ORTAÖĞRETİME GİRİŞ SINAVLARI OKS-SBS VE PISA SONUÇLARI IŞIĞINDA EĞİTİMDE FIRSAT EŞİTLİĞİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2010, Cilt: 11 Sayı: 3, 107 - 129, 01.08.2010

Yılmaz Sarıer

Öz

Bu araştırmada, ortaöğretime giriş sınavları OKS-SBS ve PISA sonuçlarının değerlendirilmesi ve bu bağlamda Türkiye’de bireylere eğitimde ne derecede fırsat eşitliği sağlanabildiğinin incelenmesi amaçlanmaktadır. Bu amaçla çalışmada, istatistikî veriler kullanılmış ve yorumlanmıştır. Araştırma betimsel bir çalışmadır. Bu araştırmada kullanılan veriler, Türkiye İstatistik Kurumu, OECD ve Milli Eğitim Bakanlığının internet adreslerinden elde edilmiştir. Araştırmada bulgular ışığında ulaşılan bazı önemli sonuçlar şunlardır: 1 OKS-SBS ve PISA sonuçlarında Türkiye’de öğrenci performansının, cinsiyet ve bölgeler arasında önemli farklılıklar gösterdiği söylenebilir. 2 Eğitimöğretim kademesi yükseldikçe okullaşma oranı kızlar aleyhine azalmakta, kız öğrenciler, eğitim hakkından daha az yararlanmakta ve dolayısıyla eğitimde fırsat eşitliği tam manasıyla sağlanamamaktadır. 3 Türkiye’de öğrenci sayısı yıllar geçtikçe artmasına rağmen öğretmen ve derslik sayısı aynı oranda artmamaktadır. 4 Türkiye’de uygulanan merkezi sınavların OKS, SBS öğrencileri resmi okullar dışındaki kurumlara özel dersane, etüt merkezi vb. yönlendirdiği gözlenebilmektedir. 5 Sosyo-ekonomik ve sosyo-kültürel değişkenler öğrenciler arasında akademik başarı açısından anlamlı farklılık oluşturabilmektedir.

Anahtar Kelimeler

OKS, SBS, PISA, eğitimde fırsat eşitliği, eğitimde fırsat eşitsizliği

An Evaluation of Equal Opportunities in Education in the Light of High School Entrance Exams OKS-SBS and PISA Results

Öz

In this study, an evaluation of high school entrance exams OKS-SBS and PISA results an analysis of how much equal opportunity is provided to the individuals in Turkey are aimed. For this purpose, statistical data are used and interpreted in this study. It is a descriptive study. The data used were obtained from the web sites of Turkey Statistics Institute, the OECD and the Ministry of National Education Turkey. Some important conclusions reached in the light of the research findings are as follows: 1 It exposes that student performance in Turkey have significant differences between genders and regions in OKS-SBS and PISA results. 2 As the grades get higher, school enrollment rate decreases against females; the female students benefit less from their right to be educated; and consequently equal opportunities in education cannot be realized. 3 Although the number of students in Turkey increases over the years, the number of teachers and classrooms do not increase at the same rate. 4 It is observed that the central tests in Turkey like OKS, SBS push students to institutions other than public schools like private courses, study centers, etc.. . 5 Socio-economic and socio-cultural variables create a big difference in terms of academic success among students

Anahtar Kelimeler

OKS, SBS, PISA, equal opportunities in education, inequality of opportunities in education

