Naturalistic Observations of Mother, Father and Children: Is it Mother and Child in a Bookstore Environment? Or Father and Child?
Yıl 2016,
Cilt: 24 Sayı: 5, 2293 - 2308, 15.12.2016
Cansu Tutkun
Fatma Tezel Şahin
Öz
The current study aiming at determining the parent taking care of their children the
most by directly observing mother, father and children coming to the bookstores was carried
out depending on Qualitative Research Method. The observations carried out without any
interruption in the natural environment was conducted in 13 different bookstores in the central
towns of the city of Ankara. The participants of the research were made up of 104 children and
their mothers and fathers. The case of parents’ taking care of children was observed through
“Unstructured and Non-Participant Observation”. At the end of the research, it was found that
the parent taking care of the children in the bookstore which is one of the outdoor environment
is the mother. It is recommended that some educational programs that would support fathers to
take more care of their children should be prepared for the fathers to allow them to spend more
qualitative time with their children and they should be encouraged to participate.
Kaynakça
- Adalet Bakanlığı Eğitim Dairesi Başkanlığı (2012). Parasal sınırlar ve oranlar hakkında genel tebliğ
(Sayı: 2012/1). < www.edb.adalet.gov.tr/Ymb/doc/2012-3.doc>adresinden 18.05.2016 tarihinde
alınmıştır.
- Aldous, J. (1969). Occupational characteristics and males’ role performance in the family. Journal of
Marriage and Family, 31 (4), 707-712.
- Aldous, J., Mulligan, G. M., & Bjarnason, T. (1998). Fathering over time: What makes the difference?.
Journal of Marriage and the Family, 60 (4), 809-820.
- Amato, P.R. (1989). Who cares for children in public places? Naturalistic observation of male and female
caretakers. Journal of Marriage and Family, 51 (4), 981-990.
- Averett, S. L., Gennetian, L. A., & Peters, H. E. (2000). Patterns and determinants of paternal child care
during a child’s first three years of life. Marriage & family review, 29(2-3), 115-136.
- Barnett, R.C., & Baruch, G. K. (1987). Determinants of fathers’ participation in family work. Journal
of Marriage and Family, 49 (1), 29-40.
- Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Başkanlığı (BAAKB). (1995). Ailede çocuk eğitimi araştırması
(Aralık 1992-Aralık 1993). Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Yayınları, No: 84. Ankara: Bizim
Büro Yayınevi.
- Bellinger, D. C., & Gleason, J. B. (1982). Sex differences in parental directives to young children. Sex
roles, 8(11), 1123-1139.
- Biernat, M., & Wortman, C. B. (1991). Sharing of home responsibilities between professionally employed
women and their husbands. Journal of personality and social psychology, 60(6), 844.
- Biggart, L., & O’Brien, M. (2010). UK fathers’ long work hours: Career stage or fatherhood? Fathering,
8(3), 341-361.
- Büyükkavas Kuran, Ş., ve Ersözlü, Z. N. (2009). Sınıf öğretmenlerinin çocuk edebiyatına ilişkin görüş-
leri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 1-17.
- Castillo, J., Welch, G., & Sarver, C. (2011). Fathering: The relationship between fathers’ residence, fathers’
sociodemographic characteristics, and father involvement. Matern Child Health J., 15,1342–1349.
- Cooksey, E. C., & Fondell, M. M. (1996). Spending time with his kids: Effects of family structure on
fathers’ and children’s lives. Journal of Marriage and the Family, 693-707.
- Craig, L. (2006). Does father care mean fathers share? A comparison of how mothers and fathers in
intact families spend time with children. Gender & society, 20(2), 259-281.
- Creswell, J. W. (2009). Research design: Qualitative, quantitative and mixed methods approaches
(3.edition). California: Sage Publications.
- Çarkoğlu, A. ve Kalaycıoğlu, E. (2012) Türkiye’de aile, iş ve toplumsal cinsiyet raporu. Uluslararası
Sosyal Saha Çalışmaları Programı (International Social Survey Program-ISSP). <http://kasaum.ankara.edu.tr/files/2013/11/turkiyedeaileisvetoplumsalcinsiyetraporu2.pdf>
adresinden 15.05.2016 tarihinde alınmıştır.
