ORTAOKUL ÖĞRETMENLERİNİN SINIF İÇİ LİDER ÖĞRETMENLİK BECERİLERİNE İLİŞKİN ALGILARININ BAZI DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

Yıl 2018, Cilt: 19 Sayı: 1, 1 - 28, 01.08.2018

Bahadır Gülbahar

https://doi.org/10.29299/kefad.2018.19.002

Cited By: 3

Öz

Bu çalışmanın amacı, ortaokul öğretmenlerinin sınıf içi lider öğretmenlik becerilerine ilişkin algılarını bazı değişkenler açısından incelemektir. Nicel olan bu çalışma, tarama modellidir. Evren, 2016-2017 Eğitim ve Öğretim Yılı’nda, Kırşehir’in bütün ilçelerinde görev yapmakta olan 850 ortaokul öğretmeninden, örneklem ise 646 ortaokul öğretmeninden oluşmaktadır. Değerlendirmeye 614 veri toplam aracı alınmıştır. Veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından bu araştırma için geliştirilen “Sınıf İçi Lider Öğretmenlik Becerileri Algı Ölçeği SİLÖBAÖ ” kullanılmıştır. Araştırmadan, ortaokul öğretmenlerinin “Sınıf İçi Lider Öğretmenlik Becerileri Algı Ölçeği”nin geneline ve ölçeğin “Olumlu Sınıf Atmosferi Yaratma / Sınıf İçi İlişkileri Geliştirme”, “Öğrencileri Etkileme” ve “Etkili Öğretim” alt boyutlarına ilişkin algılarının düzeyinin çok yüksek olduğu, ölçeğin “Öğrencileri Geliştirme / Öğrencilere Rehberlik” alt boyutuna ilişkin algılarının düzeyinin ise yüksek olduğu bulgusu elde edilmiştir. “Medeni durum”, “eğitim düzeyi”, “liderlik ya da sınıf yönetimi ile ilgili herhangi bir eğitim alıp almama durumu” ve “mesleki kıdem” değişkenlerinin ise öğretmenlerin sınıf içi lider öğretmenlik becerilerine ilişkin algıları arasında anlamlı farklılık yaratan değişkenler olduğu araştırmada ulaşılan diğer önemli sonuç olmuştur

Anahtar Kelimeler

Lider öğretmenlik, Öğretmenlik rolleri, Ortaokul öğretmenleri

ORTAOKUL ÖĞRETMENLERİNİN SINIF İÇİ LİDER ÖĞRETMENLİK BECERİLERİNE İLİŞKİN ALGILARININ BAZI DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

