YAPILANDIRMACI PERSPEKTİFTEN 3. SINIF HAYAT BİLGİSİ ÖĞRETİMİNİN İNCELENMESİ: DERS-ÖĞRETMEN KILAVUZ KİTAPLARI

Yıl 2017, Cilt: 18 Sayı: 1, 451 - 469, 01.01.2017

Mehmet Akif Sözer Gülsüm Yıldırım

Öz

2004-2005 öğretim yılında eğitimdeki temel felsefe, gerçekliği, doğruluğu ve bilgiyi bireyin deneyimlerine dayandırıp bireyi odağa alan pragmatizmin eğitime yansıması olan yapılandırmacılıktır. Hazırlanan programların hala yapılandırmacılık temeline dayandırıldığı göz önüne alınarak hayat bilgisi 3. sınıf ders kitabı, öğrenci çalışma kitabı ve öğretmen kılavuz kitapları incelenmiştir. Araştırmada temel nitel araştırma yöntemiyle doküman incelemesi yapılmış ve veriler betimsel analiz ile ele alınmıştır. Elde edilen bulgulara göre; programda öğrencinin kendi hedeflerini belirlemesine izin vermemekte, içerik hedeflerle tutarlı, hedefler ve içerik öğrencilerin seviyesine uygun ve günlük yaşamdaki bağlamlara yer verilmiştir. Öğrenme-öğretme sürecinde öğrenenin etkinlik seçmesi, önbilgileri hatırlatmayla ilgili etkinlikler bulunmaktadır ve yöntem olarak çoğunlukla soru-cevap, anlatım ve resim hakkında konuşma yöntemleri bulunmaktadır. Ölçme ve değerlendirme süreç temelli olup açık uçlu sorulardan oluşmaktadır. Öğretmen kılavuz kitabında öğrencilerin günlük yaşamından örnekler yer alsa da işbirliği sağlamaya yönlendirici ve öğrencilere rehberlik yapan etkinlik sayısı sınırlıdır. Ayrıca yeni yöntem ve tekniklerin kullanılması ve öğrencilerin bireysel öğrenmelerini destekleyici durumlar bulunmamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Pragmatizm, Yapılandırmacılık, Hayat Bilgisi Öğretimi

Evaluation Of The 3rd Grade Life Sciences Teaching Through Constructivist Approach: Teacher’s Lesson Guide Books

Öz

The basic philosophy of education in 2004-2005 academic year is constructivism which is reflected in the education of pragmatism that reality, truth and knowledge are based on thee individual's experience and that the individual focus area. Given that the program is still prepared based on constructivism basic, third class life science textbooks, student workbooks and teacher's books were examined. Documents in the study were handled by descriptive analysis. According to the results obtained; program, students are not allowed to set their own goals, according to the level of students, given the context and reading materials in everyday life supported; selecting learning activities in the teaching-learning process, methods more questions and answers, is given expression to talk about events and images. Teachers guide the students to provide books to give examples from daily life; however, there isn’t case for supporting the use of new methods and techniques necessary for self-learning students

