ÖĞRETMEN ADAYLARININ GENEL İNTERNET ÖZYETERLİK ALGILARI FIRAT ÜNİVERSİTESİ ÖRNEĞİ

Yıl 2013, Cilt: 14 Sayı: 1, 119 - 140, 01.01.2013

Mehmet Nuri Gömleksiz Pınar Erten

Öz

Bu araştırmanın amacı, öğretmen adaylarının genel internet özyeterliklerine ilişkin algılarının cinsiyet, öğrenim gördükleri fakülte, internete bağlanma süresi ve bağlanma yerlerine göre değişip değişmediğini belirlemektir. Araştırmanın evrenini Fırat Üniversitesi Fen, Eğitim ve İnsani-Sosyal Bilimler Fakültelerinde öğrenim gören son sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Örnekleme 661 öğretmen adayı dâhil edilmiştir. Araştırmada 25 maddelik beşli Likert tipi bir ölçek geliştirilmiş ve kullanılmıştır. Verilerin analizinde yüzde, frekans, madde test korelasyonu, aritmetik ortalama, bağımsız gruplar t-testi, tek yönlü varyans analizi, LSD, KWH ve MWU testleri kullanılmıştır. Öğretmen adaylarının cinsiyet, öğrenim gördükleri fakülte, haftalık bağlanma süresi ve internete bağlanma yeri değişkenine göre görüşlerinin farklılaştığı belirlenmiştir. Erkek öğretmen adaylarının genel internet özyeterlik algılarının kız öğretmen adaylarına göre daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Eğitim Fakültesi öğrencilerinin genel internet özyeterlik algıları, İnsani-Sosyal Bilimler ve Fen Fakültesi öğrencilerininkinden daha yüksek çıkmıştır. İnternete daha sık bağlanan öğrencilerin internet özyeterlik algıları daha yüksektir. İnternet cafeden bağlananların daha düşük özyeterliğe sahip oldukları belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Internet özyeterliği, öğretmen adayı, internet

Internet Self-Efficacy Perceptions of Prospective Teachers Case of Fırat University

Öz

The aim of this study is to determine if prospective teachers’ perception of internet selfefficacy differ related to gender, faculty, frequency of internet access and accession place variables. Population of the study includes fourth year students enrolled at Education, Science and Humanitarian & Social Sciences Faculties. The sample consists of 661 students. A 25-item five-point Likert type scale was developed and used. Percent, frequency, item test correlation, mean score, independent samples t test, Anova, LSD, KWH and MWU tests were used to analyze the data. Students’ views differed related to gender, faculty, frequency of internet access and accession place variables. Male prospective teachers have higher level of self-efficacy towards internet than females. Education Faculty students’ self-efficacy levels are higher than the other two faculties. The students who connect internet more have higher level of self-efficacy than those who connect less. Those who connect internet at internet cafes have lower level of selfefficacy

