A Study On Fulfillment Levels Of Supervisory Duties Of School Principals In Primary Schools

Yıl 2017, Cilt: 25 Sayı: 5, 1681 - 1694, 15.09.2017

Yüksel Gündüz

Öz

The goal of this study is to find out teacher perceptions regarding fulfillment levels of
supervisory duties of school principals in primary schools. A descriptive survey model has been
used in this study. Population of this study consists of 3719 teachers working at 70 primary
schools and 19 secondary schools in Maltepe district of Istanbul in 2014-2015. 422 teachers
working at 20 primary schools and 10 secondary schools constitute the sampling based on
homogenous scheme. In this study, an inventory of fulfillment levels of supervisory duties of
school principals has been used. Alpha value of the inventory was found as (.97) . Frequencies,
percentages, arithmetic mean, standard deviation, t test and one- way analysis of variance
have been used for the data analysis. Based on results of the study, it was found that fulfillment
level of supervisory duties of school principals was ‘medium’ according to teacher perceptions.
For the sub-dimensions, it was found that school principals fulfill the duties of ‘supervising
teachers’ and ‘supervising education and instruction’ at the medium level whereas fulfillment
level of ‘supervising physical environment’ was found ‘high’. Significant differences were found
based on the variables of gender and age. Results of the study suggest that school principals be
engaged with more active supervisory activities and regular and systematic in-service training
programs should be implemented. 

Anahtar Kelimeler

primary education, school principal, teacher, supervision

İlköğretim Kurumlarında Görev Yapan Müdürlerin Denetim Görevlerini Yerine Getirme Düzeylerinin İncelenmesi

Öz

Bu araştırmanın amacı, ilköğretim okullarında görev yapan okul müdürlerinin denetim
rollerini ne düzeyde yerine getirdiklerini ortaya koymaktır. Araştırmada, genel tarama modeli
kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini 2014-2015 öğretim yılında İstanbul ili Maltepe ilçesindeki
70 ilk ve 19 ortaöğretim okulunda çalışan 3719 öğretmen oluşturmaktadır. Örneklemi
ise, benzeşik örnekleme yöntemi ile belirlenen 20 ilk ve 10 ortaöğretim okulunda görev
yapan öğretmenlerden uygun örnekleme yöntemi ile seçilen 422 öğretmen oluşturmaktadır.
Araştırmada, Müdürlerin Denetim Görevlerini Yerine Getirme Düzeylerini Belirleme Ölçeği
kullanılmıştır. Ölçeğin Cronbach Alfa değeri (.97) bulunmuştur. Verilerin çözümlenmesinde,
frekans, yüzdelik, aritmetik ortalama, standart sapma, “t” testi ve tek yönlü varyans analizi
işlemleri yapılmıştır. Araştırmada, öğretmenler müdürlerin denetim görevlerini genel olarak
“orta” düzeyde yerine getirdiklerini belirtmişlerdir. Alt boyutlar bazında bakıldığında ise,müdürler “öğretmeni denetleme” ve “eğitim-öğretimi denetleme” görevini “orta” düzeyde
yerine getirirken, “fiziki mekânı denetleme” görevini ise “çok” düzeyinde yerine getirmişlerdir.
Cinsiyet ve yaş değişkenine göre, öğretmen görüşleri arasında anlamlı farklılıklar bulunmuştur.
Okul müdürlerinin genel olarak daha aktif bir denetim etkinliğinde bulunmaları sağlanmalı ve
bunun için de düzenli ve sistemli olarak hizmet içi eğitim programları düzenlenmelidir. 

