Philanthropy in Education

Yıl 2025, Cilt: 26 Sayı: 2, 193 - 226, 30.05.2025

Mehmet Erdoğan , Kazım Çelik

https://doi.org/10.29299/kefad.1508078

Öz

The purpose of this study is to identify the meanings attributed to philanthropy by individuals engaged in educational philanthropy activities, to reveal the types of activities they prefer, and to examine the factors influencing their continued involvement in such behaviors. The study was conducted with 11 philanthropic individuals actively participating in education-focused philanthropic activities in the province of Uşak. Data were collected using the phenomenology design, a qualitative research method, and semi-structured interview techniques. Interviews were conducted both face-to-face and via the Zoom platform, and the data obtained were analyzed using the MAXQDA qualitative analysis software. During the research process, four main themes were identified: "The Meaning of Philanthropy," "The Importance of Philanthropy within the Framework of Its Goals and Reasons," "Why Educational Institutions," and "Development and Expectations in Philanthropy." The findings revealed that the prominent elements regarding the meaning of philanthropy for individuals included fulfilling a debt of gratitude to the country, emphasizing the importance of sharing, experiencing a sense of spiritual peace and happiness, contributing to alleviating poverty, setting an example for society, and sustaining family traditions.

Anahtar Kelimeler

Philanthropy, Philanthropy in Education, Education

Proje Numarası

1

Eğitimde Hayırseverlik

Öz

Bu araştırmanın amacı, eğitim alanında hayırseverlik faaliyetlerine katılan bireylerin hayırseverliğe atfettikleri anlamları belirlemek, tercih ettikleri faaliyet türlerini ortaya koymak ve bu davranışlarını sürdürmelerinde etkili olan faktörleri incelemektir. Araştırma, Uşak ilinde gerçekleştirilen eğitim odaklı hayırseverlik faaliyetlerine aktif olarak katılan 11 hayırsever bireyle yürütülmüştür. Veriler, nitel araştırma yöntemlerinden fenomenoloji deseni ve yarı yapılandırılmış görüşme tekniği ile toplanmıştır. Görüşmeler hem yüz yüze hem de Zoom platformu aracılığıyla gerçekleştirilmiş; elde edilen veriler, Maxqda nitel analiz programı kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma sürecinde; “Hayırseverliğin Anlamı”, “Hayırseverlik Faaliyetlerinin Amaç ve Nedenleri Çerçevesinde Önemi”, “Neden Eğitim Kurumları” ve “Hayırseverlikte Gelişim ve Beklentiler” olmak üzere dört ana tema belirlenmiştir. Bulgular, hayırseverliğin bireyler için taşıdığı anlam bağlamında öne çıkan unsurların; ülkeye vefa borcunu ödemek, paylaşmanın önemini vurgulamak, manevi huzur ve mutluluk duygusunu hissetmek, yoksulluğu gidermeye katkı sağlamak, topluma örnek olabilmek ve aile geleneklerini sürdürmek gibi başlıklardan oluştuğunu göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

Hayırseverlik, Eğitimde hayırseverlik, Eğitim

Etik Beyan

Yapılan bu çalışmada “Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi” kapsamında uyulması belirtilen tüm kurallara uyulmuştur. Yönergenin ikinci bölümü olan “Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiğine Aykırı Eylemler” başlığı altında belirtilen eylemlerden hiçbiri gerçekleştirilmemiştir. T.C. Pamukkale Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Bilimsel Araştırma ve Yayın Etik Kurulu, 8.01.2024 tarihinde etik değerlendirme yapmış ve 68282350/2023/1 sayılı belgeyi vermiştir.

Destekleyen Kurum

Pamukkale Üniversitesi

Proje Numarası

1

Teşekkür

Bu çalışmanın gerçekleştirilmesinde değerli katkı ve destekleriyle yol gösteren Değerli Hocamız Prof. Dr. Kazım Çelik'e sonsuz teşekkürlerimizi sunarız. Çalışmamızın her aşamasında gösterdiği rehberlik ve sağladığı bilgi birikimi bizim için çok kıymetli olmuştur.

