Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Kaynaştırma Sınıflarında Çalışan Öğretmenlerin Kişilerarası Öz-Yeterlik İnançlarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi

Yıl 2018, Cilt: 26 Sayı: 6, 2057 - 2067, 15.11.2018
https://doi.org/10.24106/kefdergi.2388

Öz

Bu araştırmanın amacı kaynaştırma öğrencisiyle
çalışan öğretmenlerin kişilerarası öz-yeterlik inançlarını çeşitli değişkenler
açısından incelemektir.
Araştırma 2016-2017 eğitim
öğretim yılında Edirne merkez ilinde, tesadüfi örnekleme yöntemiyle seçilen
kaynaştırma sınıfı öğretmenleridir. Araştırmaya 148 öğretmen katılmıştır. Araştırmada
genel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak
Brouwers ve Tomic (2002) tarafından geliştirilen Çapri ve Kan, (2006)
tarafından Türkçeye uyarlanıp geçerlik ve güvenirlik çalışması yapılan Öğretmen
Kişilerarası Öz-yeterlik Ölçeği kullanılmıştır. Demografik bilgileri toplamak
için araştırmacı tarafından hazırlanan kişisel bilgiler formu kullanılmıştır.
Araştırma sonucunda öğretmenlerin öz-yeterlik inançları kadın öğretmenlerin
erkek öğretmenlere göre daha yüksek çıkmıştır. Bu durumun gerekçesi öğretmenlik
mesleğinin kadınlara daha uygun görülmesi, kadınların daha duygusal olmaları ve
kadınların iletişim becerilerinde daha iyi olmalarına bağlanabilir. Kıdem yılı
değişkenine göre anlamlı bir farklılık gözlenmemiştir. Bu durum genel anlamda
kaynaştırma uygulamalarında çalışan öğretmenlerin öz- yeterlilik düzeylerinin
yüksek olmasına bağlanabilir. Yaş değişkenine göre anlamlı bir farklılık
çıkmamasının gerekçesi ise günümüzde özellikle internet aracılığıyla bilgiye
ulaşmanın kolay olmasına bağlanabilir. Yöneticilerden destek alıp almadığı
değişkenine göre anlamlı bir farklılık gözlenmemiştir. Bu durumun gerekçesi ise
öğretmenlerin kutsal bir meslek olan öğretmenlik mesleğini layığıyla benimsemiş
olmalarına bağlanabilir. Aldığı ücretten memnun olup olmama değişkenine göre
anlamlı bir farklılık gözlenmemesinin gerekçesi ise öğretmenlerin öğretmenlik
mesleğinin saygınlığını ön plana alıp okul ortamındaki diğer bireylerle
etkileşim içine girdikleri söylenebilir.

