THE CHAOS THEORY: IT’S REFLECTIONS ON MANAGEMENT AND THE EDUCATION

Yıl 2012, Cilt: 20 Sayı: 3, 849 - 868, 01.09.2012

Abbas Ertürk

Öz

Firstly how the chaos theory emerged in the science of physics has been analyzed in this study. The Classical Physics theory which Newton introduced and which inculcates linearity in humanity sustained its dominance for 300 years. However when humanity started to research the micro world order, the shortcomings of this theory appeared so the Quantum Physics theory introduced by Einstein. The Quantum Physics theory brought an end not only to the dominance of the Classical Physics theory, but also to the linearity thought. Therefore Quantum Physics affected all the other branches of science. In this study, the emergence of the principle of uncertainty as an element of the Quantum theory, its assertions and its effect on education and management have been analyzed

Anahtar Kelimeler

Classical Physics, Quantum Physics, Uncertainty, Chaos, Management

Kaos Kuramı: Yönetim ve Eğitimdeki Yansımaları

Öz

Bu çalışmada öncelikle kaos kuramının fizik biliminde nasıl ortaya çıktığı incelenmiştir. Newton’un ortaya koyduğu ve insanlığa doğrusallığı aşılayan klasik fizik kuramı 300 yıl boyunca hakimiyetini sürdürmüştür. Ancak insanlık, mikro dünya düzenini araştırmaya başlayınca bu kuramın yetersizlikleri ortaya çıkmaya başlamıştır. Böylece bilim çevreleri, yeni bir kuram arayışına girmiştir. Einstein ve diğerleri sayesinde gelişen kuantum fizik kuramı, bu arayışın ürünüdür. Kuantum fizik kuramı, sadece klasik fizik kuramının hâkimiyetini değil doğrusallık düşüncesinin de sonunu getirmiş, zihinsel düşüncede yeni bir çığır açmıştır. Bu yönüyle kuantum fizik, diğer tüm bilim dallarını etkilemiştir. Bu çalışmada, kuantum kuramının bir öğesi olan belirsizlik ilkesinin ortaya çıkışı, savları ve yönetim ve eğitim bilimleri üzerindeki etkisi kaos incelenmiştir

Anahtar Kelimeler

Klasik fizik, Kuantum fizik, Belirsizlik, Kaos, Yönetim.

