EĞİTİM ARAŞTIRMASINA YÖNELİK TUTUM İLE AKADEMİK GÜDÜLENME VE AKADEMİK ÖZYETERLİK ARASINDAKİ İLİŞKİ

Yıl 2018, Cilt: 19 Sayı: 1, 786 - 801, 01.08.2018

Ahmet Naci Çoklar Şemseddin Gündüz Assylbek Makhabbat

Öz

Eğitim sistemi içerisinde yapılan yenilik veya zamana bağlı olarak oluşan şartlar değişim ihtiyacını beraberinde getirmektedir. Sistem olarak bu değişiklikler ilgili birimler tarafından gerçekleştirilirken, sınıf içerisinde değişim öğretmen eliyle olmaktadır. Öğretmen adaylarına eğitim fakültelerinde 2006 yılından itibaren bilimsel araştırma yöntemleri isimli ders verilmektedir. Bu araştırmanın amacı, son sınıf öğretmen adaylarının eğitim araştırmalarına yönelik tutumları ile akademik güdülenme ve akademik öz yeterlik arasındaki ilişkiyi belirlemektir. Bu amaçla 2015-2016 eğitim öğretim yılında, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesinde öğrenim gören 234 öğretmen adayından veri toplanmıştır. Araştırmanın sonucunda öğretmen adaylarının eğitim araştırmalarına yönelik tutumları ile akademik özyeterlik ve akademik güdülenme düzeyleri yüksek bulunmuştur. Cinsiyet ve akademik kariyer yapma isteği eğitim araştırmalarına yönelik tutum için önemli bir öğe olmazken, öğrenim görülen bölüm önemli bir öğedir. Eğitim araştırmalarına yönelik tutum ile akademik güdülenme ve akademik özyeterlik arasında pozitif yönde ve orta düzeyli bir ilişki bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Eğitim araştırmaları, Akademik güdülenme, Akademik özyeterlik

