The Opinions of Social Studies Teachers Regarding Value Transfer Approaches: A Qualitative Study

Yıl 2016, Cilt: 17 Sayı: 1, 637 - 652, 01.01.2016

Yavuz Topkaya

Öz

Today, when we examine different courses' curriculums it seem that those curriculums are consist of the components like value, skill, and objectives. Among these components, especially value has an important place in teaching activities because of its determinant role in shaping skills and objectives. Based on this reason, this study was conducted to show the opinions of social studies teachers regarding value transfer approaches. The study was performed with 19 social studies teachers who work in central Kilis in 20142015 academic year. The study was conducted with considering case study that one of the qualitative research designs. Social studies teachers' answers to the semi-structured interview questions were analyzed with content analysis. With the data of the study following results were reached: Television programs affect value transfer negatively. Social studies teachers have adequate knowledge regarding value transfer. For value transfer social studies teachers often use modeling approach. Course books are prepared with considering value explanation approach

Anahtar Kelimeler

Social studies teachers, value, value transfer approaches

SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMENLERİNİN DEĞER AKTARIM YAKLAŞIMLARI HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİNE AİT NİTEL BİR ÇALIŞMA

Öz

Günümüzde farklı derslere ait öğretim programları incelendiğinde bu programların özellikle değer, beceri ve kazanım gibi bileşenlerden meydana geldiği görülmektedir. Bu bileşenler içerisinde özellikle değer, beceri ve kazanımların şekillenmesinde belirleyici bir görev üstlendiğinden eğitim-öğretim faaliyetleri içerisinde hayati bir öneme sahiptir. Bu gerekçeden yola çıkarak yapılan bu çalışma, sosyal bilgiler öğretmenlerinin değer aktarım yaklaşımları hakkındaki görüşlerini ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. Araştırma, 2014-2015 eğitim-öğretim yılında Kilis ilinde çalışan 19 sosyal bilgiler öğretmeni üzerinde yürütülmüştür. Çalışma nitel araştırma desenlerinden biri olan durum çalışması tekniği göz önüne alınarak yürütülmüştür. Sosyal bilgiler öğretmenlerinin görüşme formundaki sorulara vermiş oldukları cevaplar içerik analizi tekniğinden faydalanılarak çözümlenmiştir. Çalışma sonunda elde edilen veriler doğrultusunda şu sonuçlara ulaşılmıştır: Değer aktarımını televizyonlarda yayın yapan programların olumsuz yönde etkilediği, değer aktarım yaklaşımları hakkında sosyal bilgiler öğretmenlerinin yeterli seviyede bilgi düzeyine sahip oldukları, değer aktarımında sosyal bilgiler öğretmenlerinin sıklıkla model olma yaklaşımını kullandıkları ve ders kitaplarının ise değer açıklama yaklaşımı göz önüne alınarak hazırlandığına ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sosyal bilgiler öğretmenleri, değer, değer aktarım yaklaşımları

