SCHOOL COUNSELORS’ ASSESSMENT OF THE PSYCHOLOGICAL COUNSELING AND GUIDANCE SERVICES THEY OFFER AT THEIR SCHOOLS

Yıl 2016, Cilt: 24 Sayı: 1, 281 - 298, 15.07.2016

Fulya Yüksel-şahin

Öz

The study aims to obtain an educational, career, personal, and social assessment of school counselors of the psychological counseling and guidance (PCG) services they offer at their schools. It also evaluates the suggestions of the school counselors as to the conditions required to make the PCG practices in their schools more adequate. The sample group consists of 49 school counselors serving at elementary and secondary levels in Istanbul. The collected data were subjected to quantitative and qualitative analyses. The research results showed that the school counselors offer personal PCG services at a greater level and educational and career PCG services at similar levels. Of the school counselors stating that they offer an adequate level of PCG services, 69.7% are female and 37.5% are male.The school counselors suggested the following to make the PCG services more adequate: School counselors should receive good PCG training, like to perform their profession, thoroughly fulfill their duties and responsibilities, and be given a detailed job definition; supervisors of school counselors should not be their school principals; out-of-field appointments should not be performed; time should be used efficiently; the number of school counselors should be sufficient; school counselors should not be employed at schools where they are not permanently staffed; physical facilities should be adequate and appropriate for PCG services; classroom guidance activities should be performed; teachers and administrators should support PCG services and be offered in-service training to be informed about PCG services

Anahtar Kelimeler

Psychological Counseling and Guidance (PCG), School Counselor, Services

Okul Psikolojik Danışmanlarının Okullarında Verdikleri Psikolojik Danışma Ve Rehberlik Hizmetlerini Değerlendirmeleri

Öz

Araştırmanın amacı, okul psikolojik danışmanların kendi okullarında verdikleri Psikolojik Danışma ve Rehberlik (PDR) hizmetlerini eğitsel, mesleki, kişisel ve sosyal alanlar açısından değerlendirmeleridir. Araştırmada, ayrıca psikolojik danışmanların okullarındaki PDR uygulamalarının hangi şartlarda daha yeterli bir düzeye geleceğine ilişkin önerileri de değerlendirilmektir. Araştırmanın çalışma grubunu, İstanbul ilinde, ilköğretim ve ortaöğretim düzeyinde görev yapan 49 okul psikolojik danışmanı oluşturmuştur. Toplanan veriler üzerinde nicel ve nitel çözümleme yapılmıştır. Nicel çözümleme için frekans (f) ve yüzdelik hesapları (%) yapılmıştır. Ayrıca, çapraz tablo tekniği ile iki değişkenli kay-kare (X2 ) testi yapılmıştır.Nitel çözümleme için betimsel analiz yapılmıştır. Araştırmanın sonucunda, psikolojik danışmanların kişisel PDR hizmetini daha fazla, eğitsel ve mesleki PDR hizmetini ise birbirine yakın düzeyde verdikleri bulunmuştur. Okul düzeyine göre, PDR hizmetlerini yeterli düzeyde verdiğini belirten psikolojik danışmanların % 75’i ortaöğretimde; % 44’ü ise ilköğretimde görev yapmaktadır. Cinsiyete göre, PDR hizmetlerini yeterli düzeyde verdiğini belirten psikolojik danışmanların % 69.7’si kadın; % 37.5’u ise erkektir. Psikolojik danışmanların PDR hizmetlerinin daha yeterli bir düzeye
gelmesi için önerileri şunlardır: Psikolojik danışmanın iyi bir PDR eğitimi alması; mesleğini
severek yapması; görev ve sorumluluklarını tam olarak yerine getirmesi; psikolojik danışmanın
görev tanımının ayrıntılı olarak yapılması; psikolojik danışmanların yöneticilerinin okul
müdürleri olmaması; alan dışı atamaların yapılmaması; zamanın etkili kullanılması; psikolojik
danışman sayısının yeterli olması; psikolojik danışmanların kadrolu oldukları okul dışında
görevlendirilmemesi; PDR uygulamaları için fiziksel koşulların yeterli ve uygun olması; sınıf
rehberlik uygulamalarının yapılması; öğretmenler ve yöneticilerin PDR hizmetlerini desteklemesi
ve PDR hizmetleri ile ilgili olarak bilgilenmeleri için hizmet-içi eğitim almalarıdır.

