ISSUE IN THE TURKISH FOREIGN POLICY 1936 – 1939

Yıl 2008, Cilt: 16 Sayı: 2, 607 - 614, 01.10.2008

Burhan Şahin

Öz

İskenderun Sandjak İskenderun – Hatay was affiliated to the authority region of France together with Syria after the World War I. Although İskenderun Sandjak was given a special status in the Ankara Treaty, which was signed 20th October 1921, it was affected to the territory of Syria under French occupation. In the eve of World War II, when France wanted to declare the independence of Syria, Ankara intervened in this situation. First, Atatürk managed to get an independent Hatay State founded between Turkey and Syria by endeavoring and exhibiting a firm attitude. Then, on these days when the world was involved in World War II, Turkey got France, which was in trouble with mainly Germany and Italy to accept the affiliation of Hatay to Turkey and Hatay was affiliated to the territory of the Mainland Turkey . 23th June 1939 .

Anahtar Kelimeler

National Oath, Atatürk, Ankara Treaty, Community of Nations, Hatay State, Tayfur Sökmen

TÜRK DIŞ POLİTİKASINDA HATAY MESELESİ 1936-1939

Öz

İskenderun Sancağı İskenderun – Hatay Suriye ile birlikte Birinci Dünya Savaşı sonrasında Fransa’nın nüfuz bölgesine dahil edilmiştir. 20 Ekim 1921’de imzalanan Ankara İtilaflanamesinde de özel bir statü tanınmakla birlikte Fransız işgalindeki Suriye topraklarına dahil edilmişti.II. Cihan Harbinin arifesinde Fransa Suriye’nin bağımsızlığını ilan etmek isteyince, Ankara duruma müdahale etmiştir. Atatürk büyük gayret ve tavır göstererek önce Suriye ile Türkiye arasında bağımsız bir Hatay Devleti kurdurmaya muvaffak olur. Sonra, Türkiye dünyanın İkinci Cihan Harbine sürüklendiği bu günlerde başta Almanya ve İtalya ile başı dertte olan Fransa’ya Hatay’ın Türkiye’ye ilhakını kabul ettirmiş ve Hatay Anavatan topraklarına katılmıştır. 23 Haziran 1939 .

Anahtar Kelimeler

Misakı Milli, Atatürk, Ankara İtilafnamesi, Milletler Cemiyeti, Hatay Devleti, Tayfur Sökmen.

Kaynakça

• 1. Armaoğlu, Fahir, 20. Yüzyıl Siyasî Tarihi 1914-1980, Türkiye İş Bankası Kültür Yay., Tisa Matbaası, Ankara, 1980
• 2. Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri, (Derleyen: Nimet Arslan), C. I., Ankara, 1981, s.392.
• 3. Melek, Abdurrahman, Hatay Nasıl Kurtuldu, Ttk. Basımevi, Ankara, 1986, s.6.
• 4. Sarınay, Yusuf, “Atatürk’ün Hatay Politikası I (1936-1939)”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, C: XII, S:34, (Mart 1996), s.3.
• 5. Sarınay. “Atatürk’ün Hatay Politikası-II (1938-1939)” Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, C:XII, S:35 (Temmuz 1996), s.407-427
• 6. Sökmen, Tayfur, Hatay’ın Kurtuluşu İçin Harcanan Çabalar, TTK. Basımevi, Ankara, 1978, s.34-35.
• 7. İnan, Afet, Türkiye Cumhuriyeti ve Türk Devrimi, Ankara, 1977. S.135.
• 8. Gönlübol, Mehmet ve Diğerleri, Olaylarla Türk Dış Politikası (1919-1973), C. I, Ankara, 1982, s.134.
• 9. Cumhuriyet, Sayı. 4462, (14 Aralık 1936).
• 10. Cumhuriyet, Sayı. 4447, (29 Eylül 1936).
• 11. Cumhuriyet, (21 Mayıs 1938), (25 Mayıs 1938).
• 12. Şimşir, N. Bilal, “Atatürk’ün Yabancı Devlet Adamlarıyla Görüşmeleri”, Belleten, C. XLV/1, Sayı:177, (Ocak 1981), s.199-202.
• 13. TBMM Zabıt Ceridesi, Devre V, Cilt.13, 1936, s.73-78.
• 14. Düstur, Tertip.3, C.18, s.548.
• 15. Soysal, İsmail, “Hatay Sorunu ve Türk-Fransız Siyasal İlişkileri (1936-1939)”, Belleten, C. XLIX, Sayı:193, (Nisan 1985), s. 567,568.
• 16. Ulus, 28 Şubat 1937.
• 17. “Milli Davamız Olan Sancak Meselesi” Örnek olarık Afyondan mahalli haberler: Afyon’da Haber, Sayı:1721, (25. 01. 1937); Ssayı:1722 (28. 01. 1937), Sayı:1723, (30. 01. 1937).
• 18. “Hatay Bütün Yurda Kutlu Olsun, Ulus, 23 Haziran 1939.