Anahtar Kelimeler

İlköğretim, müdür, öğretmen, denetim

Kaynakça

• Acheson, K. A. & Gall, M. D. (2003). Clinical supervision and teacher development. New York: John Wiley and Sons.
• Akçay, C. & Başar, M. A. (2004). İlköğretim okulu müdürlerinin yönetsel görevlere ayırdıKları zaman ve bunları önemli görme dereceleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 10 (38), 170–197.
• Argon, T. (2010).Akademisyenlerin performans değerlendirme motivasyon ve örgütsel adalet ile ilgili gö- rüşlerine ilişkin nitel bir çalışma. International Online Journal of Educational Sciences, 2 (1), 133-180.
• Aslanargun, E. ve Tarku, E (2014). Teachers’ Expectations about Supervision and GuidanceRoles of Supervisors Educational Administration: Theory and Practice 20(3), 281-306.
• Aslanargun, E. & Göksoy, S. (2013). Öğretmen Denetimini Kim Yapmalıdır? Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Özel Sayı, 98-121.
• Aslan, H. (2000). İlköğretim okullarında yöneticilerin, yönetici teftişine konu olan görevlerinin de- ğerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Teszi. Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Aydın, M. (1993). Çağdaş eğitim denetimi. Ankara: Pegem Yayınları.
• Balcı, A. (2005). Eğitim yönetimi terimleri sözlüğü. Ankara: Tek Ağaç Yayıncılık.
• Balcı, A. (2009).Sosyal bilimlerde araştırma, yöntem, teknik ve ilkeler. Ankara: Pegem Akdemi.
• Başar, H. (1995). Eğitim denetçisi. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Başar, H. (1981). Okul yöneticilerinin denetim görevleri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Başar, H. (2006) Türkiye’de eğitim denetimi. In M. Hesapçıoğlu & A. Durmuş (Eds.), Türkiye’de Eğitim Bilimleri: Bir Bilanço Denemesi, (pp. 158-165) Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Başaran, İ. E. (1993). Eğitim yönetimi. Ankara: Gül Yayınevi.
• Başaran, İ.E. (1992). Yönetimde insan ilişkileri, yönetsel davranış. Ankara: Yargıcı Matbaası.
• Bayraktutan, İ. (2011). İlköğretim okul müdürlerinin denetim rolleri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas.
• Blase, J. & Blase, J. (2002). The micropolitics of instructional supervision. Education Administration Quarterly, 38 (1), 6-44.
• Bursalıoğlu, Z. (1975). Eğitim yöneticilerinin yeterlikleri. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları.
• Bursalıoğlu, Z. (2002). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış 11. Basım. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2011). Bilimsel araş- tırma yöntemleri. 13. Baskı. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Crow, G.M., Hausman, C. S. & Scribner, J.P. (2002). Reshaping the role of the school principal. Yearbook of the National Society for the Study of Education, 101(1), 189–210.
• Çalhan, G. (1999). İlköğretim okulu müdürlerinin öğretim liderliği. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• Çiçek, Sağlam, A. ve Demir A. (2009). İlköğretim müfettişlerinin rehberlik görevlerini yerine getirme düzeylerine ilişkin öğretmen görüşleri. Milli Eğitim Dergisi, 38 (183), 130-139.
• Doğanay, E. (2006). Taşra birimlerindeki ilk ve orta öğretim kurumlarında yürütülen teftiş hizmetlerinin karşılaştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Van.
• Dönmez, B. (2002). Müfettiş, okul müdürü ve öğretmen algılarına göre ilköğretim okulu müdürlerinin yeterlikleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 8 (29), 27–45.
• Dündar, A. A. (2005). İlköğretim okullarında yapılan teftişin okul başarısı ve gelişimi üzerine etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Fraenkel, J. R. and Wallen, N. E. (2006). How to design and evaluate research in education. New York: McGraw-Hill.
• Fullan, M. (1999). Change forces: the sequel. London: Falmer Press.
• Göktaş, A. (2008). İlköğretim okulu müdürlerinin ve ilköğretim müfettişlerinin ders denetimine ilişkin yeterliklerinin sınıf öğretmenlerince değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kırıkkale Üniversitesi, Kırıkkale.
• Guarnay, B. (1971). Yönetim bilimine giriş. (Çev.:İhsan Kuntbay) Ankara: TODAİE Yayınlan.
• Halverson R. & Kelley, C. (2004). How principals make sense of complex artifacts to shape local instructional practice. In W.K. Hoy & c.g. (Eds). Educational administration, policy and reform: Research and measurement research and theory in educational administration, Volume 3, CT: Information Age Press
• Hedges, L. E. (1989). Supervising the beginning teacher an affirming approach, The Interstate Printers and Publishers, İnc, Danville, İlliniois.
• İnal, A. (2008). İlköğretim okullarında yapılan denetimlerde müfettişlerin tutum ve davranışlarının öğretmenler tarafından değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
• Karagözoğlu, G. (1985). Eğitimde teftişin yeniden düzenlenmesi. Çağdaş Eğitim Dergisi, 104, 4-8.