- Daly, K. J. (1996). Spending time with the kids: Meanings of family time for fathers. Family Relations,
45(4), 466-476.
- Darga, H. (1999). Farklı sosyo-ekonomik düzeydeki babaların altı, on, on dört yaşlarındaki çocuklarının
eğitimine katılımlarının değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler
Enstitüsü, Ankara.
- Dempsey, K. C. (2000). Men’s share of child care: A rural and urban comparison. Journal of Family
Studies, 6(2), 245-266.
- Elçi, G., ve Mülazımoğlu Ballı, Ö. (2014). Ebeveynlerin çocuklarının serbest zaman aktiviteleri ve spora
katılımlarıyla ilgili görüş ve beklentileri. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 6(1), 36-46.
- Engle, P. L., Menon, P., Garrett, J. L., & Slack, A. T. (1997). Developing a research and action agenda for
examining urbanization and caregiving. Environment and Urbanization, 9, 253–270.
- Entwisle, D. R. & Doering, S. (1988). The emergent father role. Journal of Sex Roles, 18(3,4), 119-121.
- Erkal, S., ve Çopur, Z. (2013). The views and behaviours of women on the distribution of resbonsibility
in household activities. Sosyal Politika Çalışmaları, 13(31), 49-64.
- Evans, C. (1997). Düşük sosyo-ekonomik örneklemde Türk babaların rollerine yönelik tutumları ve
katılımları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Boğaziçi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü,
İstanbul.
- Flouri, E., & Buchanan, A. (2003). What predicts fathers’ involvement with their children? A prospective
study of intact families. British Journal of Developmental Psychology, 21, 81-98.
- Gadsden, V. (1995). The absence of father: Effects on children’s development and family functioning.
Philadelphia, PA: National Center on Fathers and Families.
- Güngörmüş Özkardeş, O., ve Arkonaç, S. (1998). İki farklı düzeyde baba olma algısı. Marmara Üniversitesi
Eğitim Bilimleri Dergisi, 10, 253–263.
- Harrington, B., Van Deusen, F., & Humberd, B. (2011). The new dad: Caring, committed and conflicted.
Boston, MA: Boston College Centre for Work and Family.
- Harris, S. M. (2002). Father absence in the African American community: Towards a new paradigm.
Race, Gender, and Class, 9, 111-133.
- Harris, K. M., & Morgan, S. P. (1991). Fathers, sons, and daughters: Differential paternal involvement
in parenting. Journal of Marriage and the Family, 531-544.
- İflazoğlu Saban, A., ve Altınkamış, N. F. (2014). Okul öncesi çağda çocuğu olan ebeveynlerin okuma
inançlarının incelenmesi. International Journal of Human Sciences, 11(1), 317-337.
- Jahn, A., & Aslam, A. (1995). Fathers’ perception of child health: A case study in a squatter settlement
of Karachi, Pakistan. Health Transition Review, 5, 191-206.
- Lamb, M. E. (2000). The history of research on father involvement: An overview. Marriage & Family Review, 29(2-3), 23-42.
- Lewis, C., & Lamb, M.E. (2003). Fathers’ influences on children’s development: The evidence from
two-parent families. European Journal of Psychology of Education, 18 (2), 211-228.
- Lindsey, E.W., Mize, J., & Pettit, G.S. (1997). Differential play patterns of mothers and fathers of sons
and daughters: Implications for children’s gender role development. Sex Roles, 37 (9/10), 643- 661.
- Marsiglio, W. (1991). Paternal engagement activities with minor children. Journal of Marriage and the
Family, 53 (4), 973-986.
- McLaughlin, K., & Muldoon, O. (2014). Father identity, involvement and work–family balance: An
indepth interview study. Journal of Community & Applied Social Psychology, 24(5), 439-452.
- Milkie, M. A., Mattingly, M. J., Nomaguchi, K. M., Bianchi, S. M., & Robinson, J. P. (2004). The time
squeeze: Parental statuses and feelings about time with children. Journal of Marriage and Family,
66(3), 739-761.
