EĞİTİM FAKÜLTESİNDE OKUYAN ÖĞRETMEN ADAYLARININ EĞİTİM AMAÇLI İNTERNET KULLANIMI ÖZ-YETERLİK ALGILARININ İNCELENMESİ: Sakarya Üniversitesi Örneği

Yıl 2015, Cilt: 23 Sayı: 1, 343 - 364, 15.01.2015

Murat Topal Özcan Erkan Akgün

Öz

Bu araştırma Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nde öğrenim gören öğretmen adaylarının eğitim amaçlı internet kullanımı öz-yeterlik algılarının düzeyini belirlemek amacıyla kesitsel tarama modeli kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırma bulgularına göre öğretmen adaylarının eğitim amaçlı internet kullanımı öz-yeterlik algıları; cinsiyet, öğrenim görülen bölüm, bilgisayar kullanım yılı, haftalık bilgisayar kullanım süresi, haftalık internet kullanım süresi, haftalık sosyal medya kullanım süresi, eğitimde interneti kullanabilme yeterliği, Fatih projesi teknolojilerini kullanma yeterliği ve mesleki yaşamlarında internetten eğitim amaçlı materyal bulma yeterliği değişkenlerine göre anlamlı farklılıklar göstermiştir. Araştırma sonuçlarına göre genel olarak öğretmen adaylarının bilgisayar ve internetle ilgili doğrudan deneyimleri arttıkça eğitim amaçlı internet kullanımı öz-yeterlik algıları da artmaktadır. Ayrıca Fatih projesi ve öğretmen yeterlikleri dikkate alındığında bu algıların geliştirilmesine yönelik eğitimlerin verilmesi gerektiği bir ihtiyaç olarak ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Eğitim amaçlı internet kullanımı, Öz-Yeterlik, Öğretmen adayı

INVESTIGATION OF EDUCATIONAL INTERNET USE SELF-EFFICACY PERCEPTIONS OF PROSPECTIVE TEACHERS ENROLLED AT A FACULTY OF EDUCATION: Sakarya University Sample

Öz

This study was conducted in cross-sectional survey model in order to determine the level of self-efficacy perceptions towards educational internet use of the prospective teachers attending Faculty of Education at Sakarya University. The findings of the survey revealed significant differences between the self-efficacy perceptions of the prospective teachers on internet use for educational purposes and gender, the department being attended, the experience in using a computer, weekly computer usage duration, weekly internet usage duration, weekly social media usage duration, their opinions on their own competency of using internet for educational purposes, their opinions on their adequacy in using the technology in Fatih Project, and their opinions on their adequacy in using the internet to find educational materials in their professional life. In general, according to the findings as the direct experiences of prospective teachers towards computer and Internet-related skills increase, educational internet use self-efficacy perceptions increase as well. In addition, taken the FATİH project and teacher qualifications issues into consideration, solid professional development programs have emerged as a need to develop the perceptions of prospective teachers.

