FEN BİLİMLERİ DERSİ ÖĞRENME ORTAMLARININ YAPILANDIRMACI ÖZELLİKLER AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2015, Cilt: 16 Sayı: 2, 293 - 312, 01.05.2015

Seyide Eroğlu Fulya Armağan Oktay Bektaş

Öz

Bu çalışmanın amacı, ortaokul Fen bilimleri dersindeki sınıf ortamının ne derece yapılandırmacı sınıf özeliklerine sahip olduğunu araştırmaktır. Bu çalışma nicel araştırma desenlerinden tarama yöntemiyle yapılmıştır. Çalışmanın örneklemi, 2014-2015 öğretim yılında Kayseri ilinde bulunan ve rastgele örnekleme yöntemiyle seçilen ortaokullarda okuyan, 5.-8. sınıf seviyesindeki, yaşları 10-15 arasında değişen 621 öğrenciyi kapsamaktadır. Çalışmada Bonk, Oyer ve Medury 1995 tarafından geliştirilmiş olan ve Dündar`ın 2008 yılında Türkçeye uyarladığı “Sosyal Yapılandırmacılık ve Aktif Öğrenme Ortamları Ölçeği”nin öğrenciler için tercih edilen durum formu Fen bilimleri dersine uyarlanılarak kullanılmıştır. Toplanan veriler SPSS 20 paket programı ile analiz edilmiş ve verilerin çözümlenmesinde, betimsel analiz tekniğinden yararlanılmıştır. Çalışmanın sonuçları, öğrencilerin çoğunluğunun sınıflarının özeliklerini yapılandırmacı nitelikte algıladıklarını göstermiştir. Elde edilen sonuçlardan yola çıkılarak, yapılandırmacı öğrenme ortamlarında işbirlikli, yaşamla ilgili, öğrenci merkezli ve farklı bakış açılarına yer veren etkinlikler, öğrenenleri aynı zamanda düşünmeye de sevk edecek biçimde tasarlanmalıdır şeklinde önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Yapılandırmacı yaklaşım, yapılandırmacı sınıf ortamı, sosyal yapılandırmacılık, aktif öğrenme

Evaluation of Learning Environment of Science Course in Terms of Constructivist Properties

Öz

The purpose of this study was to investigate to what extent that elementary science classroom environments have characteristics of constructivist classrooms. Design of this study was the survey one of the quantitative research methods. Participants of this study were selected via random sampling methods. Participants were Kayseri province and were consisted of 621 5th, 6th, 7th, and 8th grade students in the 2014-2015 academic year. In this research “Social Constructivism and Active Learning Environment Scale” was used as an instrument. Preferred situation form by developed Bonk, Oyer, and Medury 1995 of this scale has been translated into Turkish by Dundar 2008 . Data analysis was conducted using SPSS packet program frequency analysis and descriptive analysis . Results showed that many students perceived as contructivist their science classroom environments

Anahtar Kelimeler

Constructivism, constructivist learning environment, social constructivism, active learning