Kaynakça

  • Allinder, R. M. (1994). The relationship between efficacy and the ıİnstructional practices of special education teachers and consultants. Teacher Education and Special Education, 17, 86-95.
  • Arslantaş, H. İ. ve Özkan, M. (2013). Etkili öğretmen özellikleri üzerine sıralama yöntemiyle bir ölçekleme çalışması, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(1), 311-330.
  • Ashton, P. T., ve Webb, R. B. (1986). Making a difference: teachers' seme of efficacy and student achievement. New York: Longman. Bandura, A. (1977). Self-efficacy: toward a unifying theory of behavioral change. Psychological Review, 84(2), 191-215.
  • Batu, E. S. (2000). Kaynaştırma, destek hizmetler ve kaynaştırmaya hazırlık etkinlikleri. Özel Eğitim Dergisi, 2(4), 35 – 45.
  • Batu, S. (1998). Özel gereksinimli öğrencilerin kaynaştırıldığı bir kız meslek lisesindeki öğretmenlerin kaynaştırmaya ilişkin görüş ve önerileri. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
  • Brouwers A, Tomic W. ve Stijnen S. (2002). A Confirmatory Factor Analysis of Scores on The Teacher Efficacy Scale. Swiss J Psychol.;61(4):211–9. doi: 10.1024/1421-0185.61.4.211.
  • Brouwers, A. ve Tomic, W. (2002). The factorial validity of scores on the teacher interpersonal self-effıcacy scale. Educational and Psychological Measurement, 61, 433-445.
  • Chopra, R. (2008). Factors influencing elementary school teachers’ attitude towards inclusive education british educational research association annual conference, Heriot-Watt University, Edinburgh, 3-6 Eylül 2008.http://www.leeds.ac.uk/educol/documents/174842.pdf 21.01.2017 tarihinde ulaşılmıştır.
  • Çapri, B. ve Kan, A.(2006). Öğretmen kişilerarası öz-yeterlik ölçeğinin türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 48-61.
  • Çelikten, M. ve Can, N. (2003). Yönetici, öğretmen ve veli gözüyle ideal öğretmen, Selçuk Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15, 253-267.
  • Foster, T. ve Newman, E. (2005). Just a knock back? ıdentity bruising on their route to becoming a male primary school teacher. teachers and teaching.: Theory and Practice, 11(4), 341-358.
  • Friedman, I.A. (2004). Organizational expectations of the novice teacher.. Social Psychology of Education, 7, 435-461.
  • George, D. ve Mallery, P. (2003). SPSS for windows step by step: a simple guide and reference., 4th edition, Boston: Allyn ve Bacon, USA.
  • Girgin, G., ve Baysal, A. (2005). Tükenmişlik sendromuna bir örnek: zihinsel engelli öğrencilere eğitim veren öğretmenlerin mesleki tükenmişlik düzeyi. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 4 (4), 172-187.
  • Gökdere, M. (2012). Sınıf öğretmenleri ile sınıf öğretmeni adaylarının kaynaştırma eğitimine yönelik tutum, endişe ve etkileşim düzeylerinin karşılaştırmalı incelenmesi, Educational Science, Theory & Practice, 12(4), 2789-2799.
  • Guskey, T. R., ve Passaro, P. D. (1994). Teacher efficacy: a study of construct dimensions. American Educational Research Journal, 31, 627-643.
  • Kaner S., Şekercioğlu G. ve Yellice-Yüksel B. (2007). Öğretmenlerin ve ana-babaların öz-yetkinlik inançları, tükenmişlik algıları ve çocukların problem davranışları. Ankara Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projesi Kesin Raporu. Ankara.
  • Karakelle, S., ve Canpolat, S. (2008). Tükenmişlik düzeyi yüksek ilköğretim öğretmenlerinin öğrencilere yaklaşım biçimlerinin incelenmesi, Eğitim ve Bilim, 33 (147), 106-120.
  • Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi: kavramlar-ilkeler-teknikler. (15. Baskı). Ankara: Nobel Yayınevi.
  • Korkut, F. (2005). Yetişkinlere yönelik iletişim becerileri eğitimi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 28, 143-149.
  • Korkut, K. ve Babaoğlan, E. (2012). Sınıf öğretmenlerinin öz yeterlik inançları. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 8(16), 269-281.
  • Lamude K. G., Scudder J. & Furno-Lamude J. (1992). The relationship of student resistance strategies in the classroom to teacher burnout and teacher type-a behavior. Journal of Social Behavior & Personality, 7 (4), 597-610.
  • MEB Öğretmen Yetiştirme Genel Müdürlüğü (2009). Öğretmen Yeterlilikleri. Ankara: MEB Yayınları.
  • Moshtaghi, S. ve Fathi, N. (2017). Relationship between the components of ınterpersonal self-efficacy and computer self-efficacy among teachers in dezful city. Interdiscip J Virtual Learn Med Sci.1-7. doi: 10.5812/ijvlms.11497.
  • Odluyurt, S. ve Batu, E. S.( 2012) Kaynaştırmanın başarısını etkileyen faktörler. Sema Batu, Aysun Çolak ve Serhad Odluyurt (Ed.), Öözel gereksinimli öğrencilerin kaynaştırılması öğretmen el kitabı. Ankara. Vize Basın Yayın.
  • Oshagbemi T. (2000). How satisfied are academics with their primary tasks of teaching research and administration and management?. International Journal of Sustainable Higher Education 1 (2), 124-136.
  • Pajares, F. ve Miller, M.D. (1994). The role of self-efficacy and self-concept beliefs in mathematical problem-solving: a path analysis. Journal of Educational Psychology, 86, 193-203.
  • Rauth, M. ve Bowers, G. R. (1986). Reactions to induction articles. Journal of Teacher Education, 37(1), 38-41.
  • Rimm-Kaufman, S.E. ve Sawyer, B.E. (2004). Primary-grade teachers’ self-efficacy beliefs, attitudes toward teaching and discipline and teaching practice priorities in relation to the responsive classroom approach. The Elementary School Journal, 104 (4), 321-341.
  • Saban, A. (2003). A Turkish profile of prospective elementary school teachers and their views of teaching. Teaching and Teacher Education,19, 829-846.
  • Sanchez-Nunez, M. T., Fernandez-Berrocal, P., Montanes, J. ve Latorre, J. M. (2008). Does emotional intelligence depend on gender? The socialization of emotional competencies in men and women and its implications. Electronic Journal of Research in Educational Psychology, 6 (2), 455-474.
  • Saracaloğlu, A. S. ve Aydoğdu, B. (2012). Fen ve teknoloji öğretmenlerinin kişilerarası öz-yeterlik inançlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. ınternational journal of new trends in arts, sports & science education - 1(1) 21-35.
  • Saracaloğlu, A. S. ve Yenice, N. (2009). Fen bilgisi ve sınıf öğretmenlerinin öz-yeterlik inançlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Eğitimde Kuram ve Uygulamaa. 5 (2) 244-260.
  • Schwarzer, R. ve Schmitz, G. S. (2004). Perceived self-efficacy and teacher perceived self-efficacy and teacher burnout: a longitudinal study in ten german schools. [Online yayın]. Verfügbar unter http://self.uws.edu.au/Conferences/2004_Schwarzer_Schmitz.pdf.
  • Seçer, F. (2011). Sınıf öğretmenlerinin kişiler arası öz-yeterlik inançları ile kaynaştırmaya yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Konya.
  • Seçer, F. (2011). Sınıf öğretmenlerinin kişilerarası öz yeterlik inançları ile kaynaştırmaya yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
  • Soodak, L. C. ve Podell, D. M. (1993). Teacher efficacy and student problem as factors in special education referral. Journal of Special Education, 27(1), 66–81.
  • Tschannen-Moran, M. ve Hoy, A.W. (2007). The differential antecedents of self-efficacy beliefs of novice and experienced teachers. Teaching and Teacher Education, 23, 944–956.
  • Tschannen-Moran, M., Woolfolk-Hoy, A. ve Hoy, W. K. (1998). Teacher efficacy: ıts meaning and measure. Review of Educational Research, 68(2), 202-248.
  • Walther-Th omas, C. S., Korinek, L., McLaughlin, V. L. ve Williams, B. T. (2000). Collaboration for inclusive education: developing successful programs. Boston: Allyn and Bacon.
  • Woolfolk, A.E. ve Hoy, W.K. (1990). Prospective teachers’ sense of efficacy and beliefs about control. Journal of Educational Psychology, 82, 81-91.
  • Yılmaz, M., Köseoğlu, P., Gerçek C. & Soran H. (2004). Öğretmen öz-yeterlik inancı. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim Dergisi, 5 (58), 50–54.
  • Yorgancı, A. E. ve Bozgeyikli, H. (2016). Sınıf öğretmenlerinin kişilerarası öz-yeterlilik algılarıyla örgütsel güven algılarının incelenmesi. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi,. 6(10) 47-79.