Anahtar Kelimeler

Internet self-efficacy, prospective teacher, internet

Kaynakça

• Akkoyunlu, B. ve Kurbanoğlu, S. (2003). Öğretmen Adaylarının Bilgi Okuryazarlığı ve Bilgisayar Öz-Yeterlik Algıları Üzerine Bir Çalışma. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24, 1-10.
• Akkoyunlu, B. ve Kurbanoğlu, S. (2004). Öğretmenlerin Bilgi Okuryazarlığı Öz-Yeterlik İnancı Üzerine Bir Çalışma. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 11-20.
• Akkoyunlu, B. ve Yılmaz, A. (2011). Prospective Teachers’ Digital Empowerment and Their Information Literacy Self-efficacy. Eurasian Journal of Educational Research, 44, 33-50.
• Aşkar, P. ve Umay, A. (2001). İlköğretim Matematik Öğretmenliği Öğrencilerinin Bilgisayarla İlgili Öz-Yeterlik Algısı. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 1-8.
• Bandura, A. (1977). Self-Efficacy: Toward a Unifying Theory of Behavioral Change. Psychological Review, 84(2), 191-215.
• Bandura, A. (1982). Self-Efficacy Mechanism in Human Agency. American Psychologist, 37(2), 122-147.
• Bandura, A. (1994). Self-Efficacy. In V. S. Ramachaudran (Ed.). Encyclopedia of Human Behavior, 4, 71-81. New York: Academic Press.
• Bandura, A. (2001). Social Cognitive Theory: An Agentic Perspective. Annual Review of Psychology, 52(1), 1-26.
• Büyüköztürk, Ş. (2003). Sosyal Bilimler İçin Veri El Kitabı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Chen, Y.-Y., Huang, H.-L., Hsu, Y.-C., Tseng, H.-C ve Lee, Y.-C. (2010). Confirmation of Expectations and Satisfaction with the Internet Shopping: The Role of Internet Self-efficacy. Computer and Information Science, 3(3), 14-22.
• Compeau, D.R., Higgins, C.A. ve Huff, S. (1999). Social Cognitive Theory and Individual Reactions to Computing Technology: A Longitudinal Study, MIS Quarterly, 23(2), 145-158.
• Daugherty, T., M. Eastin, ve H. Gangadharbatla (2005). e-CRM: Understanding Internet Confidence and Implications for Customer Relationship Management. In Irvine Clark III and Theresa Flaherty (Eds.). Advances in Electronic Marketing (pp. 67- 82). Harrisonburg, VA: James Madison University, Idea Group Publishing, Inc.
• DPT. (2006). Çalışma Dokümanı-Sosyal Dönüşüm-Nihai Nüsha, 10 Mart 2006. Ankara: Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı.
• Durndell, A. ve Haag, Z. (2002). Computer Self-Efficacy, Computer Anxiety, Attitudes towards the Internet and Reported Experience with the Internet, by Gender, in an East Europen Sample. Computers in Human Behavior, 18, 521-535.
• Eastin, M. S. ve LaRose, M. (2000). Internet Self-Efficacy and The Psychology of The Digital Divide. Journal of Computer-Mediated Communication, 6(1).
• Ekizoğlu, N. ve Özçınar, Z. (2010). The Relationship Between the Teacher Candidates’ Computer and Internet Based Anxiety and Perceived Self-Efficacy. Procedia Social and Behavioral Sciences, 2, 5881-5890.
• Gangadharbatla, H. (2008). Facebook Me: Collective Self-Esteem, Need to Belong, and Internet Self-Efficacy as Predictors of the Igeneration's Attitudes Toward Social Networking Sites. Journal of Interactive Advertising, 8(2), 5-15.
• Gündüz, Ş. ve Özdinç, F. (2008). İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinin İnternet Özyeterlikleri. 8th International Educational Technology Conference, 06-09 May 2008, (pp. 1144-1148). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
• Güngör, C. ve Aşkar, P. (2004). E-Öğrenmenin ve Bilişsel Stilin Başarı ve İnternet Öz- Yeterlik Algısı Üzerindeki Etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 116-125.
• Hattie, J. (1990). The Computer and Control Over Learning. Education, 110(4), 414–417.
• Hawkins, J. (1985). Computers and Girls: Rethinking The Issues. Sex Roles, 13(3/4), 165– 180.
• Hill, J. R., ve Hannafin, M. J. (1997). Cognitive Strategies and Learning from the World Wide Web. Educational Technology Research and Development, 45(4), 37-64.
• Hsiao, H.-C., Lin, Y.-R. ve Tu, Y.-L. (2010). Gender Differences in Computer Experience and Computer Self-Efficacy Among High School Teachers. The Second Asian Conference on Education Official Conference Proceedings 2010 (pp. 1380-1391). Japan: Osaka.
• Hsu, M.-H. ve Chiu, C.-M. (2004). Internet Self-Efficacy and Electronic Service Acceptance. Decision Support Systems, 38, 369-381.
• Kaptan, S. (1998). Bilimsel Araştırma ve İstatistik Teknikleri. Ankara: Tekışık Web Ofset Tesisleri.
