ÖĞRETMEN PROFESYONELLİĞİNİN ÖNÜNDEKİ ENGELLER VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

Yıl 2017, Cilt: 18 Sayı: 1, 503 - 522, 01.01.2017

Ramazan Yirci

Öz

Bu araştırmanın temel amacı öğretmen görüşlerine göre öğretmen profesyonelliği kapsamında öğretmenlerin mesleki ve kişisel gelişimlerinin önündeki engelleri belirlemek ve bu engellerin ortadan kaldırılması için öneriler geliştirmektir. Nitel araştırma kullanılarak yapılan bu araştırmanın çalışma grubunu 2015-2016 eğitim-öğretim yılında Kahramanmaraş il merkezindeki üç farklı okul türünden ilkokul-ortaokul- lise toplam 30 öğretmen oluşturmuştur. Araştırma verileri yarı yapılandırılmış görüşme formuyla toplanmıştır. Elde edilen veriler ile betimsel ve içerik analizleri yapılarak bulgular raporlaştırılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre öğretmenler mesleki gelişimleri önündeki en büyük engellerin mevcut statükocu yapıdan, bakanlık uygulamalarından, ekonomik sebeplerden ve okulun fiziki imkânlarından kaynaklandığını düşünmektedir. Kişisel gelişim önündeki en büyük engelin ise öğretmenlerin kendisi olduğu savunulmuştur. Öğretmenlerin mesleki ve kişisel gelişimlerinin önündeki engellerin kaldırılması için mevcut statükocu yapının değiştirilmesini ve daha nitelikli, amaca hizmet eden hizmetiçi eğitim ve seminerlerin sayısının artırılmasını önermişlerdir. Ayrıca öğretmenlikte kariyer sisteminin getirilmesinin mesleki ve kişisel gelişim için yeni bir heyecan ve motivasyon sağlayacağı belirtilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Öğretmen profesyonelliği, mesleki gelişim, kişisel gelişim, nitel araştırma

Barriers to Teacher Professionalism and Suggestions for Solution

Öz

The main purpose of this qualitative research is to identify the obstacles in front of teacher professionalism and to develop suggestions to eliminate these obstacles. The study group included 30 teachers in three different school types in Kahramanmaraş province center during 2015-2016 terms. The data was collected through a semi-structured interview form and analyzed by descriptive and content analyses. According to the results, the teachers think that the biggest obstacles in front of their professional development originate from existing rigid bureaucratic structure, ministry practices, economic reasons and poor school facilities. The biggest obstacle to personal development is the teachers themselves. In order to remove these obstacles, it is recommended that the existing rigid bureaucratic structure should be amended and number of high quality in-service training and seminars should be increased. It is also stated that the launch of the career system again may provide motivation for professional and personal development

