820 NUMARALI TEMETTUÂT DEFTERİNE GÖRE TANZİMAT’IN İLK YILLARINDA MUCUR VE HACIBEKTAŞ’IN DEMOGRAFİK YAPISI VE SOSYAL DURUMU

Yıl 2005, Cilt: 6 Sayı: 1, 95 - 102, 01.01.2005

Havva Erdoğan

Öz

Mucur ve Hacıbektaş kazalarında 1840 1256 yılında yapılan temettuât sayımları, bu çalışmanın ana kaynağı olmuştur. Bu çerçevede Tanzimat’ın ilk yıllarında adı geçen kazaların merkez mahalle ve çevre köylerinin demografik durumu ve sosyal yapısı ayrıntılı olarak ele alınmıştır. Bu çalışmada nüfusun, merkez mahalleler göz önünde bulundurulduğunda Mucur’da Hacıbektaş’tan fazla nüfus olduğu anlaşılmaktadır. Temettuât defterlerindeki verilenlerden yola çıkarak, her iki kaza merkezine günümüzden bakıldığında buraların büyükçe birer köy ya da küçük birer kasaba oldukları sonucu çıkmaktadır. Tabii ki bu kaza merkezlerini onları tamamlayan köyleriyle birlikte düşünmemiz gerekmektedir. Bu özelliği ile de geleneksel Osmanlı kaza merkezi görünümü taşımaktadırlar.

Anahtar Kelimeler

Temettuât, Mucur, Hacıbektaş, sosyal, demografik

ACCORDING TO 820 NUMBER TEMETTUÂT NOTEBOOK SOCIAL AND DEMOGRAPHIC STATE OF MUCUR AND HACIBEKTAS IN THE EARLY YEARS OF THE REFORMS

Öz

The temettuât counts which were made in Mucur and Hacıbektaş districts has been the main source of this study. İn this frame, the demographic situation and social of the center quarters and the surrounding villages of the named districts in the early years of the reforms are studied in detail. İn this study, it is understood that the population was higher in Mucur than in Hacıbektaş when center quarters were considered. Commenting on the data given in temettuât inventories, it can be concluded that both of the district centers were big villages or small tomns in today’s measures. Surely, we need to consider these district centers with the villages surrounding them. With this characteristic, they carry the traditional Ottoman district center vision

Anahtar Kelimeler

Temettuât, Mucur, Hacıbektaş, Social, the demographic

Kaynakça

• A. ARŞİV KAYNAKLARI a. Temettuât Defteri • Başbakanlık Osmanlı Arşivi Mucur ve Hacıbektaş Kazası 820 Numaralı Temettuât defteri. (ML.VRD.TMT). B. BASILI ESERLER VE ARAŞTIRMALAR Barkan, Ö. L., 1951-1953, “Tarihi
• Demografi Araştırmaları Ve Osmanlı Tarihi”, Türkiyat Mecmuası, X, İstanbul , S.1- 26. İnalcık, H., 2000, Osmanlı
• İmparatorluğunun Ekonomik Ve Sosyal Tarihi (1300-1600), Çeviren
• Berktay, H. I, İstanbul. Koç, Y., 1989, XVI. Yüzyılda Bir Osmanlı
• Sancağının İskân Ve Nüfus Yapısı, Ankara. Kütükoğlu, M. “Osmanlı Sosyal ve İktisadî Kaynaklarından Temettü Defterleri”, Belleten, LIX/225 (1995). Yılmaz, A.
• XIX. Yüzyıl ilk yarısında Yabanâbâd Kazası Sosyal ve İktisadî Durum, Ankara 1998.
• Ortaylı, İ., 2000, Tanzimat Devrinde
• Osmanlı Mahalli İdareleri (1840- ), Ankara.