’lu yıllara kadar oldukça problemli ve gergin geçmiştir. Özellikle Atatürk ve Venizelos döneminde , Yunanistan ve Türkiye arasında son derece iyi giden ilişkiler,1955’te Kıbrıs Sorunu’nun ortaya çıkmasıyla yeniden bozulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Türkiye ve Yunanistan, Dış Politika

TURKEY-GREECE RELATIONS BETWEEN 1919 and 1950

Öz

The fact that Turkey and Greece have assumed their nation-state identities as a result of a war in which they have confronted has had a substantial impact on the shaping up of relations between the two states. The relations between Turkey and Greece, which stepped in Anatolia in 1919 as an occupying force, continued quite problematically until 1930s when the possibility of a war to break out in the world was prevalent. The relations between Greece and Turkey, which were quite favorable particularly during the period of Atatürk and Venizelos, were spoilt following the emergence of the Cyprus question in 1955.

Anahtar Kelimeler

Turkey and Greece, Foreign Policy

Kaynakça

• Adıyeke, N., 1999, “Islahat Fermanı Öncesinde Osmanlı İmparatorluğu’nda Millet Sistemi ve Gayrimüslimlerin Yaşantılarına Dair”, Osmanlı, C.IV, (255-261), Ankara.
• Akşin, S., 1986, “Paris Barış Konferansının Yunanlıları İzmir’e Çıkarma Kararı, Tarih Boyunca Türk-Yunan İlişkileri (20 Temmuz 1974’e Kadar), Üçüncü Askerî Tarih Semineri Bildiriler, (174-185), Ankara.
• Alantar, Ö Z., 2001, “Türk Dış Politikasında Milletler Cemiyeti Dönemi”, Türk Dış Politikasının Analizi, Der: Faruk Sönmezoğlu, 2.baskı, (71-100), İstanbul.
• Anderson, M. S., 2001, Doğu Sorunu 1774- 1923 Uluslar arası İlişkiler Üzerine Bir İnceleme, Çev. İdil Eser, İstanbul.
• Armaoğlu, F., 1997, 19. Yüzyıl Siyasi Tarihi (1789-1914), Ankara.
• ................., 1980, 20. Yüzyıl Siyasi Tarihi, 1914- 2. Baskı, Ankara, 1984.
• Baysun, C., 1965, “Ali Paşa (Tepedelenli)”, İslam Ansiklopedisi, C.I, İstanbul,.
• Castellan, G., 1995, Balkanların Tarihi, İstanbul.
• Clogg, R., 1980, “The Troubled Alliance: Greece and Turkey”, R. Clogg (Ed.), Greece in the 1980s. New York.
• Çaycı, A., 1987, “Yunanistan’ın Anadolu Macerası I”, H.Ü.Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü Dergisi, C.I, Sayı:1, (1-20), Ekim, Ankara.
• ................., 1987, “Yunanistan’ın Anadolu Macerası I”, H.Ü.Atatürk İlkeleri Ve İnkılap Tarihi Enstitüsü Dergisi, C.I, Sayı: 1, Ekim, (1-20).
• Erim, N., 1953, Devletlerarası Hukuku ve Siyasi Tarih Metinleri, C.I, Ankara.
• Erkin, F. C., 1980, Dışişlerinde 34 Yıl (Anılar-Yorumlar), C.I, Ankara.
• Fırat, M., 2001, “Yunanistan’la İlişkiler”, Türk Dış Politikası 1919-1980, Ed: Baskın Oran, C.I, (325-357), İstanbul.
• Gönlübol, M., ve Kürkçüoğlu, Ö., 1998, “Atatürk Dönemi Türk Dış Politikası”, Atatürk Araştırma Merkezi Atatürkçü Düşünce El Kitabı, (241-256) Ankara.
• Günlübol, M., ve Sar, C., 1969, “1919-1939 Yılları Arasında Türk Dış Politakası”, Olaylarla Türk Dış Politikası, ikinci baskı, (3-147), Ankara.
• Gürel, Ş. S., 1993, Tarihsel Boyut İçinde Türk-Yunan İlişkileri (1821-1993), Ankara.
• ................., 1982, “Türk Dış Politikası 1919-1945”, Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi, C.II, İstanbul.
• Hatipoğlu, M. M., 1997, Yakın Tarihte Türkiye ve Yunanistan 1923-1954, Ankara.
• .................,1988, Yunanistan’daki Gelişmelerin Işığında Türk-Yunan İlişkilerinin 101 Yılı (1821-1922), T.K.A.E.Y., Ankara.
• İnal, İ. ve Mahmut K., 1955, Osmanlı Devleti’nde Son Sadrazamlar, İstanbul.
• İnan, A., 1982, Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün 1923 Eskişehir-İzmit Konuşmaları, Ankara.
