SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMEN ADAYLARININ MESLEKİ BENLİK SAYGILARININ DEMOGRAFİK DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

Yıl 2015, Cilt: 23 Sayı: 1, 141 - 160, 15.01.2015

Salih Uslu

Öz

Bu çalışmanın amacı, sosyal bilgiler öğretmen adaylarının bazı demografik değişkenler açısından mesleki benlik saygılarının incelenmesidir. Araştırma verileri 2012-2013 eğitim-öğretim yılında Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Ana Bilim Dalında öğrenim gören 230 öğretmen adayından elde edilmiştir. Betimsel tarama yönteminin kullanıldığı araştırmada veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından oluşturulan “Kişisel Bilgi Formu” ve Arıcak (1999) tarafından geliştirilen “Mesleki Benlik Saygısı Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırma verileri IBM SPSS 20.0 programıyla analiz edilmiştir. Araştırmanın sonucunda, sosyal bilgiler öğretmen adaylarının mesleki benlik saygılarının cinsiyet, tercih sırası ve öğretmenlik mesleğini seçme nedenleri açısından anlamlı bir farklılık gösterdiği, mezun olunan lise türü, sınıf, anne veya babalarının öğretmen olup olmadığı, anne ve baba öğrenim durumları, anne ve baba meslek durumları ve ailenin aylık toplam geliri değişkenleri açısından ise anlamlı bir farklılık göstermediği saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Bilgiler, Öğretmen Adayları, Mesleki Benlik Saygısı

THE INVESTIGATION SOCIAL STUDIES TEACHER CANDIDATES’ VOCATIONAL SELF-ESTEEM FOR THE DEMOGRAPHIC VARIABLES

Öz

Aim of this study is to examine Social Studies teacher candidates’ vocational self-esteem in terms of some demographic variables. The research data was obtained from 230 teacher candidates who study in Gazi University, Gazi Faculty of Education, and Department of Social Studies Teacher in the academic year of 2012-2013. In the research where was conducted descriptive survey method, as a means of data collection, "Personal Information Form" created by the researcher and " Vocational Self-Esteem Scale" developed by Arıcak (1999) were used. The research data were analyzed by IBM SPSS 20.0 program. Result of the research, it is found that there is a meaningful difference in terms of gender, preference rank and reason of choosing the teaching profession to vocational self-esteem of Social Studies teacher candidates. There is no meaningful difference in terms of the variables type of high school they graduated, class, whether or not to be teacher their mother or father, mother’s and father’s learning situations, occupational status of mother and father and the monthly total income of family.

Anahtar Kelimeler

Social Studies, Teachers candidates, Vocational self-esteem.

Kaynakça

• Arıcak, O. T. (1999). Grupla psikolojik danışma yoluyla benlik ve mesleki benlik saygısının gelişti- rilmesi. Yayımlanmamış Doktora tezi. Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Arıcak, O. T. (2007). The investigation of Turkish university students’ vocational self-esteem levels within different departments. California Association for Counseling and Development Journal, 22, 21-33.
• Arıcak, T. (2001, Eylül) Mesleki Benlik Saygısı Ölçeğinin Geliştirilmesi, Güvenirlik ve Geçerlik Çalış- maları. 6. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi’nde sunulmuş bildiri. ODTÜ, Ankara.
• Arıcak, T. ve Dilmaç, B. (2003). Psikolojik danışma ve rehberlik öğrencilerinin bir takım değişken- ler açısından benlik saygısı ile mesleki benlik saygısı düzeylerinin incelenmesi. Trakya Üniver- sitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1), 1-7.
• Aslan, D. ve Köksal Akyol, A. (2006). Okul öncesi öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tu- tumları ve mesleki benlik saygılarının incelenmesi. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(2), 51-60.
• Baloğlu, N., Karadağ, E., Çalışkan, N. ve Korkmaz, T. (2006). İlköğretim öğretmenlerinin mesleki benlik saygısı ve iş doyumları arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 7(2), 345-358.
• Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem A.
• Demir, V., Gürsoy, F. ve Ada, Ş. (2011). Okulöncesi öğretmen adaylarının mesleki benlik saygıları- nın incelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1), 597-614.
• Dilmaç, B. ve Ekşi, H. (2012). Öğretmenlerin sahip oldukları değerlerin ve öz-geci davranışların mesleki benlik saygısı açısından incelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 10(23), 65-78.
• Dilmaç, B., Çıkılı, Y., Işık, H. ve Sungur, C. (2009). Teknik öğretmen adaylarının öğretmenlik mes- leklerine ilişkin tutumlarının yordayıcısı olarak mesleki benlik saygısı. Selçuk Üniversitesi Tek- nik Bilimler Meslek Yüksekokulu Teknik-Online Dergi, 8(2), 127-143.
• Girgin, G., Özyılmaz Akamca, G., Ellez, A. M. ve Oğuz, E. (2010). Okul öncesi öğretmen aday- larının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları, mesleki benlik saygıları ve mesleki yeterlik inançları. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, (28), 1-15.
• Işık, E. N. (2006). Öğretmen adaylarının benlik kavramları ile mesleki benlik kavramları arasında- ki bağdaşımın bazı değişkenlere göre incelenmesi: Selçuk üniversitesi örneği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Konuk Şener, D., Karaca, A., Açıkgöz, F. ve Süzer, F. (2011). Hemşirelik eğitimi mesleki benlik say- gısını değiştirir mi? Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 1(3): 12-16.
• Körükçü, Ö. ve Oğuz, V. (2011). Okul öncesi eğitimi öğretmen adaylarının mesleki benlik saygıları. Kuramsal Eğitimbilim, 4(2), 77-85.
• McMillan, H. ve J. Schumacher, S. (2006). Researchi in Education Evidence-Based İnquiry. Boston: Allyn and Bacon Inc.
• Sayın, S. (2003). Farklı programlarda okuyan öğretmen adayı üniversite öğrencilerinin empatik eğili- mi, öğretmenlik mesleğine karşı tutum ve mesleki benlik saygısı. Süleyman Demirel Üniversitesi Burdur Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(6), 74-84.
• Sayın, S. (2005). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine karşı tutumları ve mesleki benlik saygılarının incelenmesi. Eurasian Journal of Educational Research, 19, 272-281.
• Ünal, E. ve Şimşek, S. (2008). İlköğretim bölümü anabilim dallarında öğrenim gören öğretmen adaylarının mesleki benlik saygılarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. İlköğretim Online, 7(1), 41-52.
• Yıldırım, Y., Kırımoğlu, H. ve Filazoğlu Çokluk, G. (2012). Türk antrenörlerinin mesleki benlik saygısı düzeylerinin incelenmesi. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 6(2), 161-168.
• Yıldırım, Y., Kırımoğlu, H. ve Temiz, A. (2010). Beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin mesleki benlik saygısı (Hatay il örneği). Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi, 12(1), 29-35.