ORTAK BİLGİ YAPILANDIRMA MODELİNİN SERA ETKİSİ KONUSUNDA ÖĞRENCİLERİN KAVRAMSAL ANLAMALARINA VE BİLGİNİN KALICILIĞINA ETKİSİ

Yıl 2017, Cilt: 18 Özel Sayı, 45 - 63, 01.11.2017

Hasan Bakırcı İlke Yıldırım

Öz

Bu çalışmanın amacı, Ortak Bilgi Yapılandırma Modeli OBYM 'nin sera etkisi konusunda yedinci sınıf öğrencilerinin kavramsal anlamalarına ve bilginin kalıcılığına olan etkisini araştırmaktır. Çalışma, 2015-2016 eğitim-öğretim bahar yarıyılında yedinci sınıfta öğrenim gören 25 öğrenciyle yürütülmüştür. Araştırma ön-son test tek gruplu deneysel desen modelinde gerçekleştirilmiştir. Çalışmada veri toplama aracı olarak, Sera Etkisi Kavramsal Anlama Testi SEKAT ve Sera Etkisi Başarı Testi SEBAT kullanılmıştır. Veri toplama araçları öğrencilere, uygulamadan bir hafta önce ön test, uygulamadan hemen sonra son test olarak uygulanmıştır. OBYM'nin yedinci sınıf öğrencilerinin sera etkisi konusundaki bilgilerinin kalıcılığına etkisini belirlemek için; aynı testler, son testten iki ay sonra kalıcılık testi olarak kullanılmıştır. SEKAT' ta elde edilen veriler; dereceli puanlama anahtarı, tanımlayıcı istatistik ve çoklu karşılaştırma post-hoc teknikleri ile analiz edilmiştir. SEBAT' tan elde edilen verilerin analizinde ise Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi kullanılmıştır. OBYM'nin yedinci sınıf öğrencilerinin sera etkisi konusundaki kavramsal anlamalarında belirgin bir artışa neden olduğu sonucuna varılmıştır. Ayrıca OBYM'nin öğrencilerin sera etkisi konusunda bilgilerinin kalıcılığını sağlamada da etkili olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Ortak bilgi yapılandırma modeli, sera etkisi, kavramsal anlama, kalıcılık

The Influence of Common Knowledge Construction Model on Students’ Conceptual Understanding and Permanence of Knowledge in Terms of Greenhouse Effect

Öz

This study seeks to analyze the influence of Common Knowledge Construction Model CKCM on seventh grade students’ conceptual understanding and permanence of knowledge in terms of greenhouse effect. The study was conducted with 25 seventh grade students during 2015-2016 academic year spring term. The research was conducted in the pre-post test with single-control group design of experimental research model. Data collection tools of the study are Greenhouse Effect Conceptual Understanding Test GECUT and Greenhouse Effect Achievement Test GEAT . Data collection tools were implemented on the students a week before the instruction as pretest and following the instruction as posttest. The same tests were also used as permanence tests in order to reveal the influence of CKCM on seventh grade students’ knowledge permanence of greenhouse effect. The data obtained from GECUT were analyzed via grading key, descriptive statistics, and post-hoc methods. For the analysis of data obtained from GEAT, Wilcoxon Signed-Rank Test was used. It was seen that CKCM led to a significant increase on seventh grade students’ conceptual understanding in relation to greenhouse effect. In addition, it was obvious that CKCM was influential in ensuring knowledge permanence in terms of greenhouse effect

Anahtar Kelimeler

Common knowledge construction model, greenhouse effect, conceptual understanding, permanence.

