ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNİN TARİHSEL BİLGİ EDİNME KAYNAKLARINA YÖNELİK GÖRÜŞLERİ

Yıl 2015, Cilt: 16 Sayı: 2, 1 - 21, 01.05.2015

Cemil Cahit Yeşilbursa

Öz

Bu çalışmada ortaokul öğrencilerinin tarih konularını öğrenirken en sevdikleri ve en güvendikleri kaynaklara yönelik görüşleri araştırılmıştır. Araştırmanın çalışma grubu 5, 6, 7 ve 8. sınıfları içeren 214 ortaokul öğrencisinden oluşmaktadır. Araştırmanın verileri iki kapalı uçlu sorudan oluşan yazılı görüşme formundan elde edilmiştir. Verilerin analizinde betimsel analizi kullanılmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre ortaokul öğrencilerinin tarih konularını öğrenirken en sevdikleri kaynaklar öğretmen, kitap ve ansiklopediler, müzeler- tarihi mekânlar ve internet olarak ön plana çıkmıştır. Ortaokul öğrencilerinin tarih konularını öğrenirken en güvendikleri kaynaklar ise öğretmen, kitap-ansiklopedi ve profesör olarak kümelenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre ortaokul öğrencilerinin sevilen ve güvenilen kaynak ayrımını yapabildikleri görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Sosyal bilgiler, ortaokul öğrencileri, tarih öğrenimi, öğrenme kaynakları

Middle School Students’ Views on Acquiring of Historical Knowledge Resources

Öz

This study explores the middle school students’ views on their favorite and trusted sources in learning history. The research group of the study consists of total 214 middle school students includes 5th, 6th, 7th, and 8th grades. Data derived from a questioner includes two closed-ended questions. Data were analyzed by using descriptive analysis. According to results of the study, middle school students’ favorite sources in learning history are teachers, books-encyclopedias, museums-historic places and internet. According to results of the study, middle school students’ trusted sources in learning history are teachers, books-encyclopedias and professors. According to the results, middle school students were able to do the separation of loved and trusted source