Anahtar Kelimeler

Psikolojik Danışma ve Rehberlik (PDR), Okul Psikolojik Danışmanı, Hizmetler

Kaynakça

• Akgün, E. (2010). The evaluation of school guidance services from the perspective of preschool teachers. Elementary Education Online, 9 (2), 474–483.
• Amatea, E. S. & Clark, M. A. (2005). Changing schools, changing counselors: a qualitative study of school administrators’ conceptions of the school counselor role. Professional School Coun- seling, 9 (1), 16-27.
• ASCA-American School Counselor Association (2007). Careers / Roles. Retrieved January 4, 2007, from http://www.schoolcounselor.org.
• Balcı, A. (2009). Sosyal bilimlerde araştırma (Research methods for the social sciences). Ankara: Pegem.
• Baysal, A. (2004). Psikolojik danışma ve rehberlikte başlıca hizmet türleri (The main service types in psychological counseling and guidance). In A. Kaya, Ed., Psikolojik danışma ve rehberlik (pp. 35-62). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Bobby, C. & Culbreth, J. R. (2007). The Council For The Accreditation Of Counseling And Related Educational Programs (CACREP). In R. Özyürek, F. Korkut-Owen & D. W. Owen, Eds., Ge- lişen psikolojik danışma ve rehberlik (pp. 55-66). Ankara: Nobel Yayın.
• CACREP - The Council for Accreditation of Counseling and Related Educational Programs (2009). 2009 Standarts. Retrieved May 05, 2010, from http://www.cacrep.org/doc/2009.
• Camadan, F.& Sezgin, F. (2012). A qualitative research on perceptions of primary school principals about school guidance services. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4 (38), 199-211.
• Can, G. (1998a). İlköğretimde Rehberlik (Guidance in Elementary School) In A. Hakan, Ed., Eğitim bilimlerinde yenilikler (pp. 109-123). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, Açık Öğretim Fakültesi Ya- yınları, No 559.
• Can, G.(1998b). Çağdaş İnsanın Yetiştirilmesinde Aile ve Okulun Rolü (The Role Of Family And School In Educating Modern Man ). In G. Can, Ed., Çağdaş yaşam ve çağdaş insan (pp. 111- 129). Eskişehir: Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları, No: 1020.
• Can, G. (2002). Rehberlik (Guidance). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayını No: 1371.
• Canel, A. N. (2007). Eğitimde Rehberlik Hizmetlerinin Yeri ve Önemi (The Place and Importance of Gu- idance Services in Education). In B. Aydın, Ed.,. Rehberlik (pp. 117-151). Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Çapri, B. (2006). Tükenmişlik ölçeğinin Türkçe uyarlaması: geçerlik ve güvenirlik çalışması (Tur- kish adaptation of the burnout measure: a reliability and validity study). Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2 (1), 62-77.
• Çakır, M. A. (2004). Mesleki karar envanterinin geliştirilmesi (The development of career decision inventory). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi,37 (2), 1-14.
• Çoban, A. E. (2005). Psikolojik danışmanlar için meslektaş dayanışması (Peer supervision for scho- ol counselor). Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1 (1), 167-174.
• Demir, M. (2010). Sınıf Rehber Öğretmenlerinin Rehberlik Anlayışları ve Rehberliğe Yönelik Tu- tumları (Perception And Attitudes Of Teachers With Guidance Responsibilities About Counse- ling And Guidance). Unpublished master’s thesis, Anadolu University, Institute of Educational Sciences, Eskişehir, Turkey.
• Doğan, S. (2001). Okullarda psikolojik danışma ve rehberlik hizmetleri nasıl yapılandırılabilir? (How can psychological counseling and guidance services be configured in schools?). VI. Ulu- sal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi. Ankara: ODTÜ Eğitim Fakültesi.
• Doğan, S. & Erkan, S. (2001). Türkiye’de psikolojik danışman eğitimi profili: mevcut durum, So- runlar ve çözüm önerileri (The school counselor education profile in Turkey: the present status, problems and solution suggestions). VI. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi. Ankara: ODTÜ Eğitim Fakültesi.
