Türkçe Ders Kitaplarındaki Dil Bilgisi Etkinliklerinin Dil Bilgisi Öğretim Yöntemleri Bakımından İncelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 23 Sayı: 2, 1691 - 1734, 31.08.2022

Hülya Ağın Haykır , Hatice Turhan Ağrelim

Öz

Türkçe öğretiminin temel amacı anlama ve anlatma becerileri gelişmiş bireyler yetiştirmektir. Anlama ve anlatma becerilerinin geliştirilmesinde bütünleşik olarak dil bilgisi becerisinden yararlanılmaktadır. Dil bilgisi, dilin doğru ve bilinçli kullanımı için önemli bir beceridir. Tek başına bir beceri alanı olmaktan öte diğer dil becerileriyle bütünleştiğinde anlam kazanır. Yapılandırıcı eğitim yaklaşımının Türkçe Öğretimi Programında işe koşulmasından sonra dil bilgisi öğretimine bakış açısı değişmiştir. Bu çalışmada Türkçe ders kitaplarındaki dil bilgisi etkinliklerinin dil bilgisi öğretim yöntemleri açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Verilerin incelenmesinde tarama betimleme modelinden yararlanılmıştır. Bu çalışma sonucunda Türkçe ders ve çalışma kitaplarında ağırlıklı olarak metin temelli dil bilgisi öğretim yönteminin ve tümevarım yönteminin kullanıldığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Türkçe öğretimi, dil bilgisi etkinlikleri, dil bilgisi öğretim yöntemleri

Analysis of Grammar Activities in Turkish Textbooks in Terms of Grammar Teaching Methods

Öz

The main purpose of teaching Turkish Language is to educate individuals who have developed comprehension and expression skills. Grammar skills are used integrally in the development of comprehension and expression skills. Grammar is an important skill for the correct and conscious use of language. It becomes meaningful when it is integrated with other language skills rather than being a single skill field. The point of view of grammar teaching has changed after the constructive education approach has been employed in the Turkish Language Teaching Program. In this study, it is aimed to examine grammar activities in Turkish textbooks in terms of grammar teaching methods. In the analysis of the data, the scanning description model was used. As a result of this study, it was determined that mainly text based grammar teaching method and induction method were used in Turkish textbooks and workbooks.

Anahtar Kelimeler

Turkish language teaching, grammar activities, grammar teaching methods

Kaynakça

• Adalı, O. (1983). Anadili olarak Türkçe öğretimi üstüne. Dil Öğretimi Özel Sayısı Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, 47 (379-380), 31-35.
• Ağın, H. H., Kaplan, H., Kıryar, A., Tarakçı, R. ve Üstün, E. (2017). Ortaokul Türkçe 5 ders kitabı. (Ed. Elif Aktaş, Bora Bayram). Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Arhan, S., Başar, S. ve Demirel, T. (2017). İlköğretim Türkçe 8. sınıf çalışma kitabı. (Ed. Kemalettin Deniz). Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Aydın, Ö. (1996). Yabancı dil olarak Türkçe dilbilgisi öğretimi. Ankara: Kendi Basımı.
• Aytaş, G. ve Çeçen, M. A. (2010). Ana dili eğitiminde dilbilgisi öğretiminin yeri ve önemi. TÜBAR. XXVII. 77-89. Bozkurt, B. Ü. ve Canlı, S. (2017). İlköğretim Türkçe 6. sınıf çalışma kitabı. Ankara: Başak Yayınları.
• Çotuksöken, Y. (1990). Türkçenin anadili olarak öğretimi: Sorunlar-çözümleri. Varlık, 997, 4-6.
• Demirel, Ö. ve Şahinel M. (2006). Türkçe ve sınıf öğretmenleri için Türkçe öğretimi. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Göğüş, B. (1978). Orta dereceli okullarımızda Türkçe ve yazın eğitimi. Ankara: Gül Yayınevi.
• Güneş, F. (2013). Dilbilgisi öğretiminde yeni yaklaşımlar. Dil ve Edebiyat Eğitimi Dergisi, 2(7), 71-92.
• Karasar, N. (2003). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Kavcar, C., Oğuzkan, F. ve Sever, S. (2004). Türkçe öğretimi: Türkçe ve sınıf öğretmenleri için. Ankara: Engin Yayınevi.
• Kavcar, C., Oğuzkan, F. ve Hasırcı, S. (2016). Türkçe öğretimi: Türkçe ve sınıf öğretmenleri için. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Kayalı, Y. (2015). Dilbilgisi-çeviri yöntemi ve Sanskrit dili öğretiminde dilbilgisi-çeviri yönteminin kullanımı. Akademik Bakış Dergisi, 49. 225-235.
• MEB. (2018). Türkçe Dersi Öğretim Programı. Ankara http://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/201812312239736-T%C3%BCrk%C3%A7e%20%C3%96%C4%9Fretim%20Program%C4%B1%202018.pdf adresinden 09.08.2018 tarihinde edinilmiştir.
• Öz, F. (2003). Uygulamalı Türkçe öğretimi. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Özbay, M. (2007). Türkçe özel öğretim yöntemleri 2. Ankara: Öncü Kitap.
• Sağır, M. (2002). Türkçe dilbilgisi öğretimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Sever, S., Kaya, Z. ve Aslan, C. (2008). Etkinliklerle Türkçe öğretimi. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
• Sever, S. (2004). Türkçe öğretimi ve tam öğrenme. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Tosun, C. (2006). Yabancı dil öğretim ve öğreniminde eski ve yeni yöntemlere yeni bir bakış. Çankaya Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Dergisi, 5. 79-88.
• Turhan Ağrelim, H. (2017). Türkçe öğretiminde çok uyaranlı eğitim durumları. Ankara: Eğiten Kitap.
• Ünalan, Ş. (2001). Türkçe öğretimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Wang, F. (2010). The necessity of grammar teaching. English Language Teaching, 3 (2), 78-81.
• Yıldırım, R. (2017). İlköğretim Türkçe 7. sınıf çalışma kitabı. Ankara: Ez-De Yayıncılık.