Examination of The Interpersonal Self-Sufficiency Beliefs of Teachers Working at Inclusive Classes

Yıl 2018, Cilt: 26 Sayı: 6, 2057 - 2067, 15.11.2018
https://doi.org/10.24106/kefdergi.2388

Öz

teachers working with his/her inclusive student with regard to certain variables. The study was carried out in the city of Edirne during the 2016-2017 academic year with inclusive class teachers selected by way of random sampling method. General survey model was used in the study. A total of 148 students participated in the study. Teacher Interpersonal Self-Efficacy Scale developed by Brouwers and Tomic (2002) for which the Turkish adaptation along with the reliability and validity studies were carried out by Çapri and Kan (2006) was used in the study for data acquisition. Personal information form prepared by the researcher was used for acquiring demographic information. The self-efficacy levels of female teachers were higher in comparison with those of male teachers at the end of the study. This can be attributed to the fact that the teaching profession is better suited to women, that women are more emotional, and that women are better at communicative competence. There was no significant difference according to the age of the seniority. This can be attributed to the fact that the self-efficacy levels of teachers working in cohesion practice are generally high. The reason for not making a meaningful difference according to the age variable can be attributed to the ease of accessing information with internet today. There is no significant difference according to the variable that the managers receive support. The reason for this can be attributed to the fact that the teachers adopted the teaching profession, a sacred profession. The reason why it is not possible to see a meaningful difference according to whether or not they are satisfied with the received tuition is that the teachers take the prestige of the teaching profession as a front and engage with other individuals in the school environment.