• Ergene, T. (2011). Sağlık meslekleri arasında sayılma girişimimiz (Our effort to be named among health professions). Türk PDR Derneği. Retrieved April 04, 2011, from https://www.pdr.org.tr.
• Ersever, O. G. (1992). İlköğretimde açık okul sistemi ile psikolojik danışma ve rehberlik anlayışı (Open school system in elementary school with understanding of guidance and counseling). Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8, 127-132.
• Esmer, A. (1985). Orta Dereceli Okullarımızda Rehberlik Programını Uygulanmasına İlişkin Prob- lemler: Kütahya İlinde Bir İnceleme(The Problems Regarding the Application of Guidance Program in Our Secondary Schools: A Research in the Province of Kutahya). Unpublished master’s thesis, Ankara University, Institute of Social Sciences, Ankara, Turkey.
• Fitch, T. & Marshall, J. L. (2004). What counselor do in high-achieving schools: a study on the role of the school counselor. Professional School Counseling, 7(3), 172-177.
• Gladding, S. T. (2013). Psikolojik danışma: kapsamlı bir meslek (Counseling: a comprehensive profession) (Trans Ed: N. Voltan-Acar). Ankara: Nobel Yayınları.
• Görkem, N. (1985). Öğrencilerin Rehberlik Uzmanlarından Gördükleri Hizmetlerle Bekledikleri Hizmetler Arasındaki Fark. (The Difference Between the Services the Students Receive From Psychological Counselors and the Services They Expect to Receive). Unpublished master’s thesis, Ankara University, Institute of Social Sciences, Ankara, Turkey.
• Güven, M. (2003). Psikolojik danışmanların okul yöneticileri ile ilişkilerinin değerlendirmesi (The evaluation of the relations between school counselors and school headmasters). In H. Atılgan & M. Saçkes, Eds., VII. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi Bildiri Özetleri Kitabı (pp. 102). Ankara: Türk Counseling And Guidance Services.
• Güven, M. (2009). Millî Eğitim Bakanlığı müfettişlerinin okul rehberlik hizmetleri ve denetimiyle ilgili görüşleri (The opinions of the Ministry of National Education inspectors about school gu- idance services and supervision of these services). The Journal of International Social Research, 2 (9), 171-179.
• Güvendi, M. (2000). İlköğretim okulları ikinci kademesinde yürütülmekte olan rehberlik etkinlik- leri ve öğrenci beklentilerine ilişkin bir araştırma (A research concerning the guidance acti- vities performed in the second level of elementary education and the student expectations). Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi. Retrieved September 12 2008, from http:// egitimdergi.pamukkale.edu.tr/
• Gysberg, N. & Henderson, P. (1997). Comprehensive Guidance Programs That Work-II. Greensboro:Eric Cass Publication.
• Hackney, H. & Cormier, S. (2008). Psikolojik Danışma İlke ve Teknikleri: Psikolojik Yardım Süreci El Kitabı (Professional Counselor: A Process Guide to Helping). (Trans: T. Ergene ve Aydemir, S.S.). Ankara: Mentis Yayıncılık.
• Hamamcı, Z., Murat, M. & Çoban, A. (2004). Gaziantep’teki okullarda çalışan psikolojik danış- manların mesleki sorunlarının incelenmesi (Examining the career problems of school counse- lors in Gaziantep). 13.Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı Bildiri Özetleri, 201.
• Hatunoğlu, A. & Hatunoğlu, Y. (2006). Okullarda verilen rehberlik hizmetlerinin problem alanları (The problem areas of guidance services offered at schools). Kastamonu Eğitim Dergisi, 14 (1), 333-338.
• Ilgar, Z. (2004). Rehberliğin başlıca türleri (The main types of guidance) In G. Can, Ed., Psikolojik danışma ve rehberlik (pp. 28-46). Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Jackson, S. A. (2000). Referrals to the school counselor: a qualitative study. Professional School Counseling, 3 (4), 277-286.
• Karataş, H. & Polat, M. (2013). Okul yöneticilerinin rehberlik hizmetlerine bakış açıları üzerine okul rehber öğretmenlerinin görüşleri (Perceptions of school guidance teachers on school ad- ministrators’ perspectives about guidance services). Muş Alparslan Üniveritesi Sosyal Bı̇limler Dergisi, 1(1), 105-123.