- Norman, H., Elliot, M., & Fagan, C. (2014). Which fathers are the most involved in taking care of their
toddlers in the UK? An investigation of the predictors of paternal involvement. Community, Work
& Family, 17(2), 163-180.
- Razon, N. (1987). Çocuk eğitiminde babanın rolü. Pembe Bağcık Dergisi Gözlem Yayıncılık, 1, 1-3.
Tavşancıl, E., ve Aslan, E. (2001). İçerik analizi ve uygulama örnekleri. İstanbul: Epsilon Yayıncılık.
- Tezel Şahin, F., ve Özbey, S. (2009). Okul öncesi eğitim programında uygulanan aile katılım çalışmalarında
baba katılımının yeri ve önemi. Aile ve Toplum Eğitim Kültür ve Araştırma Dergisi, 5(17), 30-40.
- Thomas, P. A., Krampe, E. M., & Newton, R. R. (2008). Father presence, family structure, and feelings
of closeness to the father among adult African American children. Journal of Black Studies, 38(4),
529-546.
- Türk Medenî Kanunu. (2001). Kanun no. 4721. < https://www.tbmm.gov.tr/kanunlar/k4721.html> adresinden
18.05.2016 tarihinde alınmıştır.
- Ünal, F., ve Kök, E. E. (2015). 0-6 yaş çocuğu olan ebeveynlerin babalık rolüne ilişkin görüşleri. International
Journal of Social Sciences and Education Research, 1 (4), 1383-1396.
- Ünlü, Ş. (2010). Being fathered and being a father: examination of the general pattern of Turkish fathers’
and their own fathers’ involvement level for children between the ages of 0-8. Yayınlanmamış Yüksek
Lisans Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (6. Baskı). Ankara:
Seçkin Yayıncılık.
Anne, Baba ve Çocukların Doğal Gözlemleri: Bir Kitapçı Ortamında Anne Çocuk mu? Baba Çocuk mu?
Yıl 2016,
Cilt: 24 Sayı: 5, 2293 - 2308, 15.12.2016
Cansu Tutkun
Fatma Tezel Şahin
Öz
Kitapçılara gelen anne, baba ve çocukları doğrudan gözlemleyerek, çocuklarla en çok
ilgilenen ebeveynin belirlenmesi amacıyla yapılan bu çalışma, nitel araştırma yöntemine
dayalı olarak yapılmıştır. Doğal ortamda herhangi bir müdahale yapılmadan gerçekleştirilen
gözlemler, Ankara ili merkez ilçelerinde yer alan 13 farklı kitapçıda gerçekleştirilmiştir.
Araştırmanın katılımcıları, 104 çocuk ve anne babalarından oluşmaktadır. Anne ve
babaların çocuklarıyla ilgilenme durumları “Yapılandırılmamış ve Katılımcı Olmayan
Gözlem” tekniğiyle gözlemlenmiştir. Araştırma sonucunda ev dışındaki ortamlardan biri
olan kitapçılarda çocuklarla en çok ilgilenen ebeveynin anne olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Babaların çocuklarıyla nitelikli zaman geçirmelerini ve ev dışı ortamlarda da çocuklarıyla daha
fazla ilgilenmelerini destekleyecek eğitim programları hazırlanarak, babaların katılımlarının
sağlanması önerilebilir.
Kaynakça
- Adalet Bakanlığı Eğitim Dairesi Başkanlığı (2012). Parasal sınırlar ve oranlar hakkında genel tebliğ
(Sayı: 2012/1). < www.edb.adalet.gov.tr/Ymb/doc/2012-3.doc>adresinden 18.05.2016 tarihinde
alınmıştır.
- Aldous, J. (1969). Occupational characteristics and males’ role performance in the family. Journal of
Marriage and Family, 31 (4), 707-712.
- Aldous, J., Mulligan, G. M., & Bjarnason, T. (1998). Fathering over time: What makes the difference?.
Journal of Marriage and the Family, 60 (4), 809-820.
- Amato, P.R. (1989). Who cares for children in public places? Naturalistic observation of male and female
caretakers. Journal of Marriage and Family, 51 (4), 981-990.
