Öğretmenlerin Genel Öz Yeterlilik Algıları, İzlenim Yönetimi Taktikleri Kullanımları ve Duygusal Emek Davranışları Arasındaki İlişki

Yıl 2018, Cilt: 19 Sayı: 3, 1788 - 1807, 01.01.2018

Sedat Alev Fatih Bozbayındır

https://doi.org/10.29299/kefad.2018.19.03.001

Cited By: 4

Öz

Bu araştımanın amacı, öğretmenlerin genel öz yeterlilik algıları, izlenim yönetimi taktikleri kullanımları ve duygusal emek davranışları arasındaki ilişkiyi incelemek ve bu ilişkide izlenim yönetimi taktiklerinin aracılık rolünü ortaya koyabilmektir. Araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Veriler 2016-2017 eğitim öğretim yılında Gaziantep ilinin Şahinbey ve Şehitkamil ilçelerinde bulunan resmi ilkokullarda görev yapan 480 öğretmenden toplanmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak, “Genel Öz Yeterlilik Ölçeği”, “İzlenim Yönetimi Taktikleri Ölçeği” ve “Duygusal Emek Ölçeği” kullanılmıştır. Elde edilen veriler, betimleyici istatistikler, korelasyon analizi ve yapısal eşitlik modeli kullanılarak analiz edilmiştir. Yapısal modeli test etmek için yol analizi yapılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, öğretmenlerin genel öz yeterlilik algılarının izlenim yönetimi taktikleri kullanımı ve duygusal emeğin yüzeysel rol yapma alt boyutu ile negatif yönde ilişkili olduğu belirlenmiştir. Ayrıca, öğretmenlerin genel öz yeterlilik algılarının duygusal emeğin derinden rol yapma ve doğal duygular alt boyutları ile pozitif yönde bir ilişkisi olduğu bulunmuştur. İzlenim yönetimi taktikleri kullanımının genel öz yeterlilik ve yüzeysel rol yapma arasında tam aracı rolü, derinden rol yapma ile arasında ise kısmi aracı rolü olduğu Yapısal Eşitlik Modeli ve Sobel Testi kullanılarak belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Genel öz yeterlilik, İzlenim yönetimi taktikleri, Duygusal emek

Öğretmenlerin Genel Öz Yeterlilik Algıları, İzlenim Yönetimi Taktikleri Kullanımları ve Duygusal Emek Davranışları Arasındaki İlişki