• Kıral, B. & Kıral, E. (2011). Karma araştırma yöntemi (Mixed research design). 2nd International Conference on New Trends in Education and Their Implications. Antalya, Turkey.
• Korkut, F. (2003). Rehberlikte önleme hizmetleri (Prevention in guidance). Selçuk Üniversitesi, S.B.E.Dergisi, 9, 441-452.
• Korkut, F. (2004). Okul temelli önleyici rehberlik ve psikolojik danışma (School base preventive counselling and guidance). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Korkut, F. (2007). Psikolojik danışmanların mesleki rehberlik ve psikolojik danışmanlık ile ilgili düşünceleri ve uygulamaları (Counselors’ thoughts and practices related to career guidance and counseling). Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32, 187-197.
• Korkut-Owen, F. (2007). Psikolojik danışma alanında meslekleşme ve psikolojik danışman eğitimi: ABD, Avrupa Birliği ülkeleri ve Türkiye’deki durum. (Professionalism in counseling and coun- selor education: current status in the United States, European Union Countries and Turkey). In R. Özyürek, F. Korkut-Owen & D. W. Owen, Eds.,. Gelişen Psikolojik Danışma ve Rehberlik (pp. 95-121). Ankara: Nobel Yayın.
• Korkut-Owen, F. & Qwen, D. (2008). School counselor’s role and functions: school administra- tors’ and counselors’ opinions. Ankara University, Journal of Faculty of Educational Sciences.
• Korkut-Owen, F., Owen, D. & Karaırmak,Ö. (2013). Okul psikolojik danışmaları için el kitabı (Handbook for school counselors). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Kuhn, L. (2004). Student Perceptions of School Counselor Roles and Functions. Unpublished master’s thesis. University of Maryland, Baltimore.
• Morrissette, P. (2000). School counselor well-being.Guidance and Counseling, 16 (1), 2-9.
• Myrick, R. D. (2003). Developmental guidance and counseling: a practical approach. Minneapolis:Educational Media Corporation.
• Nazlı, S. (2003). Öğretmenlerin kapsamlı / gelişimsel rehberlik ve psikolojik danışma programını algılamaları ve değerlendirmeleri (Perceptions and evaluations of teachers on comprehensive/ developmental guidance and psychological counseling programs). BalıkesirÜniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10, 132-145.
• Nazlı, S. (2007). Psikolojik danısmanlarının degişen rollerini algılayısları (School counselors’ percepti- on of their changing roles). Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10 (18), 1-17.
• Nugent, F. A. (1990). An introduction to the profession of counseling. Ohio: Merrill Publishing Company.
• Özabacı, N., Sakarya, N. & Doğan, M. (2008). The Evaluation of the School Administrators’ Tho- ughts about the Counseling and Guidance Services in Their Own Schools. Balıkesir
• Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11 (19), 8-22.
• Özçelik, İ., İskender, M. & Palancı, M. (2000). İlköğretim okullarında rehberlik hizmetlerinin de- ğerlendirilmesi (The Evaluation of Guidance Services in Elementary Schools). Pamukkale Üni- versitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi,8.
• Özyürek, R. (2010). Identification of the application of school counseling practices carried out by students in counseling and guidance undergraduate program. Eğitim ve Bilim, 35 (156), 160- 174.
• Paisley, P. O. & Mc Mahon, H. G. (2001). School counseling for the 21.st century: challenges and oppurtunities. Professional School Counseling, 5 (2), 106-116.
• Poyraz, C. (2007). Ortadereceli okullarda yürütülen rehberlik hizmetleri üzerine bir araştırma (A study On Counseling Services At High Schools). Unpublished doctoral thesis, İstanbul Univer- sity, Institute of Social Sciences, İstanbul, Turkey.
• Quast, C. (2003). Parents’ Perceptions Of The Role And Function Of a High School Guidance Co- unselor. Unpublished master’s thesis, Wisconsin University, Wisconsin.
