Ortaokul Matematik Öğretmeni Adaylarının Matematiksel Düşünmeye İlişkin Sahip Oldukları Metaforların Belirlenmesi

Yıl 2018, Cilt: 19 Sayı: 3, 2118 - 2142, 01.01.2018

Cemalettin Yıldız Mihriban Hacısalihoğlu Karadeniz

https://doi.org/10.29299/kefad.2018.19.03.009

Öz

Bu araştırmada, ortaokul matematik öğretmeni adaylarının “matematiksel düşünme” kavramına yönelik algılarının metaforlar yardımıyla belirlenmesi amaçlanmaktadır. Çalışmada, nitel araştırma yöntemlerinden biri olan olgu bilim yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın verileri, öğretmen adaylarının “Matematiksel düşünme … gibidir/benzer. Çünkü …” cümlelerini doldurmalarıyla elde edilmiştir. Veriler, içerik analizi yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. Öğretmen adaylarının “çünkü” ile başlayan ifadeleri kodlanmıştır. Ardından birbiriyle ilişkili kodlar bir araya getirilerek sekiz kategori geliştirilmiştir. Daha sonra, bazı kodlar olduğu gibi alınarak, bazıları da birleştirilerek 54 özellik oluşturulmuştur. Araştırmanın sonunda, öğretmen adaylarının matematiksel düşünme kavramına yönelik 156 farklı metafor ürettikleri belirlenmiştir. Ayrıca, matematiksel düşünmeyle ilgili ortaya çıkan metafor, kategori ve özelliklerin genel olarak olumlu anlam taşıdığı açığa çıkmıştır. Bunun yanı sıra, 1-4. sınıflardaki matematik öğretmeni adaylarının algılarının dört farklı kategori üzerinde yoğunlaştığı ortaya çıkmıştır. Son olarak, matematiksel düşünmeyi kadınların süreç, erkeklerin ise sonuç odaklı bir kavram olarak gördükleri sonucuna varılmıştır. Araştırma kapsamında ortaya çıkan metaforlar, kategoriler ve özellikler araştırmacılara matematiksel düşünme ile ilgili çalışma yaparken yol gösterebilir.

Anahtar Kelimeler

Ortaokul matematik öğretmeni adayları, Matematiksel düşünme, Metafor, Algı, Olgu bilim

Ortaokul Matematik Öğretmeni Adaylarının Matematiksel Düşünmeye İlişkin Sahip Oldukları Metaforların Belirlenmesi