Kaynakça

  • Allinder, R. M. (1994). The relationship between efficacy and the ıİnstructional practices of special education teachers and consultants. Teacher Education and Special Education, 17, 86-95.
  • Arslantaş, H. İ. ve Özkan, M. (2013). Etkili öğretmen özellikleri üzerine sıralama yöntemiyle bir ölçekleme çalışması, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(1), 311-330.
  • Ashton, P. T., ve Webb, R. B. (1986). Making a difference: teachers' seme of efficacy and student achievement. New York: Longman. Bandura, A. (1977). Self-efficacy: toward a unifying theory of behavioral change. Psychological Review, 84(2), 191-215.
  • Batu, E. S. (2000). Kaynaştırma, destek hizmetler ve kaynaştırmaya hazırlık etkinlikleri. Özel Eğitim Dergisi, 2(4), 35 – 45.
  • Batu, S. (1998). Özel gereksinimli öğrencilerin kaynaştırıldığı bir kız meslek lisesindeki öğretmenlerin kaynaştırmaya ilişkin görüş ve önerileri. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
  • Brouwers A, Tomic W. ve Stijnen S. (2002). A Confirmatory Factor Analysis of Scores on The Teacher Efficacy Scale. Swiss J Psychol.;61(4):211–9. doi: 10.1024/1421-0185.61.4.211.
  • Brouwers, A. ve Tomic, W. (2002). The factorial validity of scores on the teacher interpersonal self-effıcacy scale. Educational and Psychological Measurement, 61, 433-445.
  • Chopra, R. (2008). Factors influencing elementary school teachers’ attitude towards inclusive education british educational research association annual conference, Heriot-Watt University, Edinburgh, 3-6 Eylül 2008.http://www.leeds.ac.uk/educol/documents/174842.pdf 21.01.2017 tarihinde ulaşılmıştır.
  • Çapri, B. ve Kan, A.(2006). Öğretmen kişilerarası öz-yeterlik ölçeğinin türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 48-61.
  • Çelikten, M. ve Can, N. (2003). Yönetici, öğretmen ve veli gözüyle ideal öğretmen, Selçuk Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15, 253-267.
  • Foster, T. ve Newman, E. (2005). Just a knock back? ıdentity bruising on their route to becoming a male primary school teacher. teachers and teaching.: Theory and Practice, 11(4), 341-358.
  • Friedman, I.A. (2004). Organizational expectations of the novice teacher.. Social Psychology of Education, 7, 435-461.
  • George, D. ve Mallery, P. (2003). SPSS for windows step by step: a simple guide and reference., 4th edition, Boston: Allyn ve Bacon, USA.
  • Girgin, G., ve Baysal, A. (2005). Tükenmişlik sendromuna bir örnek: zihinsel engelli öğrencilere eğitim veren öğretmenlerin mesleki tükenmişlik düzeyi. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 4 (4), 172-187.
  • Gökdere, M. (2012). Sınıf öğretmenleri ile sınıf öğretmeni adaylarının kaynaştırma eğitimine yönelik tutum, endişe ve etkileşim düzeylerinin karşılaştırmalı incelenmesi, Educational Science, Theory & Practice, 12(4), 2789-2799.
  • Guskey, T. R., ve Passaro, P. D. (1994). Teacher efficacy: a study of construct dimensions. American Educational Research Journal, 31, 627-643.
  • Kaner S., Şekercioğlu G. ve Yellice-Yüksel B. (2007). Öğretmenlerin ve ana-babaların öz-yetkinlik inançları, tükenmişlik algıları ve çocukların problem davranışları. Ankara Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projesi Kesin Raporu. Ankara.
  • Karakelle, S., ve Canpolat, S. (2008). Tükenmişlik düzeyi yüksek ilköğretim öğretmenlerinin öğrencilere yaklaşım biçimlerinin incelenmesi, Eğitim ve Bilim, 33 (147), 106-120.
  • Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi: kavramlar-ilkeler-teknikler. (15. Baskı). Ankara: Nobel Yayınevi.
  • Korkut, F. (2005). Yetişkinlere yönelik iletişim becerileri eğitimi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 28, 143-149.
  • Korkut, K. ve Babaoğlan, E. (2012). Sınıf öğretmenlerinin öz yeterlik inançları. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 8(16), 269-281.
  • Lamude K. G., Scudder J. & Furno-Lamude J. (1992). The relationship of student resistance strategies in the classroom to teacher burnout and teacher type-a behavior. Journal of Social Behavior & Personality, 7 (4), 597-610.
  • MEB Öğretmen Yetiştirme Genel Müdürlüğü (2009). Öğretmen Yeterlilikleri. Ankara: MEB Yayınları.