- Averett, S. L., Gennetian, L. A., & Peters, H. E. (2000). Patterns and determinants of paternal child care
during a child’s first three years of life. Marriage & family review, 29(2-3), 115-136.
- Barnett, R.C., & Baruch, G. K. (1987). Determinants of fathers’ participation in family work. Journal
of Marriage and Family, 49 (1), 29-40.
- Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Başkanlığı (BAAKB). (1995). Ailede çocuk eğitimi araştırması
(Aralık 1992-Aralık 1993). Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Yayınları, No: 84. Ankara: Bizim
Büro Yayınevi.
- Bellinger, D. C., & Gleason, J. B. (1982). Sex differences in parental directives to young children. Sex
roles, 8(11), 1123-1139.
- Biernat, M., & Wortman, C. B. (1991). Sharing of home responsibilities between professionally employed
women and their husbands. Journal of personality and social psychology, 60(6), 844.
- Biggart, L., & O’Brien, M. (2010). UK fathers’ long work hours: Career stage or fatherhood? Fathering,
8(3), 341-361.
- Büyükkavas Kuran, Ş., ve Ersözlü, Z. N. (2009). Sınıf öğretmenlerinin çocuk edebiyatına ilişkin görüş-
leri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 1-17.
- Castillo, J., Welch, G., & Sarver, C. (2011). Fathering: The relationship between fathers’ residence, fathers’
sociodemographic characteristics, and father involvement. Matern Child Health J., 15,1342–1349.
- Cooksey, E. C., & Fondell, M. M. (1996). Spending time with his kids: Effects of family structure on
fathers’ and children’s lives. Journal of Marriage and the Family, 693-707.
- Craig, L. (2006). Does father care mean fathers share? A comparison of how mothers and fathers in
intact families spend time with children. Gender & society, 20(2), 259-281.
- Creswell, J. W. (2009). Research design: Qualitative, quantitative and mixed methods approaches
(3.edition). California: Sage Publications.
- Çarkoğlu, A. ve Kalaycıoğlu, E. (2012) Türkiye’de aile, iş ve toplumsal cinsiyet raporu. Uluslararası
Sosyal Saha Çalışmaları Programı (International Social Survey Program-ISSP). <http://kasaum.ankara.edu.tr/files/2013/11/turkiyedeaileisvetoplumsalcinsiyetraporu2.pdf>
adresinden 15.05.2016 tarihinde alınmıştır.
- Daly, K. J. (1996). Spending time with the kids: Meanings of family time for fathers. Family Relations,
45(4), 466-476.
- Darga, H. (1999). Farklı sosyo-ekonomik düzeydeki babaların altı, on, on dört yaşlarındaki çocuklarının
eğitimine katılımlarının değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler
Enstitüsü, Ankara.
- Dempsey, K. C. (2000). Men’s share of child care: A rural and urban comparison. Journal of Family
Studies, 6(2), 245-266.
- Elçi, G., ve Mülazımoğlu Ballı, Ö. (2014). Ebeveynlerin çocuklarının serbest zaman aktiviteleri ve spora
katılımlarıyla ilgili görüş ve beklentileri. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 6(1), 36-46.
- Engle, P. L., Menon, P., Garrett, J. L., & Slack, A. T. (1997). Developing a research and action agenda for
examining urbanization and caregiving. Environment and Urbanization, 9, 253–270.
- Entwisle, D. R. & Doering, S. (1988). The emergent father role. Journal of Sex Roles, 18(3,4), 119-121.
- Erkal, S., ve Çopur, Z. (2013). The views and behaviours of women on the distribution of resbonsibility
in household activities. Sosyal Politika Çalışmaları, 13(31), 49-64.
- Evans, C. (1997). Düşük sosyo-ekonomik örneklemde Türk babaların rollerine yönelik tutumları ve
katılımları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Boğaziçi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü,
İstanbul.
- Flouri, E., & Buchanan, A. (2003). What predicts fathers’ involvement with their children? A prospective
study of intact families. British Journal of Developmental Psychology, 21, 81-98.
