Dikkat Toplamayı Geliştirici Etkinliklerin İçtepisel Okul Öncesi Çocukların Düşünme ve Dikkat Toplama Becerilerine Etkisi

Yıl 2015, Cilt: 23 Sayı: 4, 1803 - 1816, 15.12.2015

Zarife Seçer Suna Kaymak Özmen

Öz

Araştırmada, dikkat toplama becerisini geliştirici etkinliklerin içtepisel özellikli okul öncesi çocukların düşünme ve dikkat toplama becerilerine etkisi incelenmiştir. Araştırma ön-test/sontest kontrol gruplu deneysel desen kullanılarak yürütülmüştür. Araştırmaya okul öncesi eğitim kurumuna devam eden 24 çocuk deney grubu, 24 çocuk kontrol grubu olmak üzere toplam 48 çocuk dahil edilmiştir. Araştırmada okul öncesinde dikkat toplama becerilerini geliştirici eğitim programı, haftada 5 gün olmak üzere toplam 8 hafta uygulanmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Kansas Okul öncesi Çocuklar İçin Düşünsellik-İçtepisellik Ölçeği A Formu ve Beş Yaş Çocuklarının Dikkat Toplama Testi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, deney grubu çocukların kontrol grubu çocuklara göre daha az hata yaptıkları ve daha fazla dikkat toplama becerisi puanlarına sahip oldukları bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

İçtepisel çocuklar, bilişsel stil, düşünsel çocuklar, dikkat, okul öncesi dönem

The Effects Of Attention Developing Activities On Impulsive Preschool Children’s Reflection and Attention Gathering Skills

Öz

This study investigated the effects of attention developing activities on impulsive preschool children’s reflection and attention gathering skills. The study was conducted by using the experimental model with a pre-test/post-test control group. A total of 48 children who attending pre-school institutions were include in this study, 24 being in the experimental group and 24 being in the control group. In this study used the attention gathering skills education program in preschool. The training program used in the study was applied for totally 8 weeks (5 days in a week). In the study, Form A of Kansas Reflection-Impulsivity Scale for Preschoolers and Attention-Gathering Skills Test for Five Year Old Children were used as data collection tools. As a result of the study, it was determined that children in the experimental group made less error compared to children in the control group and they had higher scores of attention skill

