Türkiye'de İlköğretimde Görsel Sanatlar ile ilgili Yapılan Lisansüstü Tezlerin Eğilimleri

Yıl 2019, Cilt: 27 Sayı: 2, 767 - 784, 15.03.2019

Ayşegül Oğuz Namdar , Vildan Önder

https://doi.org/10.24106/kefdergi.2719

Cited By: 5

Öz

Bu araştırmanın amacı, Türkiye’de ilköğretim düzeyinde
görsel sanatlar ile ilgili yapılan lisansüstü tezlerin içerik analizini yaparak
eğilimlerini belirmektir. Bu amaçla, YÖK ulusal tez veri merkezinden ilköğretim
ve görsel sanatlar ile ilgili anahtar kelimeler gelişmiş tarama yapılarak 84
tane tez nitel araştırma kapsamında içerik analizi ile analiz edilmiştir. Bu
araştırma, erişme izin durumundan “izinli” tezler seçilerek, geçmişten 2016
yılın sonuna kadar yapılan tezler ile sınırlandırılmıştır. Araştırmada tezler
danışman unvanı, tarih, üniversite, bölüm, düzey, yöntem, grup seçimi, çalışma
grubu düzeyi, çalışma grubu büyüklüğü, veri toplama araçları, öneriler, anahtar
kelimeler, araştırmacı cinsiyeti, yerli ve yabancı kaynakça sayısı bakımından
incelenmiştir. Bulgular frekans ve kod tabloları ile sunulmuştur. Araştırma
sonuçlarına bakıldığında Türkiye’de ilköğretim düzeyinde görsel sanatlarla
ilgili yapılan lisansüstü tez yazarlarının büyük çoğunluğunun kadın olduğu,
tezlerin danışmanlarının büyük çoğunluğunun Yrd. Doç. Dr. Unvanına sahip
olduğu, tez basım tarihinin yıllara göre dağılımına bakıldığında en fazla tezin
2011 yılında yapıldığı, en fazla tezin Gazi Üniversitesinde yazıldığı, en fazla
tezin resim-iş öğretmenliği bölümünde yazıldığı, en fazla tezin yüksek lisans
düzeyinde olduğu görülmüştür. Tezlerin yöntemine bakıldığında büyük oranda
nitel tezlere ağırlık verildiği, çalışma grubu olarak en çok ilköğretim
öğrencileriyle çalışıldığı, veri analizi yöntemlerinden nitel araştırmalarda en
çok içerik analizi ve doküman analizi yapıldığı; nicel araştırmalarda SPSS
kullanıldığı görülmüştür. Tezler öneriler bakımından incelendiğinde, hizmet içi
eğitim ve seminerlerin verilebileceği, sanat eğitimi ortamlarının gerekli
materyallerle donatılması gerektiği, görsel sanatlar ders süresinin artırılması
gerektiği, müzelerle işbirliği yapılması gerektiği en sık tekrar edilen
öneriler arasında yer almaktadır.