Anahtar Kelimeler

Teacher professionalism, professional development, personal development

Kaynakça

• Altinkurt, Y., & Ekinci, C. E. (2016). Examining the relationships between occupational professionalism and organizational cynicism of teachers. Educational Process: International Journal, 5(3), 236-253.
• Altınkurt, Y., & Yılmaz, K. (2014). Öğretmenlerin mesleki profesyonelliği ile iş doyumları arasındaki ilişki. Sakarya University Journal of Education, 4(2), 57-71.
• Barlı, Ö., Bilgili, B., Çelik, S., & Bayrakçeken, S. (2005). İlköğretim okul öğretmenlerinin motivasyonları: farklılıkların ve sorunların araştırılması. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(1). 391- 417.
• Bayhan, G. (2011). Öğretmenlerin profesyonelliğinin incelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Buyruk, H. (2015). Profesyonalizm ve sendikacılık ikiliği ekseninde türkiye öğretmen örgütlenmesi üzerine bir değerlendirme. Calisma ve Toplum, 47(4), 151-182.
• Cansoy, R., & Parlar, H. (2016). Öğretmen profesyonelizminin okul gelişimi ile olan ilişkisinin incelenmesi. 11. Ulusal Eğitim Yönetimi Kongresi, 12-14 Mayıs 2016, Kuşadası, Türkiye.
• Carlgren, I. (1999) Professionalism and teachers as designers, Journal of Curriculum Studies, 31(1), 43-56, DOI: 10.1080/002202799183287
• Cemaloğlu, N., & Şahin, D. E. (2007). Öğretmenlerin mesleki tükenmişlik düzeylerinin farklı değişkenlere göre incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 15(2), 465-484.
• Cerit, Y. (2012). Okulun bürokratik yapısı ile sınıf öğretmenlerinin profesyonel davranışları arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi [Educational Administration: TheoryandPractice], 18(4), 497-521.
• Çekin, A. (2015). A research on professionalism of imam-hatip high school teachers, International Journal of Social Science, 37, 85-100.
• Çelik, M., & Yılmaz, K. (2015). Öğretmenlerin mesleki profesyonelliği ile tükenmişlikleri arasındaki ilişki. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (30), 93-122.
• Demirkasımoğlu, N. (2010). Defining “teacher professionalism” from different perspectives. Procedia-Socialand Behavioral Sciences, 9, 2047-2051.
• Ekiz, D. (2003). Teacher professionalism and curriculum change: Primary school teachers’ views of the new science curriculum. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 47-61.
• Erdem, F. (1996). İşletme kültürü. Antalya: Akdeniz Üniversitesi, İktisadi ve İdari bilimler Fakültesi.
• Esen, Y. (2005). Öğretmenlerin toplumsal/mesleki kimliklerine ve rollerine ilişkin değerlendirmeleri: Sosyal bilgiler öğretmenleri üzerinde yapılmış bir araştırma. Eğitim Bilim Toplum, 3(11), 16-53.
• Furlong, J. (2001) Reforming teacher education, re-forming teachers: accountability, professionalism and competence. In, R. Philip & J. Furlong (Eds.), Education reform andthestate: Twenty-fiveyears of politics, policy and practice(pp. 118- 135). London: Routledge/Falmer.
• Goepel, J. (2012). Upholding public trust: An examination of teacher professionalism and the use of teachers’ standards in England. Teacher Development, 16(4), 489-505.
• Güven, D. (2010). Profesyonel bir meslek olarak Türkiye’de öğretmenlik. Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Dergisi, 27(2).13-21.
• Hargreaves, A. 2000. Four ages of professionalism and professional learning. Teachers and Teaching 6: 151–82.
• Helsby, G. & McCulloch, G. (1996). Teacher professionalism and curriculum control, in: I. Goodson& A. Hargreaves (Eds)Teachers’ Professional lives, London: Falmer Press.
• Hildebrandt, S. A., & Eom, M. (2011). Teacher professionalization: Motivational factors and the influence of age. Teaching and Teacher Education, 27, 416-423.
• Hoy, W. K.,& Miskel, C. G. (2010). Eğitim yönetimi. (Çev. Edt: S. Turan). Ankara: Nobel.
• İlgan, A., Aslanargün, E., & Shaukat, S. (2015). Developing teacher professionalism scale: Validation and reliability study/Öğretmenlik mesleği profesyonellik ölçeği geçerlik ve güvenirlik çalışması. Eğitimde Kuram Ve Uygulama, 11(4), 1454- 1474.