Anahtar Kelimeler

Educational Internet Use, Self-Efficacy, Prospective Teacher

Kaynakça

• Akgün, Ö. E. (2008). Bilgisayar Öz-Yeterlik Algısı. D. Deryakulu (Ed.), Bilişim Teknolojileri Eğiti- minde Sosyo-Psikolojik Değişkenler (1-32). Ankara: Maya Akademi.
• Akkoyunlu, B., Yılmaz Soylu, M. ve Çağlar, M. (2010). Üniversite öğrencileri için “Sayısal Yet- kinlik Ölçeği” geliştirme çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39, 10-19.
• Aşkar, P. ve Umay, A. (2001). İlköğretim matematik öğretmenliği öğretmen adaylarının bilgisayarla ilgili öz-yeterlik inançları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21,1-8.
• Bandura, A. (1977). Self-Efficacy: Toward A Unifying Theory of Behavioral Change. Psychologi- cal Review, 84(2), 191.
• Bandura, A. (1997). Self-Efficacy: The Exercise Of Control. New York: Freeman.
• Baş, G. (2011). İlköğretim öğretmenlerinin eğitsel internet kullanımı öz-yeterlik inançlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 1(2), 35-51.
• Brinkerhoff, J. D. (2006). Effects of a long-duration, professional development academy on tech- nology skills, computer self-efficacy, and technology integration beliefs and practices. Journal of Research on Technology in Education, 39(1), 22-43.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (11. Baskı). Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Compeau, D. R. ve Higgins, C. A. (1995a). Computer self-efficacy: development of a measure and initial test. MIS quarterly, 19(2), 189–211.
• Compeau, D. R. ve Higgins, C. A. (1995b). Application of social cognitive theory to training for computer skills. Information Systems Research, 6(2), 118–143.
• Çelik, S. (2012). Competency levels of teachers in using interactive whiteboards. Contemporary Educational Technology, 3(2), 115-129.
• Çetin, B. (2008). Marmara üniversitesi sınıf öğretmeni adaylarının bilgisayarla ilgili özyeterlik al- gılarının incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 11, 101-114.
• Çoklar, A. N. ve Odabaşı, H. F. (2009). Educational technology standards scale (etss): a study of reliability and validity for turkish preservice teachers. Journal of Computing in Teacher Education, 25(4), 135–142.
• Demiralay, R. ve Karadeniz, Ş. (2010). Bilgi ve iletişim teknolojileri kullanımının, ilköğretim öğret- men adaylarının bilgi okuryazarlığı öz-yeterlik algılarına etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri (KUYEB), 10(2), 819–851.
• Durndell, A. ve Haag, Z. (2002). Computer self-efficacy, computer anxiety, attitudes towards the internet and reported experience with the internet, by gender, in an east european sample. Com- puters in Human Behavior, 18(5), 521–535.
• Eroğlu, A., Ünlü, H., Eroğlu, İ. ve Yılmaz, B. (2011). Beden eğitimi öğretmeni ve beden eğitimi öğretmen adaylarının eğitsel internet kullanımına yönelik yeterliklerinin incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitim ve Spor Bilimleri Dergisi, 13(1), 132–135.
• Global Information Industry Center, University of California, San Diego. (2009). How Much In- formation? 2009 Report on American Consumers. http://hmi.ucsd.edu/pdf/HMI_2009_Consu- merReport_Dec9_2009.pdf adresinden 15.05.2013 tarihinde erişilmiştir.
• Green, S. B. & Salkind, N. J. (2008). Using SPSS for Windows and Macintosh: Analyzing and Un- derstanding Data. Upper Saddle River: Pearson; Prentice Hall.
• Horzum, M. B. (2010). Öğretmenlerin Web 2.0 Araçlarından Haberdarlığı, Kullanım Sıklıkları ve Amaçla- rının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7(1), 603-634.
• ISTE, (2008). National Educational Standards For Teachers. http://www.iste.org/docs/pdfs/nets-t- standards.pdf?sfvrsn=2 adresinden 15.06.2013 tarihinde erişilmiştir.
• Kayaduman, H., Sırakaya, M. ve Seferoğlu, S. S. (2011). Eğitimde FATİH projesinin öğretmenlerin yeterlik durumları açısından incelenmesi. XIII. Akademik Bilişim Konferansı (AB11), 2-4 Şubat 2011, İnönü Üniversitesi, Malatya.
• Kirschner, P. ve Woperies, I. G. J. H. (2003). Mind tools for teacher communities: a europeanper- spective. Technology, Pedagogy, and Education, 12(1), 127-149.
• Koçak Usluel, Y. ve Seferoğlu, S. S. (2004). Öğretim elemanlarının bilgi teknolojilerini kullanmada karşı- laştıkları engeller, çözüm önerileri ve öz-yeterlik algıları. Eğitim Bilimleri ve Uygulama, 6(3), 143–157.
• Kurbanoğlu, S. ve Akkoyunlu, B. (2002). Öğretmen adaylarına uygulanan bilgi okuryazarlığı prog- ramının etkililiği ve bilgi okuryazarlığı becerileri ile bilgisayar öz-yeterlik algısı arasındaki iliş- ki. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, 98–105.
• MEB, (2013). Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmen Yeterlikleri. http://otmg.meb.gov.tr/YetGenel.html adresinden 15.06.2013 tarihinde erişilmiştir.
• Özçelik, H. ve Kurt, A. A. (2007). İlköğretim öğretmenlerinin bilgisayar özyeterlikleri: balıkesir ili örneği. İlköğretim Online, 6(3), 441–451.
• Öztürk, M. ve Akgün, Ö. E. (2012). Üniversite öğrencilerinin sosyal paylaşım sitelerini kullanma amaçları ve bu sitelerin eğitimde kullanılması ile ilgili görüşleri. Sakarya University Journal of Education, 2(3), 49-67.
• Pajares, F. (2006). Self-Efficacy During Childhood and Adolescence. F. Pajares ve T. Urdan (Ed.), Self-Efficacy Beliefs of Adolescents (339-367). Greenwich, CT: Information Age Publishing.
• Prensky, M. (2001a). Digital Natives, Digital Immigrants. On the horizon, 9(5), 1–6. www.marc- prensky.com/writing/prensky - digital natives, digital immigrants - part1.pdf adresinden 08.03.2013 tarihinde erişilmiştir.
• Prensky, M. (2001b). Digital Natives, Digital Immigrants Part 2: Do They Really Think Differently? On the horizon, 9(6), 1–6. http://www.marcprensky.com/ writing/prensky%20-%20digital%20nati- ves,%20digital%20immigrants%20-%20part2.pdf adresinden 08.03.2013 tarihinde erişilmiştir.
• Salanova, M., Grau, R. M., Cifre, E. & Llorens, S. (2000). Computer Training, Frequency of Usage and Bur- nout: The Moderating Role of Computer Self-Efficacy. Computers in Human Behavior, 16(6), 575–590.
• Schunk, D. H. (1987). Peer models and children’s behavioral change. Review of Educational Rese- arch, 57, 149-174.
• Şahin, İ. (2009). Eğitsel internet kullanım özyeterliği inançları ölçeğinin geçerliği ve güvenirliği. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21, 461-471.
• Torkzadeh, R., Pflughoeft, K. ve Hall, L. (1999). Computer self-efficacy, training effectiveness and user attitudes: an empirical study. Behaviour & Information Technology, 18(4), 299–309.
• Tuncer, M. ve Tanaş R. (2011). Eğitim fakültesi öğrencilerinin bilgisayar öz-yeterlik algılarının değerlendirilmesi, Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6, 222-232.
• Yenilmez, K., Turğut, M., Anapa, P. ve Ersoy, M. (2011). İlköğretim Matematik Öğretmeni Adayla- rının Eğitsel İnternet Kullanımına Yönelik Öz-Yeterlik İnançları. 5th International Computer & Instructional Technologies Symposium,, Elazığ-Turkey: Fırat University.
• Zimmerman, B. J. (1995). Self-efficacy and Educational Development. A. Bandura (Ed.), Self- Efficacy in Changing Societies (s. 202–231). New York: Cambridge University Press.