Teaching Ancient History In Textbooks Of Republican Primary History / Social Studies

Yıl 2017, Cilt: 25 Sayı: 4, 1533 - 1548, 15.07.2017

Ayşe Taşkın Ahmet Şimşek

Öz

In this study it have been analyzed changes and reasons of Antic Civilizations subject in
history and Social studies textbooks in fourth graders since there public earlyperiod. For this,
the subject of Antic Civilizations in History IV belongs to 1938, 1943, 1954, and 1964; Social
Studies 4 belongs to 1969,1978, 1987, 1996, 2000, and 2015; and Social Studies textbook
which was used for 6th and 7th graders in 2007 and 2015 were compared. The datas were
collected by using documentanalysis in this study. As it is seen at the findings, there were both
Antic East and Antic Civilizations in the textbooks. It was determined that in the textbooks
belongs to 1938, 1954 and 1964 Hittite, Grek and the Roman Civilizations more. 

Anahtar Kelimeler

teaching of ancient history, social studies, textbooks, history education

Cumhuriyet Dönemi İlkokul Tarih / Sosyal Bilgiler Ders Kitaplarında Eskiçağ Tarihinin Öğretimi

Öz

Bu çalışmada Cumhuriyet döneminden günümüze ilkokul/ilköğretim dördüncü sınıflarda
okutulan Tarih ve Sosyal Bilgiler ders kitaplarında işlenen Eskiçağ Uygarlıkları konusundaki
değişim ve bu değişimin nedenleri incelenmiştir. Bunun için 1938, 1943, 1954 ve 1964 yıllarına
ait Tarih IV; 1969, 1978, 1987, 1996, 2000, 2015 yıllarına ait Sosyal Bilgiler 4; 2007 ve
2015 yıllarına ait 6.sınıf ve 7. sınıflarda okutulan Sosyal Bilgiler ders kitaplarında yer alan
Eskiçağ Uygarlıkları konuları karşılaştırılmıştır. Çalışmada doküman analizi kullanılarak veri
toplanmıştır. Çalışma sonucunda bulgularda görüldüğü üzere kitaplarda hem Eski Doğu hem
de Eski Batı Uygarlıklarına yer verilmiştir. 1938, 1954 ve 1964 yıllarına ait kitaplarda Eti
(Hitit) ile Yunan ve Roma uygarlıklarına daha fazla yer verildiği tespit edilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