Öz

Kaynakça

• Angelle, P.S. ve Dehart, C.A. (2011). Teacher perceptions of teacher leadership: examining differences by experience, degree and position. NASP Bulletin, 95(2), 141-160.
• Anderson, K. D. (2004). The nature of teacher leadership in schools as reciprocal ınfluences between teachers and principals. School Effectiveness and School Leadership, 15 (1), 97-113.
• Atman, B. R. (2010). Öğretmenlerin liderlik niteliklerinin sınıf yönetme becerilerine etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Baykul, Y., ve Güzeller, C. O. (2014). Sosyal bilimler için istatistik: SPSS uygulamalı (2. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Bayuk, K. (2013). İlköğretim sınıf öğretmenlerinin liderlik davranışlarının sınıf yönetme becerileri ile ilişkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Beachum F. ve Dentith, A.M. (2004). Teacher leaders creating cultures of school renewal and transformation. The Educational Forum, 68 (3), 276-286.
• Beycioğlu, K. (2009). İlköğretim okullarında öğretmenlerin sergiledikleri liderlik rollerine ilişkin bir değerlendirme. Yayımlanmamış doktora tezi, İnönü Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya.
• Beycioğlu, K. ve Aslan, B. (2010). Öğretmen liderliği ölçeği: geçerlik ve güvenirlik çalışması. İlkoğretim Online, 9(2), 764-775.
• Beycioğlu, K. ve Aslan, B. (2012). Öğretmen ve yöneticilerin öğretmen liderliğine ilişkin görüşleri: bir karma yöntem çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi [Educational Administration: Theory and Practice], 18(2), 191-223.
• Beycioğlu, K. (2015). Öğretmen liderliği. İçinde, Konan, N. (Ed.), Eğitim yönetiminde yeni liderlik yaklaşımları (ss.157-180). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Brophy, J. (1988). Educating teachers about managing classrooms and students. Teaching and Teacher Education, 4 (1), 1-18.
• Burgess, C.A. (2012). Teachers’ Perceptions of teacher leadership and teacher efficacy (doctoral dissertation). Retrieved from ProQuest dissertations and Thesis database (UMI No. 3493784).
• Bursalıoğlu, Z. (1994). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış. Ankara: Pegem Yayınları.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri (11. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Can, N. (2007). Öğretmen liderliği becerileri ve bu becerilerin gerçekleştirilme düzeyi. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22 (1), 263-288.
• Can, N. (2009a). Öğretmen liderliği. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Can, N. (2009b). Öğretmenlerin sınıfta ve okulda liderlik davranışları. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2, 385-399.
• Çeküç, S. (2008). Lider öğretmen yeterliliklerinin incelenmesi üzerine empirik bir araştırma. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Dağ, İ. ve Göktürk, T. (2014). Sınıf yönetiminde liderlik ve liderliğin sınıf yönetimine katkıları. International Journal of Social Science. 27 , 171-184.
• Demir, K. (2014). Öğretmen liderliği kültürü ölçeği: geçerlik ve güvenirlik çalışması. İlköğretim Online, 13(2), 334-344.
• Demirtaş, H. (2009). Sınıf yönetiminin temelleri. İçinde, K. H. (Ed.). Etkili sınıf yönetimi. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Derrington, M.L. ve Angelle, P.S. (2013). Teacher leadership and collective efficacy: connections and links. International Journal of Teacher Leadership, 4(1), 1-13.
• Dozier, T. K. (2007). Turning good teachers into great leaders. Educational Leadership, September, 54-58.
• Fraenkel, J., Wallen, N., ve Hyun, H. (2012). How to design and evaluate research in education. Columbus, OH: McGraw-Hill.
• Fraser, R.J. (2008). Demystifying teacher leadership in comprehensive high schools (doctoral dissertation). Retrieved from ProQuest Dissertations and Thesis database (UMI No. 3311546).
• Freadman, J.L., Sears D.O. ve Carlsmith J.M. (2003). Sosyal psikoloji. Çev.: A. Dönmez. Ankara: İmge Yayıncılık.
• Frost, D. ve Harris, A. (2003). Teacher leadership: towards a research agenda. Cambridge Journal of Education, 33(3), 479-498.
• Gabriel, J. G. (2005). How to thrive as a teacher leader. Alexandria: ASCD.
• Gehrke, N. (1991). Developing teachers’ leadership skills. ERIC Digest ED330691.
• Grant, C. (2006). Emerging voices on teacher leadership: some south african view. Educational Management Administration ve Leadership, 34(4), 511-532.
• Gül, R. (2010). Cumhuriyet’ten günümüze öğretmenin liderliğine ilişkin öğretmen görüşleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tokat.
• Gülbahar, B. (2017). Investigation of perceptions regarding teacher leadership among secondary school teachers in Turkey. Journal of Education and Training Studies [Redfame], Vol. 5, No.2, 111-119.