- Gadsden, V. (1995). The absence of father: Effects on children’s development and family functioning.
Philadelphia, PA: National Center on Fathers and Families.
- Güngörmüş Özkardeş, O., ve Arkonaç, S. (1998). İki farklı düzeyde baba olma algısı. Marmara Üniversitesi
Eğitim Bilimleri Dergisi, 10, 253–263.
- Harrington, B., Van Deusen, F., & Humberd, B. (2011). The new dad: Caring, committed and conflicted.
Boston, MA: Boston College Centre for Work and Family.
- Harris, S. M. (2002). Father absence in the African American community: Towards a new paradigm.
Race, Gender, and Class, 9, 111-133.
- Harris, K. M., & Morgan, S. P. (1991). Fathers, sons, and daughters: Differential paternal involvement
in parenting. Journal of Marriage and the Family, 531-544.
- İflazoğlu Saban, A., ve Altınkamış, N. F. (2014). Okul öncesi çağda çocuğu olan ebeveynlerin okuma
inançlarının incelenmesi. International Journal of Human Sciences, 11(1), 317-337.
- Jahn, A., & Aslam, A. (1995). Fathers’ perception of child health: A case study in a squatter settlement
of Karachi, Pakistan. Health Transition Review, 5, 191-206.
- Lamb, M. E. (2000). The history of research on father involvement: An overview. Marriage & Family Review, 29(2-3), 23-42.
- Lewis, C., & Lamb, M.E. (2003). Fathers’ influences on children’s development: The evidence from
two-parent families. European Journal of Psychology of Education, 18 (2), 211-228.
- Lindsey, E.W., Mize, J., & Pettit, G.S. (1997). Differential play patterns of mothers and fathers of sons
and daughters: Implications for children’s gender role development. Sex Roles, 37 (9/10), 643- 661.
- Marsiglio, W. (1991). Paternal engagement activities with minor children. Journal of Marriage and the
Family, 53 (4), 973-986.
- McLaughlin, K., & Muldoon, O. (2014). Father identity, involvement and work–family balance: An
indepth interview study. Journal of Community & Applied Social Psychology, 24(5), 439-452.
- Milkie, M. A., Mattingly, M. J., Nomaguchi, K. M., Bianchi, S. M., & Robinson, J. P. (2004). The time
squeeze: Parental statuses and feelings about time with children. Journal of Marriage and Family,
66(3), 739-761.
- Norman, H., Elliot, M., & Fagan, C. (2014). Which fathers are the most involved in taking care of their
toddlers in the UK? An investigation of the predictors of paternal involvement. Community, Work
& Family, 17(2), 163-180.
- Razon, N. (1987). Çocuk eğitiminde babanın rolü. Pembe Bağcık Dergisi Gözlem Yayıncılık, 1, 1-3.
Tavşancıl, E., ve Aslan, E. (2001). İçerik analizi ve uygulama örnekleri. İstanbul: Epsilon Yayıncılık.
- Tezel Şahin, F., ve Özbey, S. (2009). Okul öncesi eğitim programında uygulanan aile katılım çalışmalarında
baba katılımının yeri ve önemi. Aile ve Toplum Eğitim Kültür ve Araştırma Dergisi, 5(17), 30-40.
- Thomas, P. A., Krampe, E. M., & Newton, R. R. (2008). Father presence, family structure, and feelings
of closeness to the father among adult African American children. Journal of Black Studies, 38(4),
529-546.
- Türk Medenî Kanunu. (2001). Kanun no. 4721. < https://www.tbmm.gov.tr/kanunlar/k4721.html> adresinden
18.05.2016 tarihinde alınmıştır.
- Ünal, F., ve Kök, E. E. (2015). 0-6 yaş çocuğu olan ebeveynlerin babalık rolüne ilişkin görüşleri. International
Journal of Social Sciences and Education Research, 1 (4), 1383-1396.
- Ünlü, Ş. (2010). Being fathered and being a father: examination of the general pattern of Turkish fathers’
and their own fathers’ involvement level for children between the ages of 0-8. Yayınlanmamış Yüksek
Lisans Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (6. Baskı). Ankara:
Seçkin Yayıncılık.