• Karasar, N. (2004). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kaya, Y. K. (1984). Eğitim yönetimi. Ankara: TODAIE Yayınları.
• Kaykanacı, M. (2003). İlköğretim okulu müdürlerinin yönetim işlerine verdikleri önem ve harcadıkları zaman. Kastamonu Eğitim Dergisi, 11 (1), 137–158.
• Kavas, E. (2005). İlköğretim müfettişlerinin denetim davranışlarına ilişkin öğretmen algı ve beklentileri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Kimbrough, R.B. & Burkett, C.W. (1990). The principalship: Concepts and practices. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
• Kline, R.B. (2005). Principles and practice of structural equation modeling. New York: Guilford.
• Knoll, M. K. (1987). Supervision for better instruction. New Jersey: Prentice Hail, INÇ, Englewood Cliffs.
• Knootz, H. & Weihrich, W. (1980). Management. New York: McGraw Hill.
• Kowalski,T. J. (2003). Contemporary school administration. New York: Pearson Education Inc.
• Kurt, S. (2009). İlköğretim kurumlarındaki yöneticilerin denetleme faaliyetlerine ilişkin yönetici gö- rüşlerinin değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi, Edirne.
• Küçük, E. (2008). İlköğretim okulları öğretmenlerinin okul yöneticilerine yönelik çağdaş denetim algıları ile meslek motivasyon düzeyleri arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
• Lee, J. (1998). İmproving student learning. İstanbul: Kalder Yayınları.
• Öncel, Y. (2006). İlköğretim okulu müdürlerinin denetimdeki rol ve yeterlikleri. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Harran Üniversitesi, Şanlıurfa.
• Özbaş, M. (2002). İlköğretim okulu müdürlerinin sınıf içi etkinliklerin denetiminde yapmaları gereken ve yapmakta oldukları işler konusunda müdür ve öğretmen görüşleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Özbek, O. (1997). Öğretmenlerin ders teftiş etkinliklerinde müfettişlerden beklentileri ve bu beklentilerin müfettişlerce gerçekleştirilme düzeyleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Özden, Y.(1999). Eğitimde dönüşüm eğitimde yeni değerler. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Özmen, F. & Batmaz, C. (2006). İlköğretim okul müdürlerinin öğretmen denetimindeki Etkililikleri. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 2, 102–120.
• Patton, M. Q. (2002). Qualitative research & evaluation methods. 3. Baskı. London: Sage Publications.
• Renklier, A. (2005). İlköğretim denetmenlerinin ilköğretim okullarında öğrenme öğretme süreçleri ve yönetim görevleriyle ilgili etkililik düzeyleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi, Kayseri.
• Rosenholts, S. J. (1985). Political myth education reform: Lessons from research on teaching. Phi Delta Kappan, 66 (5), 349-355.
• Rue, L. W. & Byars, L. L.(1990). Supervision, key link to productivity. The United States: Irwin Publishers.
• Sergiovanni, T. J. & Starratt, R. J. (1993) Supervision a redefinition. United States: McGraw-Hill, Inc.
• Sullivan, S. & Glanz, J. (2000). Alternatives approaches to supervision: case from the field. Journal of Curriculum and Supervision, 15 (3), 212–235.
• Tanrıveren, N. (2000). İlköğretim okulu yöneticilerinin denetim görev ve yeterlilikleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
• Taşdan, M. (2008). Çağdaş eğitim denetiminde meslektaş yardımlaşması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 41 (1), 69-92.
• Taymaz, H. (1997). Eğitim sisteminde teftiş. Ankara: Tapu ve Kadastro Vakfı Matbaası.
• Taymaz, H. (2000). Okul yönetimi. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Topçu, İ. & Aslan B. (2009). İlköğretim okullarında yöneticilerin öğretimin denetimi görevlerini yerine getirme biçemleri. 1. Uluslararası Türkiye Eğitim Araştırmaları Kongresi. Çanakkale.(2-21).
• Ural, A ve Aslim, S. T. (2013). Okul müdürlerinin öğretim programlarını bilme, denetleme ve destekleme düzeyleri: öğretmen değerlendirmelerine ilişkin bir betimleme. Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, 32, 26-38.
• Uluğ, F. (1985). Açıklamalı Eğitim Yönetimi Sözlüğü: Uygulamadaki Eğitim Yönetimi Terimleri Üzerine Bir Çalışma. Ankara.
• Williams, R. (2007). A Case study ın clınıcal supervısıon: movıng from an evaluatıon to a supervision mode. Unpublished doctoral dissertation, The Pennsylvania State University, Pennsylvania, USA.
• Yıldırım, M. K. (2013). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin, müdürlerinin denetim görevlerini gerçekleştirmelerine ilişkin algılarının örgütsel bağlılıklarına etkisi (Elazığ İli Örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi, Elazığ.
• Yılmaz, K. (2009). Okul müdürlerinin denetim görevi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10 (1), 19-35.
• Zepeda, S. J. (2003). Instructional supervision. New York: Eye On Education, Inc.