Kaynakça

• Afacan, Ö. ve Güler, M.P.D. (April, 2011). Sürdürülebilir çevre eğitimi kapsamında tutum ölçeği geliştirme çalışması. 2nd International Conference on New Trends in Education and Their Implications, Antalya-Turkey, 904–913.
• Akgün, A., Duruk, Ü. ve Gülmez-Güngörmez, H. (2016). Altıncı sınıf öğrencilerinin ortak bilgi yapılandırma modeline ilişkin görüşleri. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 184-203, 2016.
• Akyürük. E. ve Afacan, Ö. (2013). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin “hücre bölünmesi ve kalıtım” ünitesindeki kavram yanılgılarının tespiti ve anoloji ile kavramsal değişim metinleri kullanılarak giderilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi. Cilt 14, Sayı 1, 175-193.
• Arsal, Z. (2010). İlköğretim öğretmen adaylarının sera etkisi ile ilgili kavram yanılgılarının belirlenmesi. İlköğretim Online, 9(1), 229-240.
• Artun, H., Okur, M. (2015). Ortaokul öğrencilerinin çevre kavramına yönelik bilgi ve çevreyi anlama düzeylerinin belirlenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(2015) 277-293.
• Aydın, M., Satır, B., Koray, Ö. (Ağustos, 2008). Öğretmenlerin sera etkisi ve küresel ısınma ile ilgili bilgi düzeylerinin belirlenmesi ve sonuçlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi, 8. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Bolu.
• Ayvacı, H. Ş. ve Şenel Çoruhlu, T. (2009). Öğrencilerin küresel çevre sorunlarına bakışları ve kavram yanılgılarının belirlenmesine yönelik gelişimsel bir araştırma. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(2), 11-25.
• Bahar, M. ve Aydın, F. (2002). Sınıf öğretmenliği öğrencilerinin sera gazları ve global ısınma ile ilgili anlama düzeyleri ve hatalı kavramlar. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Kongresi, ODTÜ, Ankara.
• Bakırcı, H. (2014). Ortak bilgi yapılandırma modeline dayalı öğretim materyali tasarlama, uygulama ve modelin etkililiğini değerlendirme çalışması: Işık ve ses ünitesi örneği. Yayımlanmamış doktora tezi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Bakırcı, H. ve Çalık, M. (2013). Adaptasyon ve doğal seçilim konusunda geliştirilen rehber materyallerin sekizinci sınıf öğrencilerinin alternatif kavramlarının giderilmesine etkisi. Eğitim ve Bilim, 38(168), 215-229.
• Bakırcı, H. ve Çepni, S. (2016). Ortak bilgi yapılandırma modelinin ortaokul altıncı sınıf öğrencilerinin eleştirel düşünme becerilerine etkisi: Işık ve ses ünitesi Örneği. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(3), 185-202.
• Bakırcı, H., Çepni, S. ve Yıldız, M. (2015). Ortak bilgi yapılandırma modelinin altıncı sınıf öğrencilerinin akademik başarılarına etkisi: ışık ve ses ünitesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 26, 182-204.
• Bakırcı, H., Artun, H. ve Şenel, S. (2016). Ortak bilgi yapılandırma modeline dayalı fen öğretiminin ortaokul yedinci sınıf öğrencilerinin kavramsal anlamalarına etkisi (gök cisimlerini tanıyalım). YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt:XIII, Sayı:I, 514- 543.
• Bal, Ş. (2004). Fen bilgisi öğretmen adaylarının sera etkisi ile ilgili kavram yanılgılarının tespiti, eğitim araştırmaları dergisi, 17, 102-111.
• Bozkurt, O. ve Cansüngü Koray. (2002). İlköğretim öğrencilerinin çevre eğitiminde sera etkisi ile ilgili kavram yanılgıları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, 67-73.
• Boyes, E., Stanisstreet, M. & Papantoniou, V.S. (1999). The ideas of Greek high school students about the ozone layer. Science Education, 83(6), 724-737.
• Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (14. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Çakmak, M. ve Akçöltekin, A. (2012). Sekizinci sınıf öğrencilerinin sera etkisi hakkındaki bilgi düzeylerinin ve kavram yanılgılarının tespit edilmesi. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(7), 144-158