Öz

Kaynakça

• Aggarwal, J. ve Krishnan, V. R. (2013). Impact of transformational leadership on follower’s self- efficacy: Moderating role of follower’s impression management. Management and Labour Studies, 38(4), 297-313.
• Akbulut, E. (2006). Müzik öğretmeni adaylarının mesleklerine ilişkin özyeterlik inançları. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 24–33.
• Atıcı, M. (2001). Yüksek ve düşük yetkinlik düzeyine sahip öğretmenlerin sınıf yönetimi stratejileri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 7(4), 483-499.
• Aypay, A. (2010). Genel öz yeterlik ölçeği’nin (GÖYÖ) Türkçe’ye uyarlama çalışması. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2), 113-131.
• Basım, H. N. ve Begenirbaş, M. (2012). Çalışma yaşamında duygusal emek: bir ölçek uyarlama çalışması. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(1), 77-90.
• Basım, N.H., Tatar, İ. ve Şahin, N.H., (2006), Çalışma yaşamında izlenim yönetimi: Bir ölçek uyarlama çalışması, Türk Psikoloji Yazıları, 9(18), 1-17.
• Bolino, M. C. ve Turnley, W. H. (1999). Measuring impression management in organizations: A scale development based on the Jones and Pittman taxonomy. Organizational Research Methods, 2(2), 187-206.
• Chen, G., Goddard, T. ve Casper, W. J. (2004). Relating general and work-specific selfevaluations and work-related control beliefs to an expanded job attitudes criterion. Applied Psychology: An International Review, 53(3), 349-370.
• Chen, G., Gully, S. M. ve Eden, D. (2001). Validation of a new general self-efficacy scale. Organizational Research Methods, 4(1), 62-83.
• Cribbs, A. J. (2015). Emotional labor and conflict in schools: Teacher perceptions of the emotional display rules necessary for negative teacher-student interactions. Doctoral dissertation, University of Pittsburgh, Pittsburgh, United States.
• Çetin, F. ve Basım H.N. (2010). İzlenim yönetimi taktiklerinde öz yeterlilik algısının rolü. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (35), 255-269.
• Demir, K. (2002). Türkiye’deki resmi ve özel lise öğretmenlerinin izlenim yönetimi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Ekici, G. (2006). Meslek lisesi öğretmenlerinin öğretmen öz-yeterlik inançlari üzerine bir araştırma. Eurasian Journal of Educational Research (EJER), 6(24), 87-96.
• Eroğlu, E. (2010). Örgütsel iletişimin iş görenlerin duygu gösterimlerinin yönetimine olan etkisi. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 6(3), 18-33.
• Gardner, W. L. ve Martinko, M. J. (1988). Impression management in organizations. Journal of Management, 14(2), 321-338.
• Hoe, S.L. (2008). Issues and procedures in adopting structural equation modeling technique. Journal of Applied Quantitative Methods, 3(1), 76-83.
• Hochschild, A.R. (1983). The managed heart: The commercialization of human feeling. University of California Press, Berkeley, 7-38.
• Iorgaa, M., Diaconub, L., Soponarub, C. ve Anton-Padurarua, D. T. (2016). The influence of self- efficacy on the emotional work of teachers. Romanian Journal of Experimental Applied Psychology, 7, 17-21.
• Isenbarger, L. ve Zembylas, M. (2006). The emotional labour of caring in teaching. Teaching and Teacher Education, 22(1), 120-134.
• Jose, P. E. (2003). MedGraph-I: A programme to graphically depict mediation among three variables: The internet version, version 2.0. Victoria Univesity of Wellington, Wellington, New Zealand.
• Judge, T. A. ve Bono, J. E. (2001). Relationship of core self-evaluations traits—self-esteem, generalized self-efficacy, locus of control, and emotional stability—with job satisfaction and job performance: A meta-analysis. Journal of Applied Psychology, 86(1), 80-92.
• Karabacak, M. (2014). Ankara ili genel liselerinde görev yapan öğretmenlerin özerklik algıları ile özyeterlik algıları arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Karahan, Ç. (2006). İlköğretim ikinci kademe öğretmenlerinin öz algılamaları ve mesleki doyumlarının incelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Karasar, N. (2015). Bilimsel araştırma yöntemleri (28. basım). Ankara: Nobel Akademi Yayıncılık.
• Leary, M. R. ve Kowalski, R. M. (1990). Impression management: A literature review and two- component model. Psychological Bulletin, 107(1), 34-47.
• Luszczynska, A., Scholz, U. ve Schwarzer, R. (2005). The general self-efficacy scale: Multicultural validation studies, The Journal of Psychology, 139(5), 439- 457.
• Meydan, C. H. ve Şeşen, H. (2015). Yapısal eşitlik modellemesi AMOS uygulamaları. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Oğuzhan, T. (2015). Algılanan etik iklim boyutları, lider üye etkileşimi ve öz kendilik değerlendirmesinin izlenim yönetimi taktikleri kullanımı üzerindeki etkileri. Doktora tezi, Kara Harp Okulu, Savunma Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Oğuzhan, T. ve Sığrı, Ü. (2014). Eğitim örgütlerinde izlenim yönetimi taktiklerinin kullanımına etik iklim tipinin etkisinde lider üye etkileşiminin aracılık rolü. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 5(1), 355-379.
• Okutan, M. ve Kahveci, A. (2012). İlköğretim okul müdürlerinin genel öz yeterlik inançlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Rize örneği). Kastamonu Eğitim Dergisi, 20(1), 27-42.
• Sahranç, Ü. (2007). Stres kontrolü, genel öz-yeterlik, durumluk kaygı ve yaşam doyumuyla ilişkili bir akış modeli. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Schütz, A. (1998). Assertive, offensive, protective, and defensive styles of self presentation: A taxonomy. The Journal of Psychology. 132(6), 611-628.
• Tamer, I. (2015). The effect of positive psychological capital on emotional labor. International Journal of Research in Business and Social Science, 4(2), 20-34.
• Tatar, İ. (2006). İzlenim yönetiminde kendilik algısı ve stres: Kara kuvvetlerinde bir uygulama. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kara Harp Okulu, Savunma Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Temiz, M. (2009). Halk eğitimi merkezlerinde görevli mesleki teknik ve sosyal- kültürel kursları öğretmenlerinin öz yeterlilik düzeylerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Üstüner, M., Demirtaş, H., Cömert, M. ve Özer, N. (2009). Ortaöğretim öğretmenlerinin öz-yeterlik algıları. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(17), 1-16.
• Wayne, S. J. ve Liden, R. C. (1995). Effects of impression management on performance ratings: A longitudinal study. Academy of Management Journal, 38(1), 232-260.
• Yıldırım, F. ve İlhan, İ.Ö. (2010). Genel öz yeterlilik ölçeği Türkçe formunun geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi, 21(4), 301-308.