Anahtar Kelimeler

içerik analizi, lisansüstü tezleri, ilköğretim, görsel sanatlar

Kaynakça

• Alakuş, A. O. ve Mercin, L. (2009). Sanat Eğitimi ve Görsel Sanatlar Öğretimi, Ankara: Pegem Yayınevi.
• Alakuş, A.O (2009). Eğitsel Eleştiri. Alakuş, A.O ve Mercin, L. (Editör), Sanat Eğitimi ve Görsel Sanatlar Öğretimi (s.57-58).Ankara: Pegem Yayınevi.
• Altınkurt, L. (2007). Sanat eğitimi ile ilgili lisansüstü tezlerin incelenmesi. Milli Eğitim, 173, 105-113.
• Artut, K. (2006). Sanat Eğitimi Kuramları ve Yöntemleri, Ankara: Anı Yayıncılık.
• Aydın, A. ve Uysal, Ş. (2014). Türkiye‘de eğitim yönetimi teftişi planlaması ve ekonomisi alanındaki doktora tezlerinin incelenmesi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14 (1), 177-201.
• Bağ, H. ve Çalık, M. (2017). İlköğretim düzeyinde yapılan argümantasyon çalışmalarına yönelik tematik içerik analizi, Eğitim ve Bilim. 42(190), 281-303.
• Bağ, H., Kara, İ., & Uşak, M. (2002). Kimya ve fizik eğitimiyle ilgili makaleler bibliyografyası. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakülte-si Dergisi, 2(12), 48-59.
• Cavas, B., Cavas, P., Ozdem, Y. Rannikmae, M., & Ertepinar, H. (2012). Research Trends in Science Education from the Perspective of Journal of Baltıc Science Education: A Content Analysis from 2002 to 2011. Journal of Baltic Science Education, 11 (1), 94-102.
• Cavitt, M. E. (2006). A content analysis of doctoral research in beginning band education, 1958-2004. Journal of Band Research, 42(1), 42-58.
• Chang, P. L., & Hsieh, P. N. (1997). A qualitative review of doctoral of dissertation management in Taiwan. Higher Education, 33, 115-136.
• Çakmakçı, G. (2006). Science education in turkey: a bibliography on teaching and learning science. http://www.geocities.ws/scienceeducationinturkey/eduTurk.pdf
• Çalık, M., Ünal, S., Coştu, B., & Karataş, F. Ö. (2008). Trends in Turkish Science Education. Essays in Education, Special Edition, 23-46.
• De Jong, O. (2007). Trends in western science curricula and science education research: A Bird’s eye view. Journal of Baltic Science Education, 6(1), 15-21.
• Doğru, M., Gençosman, Tuna, Ataalkın, A.N. ve Şeker, F. (2012). Fen bilimleri eğitiminde çalışılan yüksek lisans ve doktora tezlerinin analizi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 9(1): 49-64.
• Fışkın, R., & Nas, S. (2013). A Content Analysis of the International Journal on Marine Navigation and Safety of Sea Transportation from 2007 to 2012.Trans. Nav. Journal, 7(1), 145-149.
• Gençaydın, Z. (2002). Sanat Eğitimcisi Yetiştirmede G.E.E. Resim-İş Bölümünün Yeri ve Bugünkü Durumu Üstüne. Gazi Üniversite-si’nin Eğitimde 75. Yılı Sanat Eğitimi Sempozyumu. Ankara: Gazi Üniversitesi İletişim Matbaası.
• Gökay, M (2009). Görsel Sanatlar Eğitimi.Alakuş, A.O & Mercin, L (Eds.), Sanat Eğitimi ve Görsel Sanatlar Öğretimi (s.13-18).Ankara: Pegem Yayınevi.
• Gökay, M (2010). Sanat Kitabım Sanata İlk Adım. Konya: Aybil Yayıncılık.
• Guo Z., & Sheffield J. (2008). A paradigmatic and methodological examination of knowledge management research: 2000 to 2004. Decision Support Systems, 44, 673-688. http:// oc.eab.org.tr/egtconf/pdfkitap/pdf/488.pdf.
• Hüseyinbaş, Ö., Çalap, G., ve Kurnaz, M.A. (2018). Kastamonu eğitim dergisinde 2010-2016 yılları arasında yayınlanan makalelerin analizi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 26(1), 231-240. doi:10.24106/kefdergi.378337
• Juodaitytė, A., & Kazlauskienė, A. (2008). Research methods applied in doctoral dissertations in education science (1995-2005): Theo-retical and empirical analysis. Vocational Education: Research & Reality, 15, 36-45.
• Kayhan, M., & Koca, S. (2004). Matematik eğitiminde araştırma konuları: 2000-2002. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26, 72-81.
• Kırışoğlu, O. T. (2009). Sanat Kültür Yaratıcılık – Görsel Sanatlar ve Kültür Eğitimi Öğretimi, Ankara: Pegem Yayınevi.
• Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. Thousand Oaks, Sage.
• Oruç, Ş., & Ulusoy, K. (2008). Sosyal bilgiler öğretimi alanında yapılan tez çalışmaları. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 26, 121-132.
• Özsoy, V (2016). Görsel Sanatlar Eğitimi Makaleler. (2. Baskı) Ankara: Pegem Akademi.
• Öztürk, R. (1994). Sanata Duyulan İlgi Düzeyi ile Demokratik Tutum Arasındaki İlişki. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Pasin, G. (2004). Lise Sanat Etkinliklerini İzleme 11. Sınıf, İstanbul: MEB Yayınları.
• Pekmezci, H. (1997). İlköğretim Okullarında Sanat Eğitimine Toplu Bakış – İlköğretim Okullarında Sanat Eğitimi ve Sorunları. Türk Eğitim Derneği XV. Öğretim Toplantısı, Kayseri: Gün Ofset Matbaacılık.
• Read, H. (1984). The Meaning of Art, London: Faber & Faber.
• San, İ. (1979). Sanatsal Yaratma ve Çocukta Yaratıcılık, Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• San, İ. (1983). Sanat Eğitimi Kuramları, Ankara: Tan Yayınları.
• San, İ. (2008). Sanat ve Eğitim, Ankara: Ütopya Yayınevi.
• Sert, G., Kurtoğlu, M., Akıncı, A., & Seferoğlu, S. S. (2012, Şubat). Öğretmenlerin teknoloji kullanma durumlarını inceleyen araştırma-lara bir bakış: Bir içerik analizi çalışması. Akademik Bilişim, Uşak.
• Sözbilir, M., Kutu, H., & Yaşar, M. D. (2012). Science education research in Turkey: A content analysis of selected features of papers published. In J. Dillon& D. Jorde (Eds). The World of Science Education: Handbook of Research in Europe (pp.341-374). Rotterdam: Sense Publishers.
• Şara, P.,Karadedeli, İ. &Hasanoğlu, G. (2016). Sınıf yönetimi alanında ulakbim’de taranan makalelerin incelenmesi. Kırıkkale Üniversi-tesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6 (2), 291-306.
• Wassink F., & Sadi, Ö. (2016). Türk fen bilimleri eğitiminde araştırma ve yönelimler: 2005–2014 yılları arası bir içerik analizi. İlköğre-tim Online, 15(2), 594-614.
• Williams, M. E., & Buboltz, W. C. (1999). Content Analysis of the Journal of Counseling & Development. Journal of Counseling & Development, 77(3), 344-349
• Yalçın, N.,Bilican, S., Kezer, F. & Yalçın, Ö. (2009). Hacettepe üniversitesi eğitim fakültesi dergisinde yayımlanan makalelerin niteliği: İçerik analizi. Retrieved December 6 2009.