Okul Psikolojik Danışmanları için Kendine Yönelik Hak Savunuculuğu Ölçeği’nin Türkçe’ye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Yıl 2022, Cilt: 23 Sayı: 2, 1559 - 1587, 31.08.2022

Aslı Uz Baş Fatma Selda Öz Soysal Orkide Bakalım

Öz

Okul Psikolojik Danışmanları için Kendine Yönelik Hak Savunuculuğu Ölçeği, Clemens, Shipp ve Kimbel (2011) tarafından okul psikolojik danışmanlarının kendi haklarının savunuculuğuna yönelik becerilerini, bir okul içerisinde kendi rollerini savunmaları bağlamında değerlendirmek amacıyla geliştirilmiştir. Bu araştırmanın amacı bu ölçeği Türk kültürüne uyarmak ve ölçeğin geçerlik ve güvenirlik çalışmasını yapmaktır. Araştırmanın çalışma grubunu İzmir ve Manisa illerinde çeşitli kurumlarda görev yapmakta olan 427 (304 kadın ve 124 erkek) okul psikolojik danışmanı oluşturmuştur. Ölçeğin geçerliği yapı geçerliği ve benzer ölçekler geçerliği ile incelenmiştir. Yapı geçerliği çalışmasıyla ölçeğin tek faktörlü yapısı doğrulanmıştır. Benzer ölçekler geçerliği çalışmasında ise Sosyal Adalet Ölçeği toplam ve alt boyutları ile Okul Psikolojik Danışmanları için Kendine Yönelik Hak Savunuculuğu Ölçeği puanları arasında pozitif ve anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Buna ilaveten, ölçeğin güvenirliği Cronbach Alfa ve Spearman-Brown katsayıları hesaplanarak incelenmiştir. Elde edilen katsayılar ölçeğin güvenirliğini doğrulamıştır. Sonuç olarak, elde edilen tüm bulgular Okul Psikolojik Danışmanları için Hak Savunuculuğu Ölçeği’nin geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğunu desteklemiştir.

Anahtar Kelimeler

okul psikolojik danışmanı, kendine yönelik hak savunuculuğu, ölçek, geçerlik, güvenirlik

Adaptation of School Counselor Self-Advocacy Questionnaire into Turkish: Validity and Reliability Study

Öz

School Counselor Self-Advocacy Questionnaire was developed by Clemens, Shipp, and Kimbel (2011) to evaluate school counselors' ability to advocate for their own rights in the context of advocating their own role in a school. The aim of this research was to adapt this scale to Turkish culture and to conduct validity and reliability studies of the scale. The study group of the research consisted of 427 (304 female and 124 male) school counselors working in various schools in İzmir and Manisa. The validity of the scale was examined with the construct validity and concurrent validity. The single-factor structure of the scale was confirmed by the construct validity study. In the concurrent validity study, a positive and significant correlation was found between total and sub-dimensions scores of the Social Justice Scale and School Counselor Self-Advocacy Questionnaire. In addition, The reliability of the scale was examined by calculating the Croncach Alpha and Spearman-Brown reliability coefficients. The coefficients obtained confirmed the reliability of the scale. As a result, all finding supported that the School Counselor Self-Advocacy Questionnaire is a valid and reliable measurement tool.