• Jaeschke, G., 1971, Türk Kurtuluş Savaşı ile ilgili İngiliz Belgeleri, Ankara.
• Karal, E. Z., 1983, Osmanlı Tarihi, C.V, 4.Baskı, Ankara.
• Kayam, H. C., 1993, “Lozan Barış Konferansına Göre Türk-Yunan Nüfus Mübadelesi ve Kanunun T.B.M.M.’de Görüşülmesi”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, C.9, Sa.27, (581- 608) T.
• Kışlalı, A. T., 1997, Bir Türk’ün Ölümü, Ankara.
• Kurat, A. N., 1948, Rusya Tarihi, Ankara,.
• Kurat, Y. T., 1986, “Yunanistan’ın Küçük Asya Macerası”, Tarih Boyunca Türk-Yunan İlişkileri (20 Temmuz 1974’e Kadar) , Üçüncü Askerî Tarih Semineri Bildiriler, (407-423), Ankara.
• ................., 1986, Osmanlı İmparatorluğu’nun Paylaşılması, Ankara.
• Kurtoğlu, F., 1944, Yunan İstiklal Harbi ve Navarin Muharebesi, C.I, İstanbul.
• Mansel, A. M., 1971, Ege ve Yunan Tarihi, Ankara.
• Mütercimler, E., 2000, 21. Yüzyıl ve Türkiye, 2. Baskı, İstanbul .
• Ortaylı, İ., 1986, “Tanzimat Döneminde Yunanistan ve Osmanlı İmparatorluğu”, Tarih Boyunca Türk Yunan İlişkileri, ATASE Yay., Ankara.
• Ostrogorsky, G., 1981, Bizans Devleti Tarihi,Çeviren: Fikret Işıltan, Ankara.
• Öke, M. K., 1991, Ermeni Sorunu (1914- 1923), Ankara.
• Özgiray, A., 1989, “Yunan Amaçları ve İtilaf Devletleri ile Birlikte Türkiye Üzerine Çevirdikleri Entrikalar (1914-1919)”, Atatürk Yolu Dergisi, Sayı: 41, Ank.
• Pallir, A. A., 1995, Yunanlıların Anadolu Macerası, (1915-1922), Çeviren Orhan Azizoğlu, İstanbul.
• Salahi, M., 1967, Girit Meselesi (1866- 1889), İstanbul.
• Sander, O., 2000, Türkiye’nin Dış Politikası, 2. Baskı, Ankara.
• Seignobos, C., 1325, Tarih-i Siyasi, Çeviren: Ali Reşad, İstanbul.
• Sofuoğlu, A., 1996, Fener-Rum Patrikhanesi ve Siyasi Faaliyetleri, İstanbul.
• Sonyel, S. R., 1973, Türk Kurtuluş Savaşı ve Dış Politika, C.I, Ankara.
• ................., Türk Kurtuluş Savaşı ve Dış Politikası, C.I, Ankara 1973.
• Soysal, İ., 1989, Türkiye’nin Siyasal Andlaşmaları 1920-1945, C.I, Ankara.
• Sönmezoğlu, F., 2001, “Türk-Yunan İlişkileri ve Kıbrıs”, Değişen Dünya ve Türkiye’nin Dış Politika Gündemi, Der: Murat Metinsoy-Mustafa Eroğlu, (101-117), İstanbul.
• Sun, S., 1965, 1897 Osmanlı-Yunan Savaşı, Ankara.
• Süslü, A., 1998, “Atatürk ve Azınlıklar”, Türkiye Cumhuriyeti’nin Yetmiş Beş Yılı Armağanı, (137-148), Ankara.
• Svoronos, N., 1994, Çağdaş Helen Tarihine Bakış, Çeviren: Panoyot Abacı, İstanbul , 1988, s.30-31; Toktamış Ateş, Siyasal Tarih, İstanbul .
• Şahin, M. S., 1980, Fener Patrikhanesi ve Türkiye, İstanbul.
• Şakiroğlu, H. M., “1985, Lozan Konferansı Sırasında Kabul Edilen Türk-Yunan Ahali Değişimine Ait Tarihi Notlar”, Yusuf Hikmet Bayur’a Armağan, (227-238), Ankara.
• Şimşir, B. N., 1976, Ege Sorunu-Belgeler (1912-1913), C.I, Ankara.
• Tukin, C., 1964 “Girit”, İslam Ansiklopedisi, C.IV, İstanbul , s.796.
• Turan, Şerafettin, Türk Devrim Tarihi, 3.Kitap 2. Bölüm, Ankara, 1996.
• Türker, O., 1998, “Ahali Mübadelesinin 75. Yılı”, Tarih ve Toplum, C.29, Sa: 172 (226-235).
• Türkeş, M., 1998. “Atatürk Döneminde Türkiye’nin Bölgesel Dış Politikaları (1923-1938)”, Uluslar arası Konferans Atatürkçülük ve Modern Türkiye, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayını, Yayın No: 582, (129-182), Ankara.
• Türkgeldi, A. F., 1957, Mesail-i Mühimme-i Siyasiyye, C.II, Ankara.
• Uzunçarşılı, İ. H., 1983, Osmanlı Tarihi, C.II, 4.Baskı, Ankara.
• ................., 1983, Osmanlı Tarihi, C.II, C.III. I.ve II. Kısım, Ankara.
• Üçok, C., 1986, “Osmanlı İmparatorluğu ve Rum Ortodoks Kilisesi”, Tarih Boyunca Türk-Yunan İlişkileri, ATASE yay., Ankara.
• ................., 1955, Siyasi Tarih Dersleri, 3. Baskı, İstanbul .
• Ülman, H., 1973, Birinci Dünya Savaşı’na Giden Yol ve Savaş, Ankara.