Kaynakça

• Afdal, G. (2007). Ahlak eğitiminin analizi: Bir tipoloji. (ed. R. Kaymakcan, H. Hökelekli, Ş. Arslan, M. Zengin) Değerler ve Eğitimi. İstanbul: Dem Yay.
• Akbaş, O. (2004). Türk milli eğitim sisteminin duyuşsal amaçlarının (Değerlerinin) ilköğretim II. kademedeki gerçekleşme derecesinin değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Aktepe, V. (2015). Etkinlik temelli değer eğitiminin öğrencilerin yardımseverlik tutumlarına etkisi. Researcher: Social Science Studies, 2(3),17-49.
• Balcı, N. (2008). İlköğretim altıncı sınıf sosyal bilgiler dersinde değer eğitiminin etkililiği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Balcı, F. A. ve Yanpar Yelken, T. (2010). İlköğretim öğretmenlerinin “değer” kavramına yükledikleri anlamlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39, 81-90.
• Baloğlu, M. ve Balgalmış, E. (2005). İlköğretim ve ortaöğretim yöneticilerinin öz- değerlerinin betimlenmesi: Tokat ili örneği. Değerler Eğitimi Dergisi, 3(10), 19- 31.
• Baydar, P. (2009). İlköğretim beşinci sınıf sosyal bilgiler programında belirlenen değerlerin kazanım düzeyleri ve bu süreçte yaşanılan soruların değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Can, Ö. (2008). Dördüncü ve beşinci sınıf öğretmenlerinin sosyal bilgiler dersinde değerler eğitimi uygulamalarına ilişkin görüşleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Cüceloğlu, D. (1999). Anlamlı ve coşkulu bir yaşam için savaşçı. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Deveci, H. ve Ay, T. S. (2009). İlköğretim öğrencilerinin günlüklerine göre günlük yaşamda değerler. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(6), 167-181.
• Dilmaç, B. (1999). İnsanca değerler eğitimi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Doğanay, A. (2007). Değerler eğitimi. (Ed. C. Öztürk). Hayat bilgisi ve sosyal bilgiler öğretimi yapılandırmacı bir yaklaşım. (3.basım). Ankara: Pegem-A Yayıncılık, 255-286.
• Dönmez, C. ve Yazıcı, K. (2008). T.C. inkılâp tarihi ve Atatürkçülük konularının öğretimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Erinç, S. (1995). Sanat eğitiminde felsefe, felsefe açısından eğitim ve Türkiye’de eğitim. İstanbul.
• Ergün, M. (1994). Eğitim sosyolojisine giriş. (Eğitim ve Toplum). Ankara: Ocak Yayınları.
• Fernandes, L. (1999). Value personalisation: A base for value education. www.eric.ed.gov, ERİC Document: ED 434 880.
• Fidan, N. K. (2009). Öğretmen adaylarının değer öğretimine ilişkin görüşleri. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 2(20), 1-18.
• Genç, S. Z. ve Eryaman, M. Y. (2008). Değişen değerler ve yeni eğitim paradigması. Sosyal Bilimler Dergisi, 9(1), 89-102.
• Güven, S. (2010). Vatandaşlık ve vatandaşlık eğitimi üzerine bir durum çalışması. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. W. Huitt, (2004). Values educational psychology interactive: http://chiron.valdosta.edu/whuitt/col/affsys/ values.html adresinden 05 Ağustos 2011 tarihinde indirilmiştir.
• İnanç, B., Bilgin, M. ve Atıcı, M. (2004). Gelişim psikolojisi çocuk ve ergen gelişimi. Adana: Nobel Kitabevi.
• İşcan, C. D. (2007). İlköğretim düzeyinde değerler eğitimi programının etkililiği. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Kara, C., Bulut, B., Topkaya, Y. ve Taşkıran, C. (2014). A socıal-psychologıcal approach to the educatıon of values: The functıonalıty of normatıve socıal ınfluences and ınformatıonal socıal ınfluences. Turkish Studies, 9, 1205-1218.
• Kirschenbaum, H. (1995). Enhance values and morality in schools and youth settings. Massachusetts: Allyn&Bacon Company.
• Köknel, Ö. (2007). Çatışan değerlerimiz. İstanbul: Altın Kitaplar.
• Meb. (2005). Milli eğitim bakanlığı 4. ve 5. sınıf sosyal bilgiler programı. Ankara: MEB Yayınları.
• Memişoğlu, H. (2013). İlköğretim 4 ve 5. sınıf öğretmenlerinin sosyal bilgiler dersinde değerler eğitimine ilişkin görüşleri. The Journal of Academic Social Science Studies, 6(3), 405-425.
• Özgüven, İ. E. (1994). Psikolojik testler. Ankara: Yeni Doğuş Matbaası.
• Patton, M. Q. (1990). Qualitative evaluation and research methods. (2. Edition), London: Sage Publications.
• Simon, S. B., Leland, W. H., & Kischenboum, H. (1972). Values clarification, a handbook of practical strategies for teachers and students. New York: Hart Publishing Company İnc.
• Tural, S. (1992). Kültürel kimlik üzerine düşünceler. Ankara: Ecdad Yayınevi.
• Tokdemir, M. A. (2007). Tarih öğretmenlerinin değerler ve değerler eğitimi hakkındaki görüşleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon.
• Topkaya, Y. (2011). Sosyal bilgiler programında yer alan değerlerin ders kitaplarına yansıma düzeylerinin değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde.
• Tozlu, N. (1992). Eğitim problemlerimiz üzerine düşünceler. Van: YYÜ Eğitim Fakültesi.
• Wiersma, W. (1995). Research methods in education: An introduction. (6. Edition). Mass: Allyn and Bacon, Boston.
• Whitney, I. B. (1986). The status of values education in the middle and junior high schools of Tennessee. Unpublished doctorate thesis, Tennesse State University.
• Veugelers, W., & Kat, E. (2003). Moral task of teacher according to students, parents and teachers. Educational Research and Evolution, 9(1), 75-91.
• Veugelers, W., & Vedder, P. (2003). Values in teaching. Teachers and Teaching: Theory and Practice, 9, 377-389.
• Yazar, T. ve Yanpar Yelken, T. (2013). İlköğretim sosyal bilgiler programında değerler eğitiminin mevcut durumunun öğretmen görüşlerine göre belirlenmesi. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 4(10), 44-58.
• Yel, S. ve Aladağ, S. (2009). Sosyal bilgilerde değerlerin öğretimi, sosyal bilgiler öğretimi. (Ed. M. Safran). Ankara: Pegem Akademi Yay.
• Yeşil, R. ve Aydın, D. (2007). Demokratik değerlerin eğitiminde yöntem ve zamanlama. TSA Dergisi, 11(2), 65-84.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yiğittir, S. ve Kaymakçı, S. (2012). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı uygulama kılavuzu’nda yer alan etkinliklerin değer eğitimi yaklaşımları açısından incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD),13(2), 49-73.