• Karaman, K., Yücel, C. ve Dönder, H. (2008). Öğretmen görüşlerine göre, okullardaki bürokrasi ile örgütsel vatandaşlık arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 53, 49-74.
• Lai, M., & Lo, L. N. K. (2007). Teacher professionalism in educational reform: The experiences of Hong Kong and Shanghai. Compare: A Journal of Comparative Education, 37(1), 53-68.
• Karaca, D. (2015). İlk ve ortaokullarda bürokratikleşme düzeyinin öğretmen profesyonelliğine etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitütsü, Denizli Türkiye.
• Kıran, H. (2001). Milli Eğitim Bakanlığı taşra örgütü yöneticilerinin eğitimde yerinden yönetime ilişkin tutumları. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(9), 1-9.
• Koşar, S. (2015). Öğretmen profesyonelizminin yordayıcıları olarak okul müdürüne güven ve öz yeterlik. Eğitim Ve Bilim, 40(181).255-270.
• Kubiatko, M., & Arik, R. S. (2014). Comparison of the Effects of Gender Variable on Attitudes Towards the Teaching Profession by Random and Fixed Effects Model: Meta-Analysis. Educational Process: International Journal, 3 (1-2), 52-64.
• Muhammad, S. N. H.,& Jaafar, S. N. (2015). TVET Teacher professionalism in leadership personality formation. Journal of Education and Practice, 6(1), 143-147.
• Otacioglu, S. G. (2008). Müzik ögretmenlerinde tükenmislik sendromu ve etkileyen faktörler. Inönü Üniversitesi Egitim Fakültesi Dergisi 9(15), 103-116.
• Papadopoulou, V., & Yirci, R. (2013). Rethinking decentralization in education in terms of administrative problems. Educational Process: International Journal (EDUPIJ), 2(1-2), 7-18.
• Patton M.Q. (2002). Qualitative research and evaluation methods. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
• Robson, J. (2006). Teacher professionalism in further and higher education: Challenges to culture and practice. London: Routledge.
• Ünsal, S. &Bağçeci, B. (2016). Öğretmenlerin mesleki imajlarina ilişkin görüşleri ve mesleki imaja etki eden faktörler. Journal of Human Sciences, 13(3), 3905-3926. doi:10.14687/ jhs.v13i3.3908
• Ünsal, S.(2015) Öğretmenlerin mesleki imajlarina ilişkin görüşleri ve mesleki imaja etki eden faktörler. Yayımlanmamış Doktora Tezi Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Gaziantep, Türkiye
• Şimşek, H. (2010). Eğitim sisteminde öğretmenin rolü ve öğretmenlik mesleği. Memduhoğlu H. B., Yılmaz, K. (Ed.) Eğitim Bilimine Giriş. Genişletilmiş 2. Baskı. Ankara: Pegem Akademi.
• Şişman, M. (2014). Eğitim Bilimine Giriş. 13. Baskı, Ankara: Pegem Akademi.
• Taşdan, M. (2008). Solidarity between colleagues in contemporary educational Supervision. Ankara Sciences, 41(1), 69-92. University Journal of Faculty of Educational
• Taşar, H. H. (2009). Merkeziyetçi yönetim yapısının kamu okulları üzerinde bıraktığı olumsuz etkiler. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(2), 108- 119.
• Tavşancıl, E., & Aslan, E. (2001). İçerik analizi ve uygulama örnekleri. Epsilon Yayınları: İstanbul.
• TDK, (2016). Profesyonel, http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts&arama=kelime&guid=TDK.G TS.58e7e371877c60.06432379, Erişim tarihi: 04.09.2016.
• Tichenor, M.S.,and J.M. Tichenor. 2004–05. Understanding teachers’ perspectives on professionalism. The Professional Educator 27: 89–95.
• Tschannen-Moran, M. (2009). Fostering teacher professionalism in schools: The role of leadership orientation and trust. Educational Administration Quarterly, 45(2), 217-247
• Weber, R.P. (1990). Basic content analysis. Newbury Park, CA: Sage Publications.
• Whitty, G. (2000). Teacher professionalism in new times. Journal of in-service education, 26(2), 281-295.
• Yavuz, C., & Karadeniz, C. B. (2009). Sınıf öğretmenlerinin motivasyonunun iş tatmini üzerine etkisi. Journal Of International Social Research, 2(9).507- 5119.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yay.
• Yılmaz, K.,&Altınkurt, Y. (2014). Öğretmenlerin mesleki profesyonelliği ölçeği geçerlik ve güvenirlik çalışması. International Journal of Human Sciences, 11(2), 332- 345. doi: 10.14687/ijhs.v11i2.2967
• Yin, R. K. (1994). Case study research: design and methods., London: Sage Publications.