Anahtar Kelimeler

school counselor, self advocacy, scale, validity, reliability

Kaynakça

• Amatea, E. S., & Clark, M. A. (2005). Changing schools, changing counselors: A qualitative study of school administrators’ conceptions of the school counselor role. Professional School Counseling, 9, 16-27.
• American Counseling Association. (2004). Advocacy competencies. Retrieved January 20, 2005, from http://www.counseling.org/Publications/
• Arthur, N. & Collins, S. (2014). Counsellors, counselling, and social justice: The professional is political. Canadian Journal of Counselling and Psychotherapy, 48, 3, 171-177.
• Astramovich, R. L. & Harris, K. R. (2007). Promoting self-advocacy among minority students in school counseling. Journal of Counseling & Development, 85, 269-276.
• Bektaş, Y. (2006). Kültüre duyarlı psikolojik danışma yeterlikleri ve psikolojik danışman eğitimindeki yeri. Ege Eğitim Dergisi, 7, 1, 43–59.
• Borders, L. D. (2002). (2002). School counseling in the 21st century: Personal and professional reflections on the four focus articles. Professional School Counseling, 5, 180-185.
• Cirik, I. (2015). Psychometric characteristics of the social justice scale’s Turkish form and a structural equation modeling. Eurasian Journal of Educational Research, 61, 23-44. http://dx.doi.org/10.14689/ejer.2015.61.2
• Clemens, E. V., Shipp, A. & Kimbel, T. (2011). Investigating the psychometric properties of school counselor self-advocacy questionnaire. Professional School Counseling, 15, 34–44.
• Erkuş, A., Sünbül, Ö., Sünbül, Ö.,S., Yormaz, S. & Aşiret, S. (2020). Psikolojide ölçme ve ölçek geliştirme II. Ankara: Pegem Akademi (ss.53)
• Field, J. E., & Baker, S. (2004). Defining and examining school counselor advocacy. Professional School Counseling, 8, 56–63.
• Gültekin, F. (2004). Bir savunucu olarak okul psikolojik danışmanı. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 15, 56-65.
• Haycock, K. (1998). Good teaching matters: How wellqualified teachers can close the gap. Thinking K-16, 3(2), 1-2.
• Haigh, E. A. P., Moore, M. T., Kashdan, T. B. & Fresco, D. M. (2011). Examination of the factor structure and concurrent validity of the Langer Mindfulness/Mindlessness Scale. Assessment, 18(1), 11-26.
• House, R. M. & Martin, P. J. (1999). Advocating for better futures for all students: A new vision for school counselors. Education, 119, 284–291.
• House, R. M. & Sears, S. J. (2002). Preparing school counselors to be leaders and advocates: A critical need in the new millennium, Theory Into Practice, 41(3), 154-162.
• Hu, L. ve Bentler, P.M (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling, 6, 1-55.
• Karaırmak, Ö. & Aydın, G. (2007). Yapılandırmacı yaklaşım: Çağdaş psikolojik danışma anlayışını ve uygulamalarını biçimlendiren bir güç. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3, 27, 91-108.
• Kağnıcı, Y. (2017). Suriyeli mülteci çocukların kültürel uyum sürecinde okul psikolojik danışmanlarına düşen rol ve sorumluluklar. İlköğretim Online, 16(4), 1768-1776.
• Kağnıcı, D. Y., & Denizli, S. (2018). Examining mental health professionals’ social justice attitudes in Turkey. Eurasian Journal of Educational Research, 75, 19-36.
• Keklik, İ. (2010). Psikolojik danışma alanının hak savunuculuğu bağlamında birey ötesi sorumlulukları. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(33), 89-99.
• Kiselica, M. S., & Robinson, M. (2001 ). Bringing advocacy coun- seling to life:The history, issues, and human dramas of social justice work in counseling. Journal of Counseling & Development, 79, 387-397.
• Kuranz,M. (2002). Cultivating student potential. Professional School Counseling, 5, 172-179.
• Kurpius, D. J., & Rozecki, T. (1992). Outreach, advocacy, and consultation: A framework for prevention and intervention. Elementary School Guidance and Counseling, 26, 176–189.
• Leuwerke, W. C., Walker, J., & Shi, Q. (2009). Informing principals: The impact of different types of information on principals’ perceptions of professional school counselors. Professional School Counseling, 12, 263-271.
• Lee, C. C. (2001). Culturally responsive school counselors and programs: Addressing the needs of all students. Professional School Counseling, 4, 257–261.
• Musheno, S., & Talbert, M. (2002). The transformed school counselor in action. Theory Into Practice, 41, 186–191.
• Ratss, M. (2009). Social justice counseling: Toward the development of a fifth force among counseling paradigms. The Journal of Humanistic Counseling, Education and Development, 48(2), 160-172.
• Schermelleh-Engel. K & Moosbrugger. H.(2003). Evaluating the fit of stuctural equation models: Tests of significant descriptive goodnessof-fit measures. Methods of Research Online, 8(2), 23-74.
• Sue, D. W., Arredondo, P., & McDavis, R. J. (1992). Multicultural counseling competencies: A call to the profession. Journal of Counseling & Development, 70, 477–486.
• Tabachnick, B.G. & Fidell, L.S. (2013). Using multivariate statistics (6th ed.). Boston: Pearson. Tarhan, S. (2018). Advocacy duty of school psychological counselors from the viewpoint of school principals and teachers. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 24(4), 745-802.
• Trusty, J. & Brown, D. (2005). Advocacy competencies for professional school counselors. Professional School Counseling, 8, 259–265.
• Uygur, S. S., Sarı, D. & Uz Baş, A. (2018). Kültüre duyarlı psikolojik danışma bağlamında mikrosaldırganlık: Ayrımcılığın örtük hali. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 8(51), 143-189.
• Van Reusen, A. K. (1996). The self-advocacy strategy for education and transition planning. Intervention in School and Clinic, 32, 49–54.