Aid Policies Regarding Poor Students With Low Socioeconomic Levels at Schools: Reconsidering Social Justice

Yıl 2019, Cilt: 27 Sayı: 5, 2203 - 2220, 15.09.2019

Gülay Aslan

https://doi.org/10.24106/kefdergi.3394

Cited By: 1

Öz

The purpose of this
descriptive study was to evaluate the aid policies regarding the poor students
with low socioeconomic levels implemented at schools. In this qualitative
study, purposive sampling technique was used. The participants involved 55 school administrators
and 19 teachers working at different school stages in Tokat during 2016-2017
academic year. The data of
the study were collected semi-structured open-ended questions. The semi-structured form
involved questions regarding the types of aids carried out at schools, their
frequency, the funding of aids, and the things to be done about them. The data were analyzed using content analysis
technique. The necessary measures were taken to increase validity and reliability
during data collection and analysis. As a result, it was found that the schools
lacked systematic common policies regarding poor students with low
socioeconomic levels and the policies mostly depended on parent-teacher
associations’ budgets and private income created by schools in various ways. Although
the efforts of schools are significant, it can be seen that regulatory and
holistic policies are required at a macro level. When the
schools are allocated budgets, some criteria should be set to eliminate the
injustice among schools; especially those involving poor students with low
socioeconomic levels, and the budgets should be allocated based on these
criteria.

Anahtar Kelimeler

Aid politics, poor students, social justice, education right, Turkey

Sosyoekonomik Düzeyi Düşük Yoksul Öğrencilere Yönelik Okullarda İzlenen Yardım Politikaları: Sosyal Adaleti Yeniden Düşünmek

Öz

Sosyoekonomik
düzeyi düşük yoksul öğrencilere yönelik okullarda izlenen yardım politikalarını
değerlendirmeyi amaçlayan bu araştırma, betimsel niteliktedir. Nitel araştırma deseninin kullanıldığı
araştırmada, amaçlı örnekleme tekniği tercih edilmiştir. Çalışma grubu, 2016-2017 öğretim yılında Tokat ilinde farklı kademlerde görev yapan 55 okul yöneticisi ve 19 öğretmenden
oluşmuştur. Araştırmada veriler yarı-yapılandırılmış
açık-uçlu sorular yoluyla elde edilmiştir. Yarı yapılandırılmış
formda, okullarda yapılan yardım türleri, ne sıklıkta yapıldığı, yardımlara
kaynağın nasıl bulunduğu ve bu konuda neler yapılması gerektiğine ilişkin
sorulara yer verilmiştir. Veriler,
içerik analizi ile çözümlenmiştir. Veri toplama, işleme ve analiz süreçlerinde
geçerlik ve güvenirliği artırıcı önlemler alınmıştır. Sonuç olarak, okullarda, sosyo ekonomik düzeyi düşük yoksul öğrencilere
yönelik olarak izlenen sistematik ortak politikaların olmadığı, politikaların
okul aile birliklerinin bütçelerine ve okulun çeşitli yollarla yarattığı bütçe
dışı özel gelir kaynaklarına bağlı kaldığı tespit edilmiştir. Okulların
çabaları anlamlı olmakla birlikte, makro düzeyde düzenleyici ve bütünsel politikalara
gereksinim olduğu görülmektedir. Okullara bütçe ayrılırken, başta sosyoekonomik
düzeyi düşük çocukların bulunduğu dezavantajı okullar olmak üzere, okullar
arası adaletsizlikleri giderici çeşitli ölçütlerin geliştirilmesi ve okullara
bütçelerin bu ölçütlere göre tahsis edilmesi gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Yardım politikaları, yoksul öğrenciler, sosyal adalet, eğitim hakkı, Türkiye