Anahtar Kelimeler

Pragmatism, Constructivism, Life Science Teaching

Kaynakça

• Akınoğlu,O. (2008). Öğretim kuram ve modelleri. Ş. Tan (Ed.). Öğretim ilke ve yöntemleri içinden. Ankara: Pegem Akademi Yayınları
• Akınoğlu, O.(2002). Hayat bilgisi öğretimi. C. Öztürk ve D. Dilek (Edt.) Hayat bilgisi ve sosyal bilgiler öğretimi. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Alak, G. (2011). Hayat Bilgisi öğretim programı öğelerinin öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum
• Asri ,S. (2011). Ortaöğretim din kültürü ve ahlak bilgisi öğretiminde öğretim programı ders kitabı uyumu. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler enstitüsü, Ankara.
• Aykaç, N. (2011). Hayat Bilgisi dersi öğretim programında kullanılan yöntem ve tekniklerin öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi (Sinop ili örneği). Kastamonu Eğitim Dergisi, 19 (1): 113-126
• Bakır, K. (2006). Pragmatizm ve eğitime yansımaları. Kazım Karabekir Eğiti Fakültesi Dergisi, 14, s. 49-68
• Bektaş, M. (2009). Hayat ve hayat bilgisi dersi. S. Öğülmüş (ed.). İlköğretim hayat bilgisi öğretimi ve öğretmen el kitabı içinden. Ankara: Pegem Yayınları.
• Berber, Ş. (2003). Küreselleşme perspektifinde kültürel değişme ve eğitim. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(1): 175-18
• Bilgin, Ö. (2010). William James pragmatizmine eleştirel bir yaklaşım. Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 15(1):163-182
• Binbaşıoğlu, C. (2003). Hayat bilgisi öğretimi. Ankara: Nobel Yayınları
• Demir, S. & Özden, S. (2013). Sınıf öğretmenlerinin öğretimsel stratejilere yöntemlere ve tekniklere ilişkin görüşleri: Hayat Bilgisi dersine yönelik tanılayıcı bir çalışma. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 14: 59-75
• Eker, S. (2007). John Dewey’in pragmatik politik düsüncesi ve politikada pratik mesruiyet sorunu. Doktora Tezi, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa
• Erdem, Ö. F. (2012). William James’e göre dini tecrübe ve epistemolojik değeri. Doktora Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya
• Fosnot, C. T. (2007). Oluşturmacılık: teori, perspektifler ve uygulama.(S. Durmuş Çev.). Ankara: Nobel Akademi Yayınları
• Gülener, S. (2010). Hayat bilgisi dersi öğretim programına ilişkin öğretmen görüşlerinin değerlendirilmesi (Şanlıurfa ili örneği). Yüksek Lisans Tezi, Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzincan
• Güleryüz, H. (2008). Hayat bilgisi öğretimi ve programı. Ankara: Pegem Akademi yayınları
• Güler, A., Halıcıoğlu, M. B. ve Taşğın, S. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara seçkin Yayıncılık
• Gümüş, M. & Aykaç, N. (2012). Hayat Bilgisi dersi öğretim programının değerlendirme öğesinin öğretmen görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 11(40): 59-68
• Güven, S. (2010). İlköğretim Hayat Bilgisi dersi ders ve öğrenci çalışma kitaplarının öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Eğitim ve Bilim, 35 (156):84-95
• James, W. (2003). Faydacılık. Ankara: Yeryüzü Yayınevi
• Kabapınar, Y. Ve Özkan, Ö. (2012). Hayatın bilgisine ilişkin deneyimler sunma boyutunda hayat bilgisi ders kitaplarındaki örnek olaylar ve işlevleri. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 35: 137-156
• Kayalar, D. (2007). ilköğretim 1., 2. ve 3. sınıf hayat bilgisi ders programının öğretmen görüşlerine dayalı olarak değerlendirilmesi (Kars ili örneği). Yüksek Lisans Tezi, Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kars.
• Özkan, H. (2009). 2005 hayat bilgisi 3. sınıf programı içeriği hakkındaki öğretmen görüşlerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi ( Balıkesir ili örneği ). Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
• Özmen, H. (2011). Öğrenme kuramları ve fen bilimleri öğretimdeki uygulamaları. S. Çepni (Ed.). Kuramdan uygulamaya fen ve teknoloji içinden. Ankara: Pegem Akademi Yayınları
• Öztürk, M. (2014). Yapılandırmacı eğitim kuramının felsefi temelleri. Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Öztürk, T. (2015).Öğrencilerin hayat bilgisi dersi öğretim programındaki temel becerileri kazanmalarına yönelik öğretmen görüşleri. Eğitim ve Bilim, 40 (181): 271-292
• Pınarbaşı, M. (2011). William James’in pragmatik doğruluk teorisi. Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
• Şahin, İ. (2009). Curriculum assessment: constructivist primary mathematics curriculum in Turkey. International Journal of Science and Mathematics Education, 8:51-72
• Şimşek, N. (2004). Yapılandırmacı öğrenme ve öğretime eleştirel bir yaklaşım. Eğitim Bilimleri ve Uygulama, 3(5), s. 115-139
• Şimşek-Özkan, Z. (2011). İlköğretim din kültürü ve ahlak bilgisi ders kitabı ve öğretmen kılavuz kitabının yapılandırmacı anlayışa uygunluğunun incelenmesi (6. sınıf örneği). Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri
• Tuncer, Ö. (2009). İlköğretim 3. Sınıf hayat bilgisi öğretim programının öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adnan.
• Türer, C. (1996). Amerikan pragmatizminin gelişimi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7,s. 199-210
• Türkyılmaz, A. (2011). İlköğretim hayat bilgisi dersi öğretim programının öğretmen görüşlerine dayalı olarak değerlendirilmesi (Balıkesir ili örneği). Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
• Uysal, A. (2010). Sınıf öğretmenlerinin 2009 hayat bilgisi öğretim programında belirtilen strateji, yöntem ve teknikleri uygulamadaki yeterlik düzeylerinin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara
• Wells, H. K. (2003). Emperyalizmin felsefesi pragmatizm. İstanbul: Sorun Yayınları
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2014). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.