Kaynakça

• Acar, Ozan (2008). PISA Sonuçları Işığında Türkiye’nin Rekabet Gücünün Değerlendirilmesi. www.tepav.org.tr/tur/admin/dosyabul/upload/Politika_notu_ozan_acar.pdf (15.06.2009)
• Anıl, D. (2009). Uluslararası Öğrenci Başarılarını Değerlendirme Programı (PISA)’nda Türkiye’deki Öğrencilerin Fen Bilimleri Başarılarını Etkileyen Faktörler. Eğitim ve Bilim Dergisi. 34(152), 87-100. İnsan Avrupa aihm/pr1.html> (15.06.2009) 1. Protokol
• Ayaz, N. (1994). TBMM 1995 Yılı Bütçe Raporu, Ankara.
• Berberoğlu, Giray ve İlker Kalender (2005). Öğrenci Başarısını Yıllara, Okul Türlerine, Bölgelere Göre İncelenmesi: ÖSS ve PISA Analizi. Eğitim Bilimleri ve Uygulama, 22 (4), 21-35.
• Cameron, S. ve Heckman, J. (2001). The Dynamics of Educational Attainment for Black, Hispanic, and White Males. Journal of Political Economy, 109 (3), 455–499.
• Dinçer, M. Alper ve G. Uysal Kolaşin (2009). Türkiye’de Öğrenci Başarısızlığında Eşitsizliğin Belirleyicileri. Eğitim Reformu Girişimi, İstanbul: Sabancı Üniversitesi.
• Duygan, B. ve Güner, N. (2006). Income and consumption inequality in Turkey: what role does education play?. S. Altuğ ve A. Filiztekin (der.), The Turkish Economy: The Real Economy, Corporate Governance and Reform and Stabilization Policy içinde (63-91). Londra: Routledge.
• Dünya Bankası Eğitim Raporu (2006). Türkiye-Eğitim Sektörü Çalışması. Rapor No. 32450-TU.
• EARGED (2005). PISA 2003 Projesi - Ulusal Nihai Rapor. Ankara: MEB Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi B..
• EARGED (2007). PISA 2006 Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı, Ulusal Ön Rapor. Ankara: MEB Eğitimi
• Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı.
• Gök, F. (2004). Eğitim Hakkı: Türkiye Gerçeği. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, 6-9 Temmuz 2004, İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Malatya
• Gültekin, M. (2007). Dünyada ve Türkiye’de İlköğretimde Yönelimler. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 7, Sayı: 2.
• İçer, M. M. (1997). Türkiye’de Eğitim Sisteminin Genel Amaçları ve Temel Eğitim İlkelerinin Değerlendirilmes. Yayınlanmamış Yüksek lisans Tezi, İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya. İHEB (İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi), (2009). www.munazara.ege.edu.tr/belge/insanhaklari.doc (15.06.2009)
• MEB (Milli Eğitim Bakanlığı) (2004). Türkiye Eğitim İstatistikleri 2003-2004. Ankara: MEB.
• MEB (Milli Eğitim Bakanlığı) (2005). Türkiye Eğitim İstatistikleri 2004-2005. Ankara: MEB.
• MEB (Milli Eğitim Bakanlığı) (2006). Türkiye Eğitim İstatistikleri 2005-2006. Ankara: MEB.
• MEB (Milli Eğitim Bakanlığı) (2007). Türkiye Eğitim İstatistikleri 2006-2007. Ankara: MEB.
• MEB (Milli Eğitim Bakanlığı) (2008). Türkiye Eğitim İstatistikleri 2007-2008. Ankara: MEB. MEB (Milli Eğitim Bakanlığı) (2009). Sayısal veriler, http://egitek.meb.gov.tr/Sinavlar/istatistik.html. (15.06.2009)
• MEB (Milli Eğitim Bakanlığı) (2010). Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumlarına Geçiş Yönergesi. http://mevzuat.meb.gov.tr/html/2602_1.html (15.01.2010) (2009). (15.06.2009) Profiles.
• http://pisacountry.acer.edu.au/index.php
• OECD, (2007). PISA 2006, Science Competenties for Tomorrow’s World, Vol. 1. Paris: OECD Publications.
• OECD, (2008). Education at a Glance, OECD Indicators. www.oecd.org/edu/eag2008 (16.06.2009)
• Ünal, S. (1984). Eğitimde Fırsat Eşitsizliği Araştırması. Hacettepe Üni. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Tezcan, M.(1994). Eğitim Sosyolojisi. Zirve Ofset, Ankara.
• Tomul, E. (2008). Türkiye’de Ailenin Sosyo-Ekonomik Özelliklerinin Eğitime Katılım Üzerinde Göreli Etkisi. Eurasian Journal of Educational Research, 30, 153- 168.
• TUİK, (2007). İstatistik Göstergeler 1923–2007.
• http://www.tuik.gov.tr/Kitap.do?metod=KitapDetay&KT_ID=0&KITAP_ID=158 (16.06.2009)
• Tunç, S. (1969). Türkiye’de Eğitim Eşitliği. Başnur Matbaası, Ankara. Yaylacı, A. F. (2009). Türk http://www.egitim.aku.edu.tr/afyayla2.htm (16.06.2009). Eğitim Sisteminde Demokratikleşme.