Kaynakça

• Abraham, M. R., Grzybowski, E.B., Renner, J.W., & Marek, E.A. (1992). Understandings and Misunderstandings of Eighth Graders of Five Chemistry Concepts Found in Textbooks. Journal of Research in Science Teaching, 29, 105-120
• Acat, B., Anılan, H. ve Anagün, S. (2007). Yapılandırmacı öğrenme ortamlarının düzenlenmesinde karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri. VI. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu (s. 479-484). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi.
• Acat, B., Karadağ, E., ve Kaplan, M. (2012). Kırsal bölgelerde fen ve teknoloji dersi öğrenme ortamları: yapılandırmacı öğrenme açısından bir değerlendirme çalışması. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 106-119.
• Akdeniz, A. R., ve Akbulut, Ö. E. (2010). Fizik öğretmen adaylarının geliştirdikleri yapılandırmacı öğretim etkinliklerinin değerlendirilmesi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED), 4(1), 50-63.
• Algan, Ş.(1999). Laboratuar Destekli Fizik Öğretiminin Öğrenci Başarısına Etkisi ve 1962-1985 Yılları Arasında Türkiye’de Uygulanan Modern Matematik ve Fen Programları, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara, Türkiye
• Arkün, S., ve Aşkar, P. (2010). Yapılandırmacı Öğrenme Ortamlarını Değerlendirme Ölçeğinin Geliştirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39, 32-43.
• Baş, G. (2014). İlköğretim öğretmenlerinin öğretme-öğrenme anlayışlarının bazı değişkenler açısından değerlendirilmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, 18-30.
• Bektaş, O. (2011). The effect of 5e learning cycle model on tenth grade students‟ understanding in the particulate nature of matter, epistemological beliefs and views of nature of science. (Unpublished Doctoral Dissertation). METU The graduate school of natural and applied sciences, Ankara, Turkey.
• Bonk, C. J., Oyer, E. J., & Medury, P. V. (1995). Is this the S.C.A.L.E.?: Social constructivism and active learning environments. Paper presented at the 1995 annunal meeting of the American Educational Research Association,San Francisco, CA.
• Brooks, J. G., & Brooks, M. G. (1999). In search of understanding: The case for constructivist classrooms. Alexandria, VA: Association for Supervision and Curriculum Development.
• Bukova-Güzel, E. (2008). Yapılandırmacı Öğrenme Yaklaşımına Dayalı Matematik Öğreniminin Bilimi Tanıma, Yaşam ile İlişki Kurma, Öğrenmeyi Öğrenme, Sorgulayarak ve İletişim Kurarak Öğrenme Üzerindeki Etkisinin Belirlenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 135-149.
• Busbea, S. D. (2006). The effect of constructivist learning environments on student learning in an undergraduate art appreciation course (Unpublished doctoral dissertation). Denton: University of North Texas.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç -Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Chambers, S.K., & Andre, T. (1997). Gender, prior knowledge, interest, and experience in electricity and conceptual change text manipulations in learning about direct current. Journal of Research in Science Teaching, 34(2), 107– 123.
• Çepni, S., Bayrakçeken, S., Yılmaz, A., Yücel, C., Semerci, Ç., Köse, E., Sezgin, F., Demircioğlu, G. ve Gündoğdu, K. (2011). Ölçme ve Değerlendirme. Ankara: Pagem Akademi.
• Demir, K. (2007). Özgün materyal ve etkinliklerle oluşturulan yapılandırmacı öğrenme ortamının erişi düzeyleri ile tutumlara etkisi. VI. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu (s. 460-465). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi.
• Dündar, Ş. (2008). İlköğretim sosyal bilgiler dersi öğrenme ortamlarının yapılandırmacı özellikler açısından değerlendirilmesi. (Yayınlanmamış Doktora tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, Türkiye.
• Evrekli, E. (2010). Fen ve teknoloji öğretiminde zihin haritası ve kavram karikatürü etkinliklerin öğrencilerin akademik başarılarına ve sorgulayıcı öğrenme beceri algılarına etkisi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir, Türkiye.
• Evrekli, E., İnel, D., Günay-Balım, A. ve Kesercioğlu, T. (2009). Fen öğretmen adaylarının yapılandırmacı yaklaşıma yönelik tutumlarının incelenmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(2), 673-687.
• Fraenkel, J.R. & Wallen, N. E. (2000). How to design and evaluate research in education. New York: McGraw-Hill.
• Green S. B. ve Salkind N.J. (2005). Using SPSS for Windows (fourth edition). New Jersey: Pearson Prentice Hall.
• Gültekin, M., Karadağ, R. ve Yılmaz, F. (2007). Yapılandırmacılık ve öğretim uygulamalarına yansımaları. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 7(2), 503-528.
• Harrison, A.G. & Treagust, D.F. (1996). Secondary students’ mental models of atoms and molecules: Implications for teaching chemistry. Science Education, 80 (5), 509- 534.
• Kasapoğlu, K., Duban, N. ve Yüksel, A. (2014). A mixed methods assessment of the learning environment in teaching science and technology I course. Elementary Education Online, 13(4), 1145-1155.
• Kim, H. B., Fisher, D. L., & Fraser, B. J. (1999). Assessment and ınvestigation of constructivist science learning environments in Korea. Research in Science & Technology Education, 17(2), 239-249.
• Mengi, F. ve Schreglman, S., (2013). Yapılandırmacı sınıf öğrenme ortamı algısı. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(7), 160-174.
• Nakiboğlu, C. (1999). Kimya öğretmeni eğitiminde bütünleştirici (constructivist) öğrenme modelinin öğrenci başarısına etkisi. DEÜ Buca Eğitim Fakültesi Dergisi Özel Sayı, 11, 271-280.
• Nakhleh, M.B., & Krajcik, J.S. (1994). Influence of levels of information as presented by different technologies on students‟ understanding of acid, base, and pH concepts, Journal of Research in Science Teaching, 31(10), 10771096.
• Özkal, K., Tekkaya, C., & Çakıroğlu, J. (2009). Investigating 8 grade students’ perceptions of constructivist science learning environment. Eğitim ve Bilim, 34(153), 38-46.
• Özkal, K., Tekkaya, C., & Çakıroğlu, J., Sungur, S (2009). A conceptual model of relationships epistemological beliefs, and learning approaches. Learning and Individual Differences 19, 71-79.
• constructivist learning environment perceptions
• Paatz, R., Ryder, J., Schwedes, H., & Scott, P.(2004) A case study analyzing the process of analogy-based learning in a teaching unit about simple electric circuits, International Journal of Science Education, 26(9), 1065 – 1081.
• Smith, J.P., Disessa, A. A., & Roschelle, J. (1993). Misconceptions reconceived: A constructivist analysis of knowledge of transition. The Journal of the Learning Sciences, 3(2), 115-163.
• Taber, K. S. (2008). Exploring student learning from a constructivist perspective in diverse educational contexts. Journal of Turkish Science Education, 5(1), 221
• Taber, K. S. (2009). Progressing Science Education: Constructing the scientific research programme into the contingent nature of learning science. Dordrecht: Springer.
• Tsai, C.C. (2000). Enhancing science instruction: the use of conflict maps International Journal of Science Education, 22(3), 285-302.
• Uzuntiryaki, E., & Geban, O. (2005). Effect of conceptual change approach accompanied with concept mapping on understanding of solution concepts. Instructional Sciences, 33, 311-339.
• Wilson, B. G. (Ed.). (1996). Constructivist learning environments: Case studies in instructional design. New Jersey: Educational Technology Publications.
• Yanpar, T., Hazer, B., & Arslan, A. (2006). 10. sınıf çözünürlük konusunda oluşturmacı öğrenme yaklaşımına dayalı grup çalışmalarının kullanılması. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(11), 113-121.
• Yılmaz, B. (2006). Beşinci sınıf öğretmenlerinin fen ve teknoloji dersinde yapılandırmacı öğrenme ortamı düzenleme becerileri. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. Türkiye.