Kaynakça

• Açıkgöz, R. (2013). Yoksullukla mücadele ve üçüncü sektör. Argonot Yayınları.
• Akyüz, Y. (1985). Türk eğitim tarihi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları.
• Alvaredo, F., Chancel, L., Piketty, T., Saez, E., & Zucman, G. (Eds.). (2018). World inequality report 2018. Harvard University Press.
• Arslan, E. (2015). Bireysel hayırseverlik: Antalya ilinde hayırsever kişilerin özellikleri üzerine bir araştırma [Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi]. Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Aytaç, Ö. ve Eroğlu, G. (2020). Hayırseverliğin değişen yüzü ve zenginlik: Geleneksel hayırseverlikten stratejik/kurumsal hayırseverliğe. İnönü Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 9(1), 1-15.
• Bozan, M. (2016). Bir yumuşak güç: Hayırseverlik. Bartın Üniversitesi İİBF Dergisi, 7(14), 407-426.
• Braun, V., & Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychology. Qualitative Research in Psychology, 3(2), 77-101.
• Beeston, E., & Breeze, B. (2023). Disciplining generosity. Stanford Social Innovation Review. https://doi.org/10.48558/9KY0-PV13
• Caplan, B. (2001). Rational irrationality and the microfoundations of political failure. Public Choice, 107(3), 311-331.
• Sulek, M. (2023). Charity, defined in comparative, cross-cultural perspective. In H. K. Anheier, S. Toepler, & R. List (Eds.), International encyclopedia of civil society (pp. 1–10). Springer. https://doi.org/10.1007/978-3-319-99675-2_9528-1
• Cicioğlu, H. (1982). Türkiye Cumhuriyeti’nde ilk ve ortaöğretim: Tarihi gelişimi (Vol. 334). Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Yayınları.
• Creswell, J. W. (2016). Nitel araştırma yöntemleri: Beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni (Çev. M. Bütün & S. B. Demir). Siyasal Kitabevi.
• Creswell, J. W., & Poth, C. N. (2016). Qualitative inquiry and research design: Choosing among five approaches. Sage Publications.
• Cubberley, E. (2004). Eğitim tarihi II. Yeryüzü Yayınevi.
• DiCicco‐Bloom, B., & Crabtree, B. F. (2006). The qualitative research interview. Medical Education, 40(4), 314-321. https://doi.org/10.1111/j.1365-2929.2006.02418.x
• Dünya Eşitsizlik Laboratuvarı. (2023). Climate Inequality Report 2023. Erişim adresi: https://wid.world/document/climate-inequality-report-2023/
• Eikenberry, A. M., & Breeze, B. (2018). Growing philanthropy through giving circles: Collective giving and the logic of charity. Social Policy and Society, 17(3), 349-364. https://doi.org/10.1017/S1474746417000124
• Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD). (2023). Bölgesel Görünüm Raporu 2023: Ülke İçi Bölgesel Farklılıklar Artıyor. Erişim adresi: https://www.oecd.org/publications/regional-outlook-2023/
• Eroğlu, G. (2020). Türkiye’de hayırseverlik kültürü: Zengin bağışçılar üzerine sosyolojik bir araştırma [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Ersoy, A. (2019). Fenomenoloji. İ. Arslan (Ed.), Eğitimde nitel araştırma desenleri (ss. 81-138) içinde. Anı Yayıncılık.
• Etymology of philanthropy. (n.d.). Online Etymology Dictionary. https://www.etymonline.com/word/philanthropy
• Fontenot, K., Semega, J. & Kollar, M. (2018). Income and poverty in the United States: 2017. Current Population Reports, 60, 263.
• Frances, B. (2016). The irrationality of religious belief. Think, 15(42), 15-33. https://doi.org/10.1017/S1477175615000196
• Galle, B. (2010). Keep charity charitable. Texas Law Review, 88(6), 1367-1399.