Kaynakça

• Acemoğlu, D., & Pischke, J. S. (2000). Changes in The Wage Structure, Family Income, And Children’s Education. Retrieved [02/07/2013] from http://econ.lse.ac.uk/staff/spischke/nels5.pdf. Âdem, M. (1993). Ulusal Eğitim Politikamız ve Finansmanı. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Yayınları No:172. Akça, Ş. (2002). Ailelerin ilköğretim kademesine yaptıkları eğitim harcamaları Ankara ili örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Anıl, D., Özer Özkan, Y., & Demir, E. (2012). PISA 2012 Araştırması Ulusal Nihai Rapor. Ankara: Işkur Matbaacılık. Apple, M. W. (2004). Neoliberalizm ve Eğitim Politikaları Üzerine Eleştirel Yazılar. (çev. F. Gök vd.). Ankara: Eğitim Sen Yayınları. Arslan, S. (2000). Ankara ilinde ortaöğretim okullarının özel gelir kaynakları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversi-tesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. Aslan, G. (2015). An Analysis Regarding The Equality Perceptions Of Educational Administrators. The Anthropologist, 20(1-2), 40-49. Aslan, G. (2016). Taşımalı Eğitim Kapsamındaki Öğrencilerin Ortaöğretime Geçiş Başarılarının Eğitimsel Eşitlik Temelli Bir Anali-zi. In K. Beycioğlu, N. Özer, D. Koşar & İ. Şahin (Eds.), Eğitim Yönetimi Araştırmaları (pp. 1-17). Ankara: Pegem yayınevi. Aslan, G. (2017).Determinants of Student Successes in Transition from Basic Education to Secondary Education (TEOG) Examina-tion: An Analysis Related to Non-School Variables. Education and Science, 42 (190), 211-236. Balcı, A. (2004). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntem, Teknik ve İlkeler. (4. bsı). Ankara: Pegem Yayıncılık. Balcı, A. (2014). Etkili Okul ve Okul Geliştirme (7. bs.). Ankara: Pegem Akademi. Boratav, K. (1997). Yapısal Uyum ve Bölüşüm: Uluslararası Bir Bilanço. Türk-Iş 97 Yıllığı 1990’larin Bilançosu Değerlendirme Yazıları 2 (pp. 31-45). Ankara: Türk-İş yayınları. Bowles, S. (1977). Eşitsiz Eğitim ve Toplumsal İşbölümünün Yeniden Üretimi, (çev. K. İnal), Power and Ideology in Education. New York: Oxford University Press. Coleman, J. S. (1988). Social Capital in The Creation of Human Capital. American Journal of Sociology, 94, 95-120. DİE. ( 2003). Türkiye Eğitim Harcamaları Araştırması 2002 Ankara: DİE matbaası, ISBN 975-19-3867-8 Dinçer, M. A., & Kolaşin, G. U. (2009). Türkiye’de Öğrenci Başarısında Eşitsizliğin Belirleyicileri. İstanbul: Sabancı Üniversitesi Yayınları. Ercan, F. (1997). Neo-Liberalizm ve Yapısal Uyum Politikalarının Eğitim Hakkı Üzerindeki Etkileri. Türk-Iş 97 Yıllığı 1990’larin Bilançosu Değerlendirme Yazıları 2 (pp. 46-73). Ankara: Türk-İş yayınları. Ercan, F. (1998). Eğitim ve Kapitalizm: Neo-Liberal Eğitim Ekonomisinin Eleştirisi. İstanbul: Bilim Yayıncılık. ERG. (2009). Eğitimde Eşitlik Politika Analizi ve Öneriler. İstanbul: Sabancı Üniversitesi Yayınları. Gelbal, S. (2008). Sekizinci Sınıf Öğrencilerinin Sosyoekonomik Özelliklerinin Türkçe Başarısı Üzerine Etkisi. Eğitim ve Bilim, 33(150), 1-13. Gök, F. (2004). Eğitimin Özelleştirilmesi. In N. Balkan, S. Savran (Haz.), Neoliberalizmin Tahribatı (pp. 94-110). Ankara: Metis yayınları. Gök, F. (2013). Türkiye’de Eleştirel Eğitimin Gündemi. In N. Kurul, T. Öztürk & İ. Metinnam (Der), Kamusal Eğitim Eleştirel Yazılar. Ankara: Siyasal Kitapevi. Gümüş, A., Tümkaya, S., & Dönmez, T. (2004). Sıkıştırılmış Okullar (Adana’da İlköğretim Okulları, Öğretmenleri ve Öğrencileri Üzerine Yapılmış Bir Araştırma). Ankara: Eğitim Sen Yayınları. Hoy, W. K., & Miskel, C.G. (2016). Eğitim Yönetimi Teori Araştırma ve Uygulama (7.baskıdan çev.) (S.Turan, çev. ed.). Ankara: Nobel Yayınevi. Karakütük, K. (2012). Eğitim Planlaması. Birinci Baskı, Ankara: Elhan