Ergenlerde Algilanan Ebeveyn Akademik Başari Baskisi İle Yaşam Doyumu Arasindaki İlişkide Bilinçli Farkindaliğin Araci Rolünün Cinsiyete Göre İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 24 Sayı: 3, 1923 - 1951, 21.12.2023

Osman Cırcır , Ozlem Tagay

Öz

Bu araştırma, ilişkisel tarama modelinde yürütülmüştür. Araştırmanın çalışma grubunu 2022-2023 eğitim öğretim yılında *** ilinde liselerde öğrenim gören 425 lise öğrencisinden oluşmaktadır. SPSS-20 paket programı ile değişkenler arasındaki ilişkinin saptanması için Pearson Momentler korelasyon katsayısı ve SPSS için Hayes Process Makrosu ile aracılık ve düzenleyicilik analizleri yapılmıştır. Yapılan analizlerden elde edilen bulgularda, ergenlerin algılanan ebeveyn başarı baskısı bilinçli farkındalıklarını negatif yönde anlamlı düzeyde yordadığı, bilinçli farkındalığın ise yaşam doyumlarını pozitif yönde ve anlamlı düzeyde yordadığı bulunmuştur. Ergenlerin algılanan ebeveyn başarı baskısı yaşam doyumlarını hem doğrudan hem de dolaylı olarak negatif yönde ve anlamlı düzeyde yordadığı belirlenmiştir. Dolayısıyla algılanan ebeveyn başarı baskısı ile yaşam doyumu arasındaki ilişkide bilinçli farkındalığın aracı rolü olduğu belirlenmiştir. Bunun yanı sıra, ebeveyn başarı baskısı ile yaşam doyumu arasındaki ilişkide cinsiyetin düzenleyici rolü olduğu, erkeklerde bu ilişki anlamsızken kızlarda negatif yönde anlamlı düzeyde olduğu saptanmıştır. Elde edilen bu bulgular alanyazın bilgisiyle tartışılmış, araştırmacı ve uygulayıcılara yönelik öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Ebeveyn akademik başarı baskısı, Yaşam doyumu, Bilinçli farkındalık

Investigation Of The Mediator Role Of Mindfulness In The Relationship Between Perceived Parental Pressure For Academic Achievement And Life Satisfaction In Adolescents In Relation To Gender

Öz

The purpose of the current study is to determine whether mindfulness has a mediator role in the relationship between perceived parental pressure for academic achievement and life satisfaction in adolescents. The study employed the relational survey model. The study group of the current study is comprised of 425 students attending high schools in the city of *** in the 2022-2023 school year. Pearson Product-Moment correlation coefficient was calculated and mediation and regulation analyses were conducted by using the Hayes Process Macro for SPSS to determine the relationship between the variables in SPSS-20 program package. The findings obtained from the analyses revealed that the perceived parental pressure for academic achievement in adolescents negatively and significantly predicted their life satisfaction both directly and indirectly. Thus, it was concluded that mindfulness had a mediator role in the relationship between perceived parental pressure for academic achievement and life satisfaction. In addition, it was found that gender had a regulatory role in the relationship between perceived parental pressure for academic achievement and life satisfaction and that while the effect of gender in this relationship was insignificant in boys, it was negatively significant in girls. These findings were discussed and suggestions were made.

Anahtar Kelimeler

Parental pressure for academic achievement, Life satisfaction, Mindfulness

Kaynakça

• Alidina, S. (2014). Mindfulness for dummies. West Sussex, England: John Wiley & Sons.
• Arch, J. J., & Craske, M. G. (2010). Laboratory stressors in clinically anxious and non-anxious individuals: the moderating role of mindfulness. Behaviour Research and Therapy, 48(6), 495–505. https://doi.org/10.1016/j.brat.2010.02.005
• Archer, L., & Francis, B. (2006). Challenging classes? Exploring the role of social class within the identities and achievement of British Chinese pupils. Sociology, 40(1), 29–49. https://doi.org/10.1177/0038038506058434
• Avşar, N. (2020). Yaşam doyumunun yordanmasında bilinçli farkındalık ve sosyal beceriler (yüksek lisans tezi). İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Avşaroğlu, S., Deniz, M. E., & Kahraman, A. (2005). Teknik öğretmenlerde yaşam doyumu, iş doyumu ve mesleki tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14, 115-129.
• Balcı, A. (2001). Sosyal Bilimlerde Araştırma: Yöntem Teknik ve İlkeler, PegemA Yayıncılık, Ankara.
• Baron, R. M., & Kenny, D. A. (1986). The moderator–mediator variable distinction in social psychological research: Conceptual, strategic, and statistical considerations. Journal of Personality and Social Psychology, 51, 1173-1182. https://doi.org/10.1037/0022-3514.51.6.1173
• Baer, R. A. (2003). Mindfulness training as a clinical intervention: A conceptual and empirical review. Clinical psychology: Science and practice, 10(2), 125-143. https://doi.org/10.1093/clipsy.bpg015
• Beauchemin, J., Hutchins, T. L., & Patterson, F. (2008). Mindfulness meditation may lessen anxiety, promote social skills, and improve academic performance among adolescents with learning disabilities. Complementary Health Practice Review, 13(1), 34-45. https://doi.org/10.1177/1533210107311624
• Bellinger, D. B., DeCaro, M. S., & Ralston, P. A. (2015). Mindfulness, anxiety, and highstakes mathematics performance in the laboratory and classroom. Consciousness and Cognition, 37, 123-132. https://doi.org/10.1016/j.concog.2015.09.001