• Kaya, S. ve Durmuş, A. (2010). Pre-Service Teachers’ Percieved Internet Self-Efficacy and Levels of Internet Use for Research. Procedia Social and Behavioral Sciences, 2, 4370-4376.
• Kolburan Geçer, A. ve Dağ, F. (2009). Üniversite Öğrencilerinin Bilgisayar Okur- Yazarlık Düzeylerinin Belirlenmesi: Kocaeli Üniversitesi Örneği. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 20-44.
• Korkut, E. ve Akkoyunlu, B. (2008). Yabancı Dil Öğretmen Adaylarının Bilgi ve Bilgisayar Okuryazarlık Öz-Yeterlikleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34, 178-188.
• Küçük, B., Baturay, M. H. ve Hür, M. (2010). Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinin İnternet Özyetkinlik Düzeyleri ile Demografik Özellikleri arasındaki İlişki. Eğitim Teknolojileri ad.net/dergi/index.php?journal=etad&page=article&op=view&path%5B%5D=31 &path%5B%5D=25 (24.07.2011 tarihinde indirilmiştir). http://www.et
• Liang, J.-H. ve Tsai, C.-C. (2008). Internet Self-Efficacy and Preferences toward Constructivist Internet-Based Learning Environments: A Study of Pre-School Teachers in Taiwan. Educational Technology & Society, 11(1), 226-237.
• Ng, Y. C. (2006). Levels of Computer Self-Efficacy, Computer Use and Earnings in China. Economics Letters, 90, 427-432.
• O’Malley, M. ve Kelleher, T. (2002). Papayas and Pedagogy: Geographically Dispersed Teams and Internet Self-EfŞcacy. Public Relations Review, 28, 175-184.
• Özyalçın Oskay, Ö. (2011). Internet Self-Efficacy Preferences of Internet Based Environments and Achievement of Prospective Teachers. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40, 291-299.
• Peng, H., Tsai, C.-C. ve Wu, Y. T. (2006). University Students’ Self-Efficacy and Their Attitudes toward The Internet: The Role of Students’ Perceptions of The Internet. Educational Studies, 32(1), 73-86.
• Schunk, D. H. (2009). Eğitimsel Bir Bakışla Öğrenme Teorileri. (Çev. Ed.: Muzaffer Şahin). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım Tic. Ltd. Şti. (5. Baskıdan Çeviri).
• Seferoğlu, S. S. (2005). Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü Öğrencilerinin Bilgisayara Yönelik Öz-Yeterlik Algıları Üzerine Bir Çalışma. XIV: Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi 28-30 Eylül 2005. Denizli: Pamukkale Üniversitesi.
• Senemoğlu, N. (2010). Gelişim Öğrenme ve Öğretim Kuramdan Uygulamaya (16. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yay. Eğt. Dan. Hiz. Tic. Ltd. Şti.
• Şahin, İ. (2009). Eğitsel İnternet kullanım Öz-yeterliği İnançları Ölçeğinin Geçerliği ve Güvenirliği. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21, 461-471.
• Torkzadeh, G., ve Van Dyke, T. P. (2002). Effects of Training on Internet Self-Efficacy and Computer User Attitudes. Computers in Human Behavior, 18, 479-494.
• Tuncer, M. ve Tanaş, R. (2011). Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Bilgisayar Öz-Yeterlik Algılarının Değerlendirilmesi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(6), 222-232.
• Tsai, M.-J. ve Tsai, C.-C. (2003). Information Searching Strategies in Web-Based Science Learning: The Role of Internet Self-Efficacy. Innovations in Education and Teaching International, 40(1), 43-50.
• Tsai, M.-J. ve Tsai, C.-C. (2010). Junior High School Students’ Internet Usage and Self- Efficacy: A Re-Examination of the Gender Gap. Computers & Education, 54, 1182–1192.
• Uzun, N., Ekici, G. ve Sağlam, N. (2010). İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinin Bilgisayar Öz-Yeterlik Algıları Üzerine Bir Çalışma. Kastamonu Eğitim Dergisi, 18(3), 775-788.
• Wu, Y.-T. ve Tsai, C.-C. (2006). University Students’ Internet Attitudes and Internet Self- Efficacy: A Study at Three Universities in Taiwan. Cyberpsychology and Behavior, 9(4), 441-450.
• Yalçınalp, S. (2005). A Study of Students Self-Efficacy, Performance and Attitudes toward Computers and Internet in a Computer Literacy Course at Freshman. Proceedings of The European Conference on Educational Research, 7-10 September http://www.leeds.ac.uk/educol/documents/144039.htm indirilmiştir). 2005. Dublin, Ireland. tarihinde (28.06.2011
• Zhao, L., Lu, Y., Huang, W. ve Wang, Q. (2010). Internet Inequality: The Relationship Between High School Students’ Internet Use in Different Locations and their Internet Self-EfŞcacy. Computers & Education, 55, 1405-1423.