Yayınevi. Kavak, Y., Ekinci, E., & Gökçe, F. (1997). İlköğretimde Kaynak Arayışları. Ankara: Şafak Matbaacılık. Kiraz, Z. (2014). Okullar Arasındaki Ayrışmanın Çözümlenmesi: Çankaya Örneği. The Journal of Academic Social Science, 2(7), 72-100. Köse, A., & Şaşmaz, A. (2014). İlköğretim Kurumlarının Mali Yönetimi Araştırma Raporu. Retrieved [12/07/2018] from http://www.egitimreformugirisimi.org/wp-content/uploads/2017/03/ERG_MaliYonetimArastirmaRaporu.pdf. Kurul, N. (2012). Eğitim Finansmanı. Genişletilmiş ve Gözden Geçirilmiş 2. Baskı, Ankara: Siyasal Kitapevi. MEB. (2017a). Milli Eğitim İstatistikleri Örgün Eğitim 2016-2017. Ankara: MEB Strateji Geliştirme Başkanlığı yayınları. MEB. (2017b). 340 Bin Öğrenciye Özel Okul Teşviki Verilecek. Retrieved [18.12.2017] from http://www.meb.gov.tr/340-bin-ogrenciye-ozel-okul-tesviki-verilecek/haber/14240/tr. Miles, M. B., & A. M. Huberman. (1994). An Expanded Sourcebook Qualitative Data Analysis. California: Sage Publications. OECD. (2007). Education At a Glance. OECD Indicators 2007. Paris. Önder, İ. (2002). Eğitim-Öğretim Konusu/Sorunu. Özgür Üniversite Formu, 17, 51-60. Özdemir, N. (2011). İlköğretim finansmanında bir araç: Okul-aile birliği bütçe analizi Ankara ili örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. Özsoy, S. (2002). Yükseköğretimde hakkaniyet ve eşitlik sorunsalı: Türkiye’deki finansal yapıyla ilgili bir çözümleme. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Anakara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. Öztürk, Ş. (2002). İlköğretim okullarının finansman kaynakları Ankara ili Polatlı ilçesi örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Polat, S. (2007). Eğitim politikalarının sosyal adalet açısından sonuçları konusunda yönetici ve öğretmen görüşleri. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Sadi, Ö., Uyar, M., & Yalçın, H. (2014). Lise Öğrencilerinin Biyoloji Dersi Başarılarında, Cinsiyet, Sınıf Düzeyi ve Aile Yapısının Rolü. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 3(2), 138-151. Sirin, S. R. (2005). Socioeconomic Status and Academic Achievement: A Meta-Analytic Review of Research. Review of Educational Research, 75, 417-453. Stewart, F. (1995). Eğitim ve Uyum: 1980’lerin Deneyimi ve 1990’lar İçin Bazı Dersler. (çev. İ. Eser.) In Piyasa Güçleri ve Küresel Kalkınma (pp. 169-204). İstanbul: Yapı Kredi yayınları. Tan, M. (1987). Eğitimsel Fırsat Eşitliği. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 20(1-2), 245-259. Torche, F. (2005). Privatization Reform and Inequality of Educational Opportunity: The Case of Chile. Sociology of Education,78, 316-343. DOI: 10.1177/003804070507800403 TÜİK. (2013). Hanehalkı Tüketim Harcaması. Haber Bülteni, Sayı: 13579, Retrieved [22/03/2014] from www.tüik.gov.tr. UN. (2010). Millennium Development Goals Report Turkey 2010. Retrieved [26/05/2014] from http://planipolis.iiep.unesco.org/upload/Turkey/Turkey_MDG_2010.pdf. Ünal, I., Özsoy, S., Yıldız, A., Güngör, S. Aylar, E., & Çankaya, D. (2010). Eğitimde Toplumsal Ayrışma. Ankara: Ankara Üniversi-tesi Basımevi. Ünal, L. I. (2002). Eğitimin Yapısal Uyumu. Özgür Üniversite Formu, 17, 127-128. WB. (2013). Promoting Excellence in Turkey’s Schools. Retrieved [26/05/2014] from http://www-wds.worldbank.org/external/default. Yıldırım, A., & H. Şimşek. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık. Yılmaz, G. (213). Dünden Bugüne ‘Parasız Eğitim’. In N. Kurul, T. Öztürk, İ. Metinnam (Der.). Kamusal Eğitim Eleştirel Yazılar (pp. 47-56). Ankara: Siyasal yayınevi. Yolcu, H. (2007). Türkiye‘de ilköğretim finansmanının değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. YÖK. (2017). Yükseköğretim İstatistikleri. Ankara: YÖK yayınları.