Öz

Kaynakça

• Alkan, H., ve Bukova-Güzel, E. (2005). Development of mathematical thinking in the student teachers. Gazi University Journal of Gazi Educational Faculty, 25(3), 221-236.
• Alkan, H., ve Taşdan, B. T. (2011). Mathematical thinking through the eyes of prospective mathematics teachers at different grade levels. Inonu University Journal of the Faculty of Education, 12(2), 107-137.
• Arslan, S., ve Yıldız, C. (2010). Reflections from the experiences of 11th graders during the stages of mathematical thinking. Education and Science, 35(156), 17-31.
• Aydın, U., ve Ubuz, B. (2014). Predicting undergraduate students’ mathematical thinking about derivative concept: A multilevel analysis of personal and institutional factors. Learning and Individual Differences, 32, 80-92.
• Baltacı, S. (2016). Examination of gifted students’ probability problem solving process in terms of mathematical thinking. Malaysian Online Journal of Educational Technology, 4(4), 18-35.
• Bozlk, M. (2002). The college student as learner: Insight gained through metaphor analysis. College Student Journal, 36(1), 142-151.
• Bulut, M. (2009). İşbirliğine dayalı yapılandırmacı öğrenme ortamlarında kullanılan bilgisayar cebir sistemlerinin matematiksel düşünme, öğrenci başarısına ve tutumuna etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Çekmez, E., Yıldız, C., ve Bütüner, S. Ö. (2012). Phenomenographic research method. Necatibey Faculty of Education Electronic Journal of Science and Mathematics Education, 6(2), 77-102.
• Celuch, K., ve Slama, M. (1999). Teaching critical thinking skills for the 21st century: An advertising principles case study. Journal of Education for Business, 74(3), 134-139.
• Çiftçi, Z. (2015). Ortaöğretim matematik öğretmeni adaylarının matematiksel akıl yürütme becerilerinin incelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Çulha-Özbaş, B., ve Aktekin, S. (2013). Investigating prospective history teachers’ beliefs on history teachers through metaphor analysis. Journal of Theory and Practice in Education, 9(3), 211-228.
• Deringöl, Y., ve Gülten, D. Ç. (2016). Pre-service teachers’ views on “using mathematics in science education”: A metaphor analysis study. Journal of Research in Education and Teaching, 5(1), 43- 50.
• Erickson, L. B., ve Pinnegar, S. (2017). Consequences of personal teaching metaphors for teacher identity and practice. Teachers and Teaching, 23(1), 106-122.
• Ersoy, E. (2012). Probleme dayalı öğrenme sürecinde üst düzey bilişsel düşünme becerileri ve duyuşsal kazanımlardaki değişim. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Ferri, R. B. (2003, February). Mathematical thinking styles-An empirical study. Proceedings of the Third Conference of the European Society for Research in Mathematics Education, Bellaire, Italy.
• Forceville, C. (2002). The identification of target and source in pictorial metaphors. Journal of Pragmatics, 34, 1-14.
• Gözen, Ş. (2001). Matematik ve öğretimi (18. Baskı). İstanbul: Evrim Yayınevi.
• Henderson, P. B., Hitchner, L., Fritz, S. J., Marion, B., Scharff, C., Hamer, J., ve Riedesel, C. (2003). Materials development in support of mathematical thinking. Association for Computing Machinery Special Interest Group on Computer Science Education Bulletin, 35(2), 185- 190.
• Hughes, E. K. (2006). Lesson planning as a vehicle for developing pre-service secondary teachers’ capacity to focus on students’ mathematical thinking. Unpublished Doctoral Dissertation, University of Pittsburgh, Pittsburgh.
• Lakoff, G., ve Johnson, M. (1980). Metaphors we live by. Chicago and London: The University of Chicago Press.
• Liu, P. H. (2003). Do teachers need to incorporate the history of mathematics in their teaching? The Mathematics Teacher, 96(6), 416-421.
• Mason, J., Burton, L., ve Stacey, K. (2010). Thinking mathematically (2nd Ed.). Harlow England: Pearson Education Limited.
• Miles, M. B., ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook (2nd Ed.). Thousand Oaks, California: SAGE Publications.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2013). Ortaokul matematik dersi (5-8. sınıflar) öğretim programı. Ankara: Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2018). Matematik dersi öğretim programı (İlkokul ve ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). Ankara: Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• Mumcu, H. Y., ve Aktürk, T. (2017). An analysis of the reasoning skills of pre-service teachers in the context of mathematical thinking. European Journal of Education Studies, 3(5), 225-254.
• National Council of Teachers of Mathematics [NCTM]. (2000). Principles and standards for school mathematics. Reston, VA: NCTM.
• Nunokawa, K. (2005). Mathematical problem solving and learning mathematics: What we expect students to obtain. Journal of Mathematical Behavior, 24, 325-340.
• Ott, M., ve Pozzi, F. (2012). Digital games as creativity enablers for children. Behaviour & Information Technology, 31(10), 1011-1019.
• Rızvanoğlu, K. (2007). Grafik kullanıcı arayüzlerinde metaforların kültürlerarası kavranışı (Fransa ve Türkiye’de bir e-öğrenim sitesi üzerinden karşılaştırmalı bir çalışma). Yayımlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Saban, A. (2008). İlköğretim I. kademe öğretmen ve öğrencilerinin bilgi kavramına ilişkin sahip oldukları zihinsel imgeler. İlköğretim Online, 7(2), 421-455.
• Sanchez, A., Jose, M. B., ve Victor, M. (2000). Design of virtual reality systems for education: A cognitive approach. Education and Information Technologies, 5(4), 345-362.
• Schinck, A., Neale, H., Pugalee, D., ve Cifarelli, V. (2008). Using metaphors to unpack student beliefs about mathematics. School Science and Mathematics, 108(7), 326-333.
• Şengül, S., Katrancı, Y., ve Gerez-Cantimer, G. (2014). Metaphor perceptions of secondary school students about “mathematics teacher”. The Journal of Academic Social Science Studies, 25(1), 89- 111.
• Sevgen, B. (2002, Eylül). Matematiksel düşünce yapısı ve gelişimi. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi’nde sunulan bildiri, Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
• Stacey, K. (2006). What is mathematical thinking and why is it important? In Progress report of the APEC project: Collaborative studies on innovations for teaching and learning mathematics in different cultures (II)-Lesson study focusing on mathematical thinking, Tokyo: CRICED, University of Tsukuba.
• Tall, D. (2006, December). Encouraging mathematical thinking that has both power and simplicity.
• Paper presented at the APEC-Tsukuba International Conference, JICA Institute for International Cooperation, December 2-7, Ichigaya, Tokyo.
• Tataroğlu-Taşdan, B. (2014). Matematik öğretmenlerinin pedagojik alan bilgilerini matematiksel düşünmeyi destekleme bağlamında geliştirmeyi amaçlayan bir öğretim tasarımı. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Tataroğlu-Taşdan, B., Çelik, A., ve Erduran, A. (2013). Examining the opinions of pre-service mathematics teachers on mathematical thinking and developing students’ mathematical thinking. Kastamonu Education Journal, 21(4), 1487-1504.
• Teong, S. K. (2002). The effect of metacognitive training on mathematical word problem solving. Journal of Computer Assisted Learning, 19, 46-55.
• Tortop, H. S. (2013). Preservice teachers’ metaphors about university teacher and metaphor as an evaluation tool. Journal of Higher Education and Science, 3(2), 153-160.
• Türk Dil Kurumu [TDK]. (2011). Türkçe sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Vui, T. (2007). Enhancing classroom communication to develop students’ mathematical thinking. APEC– Tsukuba International Conference III, “Innovation of Classroom Teaching and Learning through Lesson Study”–Focusing on Mathematical Communication–December 8-15, Tokyo Kanazawa and Kyoto, Japan.
• Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (6. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldız, C., ve Hacısalihoğlu-Karadeniz, M. (2018). Evaluation of prospective mathematics teachers’ perceptions about the concept of intelligent games through metaphors. European Journal of Science and Mathematics Education, 6(4), 137-160.
• Yıldız, C. (2016, July). Comparing the mathematical thinking experiences of students at faculty of education and faculty of arts and sciences. International Conference on New Horizons in Education, Vienna University of Technology, Austria.