• Rayle, A. D. (2006). Do school counselors matter? Mattering as a moderator between job stress and job satisfaction. Professional School Counseling, 9 (3), 206-215. Retrieved April 11, 2006, from EBSCO database.
• Rowley, W. J. (2000). Expanding collaborative partnerships among school counselors and school psychologists. Professional School Counseling, 3 (3), 224-228.
• Schweiger, W. K.; Hinkle, J. S. & Parades, D. M. (2007). NBCC and counselor professional iden- tity development. In R. Özyürek, F. Korkut-Owen & D. W. Owen, Eds., Gelişen psikolojik danışma ve rehberlik (pp. 67-79). Ankara: Nobel Yayın.
• Şeker, M. (2010). İstanbul’da yaşam kalitesi araştırması (Research on life quality in Istanbul). İs- tanbul: İTO Yayınları, Yayın No: 2010-103
• Sürücü, A. & Yavuz, M. (2013). Evaluation of the interaction between school principal and guid- ance counsellor in conducting counselling services. International Journal Of Social Science,
• TCMEB, 13. Mili Eğitim Şurası (13th National Education Council). (1990). Retrieved January 29, 2007, from http://ttkb.meb.gov.tr/secmeler/sura/sura.html.
• TCMEB, 15. Mili Eğitim Şurası (15th National Education Council). (1996). Retrieved January 29, 2007, from http://ttkb.meb.gov.tr/secmeler/sura/sura.html.
• TCMEB, Özel Eğitim Rehberlik ve Danışma Hizmetleri Genel Müdürlüğü. (2007). Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri (Counseling and guidance servıces). Genelge No: 2004. Retrie- ved January 29, 2008, from http://www.meb.gov.tr.
• Terzi, Ş., Ergüner-Tekinalp, B. & Leuwerke, W. (2011). The evaluation of comprehensive guidance and counseling programs based on school counseling and guidance services model by school counselors. Pegem Journal of Education and Instruction 1(1), 51-60.
• Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Derneği Basın Bildirisi (Press Notification of Turkish Psychological Counseling and Guidance Association) (2011). Retrieved May 23, 2011, from https://www.pdr.org.tr.
• Uslu, M. & Arı, R. (2005). Psikolojik danışmanların danışma beceri düzeylerinin incelenmesi (Exa- mination of the Levels of Counseling Skills among Psychological Counselors). Selçuk Üniver- sitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14, 509-519.
• Uz-Baş, A. (2007). Rehberlikte Hizmet Türleri (Service Variety in Guidance). In B. Aydın, Ed., Rehberlik (pp 82-116). Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Yalçın, İ. (2006). 21. yüzyılda psikolojik danışman (Counselor in the 21 th Century). Ankara Üniver- sitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 39 (1), 117-133.
• Yeşilyaprak, B. (2001). Eğitimde rehberlik hizmetleri (Guidance services in education). Ankara: Nobel Yayın.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (Qualitative rese- arch methods for the social sciences). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yüksek Öğretim Kurulu (YÖK- Higher Education Counsil) (2007). Eğitim fakültelerinde uygula- nacak yeni programlar hakkında açıklama (Statement about the new applicable programs in education faculties). Retrieved May 20, 2008, from http://www.yok.gov.tr.
• Yüksel-Şahin, F. (2002). Bazı değişkenlerin yönetici adaylarının, okul psikolojik danışmanlarından görev beklentileri düzeylerine etkisi (The effect of some variables on the school headmasters’ level of duty expectation of the school counselors). Eğitim ve Bilim Dergisi, 27 (123), 13-21.
• Yüksel-Şahin, F. (2008). Evaluation of school counseling and guidance services based on views of high school students. International Journal of Human Sciences, 5 (2), 1-26.
• Yüksel-Şahin, F. (2009). İlköğretimde psikolojik danışma ve rehberlik hizmetleri (Counseling and gu- idance services in elementary school). E-Journal of New World Sciences Academy (NWSA), 4 (2), 372-394.
• Yüksel-Şahin, F. (2012). An Evaluation Of The Decisions Taken Abo- ut Psychological Counseling And Guidance In The Turkish National Educa- tion Councils (1939-2010). Journal of Social Studies Education Research, 3 (1), 95-118.