• Çalık, M. (2013). Effect of technology-embedded scientific inquiry on senior science student teachers’ self-efficacy. Eurasia Journal of Mathematics, Science & Technology Education. 9(3), 223-232.
• Çalık, M. & Ayas, A. (2005). A comparison of level of understanding of grade 8 students and science student teachers related to selected chemistry concepts. Journal of Research in Science Teaching, 42(6), 638-667.
• Çalık, M., Ayas, A. & Coll, R.K. (2010). Investigating the effectiveness of usage of different methods embedded with four-step constructivist teaching strategy. Journal of Science Education and Technology, 19(1), 32–48.
• Çalık, M., Ayas, A. & Coll, R.K. (2010). Investigating the effectiveness of usage of different methods embedded with four-step constructivist teaching strategy. Journal of Science Education and Technology, 19(1), 32–48.
• Çayci, B. (2007). Kavram değiştirme metinlerinin kavram öğrenimi üzerindeki etkisinin incelenmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(1), 87-102.
• Darçın, E. S, Bozkurt, O., Hamalosmanoğlu, M., Köse, S. (2006). İlköğretim öğrencilerinin sera etkisi hakkındaki bilgi düzeylerinin ve kavram yanılgılarının tespit edilmesi. International Journal of Environmental & Science Education. 1(2), 104-119.
• Demirbaş, M., Pektaş, M.H. (2009). İlköğretim öğrencilerinin çevre sorunu ile ilgili temel kavramları gerçekleştirme düzeyleri. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 3/2, 195–211.
• Demirci Güler, M. P. (2007). Fen öğretiminde kullanılan analojiler, analoji kullanımının öğrenci başarısı, tutumu ve bilginin kalıcılığına etkisinin araştırılması. Yayımlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Demircioğlu, H. ve Vural, S. (2016). Ortak bilgi yapılandırma modelinin sekizinci sınıf düzeyindeki üstün yetenekli öğrencilerin kimya dersine yönelik tutumları üzerine etkisi. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi. Cilt: 13-1, Sayı: Özel Sayı-1, 49-60.
• Driver, R.& Easley, J. (1978). Pupils and Paradigms: Are view of literature related to concept development in adolescent science students. Studies in Science Education. 5, 61-84.
• Ebenezer, J., Chacko S., & Immanuel, N. (2004). Common knowledge construction model for teaching and learning science: Application in the Indian context. http://www.hbcse.tifr.res.in/episteme/episteme1/themes/jazlin_Ebnezer_finalpape r.pdf.
• Erdoğan, A. ve Cerrah Özsevgeç, L. (2012). Kavram Karikatürlerinin Öğrencilerin Kavram Yanılgılarının Giderilmesi Üzerindeki Etkisi: Sera Etkisi ve Küresel Isınma Örneği. Turkish Journal of Education, 1(2), 1-13.
• Ersoy, F. A., Türkkan, B. (2010). İlköğretim öğrencilerinin çizdikleri karikatürlere yansıttıkları sosyal ve çevresel sorunların incelenmesi. Eğitim ve Bilim Dergisi, 35/156, 96–109.
• Gallegos, L., Jerezano, M.E. & Flores, F. (1994). Preconceptions and relations used by children in the construction of food chains. Journal of Research in Science Teaching, 31, 259–272.
• Glynn, S. M. (1994). Teaching Science with Analogies: A Strategy for Teachers and Textbook Authors. Reading Research Report No. 15, (ERIC Document Reproduction Service No. ED 373 306).
• Groves, F.H, & Pugh, A. (1999). Elementary Pre-Service Teacher Perceptions of the Greenhouse Effect. Journal of Science Education and Technology, 8(1), 76-77.
• Hassan, A., Noordin, T. A. & Sulaiman, S. (2010). The status on the level of environmental awareness in the concept of sustainable development amongst secondary school students. Procedia- Social and Behavioral Sciences, 2(2).
• Hırça, N., Çalık, M. ve Seven, S. (2011). 5E modeline göre geliştirilen materyallerin öğrencilerin kavramsal değişimine ve fizik dersine karşı tutumlarına etkisi: “İş, güç ve enerji” ünitesi örneği. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 8(1), 139-152.
