SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETİMİNDE DEĞER AKTARIMI VE E-OKUMA “EKRAN OKUMA”

Yıl 2016, Cilt: 17 Sayı: 1, 401 - 418, 01.01.2016

Kadir Ulusoy

Öz

Sosyal bilgiler öğretimi alanında teknolojinin gelişmesi ile birlikte yeni yöntem ve yaklaşımlarda uygulanmaya başlamıştır. Özellikle yapılşandırmacı yaklaşımla birlikte öğrenci merkezli eğitim-öğretim anlayışında farklı yöntem ve teknikleri uygyulaması kaçınılmaz olmuştur. 2005 programından sonra programın önemli ayaklarından birisini değerler oluşturmuştur. Sosyal bilgiler dersi içerisinde değerleri aktarırken yeni yaklaşımları, yöntem ve teknikleri kullanmak gerekmektedir. Özellikle FATİH projesi ile yaygınlaşan teknolojik araç gereçlerin okullarda kullanılması ile materyaller de değişmiştir; artık basılı kitap ve kaynak yerine dijital kitaplar- e-kitap ve z-kitaplar kendisini göstermişltir. Bu süreçte sosyal bilgiler dersinde değerler eğitimi ile ilgili yapılacak etkinlik ve işleyişlerde e-okuma “ekran okuma” süreci de başlayacaktır. E-okumanın “ekran okumanın” sosyal bilgiler de gerçekleştirilmesi ile değerlerin öğretiminde yeni bir süreçte başlamış olacaktır. Değerlerin öğretiminde kullanılacak olan hikâyeler, örnek olaylar ve okuma metinleri ile süreçte sorulacak sorular öğrencilerin kendilerini daha rahat ifade etmeleri sağlayacak, telkin yoluyla, empoze edilmeye çalışılan değerlerden daha etkin bir öğrenme süreci yaşanacaktır.

Anahtar Kelimeler

sosyal bilgiler öğretimi, değerler eğitimi, e-okuma “ekran okuma”

Values Transfer and S-Readind “Screen Reading” In Social Sciences Teaching

Öz

New methods and approaches have been started to be implemented in teaching of social sciences through the development of technology. Especially together with the constructivist approach, it has become inevitable to implement different methods and techniques in student-centered educational understanding. After 2005 program, values have become one of the most important aspects of the program. While transferring the values in social sciences course, it is necessary to use new approaches, methods and techniques. Especially with FATİH project, the materials have also changed by the use of technological equipment at schools; digital books, e-books and enriched e-books have become more remarkable instead of printed books and sources. In this process, the process of s-reading “screen reading” will also start in activities and processes to be carried out on values education in social sciences course. A new process starts in education of values through the implementation of s-reading “screen reading” in social sciences. The stories, case studies, and reading texts to be used in values education, and the questions to be asked during the process will provide students to express themselves more easily, and a more efficient learning process rather than the values tried to be imposed will be experienced

Anahtar Kelimeler

social sciences teaching, values education, s-reading “screen reading”

Kaynakça

• Allesi, S. M. ve Trollip, A. R. (2001). Multimedia for learning: methods and development, 3rd edition. Massachusetts, America: Allyn and Bacon.
• Altun, A. (2005). Gelişen teknolojiler ve yeni okuryazarlık. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Asutay, H. (2009). Elektronik yazın yeni teknolojilerle birlikte yazın dünyasında ortaya çıkan yeni yazınsal tür ve biçimleri, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(2), 63-86.
• Dağtaş, A. (2013). Öğretmenlerin basılı sayfa ve ekrandan okuma tercihleri ile eğitimde elektronik metin kullanımına yönelik görüşleri, Turkish Studies – 8,(3),137-161.
• Elkatmış, M. (2015). Kağıttan ekrana: Ekran okuma, International Journal Of Eurasia Social Sciences, 6, (18), 1-15.
• Esmer, B. ve Ulusoy, M. (2015). Sınıf öğretmen adaylarının elektronik ortamlarda okuma becerilerinin değerlendirilmesi, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 8, (37), 734-746.
• Foltz, P.W. (1996). Comprehension, coherence, and strategies in hypertext. In J. Rouet, J. Levonen, A. Dillon, Spiro, R.J. (Eds.), Hypertext and Cognition (109-136). Mahwah, NJ: Lawrance Erlbaum Associates Inc.
• Gömleksiz, M. N. ve Duman, B. (2013). Medya okuryazarlığı dersi kazanımlarının gerçekleşme düzeyine ilişkin öğrenci ve okul yöneticilerinin görüşleri, Turkish Studies, 8,(9), 265-278.
• Güneş, F. ( 2010). Öğrencilerde ekran okuma ve ekranik düşünme, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7, (14), 1–20.
• Güneş, F. ve Kırmızı Susar, F. (2014). E-kitap okumaya yönelik tutum ölçeğinin (EKOT) geliştirilmesi: geçerlilik ve güvenirlik çalışması, Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3, (2), 196-212.
• Güneş, F. (2016). Kâğıttan ekrana okuma alanındaki gelişmeler, Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5, (1), 1-18.
• Hobbs, R. (2004). Medya okuryazarlığı hareketinde yedi büyük tartışma, çev.: Melike Türkân Bağlı, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 37, (1), 122-140.
• İleri, Z. (2011). Ekrandan okumanın ilköğretim 5. sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama ve okuma motivasyonu düzeylerine etkisi, Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya.
• Kirschenbaum, H. (1995). Enhance values and morality in schools and youth settings, Massachusetts: Allyn&Bacon Company.
• Maden, S. (2012). Ekran okuma türleri ve Türkçe öğretmeni adaylarının ekran okumaya yönelik görüşleri, Dil ve Edebiyat Eğitimi Dergisi, 1(3), 1-16.
• Mcknight, C. Vd. (1996). User-centered design of hypertext/hypermedia for education. In David H. Jonassen (Ed.). Handbook of Research for Educational Communications and Technology. NewYork: Macmillan.
• MEB. (2005a). İlköğretim 4. ve. 5. sınıf sosyal bilgiler dersi öğretim programı ve kılavuzu, Ankara: MEB Basımevi.
• MEB. (2005b). İlköğretim 6. ve. 7. sınıf sosyal bilgiler dersi öğretim programı ve kılavuzu, Ankara: MEB Basımevi.
• MEB (2005c). İlköğretim Türkçe dersi öğretim programı ve kılavuzu, Ankara: MEB Basımevi.
• MEB. (2012). Ortaokul ve İmam Hatip Ortaokulu okuma becerileri dersi öğretim programı, Milli Eğitim Bakanlığı, Ankara.
• Mete, G. (2012). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin okuma alışkanlığı üzerine bir araştırma (Malatya ili örneği), Dil ve Edebiyat Eğitimi Dergisi, 1(1), 43-66.
• Önal, H. İ. (2007). Medya okuryazarlığı: kütüphanelerde yeni çalışma alanı, Türk Kütüphaneciliği, 21, (3), 335-359.
• Ryan, K. ve Bohlin, E.,(1999).Building character in schools, California: Jossey-Bass İnc.
• Türkyılmaz, M. ve Başarmak, U. (2011). Ana dil öğretiminde hiper metin kullanımının okuduğunu anlamaya etkisi, SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, (23), 197-212.
• Ulusoy, K. vd. (2009). Sınıf öğretmeni adaylarının tarih konularının işlenişinde hypertext kullanımı ile ilgili görüşleri, Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2 (3), 198-208.
• Welton, D. A. ve Mallan, J. T. (1999). Children and their world, Boston: Houghton Mifflin Company.