ÖĞRETMEN ADAYLARININ SOSYAL BİLGİLERDE YARATICI DRAMA DERSİNE YÖNELİK TUTUMLARI VE SÜRECE İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ

Yıl 2017, Cilt: 18 Sayı: 3, 931 - 947, 01.08.2017

Özlem Kaf

Öz

Bu çalışma, Sosyal Bilgiler Öğretmenliği dördüncü sınıf öğretmen adaylarının aldıkları sosyal bilgiler öğretiminde drama dersine yönelik tutumları ve bu derse yönelik görüşlerini incelemek amacıyla yürütülmüştür. Karma model olarak desenlenen bu araştırmada çalışma grubunu bir devlet üniversitesi Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Anabilim Dalı dördüncü sınıf öğrencileri oluşturmuştur. Katılımcıların yaratıcı drama dersine yönelik tutumlarını belirlemek için, Adıgüzel 2006 tarafından geliştirilen “Yaratıcı Drama Dersine Yönelik Tutum Ölçeği” uygulanmıştır. Ayrıca öğretmen adaylarının yaratıcı drama ile ilgili düşüncelerine ilişkin uygulama sonunda yazılı görüş alınmıştır. Uygulama sürecinde, sosyal bilgiler öğretmen adaylarına öncelikle yaratıcı drama ile ilgili hazırlık çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Daha sonra da sosyal bilgiler öğretiminde yaratıcı drama yöntemini nasıl kullanacaklarına ilişkin örnek ders planları uygulanmıştır. Araştırmanın nicel verilerinin analizinde toplam tutum puanları arasında anlamlı farklılık olup olmadığını belirlemek üzere eşli gruplar t testi kullanılmıştır. Nitel verilerin analizinde içerik analizi kullanılmıştır. Bu çalışma sonunda, öğretmen adaylarının öntest ve sontest olarak uygulanan “Yaratıcı Drama Dersine Yönelik Tutum Ölçeği”nden aldıkları puan ortalamaları arasında, sontest puan ortalamaları daha yüksek olsa da, istatistikî açıdan anlamlı bir farklılığa rastlanmamıştır. Yaratıcı dramanın sosyal bilgiler dersi için çok etkili bir yöntem olduğu ve sosyal bilgiler dersi konularının pek çoğunda rahatlıkla kullanılabileceğini, sosyal bilgiler kazanımlarıyla yaratıcı dramanın kazanımlarının birbirleriyle uygunluk gösterdiğini belirttikleri saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sosyal bilgiler, Yaratıcı drama, Öğretmen adayları, Tutum

ÖĞRETMEN ADAYLARININ SOSYAL BİLGİLERDE YARATICI DRAMA DERSİNE YÖNELİK TUTUMLARI VE SÜRECE İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ

Öz

Kaynakça

• Adıgüzel, H. Ö. (1993). Oyun ve yaratıcı drama ilişkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Adıgüzel, H.Ö. (2006). Yaratıcı drama kavramı, bileşenleri ve aşamaları. Yaratıcı Drama Dergisi, 1 (1) 17-30.
• Adıgüzel, H. Ö. (2006). Yaratıcı drama derslerine (okulöncesinde drama ve ilköğretimde drama) ilişkin tutum ölçeği geliştirilmesi. Yaratıcı Drama Dergisi. 1(2), 7-15.
• Adıgüzel, H.Ö. (2011). Eğitimde yaratıcı drama. Ankara: Naturel Yayınevi.
• Akar-Vural, R. (2005). Bertolt Brecht’ in öğretici oyunlarının “eğitimde drama” ve “sahneleme” yöntemleri temelinde hazırlanan iki farklı programın ortaöğretim hazırlık sınıfı öğrencilerinin eleştirel düşünmeye yönelik tutumlarına etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Akengin, H., Sağlam, D. ve Dilek, A. (2002). İlköğretim 4. Ve 5. sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler dersi ile ilgili görüşleri. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi. 16, 1-12.
• Aykaç, M. ve Adıgüzel, Ö. (2011). Sosyal bilgiler dersinde yaratıcı dramanın yöntem olarak kullanılmasının öğrenci başarısına etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi. 19(1), 297-314.
• Aykaç, N. (2007). İlköğretim sosyal bilgiler dersi eğitim-öğretim programına yönelik öğretmen görüşleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. 6(22), 46-73.
• Başar, E., Aykaç N. (2005). İlköğretim sosyal bilgiler dersi eğitim programının değerlendirilmesi. Yeni İlköğretim Programlarını Değerlendirme Sempozyumu. Kayseri: Sim Matbaası.
• Başçı, Z. ve Gündoğdu, K. (2011). Öğretmen adaylarının drama dersine ilişkin tutumları ve görüşleri: Atatürk Üniversitesi örneği. Elementary Education Online. 10(2), 454-467.
• Chapin, S. R. ve Messick, R. G. (1992). Elementary social studies: A practical guide. Second Edition. Newyork: Longman.
• Cömertpay, B. (2006). Dramanın beş-altı yaş grubu çocuklarının dil edinimine etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Davis, B. W. (1987). Some roots and relatives of creative drama as an enrichment activity for older adults. Educational Gerontology. 13(4), 297-306.
• Doğanay, A. (2005). Sosyal Bilgiler Öğretimi. İçinde Öztürk, C. ve Dilek, D. (Ed.), Hayat bilgisi ve sosyal bilgiler öğretimi (18-50). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Eğitmen, A. (1995). Arkeoloji müzelerinin eğitim ortamı olarak etkinliğinin artmasında yaratıcı dramanın yeri ve önemi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Farris, J. P. ve Parke, J. (1993). To be or to be: What student think about drama. The Clearing House. 231-232.
• Garcia, L. (1993). Teacher beliefs, about drama. Youth Theatre Journal. 8(2), 9-13.
• Goodwin, D. A. (1985). An investigation of the efficacy of creative drama as a method for teaching social skills to mentally retarded youth and adults. Dissertation Absracts International. DAI-A, 46(2).
• Hamurcu, H. (2008). The effects of creative drama on self efficacy beliefs of class teacher canditates in science education. Proceedings of International Conference on Educational Science ICES’08.
• Fagamusta, North Cyprus, Eastern Mediterranean University,, Volume II, 965-975.
• Hamurcu, H. (2009). Sınıf öğretmenliği bölümü öğrencilerinin yaratıcı dramaya yönelik tutumları. Education Sciences NWSA, E Journal of New World Sciences Academy, 4(4), 1257-1273.
• Kaaland-Wells, C. (1994). Classroom teachers perceptions and uses of creative drama. Youth Theatre Journal. 8(4), 21-26.
• Kaf, Ö. (1999). Hayat bilgisi dersinde bazı sosyal becerilerin kazandırılmasında yaratıcı drama yönteminin etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Kaf, Ö., ve Uygungul Yılmaz, Ö. (2017). Effects of creative drama method on students’ attitude towards social studies, academic achievement and retention in Turkey. European Journal of Educational Research, 6(3), 289-298. doi: 10.12973/eujer.6.3.289.
• Kaf-Hasırcı, Ö., Bulut,S. ve İflazoğlu Saban,A. (2008). Öğretmen adaylarının yaratıcı drama dersinin bireysel ve akademik kazanımlarına ilişkin görüşleri. Yaratıcı Drama Dergisi, 3(6), 63-87.
• Kağıtçıbaşı, Ç. ve Cemalcılar, Z. (2014). Dünden bugüne insanlar ve insanlar: Sosyal psikolojiye giriş (16. Basım). İstanbul: Evrim Yayınevi.
• Kara, Ö. T. (2000). Türkçe öğretiminde yaratıcı drama. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Karabağ, G. (2014). Tarih öğretmen adaylarının yaratıcı dramaya yönelik tutumları. GEFAD / GUJGEF, 35(1), 27-46.
• Kocayörük-Koca, A. (2000). İlköğretim öğrencilerinin sosyal becerilerini geliştirmede dramanın etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Kraemer, K. A. (2002). Creative dramatics: understanding teachers’ perspectives. Yüksek lisans tezi, San Jose State Üniversitesi, California.
• Malbeleği, F. (2011). Drama yönteminin sosyal bilgiler dersi başarısına ve bilinçli tüketicilik düzeyine etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
• McDermott L. C., Shaffer P .S., Constantinou C. P. (2000). Preparing teachers to teach physics and physical science inquire. Physical Education. 35, 411-6.
• NCSS. (1993). The social studies professional. Washington DC: National Council For Social Studies.
• Okvuran, A. (1993). Yaratıcı drama eğitiminin empatik beceri ve empatik düşünme eğilimlerine etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniveristesi, Ankara.
• Okvuran, A. (2000). Yaratıcı dramaya yönelik tutumlar. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• San, İ. (1996). Yaratıcılığı geliştiren bir yöntem ve yaratıcı bireyi yetiştiren bir disiplin: Eğitsel yaratıcı drama. Yeni Türkiye Eğitim Özel Sayısı, 2 (7), 148-160.
• Stein F.M. (2001). Re preparing the secondary physics teacher. Physical Education. 36, 52-7.
• Ünal, E. (2004). Celal Bayar Üniversitesi eğitim fakültesi sınıf öğretmenliği bölümünde öğrenim gören son sınıf öğrencilerinin ilköğretimde drama derslerine ilişkin tutumları. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(2), 1-15.
• Üstündağ, T. (1988). Dramatizasyon ağırlıklı yöntemin etkililiği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Üstündağ, T. (1997). Vatandaşlık ve insan hakları eğitimi dersinin öğretiminde yaratıcı dramanın erişiye ve derse yönelik öğrenci tutumlarına etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Üstündağ, T. (1998). Yaratıcı drama eğitim programının öğeleri. Eğitim ve Bilim. 22 (107), 28-35.
• Yıldırım, Y. (2011). Okul öncesi eğitimi öğretmen adaylarının yaratıcı drama dersine ilişkin tutumlarının incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.