• İyibil, Ü. (2011). A new approach for teaching ‘energy’ concept: The common knowledge construction model. Western Anatolia Journal of Educational Sciences (WAJES), Dokuz Eylül University Institute, Izmir, Turkey.
• Kiryak, Z. (2013). Ortak bilgi yapılandırma modelinin yedinci sınıf öğrencilerinin su kirliliği konusundaki kavramsal anlamalarına etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Köse, E. Ö. (2010). Lise öğrencilerinin çevreye yönelik tutumlarına etki eden faktörler. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 7(3), 198–231.
• Lester, B. T., Ma, L., Lee, O. & Lambert, J. (2006). Social activism in Elementary Science Education: A science, technology, and society approach to teach global warming. International Journal of Science Education, 28(4), 315-339.
• Oluk, S., Özalp, I. (2007). Yapılandırmacı kurama göre küresel çevre sorunlarını öğretimi: Problemin odak noktası olarak karikatürlerin kullanılabilirliği. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 7/2.
• Österlind, K. (2005). Concept formation in environmental education: 14-year olds’ work on the intensified greenhouse effect and the depletion of the ozone layer. International Journal of Science Education, 27(8), 891- 908.
• Ötün, Y. (2016). Ortaokul öğrencilerinin çevre eğitimi kavramlarına yönelik farkındalıklarının belirlenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Van.
• Özer, N. ve Keleş, Ö. (2015). Çevre etiği farkındalık düzeyi ölçeğinin geliştirilmesi, 24. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, Sözlü Bildiri, Niğde Üniversitesi, 16-19 Nisan, Niğde.
• Özsevgeç, T. ve Artun, H. (2012a). İlköğretim öğrencileri için çevre tutum ölçeği geliştirme çalışması. 11. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu, 24–26 Mayıs, Rize.
• Schulte, P. L. (2001). Pre Service primary teacher alternative conceptions in science and attitudes toward teaching science. Unpublished Doctoral Dissertation, New Orleans University, New Orleans.
• Selvi, M. ve Yıldız, K. (2009). Biyoloji öğretmeni adaylarının sera etkisi ile ilgili algılamaları. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(4), 813-852.
• Smith, J. P, diSessa, A. A. & Roschelle, J. (1993). Misconception reconceived: a constructivist analysis of knowledge in transition. The Journal of the Learning Science, 3(2), 115-163.
• Taber, K. S. (2001). The mismatch between assumed prior knowledge and the learner’s conceptions: a typology of learning impediments. Educational Studies, 27(2), 159-171.
• Topsakal, Ü. U. ve Altınöz, N. (2010). İlköğretim öğretmen adaylarının sera etkisi ile ilgili kavramları algılama düzeyleri. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1). 147-163.
• Trochim, W. M. K., (2001). The research methods knowledge base. Atomic Dog, Cincinnati.
• Ünal, F. (2011). İlköğretimde sürdürülebilir çevre eğitiminde suyun yeri. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim, 132, 68–73.
• Ünlü, İ., Sever, R. ve Akpınar, E. (2011). Türkiye’de çevre eğitimi alanında yapılmış küresel ısınma ve sera etkisi konulu akademik araştırmaların sonuçlarının incelenmesi. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt-Sayı: 13-1 Yıl: 2011.
• West, L. & Pines, A. (1985). Cognitive structure and conceptual change. Orlando, FL: Academic Press.
• Wood, L. C. (2012). Conceptual change and science achievement related to a lesson sequence on acids and bases among African American alternative high school students: A teacher’s practical arguments and the voice of the “other”. Unpublished doctoral dissertation, Wayne State University.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.