Kaynakça

• 1. Akbaba, S. (2001). Kaos ve yönetim. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 7(28), 451-469.
• 2. Aygün, E. ve Zengin D.M. (1992). Kuantum Fiziği. http://www.zamanda yolculuk. com/ cetinbal/kuantumkuramisay.htm (Erişim Tarihi: 014.08.2011).
• 3. Baker, S. B. (1995). Chaos theory in educational systems: Principals’ perceptions of sensitive dependence on initial conditions. Yayımlanmamış Doktora Tezi. East Tennessee State University. www.libraries.etsu.edu/search (Erişim Tarihi: 04.03.2010).
• 4. Bloch, P. D. (2005). Complexity, chaos, and nonlinear dynamics: A new perspective on career development theory. Career Development Quarterly, 53(3), 194-207.
• 5. Bozdemir, S. Ve Çavuş, M.S. (2004). Klasik fiziğin kuramı ve felsefes. www.http: ucleus. istanbul.edu.tr/~cfe/dorduncu/mak2/index.html (erişim tarihi 24.08. 2011)
• 6. Bradley, L. (2010). Chaos and Fractals. http://www.stsci.edu/~lbradley/ seminar/fractals.html. (18.08.2011 tarihinde alınmıştır)
• 7. Ceran, M., Kurdoğlu, A., Öksüzoğlu H. ve İmamoğlu K. (2006). Fizik. Ankara: MEB Yayınları.
• 8. Cramer, F. (1998). Kaos ve düzen: Sırat köprüsündeki hayat (Çev. V. Ataman). İstanbul: Alan Yayınları.
• 9. Douglas, K., & Euel, E. (Eds.). (1996). Chaos theory in the social sciences: Foundations and aplications. Michigan: University of Michigan Press.
• 10. Erçetin, Ş. (2001). Yönetimde yeni yaklaşımlar. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• 11. Çobanoğlu, F. (2008). Değişim mantığını anlamak: Akış ve dönüşüm olarak örgüt. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (1) 23.
• 12. Garmston, R., & Wellman, B. (1995). Adaptive schools in a quantum universe. Educational Leadership, 52(7), 6-12.
• 13. Gleick, J. (2000). Kaos: Yeni bir bilim teorisi (Çev. F. Üçcan). İstanbul: Tübitak Popüler Bilim Kitapları. Kaos Kuramı: Yönetim ve Eğitimdeki Yansımaları ... 865 September 2012 Vol:20 No:3 Kastamonu Education Journal
• 14. Griffths, D. E., Hart, A. W., & Blair, B. G. (1991). Still another approach to administration: Chaos theory. Educational Administration Quarterly, 27(3), 430-451.
• 15. Gunter, H. (1995). Jurassic management: Chaos and management development in educational institutions. Journal of Educational Administration, 33(4), 5-30.
• 16. Gündüz, G. (2002). Kargaşa ve kaos şekil oluşumları. Ankara: Metu Yayınları.
• 17. Gürsakal, N. (2003). Yeni bilim. Bilgi Toplum Dergisi, (2), www.uludag.edu.tr/~gursakal/ (Erişim Tarihi: 20.11.2009).
• 18. Kaneko, K., & Tsuda, I. (2001). Complex systems: Chaos and beyond. New York: Springer.
• 19. Karaaslan, İ., Altuntaş, A., Zengin, F. ve Tütüncü, A. (2000). Fizik. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• 20. Karaçay, T. (2004). Determinizm ve kaos. Mantık, Matematik ve Felsefe II. Ulusal Sempozyumu. 21-24 Eylül 2004. Ankara: Başkent Üniversitesi.
• 21. Koç, U. (2004). Komplekslik yaklaşımı ve bilgi yönetimi. 3. Ulusal Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi. Bildiri Kitabı, 419-432. Osmangazi Üniversitesi İ.İ.B.F İşletme Bölümü, Eskişehir.
• 22. Künar, A. (2006). Kaos, enerji, entropi ve aydınlanma. Utopyalar Toplantısı Karaburun 2 Hazıran 2002. www.karaok.com.tr/makales.html (Erişim Tarihi: 12.10.2010).
• 23. Latif, H. (2002). Kaotik ortamda yönetim: Stratejik boyutuyla modern yönetim yaklaşımları. (Derleyenler: İ. Dalay, R. Coşkun ve R. Altunışık). İstanbul: Beta Yayım.
• 24. Lewin, R., & Regine, B. (2004). İş hayatı ve karmaşıklık bilimi. (Çev. Z. Dicleli). Otomasyon Dergisi, (141).
• 25. Lowenstein, R. (1989). Buffett: Bir Amerikan kapitalistinin yükselişi. (Çev. L. Cinemre). İstanbul: Scala Yayıncılık.
• 26. Mackey, P. F. ( 1999 ). Chaos theory and James Joyce’s everyman. Florida: University Press of Florida. www.books.google.com/books? (27.01.2008).
• 27. Morgan, G. (1998). Yönetim ve örgüt teorilerinde metafor. İstanbul: Mess Yayınları.
• 28. Murphy, P. (1996). Chaos theory as a model for managing issues and crises. Public Relations Review, 22(2), 95-113.
• 29. Mutlu, A. ve Sakınç, İ. (2006). Yönetimde kaos. İstanbul Kültür Üniversitesi Dergisi, 3, s. 1-12
• 30. Nancy, B. C. (2003). Bless the chaos - shiftin paradigms: From indipendence to interdependence. In G. R. Walz and R. L. Knowdell (Eds.), Global Realities (ss. 229-241). www.eric. ed.gov (12.01.2008).
• 31. Öge, S. (2005). Düzen mi düzensizlik (kaos) mi? Örgütsel varlığın sürdürülebilirliği açısından bir değerlendirme. Selçuk Üniversitesi- Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13.
• 32. Örnek, A. Ş. (2004). Kaosun kıyısında krizlerle yaşamayı öğrenmek. 3. Ulusal Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi (ss. 711-726). 25-26 Kasım 2004. Eskişehir: Osmangazi Üniversitesi.
• 33. Özünel, E. Ö. (2008). Folklorda yeni sıçramalar: Kuantum folklore. Milli Folklor Dergisi, sayı 79.
• 34. Prigogine, İ. & Stengers, İ. (1996). Kaostan Düzene. İstanbul: İz Yayınevi.
• 35. Radford, M. (2006). Researching classrooms: Complexity and chaos. British Educational Research Journal, 32(2) 177–190. 866 Abbas ERTÜRK Eylül 2012 Cilt:20 No:3 Kastamonu Eğitim Dergisi
• 36. Reilly, D. H. (1999). Non-linear systems and educational development in Europe. Journal of Educational Administration, 37(5), 424-40.
• 37. Ruelle, D. (2001). Rastlantı ve kaos. (Çev. D. Yurtören). Ankara: TÜBİTAK Popüler Bilim Kitapları.
• 38. Sinai, Y.G. (2010). Chaos theory yesterday, today and tomorrow. J stat Phys 138: 2-7.
• 39. Sullivan, T. J. (1999). Leading people in a chaotic world. Journal of Educational Administration, 37(5), 408-423.
• 40. Sungaila, H. (1990). The new science of chaos: Making a new science of leadership. Journal of Educational Administration, 28(2), 4-23.
• 41. Trygestad, J. (1997). Chaos in the classroom: An application of chaos theory. Roundtable Session of Chaos and Complexity Theory. American Educational Research Association. University of Minnesota. March 24-28 1997. www.eric.ed.gov (Eric Documant: 413289) (05.02.2008).
• 42. Tüz, V. M. (2004). Değişim ve kaos ortamında işletme davranışı. İstanbul: Alfa.
• 43. Wichmann, E. (1993). Kuantum fiziği: Berkeley fizik dersleri. (Çev. T. N. Durlu ve Y. Elerman). Ankara: Bilim Yayınları.
• 44. Yeşilorman, M. (2006). Kelebek kanadını kimden yana çırpıyor? Birleştirilmiş bilimin kıyısında kaos ve sosyal bilimler. Journal of İstanbul Kültür University, 3:77-86.
• 45. Zohar, D. (1998). Kuantum benlik. (Çev. S. Kervanoğlu). İstanbul: Sarmal Yayınları.