Anahtar Kelimeler

Impulsive children, reflection, reflective children, attention, preschool period

Kaynakça

• Arnold, S.C. & Forehand, R (1978). A comparison of cognitive training and response cost procedures in modifying cognitive styles of impulsive children. Cognitive Therapy and Research, 2(2),183-187.
• Bacanlı, H. (2001). Gelişim ve Öğrenme. Ankara: Nobel Yayın ve Dağıtım.
• Bernfeld, G. A. & Peters, R. De V. (1986). Social reasoning and social behaviour in reflective and impulsive children. Journal of Clinical Child Psychology, 15 (3), 221-227.
• Bryant, L. E. & Budd, K. S. (1982). Self-instructional training to increase independent work perfor- mence in preschoolers. Journal of Applied Behavior Analysis, 15, 259-271.
• Cooper, M. L., Wood, P. K., Orcutt, H. K., & Albino, A. (2003). Personality and the predisposition to engage in risky or problem behaviors during adolescence. Journal of Personality and Social Psychology, 84(2), 390–410.
• Çeliköz, N., Seçer, Z., & Durak T.(2008). Suç işleyen ve işlemeyen çocukların düşünme becerileri ve ahlaki yargılarının incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Der- gisi, 25, 35 -350
• Ehrman, M. E. & Leaver, B. L. (2003). Cognitive styles in the service of language learning. System, 31 (3), 393–415.
• Erbay, F. (2013). Dikkat toplama ve okuma olgunluğu değişkenlerinin altı yaş çocuklarının işitsel muha- keme ve işlem becerilerini yordama gücü. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(1), 422-429.
• Fink, A. D. & McCown, W. G. (1993). Impulsivity in children and adolescents: Measurement, causes and treatment. In W. G. McCown, J. L. Johnson & M. B. Shure (Ed.), The impulsive client: Theory, research and treatment, (pp. 279–308), Washington D. C.: American Psychological Association.
• Gaddis, L. R. & Martin, R. P. (1989). Relationship among measures of impulsivity for preschoolers. Journal of Psychoeducational Assessment, 7(4), 284-295.
• Gargallo, B. (1993). Basic variables in reflection-impulsivity: A training programme to increase reflectivity. Europen Journal of Psychology of Education, 8(2),151-167.
• Gomes, L.& Livesey, D. (2008). Exploring the link between impulsivity and peer relations in 5- and 6-year-old children. Child: Care, Health and Development, 34(6),763- 770.
• Harrison, A. W. & Rainer Jr., R. K., 1992. The influence of individual differences on skill in end user computing. Journal of Management Information Systems, 9(1), 93-111.
• Shapiro, J.E. (1976). The relationship of conceptual tempo to reading readiness test performance. Journal of Literacy Research, 8, 83-87.
• Kagan, J., Rosman, B.L., Day, D., Albett, J. & Phillips, W. (1964). Information processing in the child: Significance of analytic and reflective attitudes. Psychological Monographs: General and Applied, 78(1), 1-37.
• Kagan, J. (1965). Reflection-impulsivity and reading ability in primary grade children. Child Deve- lopment, 36,609-628.
• Kagan, J. (1966). Reflection-impulsivity: the generality and dynamics of conceptual tempo. Journal of Abnormal Psychology 71, 17–24.
• Kayılı, G. & Arı, R. (2011). Examination of the effects of the Montessori Method on preschool children’s readiness to primary education. Educational Sciences: Theory and Practice, 11(4), 2104-2109.
• Kaymak, S. (1995). Yuvaya giden beş yaşındaki çocuklarla dikkat toplama çalışmaları. Yayınlanma- mış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi: Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kaymak Özmen, S. (2006). Dikkat toplama becerisini geliştirici etkinlikler okul öncesi anne babalar ve öğretmenler için elkitabı. Ankara:Anı Yayıncılık.
• Koçyiğit, S. & Kayılı, G. (2014). Examining school readiness of preschool children with different cognitive style. Education and Science, 39(175), 14-26.
• Koçyiğit, S., Kayılı, G., & Erbay, F. (2010). Montessorri yönteminin beş-altı yaş çocuklarının dikkat becerilerine etkisinin incelenmesi. Çağdas Eğitim Dergisi, 35, (371),16-21.
• Learner, K. & Richman, C. L. (1984). The effect of modifying the cognitive tempo of reading disab- led children on reading comprehension. Contemporary Educational Psychology, 9, 122-134.
• Lynam, D. R.& Miller, J. D. (2004). Personality pathways to impulsive behavior and their relations to deviance: Results from three samples. Journal of Quantitative Criminology, 20, 319–341.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2012). Okul Öncesi Eğitim Programı. http://tegm.meb.gov.tr/meb_iys_dosya- lar/2013_04/04124340_programkitabi.pdf adlı internet adresinden 3 Mayıs 2013’de indirilmiştir.
• Mutlu, E.& Aktan, E. (2011). Okul öncesi öğretmenlerinin düşünme eğitimi ile ilgili tutumlarının incelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi,9 (4), 799-828.
• Nagle, R. J.& Thwaite, B. C. ( 1979) Are learning disabled children more impulsive?: A compari- son of learning disabled and normal-achieving children on Kagan’s Matching Familiar Figures Test. Psychology in the Schools, 16(3), 351–355.
• Navarro, J. I., Aguilar, M., Alcalde, C., & Howell, R. (1999). Relationship of arithmetic problem solving and reflective-impulsive cognitive styles in third-grade students. Psychological Reports, 85, 179-186.
• Omizo, M. M.& Williams,R E. (1982). Biofeedback-induced relaxation training as an alternative for the elementary school learning-disabled child. Applied Psychophysiology and Biofeedback, 7(2), 139-148.
• Orbach, I. (1977). Impulsive cognitive style: Three modification. Psychology in the Schools, 14(3), 53–359.
• Ornas, X., Servera, M. & Llabros, J. (1996). Children’s impulsivity and the use of computers: Teacher education needs. In B. Robin et al. (Eds.), Proceedings of Society for Information Technology & Teacher Education International Conference 1996 (pp. 1079-1083). Chesapeake, VA: AACE.
• Özdoğan, B. ( 2000). Çocuk ve oyun çocuğa oyunla yardım. Ankara: Anı yayıncılık.
• Öztürk, N., Kutlu, M., & Atlı, A. (2011). The effect of parents’ attitudes on adolescents’ decision- making strategies. Inonu University Journal of the Faculty of Education (INUJFE), 12(2).
• Raatz,U. & Möhling,R. (1971).Frankfurter Tests für Fünfjahrige-Konzentration (FTF-K). Weinheim:Beltz.
• Rozencwajg, P. & Corroyer, D. (2005). Cognitive processes in the reflective-impulsive cognitive style. The Journal of Genetic Psychology, 166 (4),451-463.
• Schwartz, D., McFayden-Ketchum, S., Dodge, K. E., Pettit, G. S., & Bates, J. E. (1999). Early beha- vior problems as a predictor of later peer group victimization: moderators and mediators in the pathways of social risk. Journal of Abnormal Clinical Psychology, 27, 191–201.
• Seçer, Z. (2003). Yoğun düşünme (reflection) eğitimi programının çocukların ahlaki yargılarına etkisinin incelenmesi. Yayınlanmamış doktora tezi, Konya: Selçuk Üniversitesi.
• Seçer, Z., Sarı, H., Çeliköz, N., & Üre, Ö. (2009). Okul öncesi dönemdeki çocukların bilişsel stillerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21, 407.
• Smith, J. D. & Caplan, J. (1988). Cultural differences in cognitive style development. Developmen- tal Psychology, 24, 46-52.
• Soydan, S. B., & Dereli, H. M. (2014). Farklı yaklaşımları uygulayan okul öncesi öğretmenlerinin çocuklarda düşünme becerilerini geliştirmek için kullandıkları stratejilerin incelenmesi. Kasta- monu Eğitim Dergisi, 22(2), 475-496.
• Stadler, C., Bolten, M. & Schmeck, K. (2011). Pharmacotherapeutic intervention in impulsive preschool children: The need for a comprehensive therapeutic approach. Child and Adolescent Psychiatry and Mental Health, 5,11.
• Türkbay, T.& Söhmen, T. (2000). Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu. Psikiyatri Dünyası 4,57-63.
• Usui, H. (1992). Evaluation of one’s task performance in reflective and impulsive children: analysis of metacognition. Research and Clinical Center for Child Development Annual Report. 14,73-79.
• Van Luit, J. E. H. (1987). Teaching impulsive children with arithmetic deficits in special education: A self-instructional training program. European Journal of Special Needs Education, 2 (4), 237-46.
• Yolga Tahiroğlu, A., Avcı, A., Fırat, S. & Seydaoğlu, G. (2005). Dikkat eksikliği hiperaktivite bo- zukluğu: Alt tipleri. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 6,5-10.
• Wright, J. C. (1971). The Kansas Reflection-Impulsivity Scale for Preschoolers (KRISP). St, Louis: Cemrel, Inc.