• Harris, A. ve Muijs, D. (2005). Improving schools through teacher leadership. London: Open University Press.
• Heron, J. (1999). The complete facilitator’s handbook. London: Kogan Page.
• Hook, D. P. (2006). The ımpact of teacher leadership on school effec-tiveness in selected exemplary secondary schools. doctoral dissertation, Texas AveM University. ProQuest Dissertations and Thesis da-tabase. (UMI No. 3219160).
• Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi (24. Baskı). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Katzenmeyer, M. ve Moller, G. (2013). Uyuyan devi uyandırmak: lider öğretmenler yetiştirmek. Çev.: A. Ç. Kılınç. Ankara: Nobel Akademi Yayınları.
• Kılınç, A. Ç. (2016). Çağdaş liderlik yaklaşımları: öğretim liderliği, öğretmen liderliği, dağıtımcı liderlik. İçinde, Güçlü, N. (Ed.), Eğitim yönetiminde liderlik: teori, araştırma ve uygulama (ss.69-96). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Kılınç, A. Ç. ve Recepoğlu E. (2013). Ortaöğretim okul öğretmenlerinin öğretmen liderliğine ilişkin algı ve beklentileri. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 3(2), 175-215.
• Köklü, N., Büyüköztürk, Ş. ve Bökeoğlu, Ç. Ö. (2007). Sosyal bilimler için istatistik. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Kölükçü, D. (2011). İlköğretim okulu öğretmenlerinin öğretmen liderliğini gösteren davranışlarının gereklilik ve sergilenme derecesine ilişkin görüşleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Başkent Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Lemlech, J.K. (1988). Classroom management. Second Edition. New York: Longman Inc.
• Mangin, M. M. (2005). Distributed leadership and culture of schools: teacher leaders’ strategies for gaining access to classrooms. Journal of Scool Leadership, 15(4), 456-484.
• Mangin, M. M. (2007). Facilitating elementary principals’ support for instructional teacher leadership. Educational Administration Quarterly, 43(3), 319-357.
• Mayo, K.E. (2002). Teacher leadership: the master teacher model. Management in Education, 16, 29-33.
• Morgan, G. A., Leech, N. L., Gloeckner, G. W., ve Barrett, K. C. (2004). SPSS for introductory statistics: Use and interpretation. Psychology Press.
• Muijs, D. ve Harris, A. (2007). Teacher leadership in action. three case studies of contrasting schools. Educational Management Administration ve Leadership, 35(1), 111-134.
• Murphy, J. (2005). Connecting Teacher Leadership and School Improvment. Thousand Oaks, London, New Delhi: Corwin Press, Sage.
• Nolan, B. ve Palazzolo, L. (2011). New teacher perceptions of the teacher leader movement. NASP Bulletin, 95(4), 302-318.
• Northouse, P.G. (2014). Liderlik: kuram ve uygulamalar. Çev.: C. Şimşek. İzmir: Sürat Üniversite Yayınları.
• Robbins, P. (1994). Örgütsel davranışın temelleri. Çev.: S.A. Öztürk. Eskişehir: Etam AŞ.
• Schunk, D.H. ve Gunn, T.P. (1986). Self-efficacy and skill development: influence of task strategies and attributions. Journal of educational research. 79(4), 238-244.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2001). Using Multivariale Statistics. Cambridge: Harper & Row.
• Tan, Ş. (2016). Spss ve excel uygulamalı temel istatistik 1. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• TDK (2017). Türk Dil Kurumu Güncel Türkçe Sözlük. 11.10.2017 tarihinde http://www.tdk.gov.tr. adresinden erişilmiştir.
• Turan, S. (2010). Eğitim yönetimi teori, araştırma ve uygulama. Ankara: Nobel Yayın, Dağıtım.
• Waters, T., Marzano, R.J., ve McNulty, B.(2008). Balanced leadership: what 30 years of research tells us about the effect of leadership on student achievement. Denver, CO: Mid-Continent Research for Education and Learning.
• Xie, D. (2008). A study of teacher leadership and its relationship with school climate in american public schools: findings from sass 2003-2004 (doctoral dissertation). Proquest Dissertations and Thesis Database’den (UMI No. 3303476) erişilmiştir.
• Yılmaz, K., Oğuz, A. ve Altınkurt Y. (2017). Öğretmenlerin liderlik davranışları ile öğrenen özerkliğini destekleme davranışları arasındaki ilişki. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education). 32(3): 659-675.
• Yiğit, Y., Doğan, S. ve Uğurlu, C. T. (2013). Öğretmenlerin öğretmen liderliği davranışlarına ilişkin görüşleri. Cumhuriyet International Journal of Education, 2(2), 93-105.
• York-Barr, J. ve Duke, K. (2004). What do we know about teacher leadership? findings from two decades of scholarship. Review of Educational Research, 74, 3; ProQuest Education Journals pg. 255.
• Zinn, L. F. (1997). Supports and barriers to teacher leadership. reports of teacher leaders. Paper presented in the Annual Meeting of American Educational Research Association. Chicago, IL, (24-28 Mart, 1997).