EĞİTİM ARAŞTIRMASINA YÖNELİK TUTUM İLE AKADEMİK GÜDÜLENME VE AKADEMİK ÖZYETERLİK ARASINDAKİ İLİŞKİ

Öz

Kaynakça

• Akbay, E. S. ve Gizir, A. C. (2010). Cinsiyete göre üniversite öğrencilerinde akademik erteleme davranışı: akademik güdülenme, akademik özyeterlik ve akademik yükleme stillerinin rolü. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 6(1), 60-78.
• Akdemir, Ö. (2006). İlköğretim öğrencilerinin matematik dersine yönelik tutumları ve başarı güdüsü. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Akgün, L. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri dersine ilişkin öğretmen adaylarının algı ve beklentileri. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,15(27),21-30.
• Aydın, R., Ömür, E. Y. ve Argon, T. (2014). Öğretmen adaylarının öz yeterlik algıları ile akademik alanda arzularını erteleme düzeylerine yönelik görüşleri. Eğitim Bilimleri Dergisi. 40, 1-12. http://dx.doi.org/10.15285/EBD.2014409739.
• Baltaoğlu, M. G., Sucuoğlu H. ve Yurdabakan İ. (2015). Self-efficacy perceptions and success/failure attributions of prospective teachers: a longitudinal study. Elementary Education Online, 14(3), 803-814.http://dx.doi.org/10.17051/io.2015.66489.
• Bandura, A. (1986). Social foundations of thought and action: A social cognitive theory. New Jersey: Prentice Hall.
• Bozanoğlu, İ. (2004). Akademik güdülenme ölçeği: geliştirilmesi, geçerliği ve güvenirliği. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 37(2), 83-98.
• Büyüköztürk, Ş. (1999). İlköğretim okulu öğretmenlerinin araştırma yeterlikleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 18, 257-269.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. A., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem A Yayınları.
• Çakır, Ö. (2005). Anadolu üniversitesi açiköğretim fakültesi ingilizce öğretmenliği lisans programi (iölp) ve eğitim fakülteleri ingilizce öğretmenliği lisans programi öğrencilerinin mesleğe yönelik tutumlari ve mesleki yeterlik algıları. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(9), 27-42.
• Çelik, Z. (2006). İlköğretim öğrencilerinin başarı güdüleri ve anne baba beklentilerine ilişkin algıları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Çetin, A. ve Dikici, R. (2014). Eğitim bilimlerinde araştırma yöntemleri dersinin etkililiği. Kastamonu Eğitim Dergisi, 22(3), 981-994.
• Ekiz, D. (2006). Primary school teachers’ attitudes towards educational research. Educational Sciences: Theory and Practice. 6(2), 395-402.
• Ellez, A. M. (2004). Etkin öğrenme, strateji kullanımı, matematik başarısı, güdü ve cinsiyet ilişkileri. Doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Ertem, H. (2006). Ortaöğretim öğrencilerinin kimya derslerine yönelik güdülenme tür (içsel ve dişsal) düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir.
• Fırat Durdukoca, Ş. (2010). Sınıf öğretmeni adaylarının akademik özyeterlik algılarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Dergisi, 10(1), 69-77.
• Gardner, R. C. (1988). Attitudes and motivation. Annual Review of Applied Linguistics, 9, 135- 148.
• Gerçek, C., Yılmaz, M., Köseoğlu, P. ve Soran, H. (2006). Biyoloji eğitimi öğretmen adaylarının öğretiminde özyeterlik inançları. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 39(1), 57-73.
• Işıksoluğu, M. (1993). Bilimsel yayınlarda dürüstlük boyutu. Eğitim ve Bilim, 17(90), 3-7.
• İlhan, N., Şekerci, R. A., Sözbilir, M. ve Yıldırım, A. (2013). Eğitim araştırmalarına yönelik öğretmen tutum ölçeğinin geliştirilmesi: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi (BAED), 4(8), 31-56.
• Jerusalem, M. ve Schwarzer, R. (1992). Self-efficacy as a resource factor in stress appraisal processes. R. Schwarzer (Ed.), Self-efficacy: Thought control of action (ss. 195-213). Washington, DC: Hemisphere.
• Jordan, D. J. ve Roland, M. (1999). An examination of differences between academics and practitioners in frequency of reading research and attitudes toward research. Journal of Leisure Research. 31(2), 166-171.
• Kaptan, S. (1981). Bilimsel araştırma teknikleri ve istatistiksel yöntemler. Ankara: Tekışık Web Ofset.
• Komarraju, M. ve Nadler, D. (2013). Self-efficacy and academic achievement: Why do implicit beliefs, goals, and effort regulation matter?. Learning and Individual Differences, 25, 67-72. https://doi.org/10.1016/j.lindif.2013.01.005.
• Konokman, Y. G.,Tanrıseven, I. ve Karasolak, K. (2013). Öğretmen adaylarının eğitim araştırmalarına ilişkin tutumlarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD) 14(1), 141-158.
• Öncü, H. (2012). Akademik özyeterlik ölçeğinin türkçe’ye uyarlanması. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD) 13(1), 183-206.
• Özer, A. ve Altun, E. (2011). Üniversite öğrencilerinin akademik erteleme nedenleri. Mehmet Akif ErsoyÜniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(21), 45-72.
• Özkan, Ö., Tekkaya C. ve Çakıroğlu J. (2002). Fen bilgisi aday öğretmenlerin fen kavramlarını anlama düzeyleri, fen öğretimine yönelik tutum ve öz-yeterlik inançları. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi (2), 1300-1304.
• Saracaloğlu, A. S. (2008). Lisansüstü öğrencilerin akademik güdülenme düzeyleri, araştırma kaygıları ve tutumları ile araştırma yeterlikleri arasındaki ilişki. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2), 179-208.
• Saracaloğlu, A. S. ve Kumral, O. (2007). Sınıf öğretmenliği son sınıf öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik yeterlik algıları, kaygıları ve akademik güdülenme düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. VI. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu. 27-29 Nisan 2007. Eskişehir Anadolu Üniversitesi. 354-359.
• Saracaloğlu, A. S., Varol, S. R. ve Ercan, İ. E. (2005). Lisansüstü eğitim öğrencilerinin bilimsel araştırma kaygıları araştırma ve istatistiğe yönelik tutumları ile araştırma yetenekleri arasındaki ilişki. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi. 17, 187-199.
• Saracaloğlu, A.S ve A.F Kaşlı (2001). Öğretmen adaylarının bilgisayara yönelik tutumları ile başarıları arasındaki ilişki. Ege Eğitim Dergisi. 1(1),110-126.
• Savran, A. ve Çakırğlu, J. (2001). Pre-service biology teachers’ perceived efficacy beliefs in teaching biology. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 105-112.
• Schwarzer, R. (2014). Self-efficacy: Thought control of action. Taylor & Francis.
• Şahin, H. ve Çakar, E. (2011). Eğitim fakültesi öğrencilerinin öğrenme stratejileri ve akademik güdülenme düzeylerinin akademik başarılarına etkisi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(3), 519-540.
• Winans, K. S. ve Madhavan, S. (1992). Some factors influencing under graduate pharmacy students’ perception of and attitudes toward research related activities. American Journal of Pharmaceutical Education. 56(1), 29-35.
• Yalmancı, S. G. ve Aydın, S. (2014). Fen bilgisi öğretmen adaylarının akademik öz-yeterlik algılarının incelenmesi. Kafkas Üniversitesi e – Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1(2),21-27.
• Yılmaz, E. (2007). Ortaöğretimde ingilizce derslerinde öğrenci başarısında motivasyonun rolü: Bartın ili örneği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, Zonguldak.
• Yılmaz, M., Gürçay, D. ve Ekici, G. (2007). Akademik özyeterlik ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 253-259.
• Yüksek Öğretim Kurulu – YÖK (2006). Eğitim Fakültelerinde Uygulanacak Yeni Programlar Hakkında Açıklama. 27.11.2016 tarihinde http://www.yok.gov.tr/documents/10279/49665/aciklama_programlar/aa7bd091-9328-4df7-aafa- 2b99edb6872f adresinden erişilmiştir.