• Göksu, M. ve Arslan, B. (2019). Hayırseverlerin eğitime katkısı: Kayseri ili örneği. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 0(0), 499-514. https://doi.org/10.14222/Turkiyat4001
• Guest, G., Bunce, A., & Johnson, L. (2006). How many interviews are enough? An experiment with data saturation and variability. Field Methods, 18(1), 59–82. https://doi.org/10.1177/1525822X05279903
• Guest, G., MacQueen, K. M., & Namey, E. E. (2012). Applied thematic analysis. Sage Publications.
• Himmetoğlu, B., Yılmaz, G., Sunar, S., Cengizoğlu, S. ve Balıktay, S. (2022, Kasım 4). Bir bakışta eğitim 2022. TEDMEM. https://tedmem.org/mem-notlari/degerlendirme/bir-bakista-egitim-2022
• Janowski, A. (2020). Philanthropy and the contribution of Andrew Carnegie to corporate social responsibility. Sustainability, 13(1), 155-155. https://doi.org/10.3390/su13010155
• Kahveci, C. (2016). Vekâlet teorisinin genel geçerliliği tartışması: Filantropi fenomeni ve kâr amacı gütmeyen organizasyonlarda kaynak sahiplerinin izleme davranışındaki farklılaşma [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kaleseramik Eğitim, Sağlık ve Sosyal Yardım Vakfı. (t.y.). Hakkımızda. Erişim tarihi: 8 Aralık 2024, https://www.ksvvakfi.org.tr/hakkinda/
• Karakütük, K. (2001). Cumhuriyetin kuruluşundan plânlı döneme kadar eğitimin finansmanı 1923-1960. Milli Eğitim Dergisi, 149, 25-34.
• Kaya, Y. ve Çelik, H. İ. (2022). Konya’da eğitim ve din hizmetlerine hayırsever katkısı: Onsun ailesi örneği. Medeniyet ve Toplum Dergisi, 6(1), 38-51.
• Kıral, B. (2021). Nitel araştırmada fenomenoloji deseni: Türleri ve araştırma süreci. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 10(4), 92-103.
• Kıral, B. ve Arslan, P. (2022). İlkokul öğretmenlerinin aşırı koruyucu (Helikopter) velilerle ilgili deneyimleri: Bir Fenomenoloji Çalışması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 55(3), 854-915.
• Kirk, J., & Miller, M. (1986). Reliability and validity in qualitative research. Sage Publications.
• Laverty, S. M. (2003). Hermeneutic phenomenology and phenomenology: A comparison of historical and methodological considerations. International Journal of Qualitative Methods, 2(3), 21-35. https://doi.org/10.1177/160940690300200303
• Lincoln, Y. S., & Guba, E. G. (1985). Naturalistic inquiry. Sage Publications.
• Marshall, C. & Rossman, G. B. (2014). Designing qualitative research. Sage Publications.
• Merriam, S. B. (2013). Qualitative research: A guide to design and implementation. Wiley.
• Millî Eğitim Bakanlığı. (2022). 2023 Yılı Bütçe Raporu. https://sgb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2023_08/24152252_2023_Butce_Raporu.pdf
• National Commission for the Protection of Human Subjects of Biomedical and Behavioral Research. (1978). The Belmont report: Ethical principles and guidelines for the protection of human subjects of research (Vol. 2). Department of Health, Education, and Welfare.
• Nisanyan, S. (n.d.). Sadaka. https://www.nisanyansozluk.com/kelime/sadaka
• Norris, E., Kochhar, K., Suphaphiphat, N., Ricka, F., & Tsounta, E. (2015). Causes and consequences of income inequality: A global perspective. IMF Strategy, Policy and Review Department. https://www.imf.org/external/pubs/ft/sdn/2015/sdn1513.pdf
• Organization for Economic Co-operation and Development (OECD). (2023). Education at a glance 2023: OECD indicators. OECD Publishing. https://doi.org/10.1787/46aa654e-en
• Organization for Economic Co-operation and Development (OECD). (2018). Equity in education: Breaking down barriers to social mobility. PISA, OECD Publishing. https://doi.org/10.1787/9789264073234-en
• Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD). (2023). OECD 2023 Gelir Eşitsizliği Raporu. https://www.sekeris.org.tr/content/content/835/oecd2023geliresitsizligiraporu.pdf
• Osborne, J. (1994). Some similarities and differences among phenomenological and other methods of psychological qualitative research. Canadian Psychology, 35(2), 167-189. https://doi.org/10.1037/0708-5591.35.2.167
• Özel, Ö. F. (2019). Türkiye’de vatandaşların sivil toplum kuruluşları ve hayırseverlik algısı: Bandırma örneği [Yüksek lisans tezi, Yalova Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Rose, P., Beeby, J., & Parker, D. (1995). Academic rigour in the lived experience of researchers using phenomenological methods in nursing. Journal of Advanced Nursing, 21(6), 1123-1129. https://doi.org/10.1046/j.1365-2648.1995.21061123.x
• Saunders, B., Kitzinger, J., & Kitzinger, C. (2015). Anonymising interview data: Challenges and compromise in practice. Qualitative Research, 15(5), 616-632. https://doi.org/10.1177/1468794114550439
• Seidman, I. (2006). Interviewing as qualitative research: A guide for researchers in education and the social sciences. Teachers College Press.
• Singer, A. (2012). İyilik yap denize at: Müslüman toplumlarda hayırseverlik (A. Özdamar, Çev.). Kitap Yayınevi. (Orijinal eserin basım tarihi 2000).
• Soydan, T. (2013). Osmanlı’dan cumhuriyet dönemine Türkiye’de temel eğitimin gelişmesi ve finansmanı sorunu. Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(8), 53-71. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/149896
• Stiglitz, J. E. (2012). The price of inequality. W. W. Norton & Company.
• Şimşek, H. ve Yıldırım, A. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Türk Dil Kurumu. (2024). Türk Dil Kurumu sözlükleri. https://sozluk.gov.tr
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2023). Eğitim Harcamaları İstatistikleri, 2022. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Egitim-Harcamalari-Istatistikleri-2022-49574
• Tekeli, İ. (1985). Osmanlı İmparatorluğu’ndan günümüze eğitim kurumlarının gelişimi. Cumhuriyet dönemi Türkiye ansiklopedisi (Cilt 3, ss. 47-67) içinde. İletişim Yayınları.
• Topcu, M. (2019). Hristiyanlıkta hayırseverlik anlayışı: Aziz Augustine örneği [Yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Tracy, S. J. (2010). Qualitative quality: Eight “big-tent” criteria for excellent qualitative research. Qualitative Inquiry, 16(10), 837-851. https://doi.org/10.1177/1077800410383121
• Tu, B., Chung Huang, C., & Sorensen, J. (2019). Effects of education philanthropy on well-being of low-income and gifted students in China. Children and Youth Services Review, 104, 104659. https://doi.org/10.1016/j.childyouth.2019.104659
• Türkiye Büyük Millet Meclisi. (1924). Teşkilât-ı Esasiye Kanunu (1924). Retrieved from https://anayasa.gen.tr/1924tek-metin.htm
• United Nations Development Programme (UNDP). (2023). 2023 Küresel Çok Boyutlu Yoksulluk Endeksi (ÇBYE). https://www.undp.org/tr/turkiye/publications/2023-kuresel-cok-boyutlu-yoksulluk-endeksi-cbye
• Van Manen, M. (2016). Researching lived experience: Human science for an action sensitive pedagogy. Routledge.
• Volkswagen Foundation. (n.d.). Funding initiatives. https://www.volkswagenstiftung.de/en/funding/funding initiatives
• Wellcome Trust. (n.d.). What we do. https://wellcome.org/
• World Medical Association. (2013). World Medical Association Declaration of Helsinki: Ethical principles for medical research involving human subjects. JAMA, 310(20), 2191–2194. https://doi.org/10.1001/jama.2013.281053