  • Moshtaghi, S. ve Fathi, N. (2017). Relationship between the components of ınterpersonal self-efficacy and computer self-efficacy among teachers in dezful city. Interdiscip J Virtual Learn Med Sci.1-7. doi: 10.5812/ijvlms.11497.
  • Odluyurt, S. ve Batu, E. S.( 2012) Kaynaştırmanın başarısını etkileyen faktörler. Sema Batu, Aysun Çolak ve Serhad Odluyurt (Ed.), Öözel gereksinimli öğrencilerin kaynaştırılması öğretmen el kitabı. Ankara. Vize Basın Yayın.
  • Oshagbemi T. (2000). How satisfied are academics with their primary tasks of teaching research and administration and management?. International Journal of Sustainable Higher Education 1 (2), 124-136.
  • Pajares, F. ve Miller, M.D. (1994). The role of self-efficacy and self-concept beliefs in mathematical problem-solving: a path analysis. Journal of Educational Psychology, 86, 193-203.
  • Rauth, M. ve Bowers, G. R. (1986). Reactions to induction articles. Journal of Teacher Education, 37(1), 38-41.
  • Rimm-Kaufman, S.E. ve Sawyer, B.E. (2004). Primary-grade teachers’ self-efficacy beliefs, attitudes toward teaching and discipline and teaching practice priorities in relation to the responsive classroom approach. The Elementary School Journal, 104 (4), 321-341.
  • Saban, A. (2003). A Turkish profile of prospective elementary school teachers and their views of teaching. Teaching and Teacher Education,19, 829-846.
  • Sanchez-Nunez, M. T., Fernandez-Berrocal, P., Montanes, J. ve Latorre, J. M. (2008). Does emotional intelligence depend on gender? The socialization of emotional competencies in men and women and its implications. Electronic Journal of Research in Educational Psychology, 6 (2), 455-474.
  • Saracaloğlu, A. S. ve Aydoğdu, B. (2012). Fen ve teknoloji öğretmenlerinin kişilerarası öz-yeterlik inançlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. ınternational journal of new trends in arts, sports & science education - 1(1) 21-35.
  • Saracaloğlu, A. S. ve Yenice, N. (2009). Fen bilgisi ve sınıf öğretmenlerinin öz-yeterlik inançlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Eğitimde Kuram ve Uygulamaa. 5 (2) 244-260.
  • Schwarzer, R. ve Schmitz, G. S. (2004). Perceived self-efficacy and teacher perceived self-efficacy and teacher burnout: a longitudinal study in ten german schools. [Online yayın]. Verfügbar unter http://self.uws.edu.au/Conferences/2004_Schwarzer_Schmitz.pdf.
  • Seçer, F. (2011). Sınıf öğretmenlerinin kişiler arası öz-yeterlik inançları ile kaynaştırmaya yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Konya.
  • Seçer, F. (2011). Sınıf öğretmenlerinin kişilerarası öz yeterlik inançları ile kaynaştırmaya yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
  • Soodak, L. C. ve Podell, D. M. (1993). Teacher efficacy and student problem as factors in special education referral. Journal of Special Education, 27(1), 66–81.
  • Tschannen-Moran, M. ve Hoy, A.W. (2007). The differential antecedents of self-efficacy beliefs of novice and experienced teachers. Teaching and Teacher Education, 23, 944–956.
  • Tschannen-Moran, M., Woolfolk-Hoy, A. ve Hoy, W. K. (1998). Teacher efficacy: ıts meaning and measure. Review of Educational Research, 68(2), 202-248.
  • Walther-Th omas, C. S., Korinek, L., McLaughlin, V. L. ve Williams, B. T. (2000). Collaboration for inclusive education: developing successful programs. Boston: Allyn and Bacon.
  • Woolfolk, A.E. ve Hoy, W.K. (1990). Prospective teachers’ sense of efficacy and beliefs about control. Journal of Educational Psychology, 82, 81-91.
  • Yılmaz, M., Köseoğlu, P., Gerçek C. & Soran H. (2004). Öğretmen öz-yeterlik inancı. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim Dergisi, 5 (58), 50–54.
  • Yorgancı, A. E. ve Bozgeyikli, H. (2016). Sınıf öğretmenlerinin kişilerarası öz-yeterlilik algılarıyla örgütsel güven algılarının incelenmesi. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi,. 6(10) 47-79.
Toplam 43 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Derleme Makale
Yazarlar

Mehmet Yavuz

Yayımlanma Tarihi 15 Kasım 2018
Kabul Tarihi 5 Nisan 2018
Yayımlandığı Sayı Yıl 2018 Cilt: 26 Sayı: 6

Kaynak Göster

APA Yavuz, M. (2018). Kaynaştırma Sınıflarında Çalışan Öğretmenlerin Kişilerarası Öz-Yeterlik İnançlarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Kastamonu Education Journal, 26(6), 2057-2067. https://doi.org/10.24106/kefdergi.2388