eskiçağ tarihi öğretimi, sosyal bilgiler, ders kitapları, tarih eğitimi

Kaynakça

• Akurgal, E. (2002). Anadolu Kültür Tarihi (13. Baskı). Ankara: Tubitak.
• Bauer, S W. (2013). Antik Dünya, İlk Kayıtlardan Roma’nın Dağılmasına. (Çev. Mehmet Moralı). (1. Baskı). İstanbul: Alfa Basım Yayın.
• Baymur, F. (1949). Tarih Öğretimi. (3. Baskı). İstanbul: İnkılap Kitabevi.
• Ergin, M. (2010). Cumhuriyet Döneminde Geçmişe Bakış Açıları Klasik ve Bizans Dönemleri. N. Ergin ve S. Redford (Derleyenler). (2. Baskı), İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
• İplikçioğlu, B. (2013). Eskiçağ Tarihinin Ana Hatları (3. Baskı). İstanbul: Bilim Teknik Yayınevi.
• Kınal, F.(1998). Eski Anadolu Tarihi (4. Baskı). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Özgünel, A. C. (2010). Cumhuriyet Döneminde Geçmişe Bakış Açıları Klasik ve Bizans Dönemleri. N. Ergin ve S. Redford (Derleyenler). (2. Baskı), İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
• Sayar, M. H. (2011). Cumhuriyet Döneminde Türkiye’de Tarihçilik ve Tarih Yayıncılığı Sempozyumu Bildiriler. M. Öz (Editör). S. 767-777. Ankara: TTK Basımevi.
• Şimşek, A. & Yazıcı, F. (2013). Türkiye’de Tarih Öğrenmenin Dünü, Bugünü. TYB Akademi, 3 (8): 9-33.
• Taşkın, A. (2016). Cumhuriyet döneminde ilkokul tarih/ sosyal bilgiler ders kitaplarında eskiçağ tarihinin öğretiminin incelenmesi, yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Ulusoy, K. (2009). Lise Öğrencilerinin Tarih Dersinin İşlenişi İle İlgili Düşünceleri (Ankara Örneği), Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(1), 417-434.
• Yıldırım, R. (2007). Tarih Öğretimi ve Ders Kitapları 1994 Buca Sempozyumu. S. Özbaran (Hazırlayan). (2. Baskı). İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları.
• Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (5. Baskı). Ankara: Seçkin Yayınları.
• Yıldırım, T., ve Şimşek, A. (2015). Erken Cumhuriyet Dönemi Lise Tarih Kitaplarında Din Anlatısı. Eğitim ve Bilim, 40(179), 323-340.
• Yılmaz, A. A. (2010). Tarih Öğretmenlerinin Eskiçağ Tarihi ve Eski Türk Tarihi Öğretiminde Karşılaştıkları Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Education Science, 6(3), 2148-2156.
• Yurtsever, M. (1996). İlk-ortaöğretim Tarih Programları ve Ders Kitaplarında Tarih Bilgisi ve İlkçağ Tarihi Üniteleri, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• İncelenen Ders Kitapları
• Kültür Bakanlığı, (1938). İlkokul Kitapları Tarih IV. Sınıf. İstanbul: Devlet Basımevi.
• T.C. Maarif Vekaleti Basma Yazı ve Resimleri Derleme Müdürlüğü, (1943). İlkokullara Tarih Hulasa ve El Kitabı IV. Sınıf. İstanbul: Ahmet Halit Kitabevi.
• Akşit, N. ve Eğilmez, O. (1954). İlkokul Kitapları Tarih IV. Sınıf. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Akşit, N. ve Eğilmez, O. (1964). İlkokul Kitapları Tarih IV. Sınıf. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Konuk, İ., Su, K. ve Erdem, S (1969). 4.Sınıf Sosyal Bilgiler. Ankara: Bilgi Basımevi.
• Çalapala, R. (1978). Sosyal Bilgiler İlkokul 4. İstanbul: İnkılap ve Aka Kitabevleri.
• Sanır, F., Asal, T. ve Akşit, N. (1987). Sosyal Bilgiler İlkokul 4. M.E.Basımevi.
• Kılavuz, N. (1996). İlköğretim Sosyal Bilgiler 4. İstanbul: Önde Yayıncılık.
• Kurtcan, Y., Helvacı, K. ve Tomsuk, A. (2000). İlköğretim Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Sınıf 4. Ankara: Özgün Matbaacılık.
• Kolukısa, E.A., Oruç, A., Akbaba, B. ve Dündar,H. (2005). İlköğretim Sosyal Bilgiler 4 Ders Kitabı. Ankara: A Yayınları.
• Genç, E., Polat, M.M., Başol, S, Kaya, N., Azer, H., Gökçe, S, Koyuncu, M., Gök, A., Yıldız, A., Yılmaz, D. ve Özcan, A. (2007). İlköğretim Sosyal Bilgiler Ders Kitabı 6 (3.Baskı). İstanbul: Kelebek Matbaacılık.
• Polat, M.M., Kaya, N., Koyuncu, M. ve Özcan, A. (2007). İlköğretim Sosyal Bilgiler 7 Ders Kitabı (1.Basım). İstanbul: Devlet Kitapları.
• Birbiçer, B. (2015). İlköğretim Sosyal Bilgiler 4 Ders Kitabı Öğrenci Çalışma Kitabı. Ankara: Dikey Yayıncılık.
• Karabıyık, E.Ü. (2014). İlköğretim Sosyal Bilgiler 6 Ders Kitabı. Ankara: Evren Yayıncılık.
• Karabıyık, E.Ü. (2014). İlköğretim Sosyal Bilgiler 7 Ders Kitabı. Ankara: Evren Yayıncılık.