Anahtar Kelimeler

Social studies, middle school student, learning history, learning sources

Kaynakça

• Afacan, Ö., Karakuş, M., Uşak, M. (2013). Öğretmenlerin bilgi düzeylerine ilişkin öğrenci algıları ölçeğinin Türkçeye uyarlanması ve bazı değişkenler açısından incelenmesi [Turkish adaptation of the scale of “student perceptions of teachers’ knowledge (SPOTK)” and examining in the aspect of some variables]. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi - Journal of Educational Sciences Research, 3 (1), 185–200. http://ebad-jesr.com/
• Aktekin, S. ve Pata, A. (2013). Ortaöğretim öğrencilerinin boş zamanlarında tarih öğrenmeye yönelik eğilimleri (Trabzon Örneği), Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 14 (2), 20-37.
• Alkış, S. ve Güleç, S. (2006). The opinion of primary school students on social studies course. İlköğretim Online, 5(1), 7-22. 7 Mart 2015 tarihinde http://ilkogretim- online.org.tr/vol5say1/v5s1m2.PDF adresinden alınmıştır.
• Altun, A. (2012). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının medyadaki tarih yapımlarına ilişkin görüşleri. II. Uluslararası Tarih Eğitimi Sempozyumu (14-16 Haziran 2012), Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi.
• Ata, B. (2002). Tarih derslerinde dokumanla öğretim yaklaşımı. Türk Yurdu, 22 (175), 80–86.
• Bacanlı, H. (1997). Sosyal ilişkilerde benlik kendini ayarlamanın psikolojisi. Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları: Ankara.
• Barton, K .C. (1997). “I just kinda know”: Elementary students' ideas about historical evidence. Theory and Research in Social Education, 25(4), 407-430.
• Barton, K.C. (2001a). “You’d be waiting about the past”: Social context of children’s historical understanding in Northern Ireland and the USA. Comparative Education, 37(1), 89–106.
• Barton, K. C. (2001b). Primary children’s understanding of the role of historical evidence: Comparisons between the United States and Northern Ireland. International Journal of Historical Learning, Teaching and Research, 1(2). https://centres.exeter.ac.uk/historyresource/journal2/barton.pdf Mart 2015 tarihinde alınmıştır. adresinden 10
• Büyüköztürk, vd. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Creswell, J.W. (2012). Educational research: Planning, conducting and evaluating quantitative and qualitative research. Boston: Pearson.
• Çulha Özbaş, B. (2010). 12-14 Yaş Grubu Öğrencilerinin Tarihsel Düşünme Gelişimi ve Tarihsel Kanıt Kullanımı. Yayımlanmamış Doktora Tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü
• Demircioğlu, İ. H. (2009). Tarih öğretimi ve öğrenme teorileri. M. Demirel ve İ. Turan (Ed.), Tarih öğretim yöntemleri (ss.51–68). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Dilek, D. (2002). Tarih derslerinde öğrenme ve düşünce gelişimi. (İkinci Baskı). Ankara: Pegem A yayıncılık.
• Dilek, D. ve Alabaş, R. (2010). Öğrencilerde tarihsel düşünce gelişimi. M. Safran (Ed.), Tarih Nasıl Öğretilir? Tarih Öğretmenleri İçin Özel Öğretim Yöntemleri (ss.123- 130). İstanbul: Yeni İnsan Yayınevi.
• Dinç, E. ve Doğan, Y. (2007). Birinci el kaynakların sosyal bilgiler ve tarih derslerinde internet üzerinde kullanımı: ABD ve İngiltere’den uygulama örnekleri. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11 (2), 195–220.
• Doğan, Y. (2008). Sosyal bilgiler öğretiminde tarihsel yazılı kanıt kullanmanın öğrencilerin akademik başarısına etkisi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12 (2), 171-186.
• Dönmez, C. ve Altıkulaç, A. (2014). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının ortaokul TC İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük dersi konularının öğretiminde tarihsel kaynakların kullanımına yönelik görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 22(3), 923-942.
• Haydn, T. (2005). Pupil perceptions of history at Key Stage 3: Final Report. 8 Mart 2015 tarihinde http://www.uea.ac.uk/~m242/historypgce/qcafinalreport.pdf adresinden alınmıştır.
• Horton, J. O. (2000). On site learning-the power of historic places. CRM: Creative Teaching with Historic Places. 23(8), 4–5, 7 Mart 2015 tarihinde http://files.eric.ed.gov/fulltext/ED464873.pdf adresinden alınmıştır.
• Husbands, C. (1996). What is history teaching? Language, ideas and meaning in learning about the past. Philadelphia, ABD: Open University Press.
• Institute for Work & Health. (2009). What researchers mean by…cross-sectional vs. longitudinal studies. At Work, 55, p. 2, 15 Şubat 2015 tarihinde http://www.iwh.on.ca/at-work/55 adresinden alınmıştır.
• Işık, H. (2008). Tarih öğretiminde doküman kullanımının öğrencilerin başarılarına etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 16 (2), 389–402.
• Işık, H. (2011). Ortaöğretim tarih derslerinde birinci ve ikinci el kaynaklar ile etkinlik temelli ders işlemenin öğrencilerin tarihsel düşünme becerilerine etkisi. Turkish Studies, 6 (1), 1287–1301.
• Kaya, R. (2009). Tarih öğretiminde yazılı kaynakların kullanımı. M. Demirel ve İ. Turan (Ed.), Tarih öğretim yöntemleri (ss.147–158). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kaya, R. ve Demirel, M. (2008). Lise 3. sınıf öğrencilerinin tarih derslerindeki ilgi alanları (Erzurum Örneği). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(1), 163-177.
• Kaya, R. ve Güven, A. (2012). İlköğretim yedinci sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler derslerinde tarih konularının işlenişi ve tarihin değeri ile ilgili görüşleri. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 7(2), 675-691.MEB. (2008). Sosyal bilgiler öğretmeni özel alan yeterlikleri. 25 Ekim 2013 tarihinde http://oyegm.meb.gov.tr/www/sosyal- bilgiler-ogretmeni-ozel-alan-yeterlikleri/icerik/57 adresinden alınmıştır.
• Onur, B. (1995). Gelişim psikolojisi. Ankara: İmge Yayınları.
• Safran, M. (2006). Avrupa Birliğinin tarih öğretimine ilişkin önerilerinin bilimsel temelleri ve sınırlılıkları. Tarih Eğitimi: Makaleler ve Bildiriler (ss. 191-206). Ankara: Gazi Kitapevi.
• Safran, M. ve Köksal, H. (2006). Tarih öğretiminde yazılı kanıtların kullanılması. Tarih Eğitimi: Makaleler ve Bildiriler (ss. 35-51). Ankara: Gazi Kitapevi.
• Shemilt, D. (1987). Adolescent ideas about evidence and methodology in history.” In: C. Portal (Ed.). The History Curriculum for Teachers (39-61). London: The Falmer Press.
• Şimşek, A. (2008). Tarih derslerinde bütünsel öğrenme: Gestaltçı yaklaşımdan Holistik yaklaşıma bir bakış denemesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 5 (2), 5–16, 24 Eylül 2013 tarihinde http://www.insanbilimleri.com adresinden alınmıştır.
• Tekeli, İ. (2011). Tarih bilinci ve gençlik: karşılaştırmalı Avrupa ve Türkiye araştırması. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Tuncer, N. (2000). Çocuk ve internet kullanımı. Türk Kütüphaneciliği, 14(2), 205-212.
• Turner-Bisset, R. (2005). Creative teaching history in the primary classroom. Londra: David Fulton Publishers Ltd.
• TÜİK. (2013). 06-15 yaş grubu çocuklarda bilişim teknolojileri kullanımı ve medya. 15 Şubat 2015 tarihinde http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=15866 adresinden alınmıştır.
• Vella, Y. (2009). In search of meaningful history teaching: A collection of research work on the teaching of history. Malta: History Teachers Association Publication.
• Wiggins, G. (2011). “I learn best in class when…” Thoughts on The Student Voice. 7 Mart 2015 tarihinde https://grantwiggins.wordpress.com/2011/12/02/the-student- voice-our-survey-part-4-i-learn-best-in-class-when/ adresinden alınmıştır.
• Yeager, E. A., Foster, S. J. and Greer, J. (2002). How eighth graders in England and the United States view historical significance. The Elementary School Journal, 103(2), 199-219.
• Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, K. ve Şeker, M. (2011). İlköğretim öğrencilerinin müze gezilerine ve müzelerin sosyal bilgiler öğretiminde kullanılmasına ilişkin görüşlerinin incelenmesi. İstanbul Aydın Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 1(3), 21-39.
• Yılmazer, A. ve Demir, S. B. (2014). Ortaokul öğrencilerinin sosyal bilgiler dersine ve sosyal bilgiler öğretmenine karşı tutumları ile akademik başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 9(2), 1705-1718.