Investigation of Primary School Student’s Perceptions of Nature By Means of Metaphors in the Context of Social Studies Teaching

Yıl 2020, Cilt: 28 Sayı: 3, 1357 - 1365, 20.05.2020

Hanifi Şekerci Midrabi Cihangir Doğan

https://doi.org/10.24106/kefdergi.3960

Cited By: 2

Öz

In the level of primary school, nature teaching is not ranking as a lesson. However, topics that are related to nature teaching are divided into the units and learning domains of Life Sciences, Social Studies and Science Education. The students’ showing awereness to the problems of nature and acquiring love of nature are among citizenship skills and values of Social Studies teaching. In respect to this, it has been seen that it is important to determine the perceptions of students about nature and benefit from them in teaching process. For this reason, in this research it was aimed to investigate the perceptions of primary school students about nature via metaphors. Criterian sampling method and phenemenology that are sorts of qualitative research were used in this research. According to this, 151 students enrolled in the 4th grade of primary school in 2018-2019 academic year participated to the study. As a means of collecting data in research, a form including expression of “the nature is a/an like…. Because…” was used and the perceptions of students about nature were tried to be determined. The forms filled by the students were collected and the data obtained was analyzed with the help of content analysis technique. According to research findings, primary school students produced 54 valid metaphors about the concept of “nature”. These metaphors were classified under 12 categories with regard to their characteristics. The findings of research reveal that metaphors have very functional features in determining students' perceptions of nature and provide important data for the teaching of Social Studies.

Anahtar Kelimeler

Nature, Metaphors, Social Studies

Sosyal Bilgiler Öğretimi Bağlamında İlkokul Öğrencilerinin Doğaya Yönelik Algılarının Metaforlar Yoluyla İncelenmesi

Öz

İlkokul düzeyinde doğa eğitimi bir ders olarak yer almamaktadır. Ancak doğa eğitimi ile ilgili konular Hayat Bilgisi, Sosyal Bilgiler ve Fen Bilimleri derslerinin ünite ve öğrenme alanlarına serpiştirilmiştir. Öğrencilerin doğa ile ilgili sorunlara duyarlılık göstermesi ve doğa sevgisi kazanması Sosyal Bilgiler öğretiminin vatandaşlık becerileri ve değerleri arasında yer almaktadır. Bu bakımdan öğrencilerin doğaya ilişkin algılarının belirlenerek öğretim sürecinde bunlardan yararlanılması önemli görülmüştür. Bundan dolayı araştırmada ilkokul öğrencilerinin doğaya ilişkin sahip oldukları algıların metaforlar aracılığı ile incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada, nitel araştırma desenlerinden olgu bilim deseni ve örneklem seçiminde ölçüt örneklem tekniği kullanılmıştır. Buna göre 2018- 2019 eğitim öğretim yılında ilkokul 4. sınıfta öğrenim gören 151 öğrenci araştırmaya katılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak öğrencilere “doğa......... gibidir. Çünkü..........” ifadesinin yer aldığı form dağıtılarak onların doğaya ilişkin algıları belirlenmeye çalışılmıştır. Öğrenciler tarafından doldurulan formlar toplanmış ve elde edilen verilerin analizinde içerik analizi tekniğinden yararlanılmıştır. Araştırma bulgularına göre ilkokul öğrencileri “doğa” kavramı ile ilgili 54 geçerli metafor üretmiştir. Bu metaforlar özellikleri bakımında 12 kavramsal kategori altında toplanmıştır. Araştırmada elde edilen bulgular öğrencilerin doğaya yönelik algılarının belirlenmesinde metaforların oldukça işlevsel özelliklerinin olduğunu ve Sosyal Bilgiler öğretimi açısından önemli veriler sağladığını ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Doğa, Metafor, Sosyal Bilgiler

Kaynakça

• Açıkgöz, K. (2002) Aktif öğrenme. İzmir: Eğitim Dünyası Yayınları.
• Akar, A. & Deniş Çeliker, H. (2015). Ortaokul öğrencilerinin doğaya ilişkin metaforları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 16, Sayı 2, 101-119
• Arslan, M. & Bayrakçı, M. (2006). Metaforik düşünme ve öğrenme yaklaşımının eğitim-öğretim açısından incelenmesi. Millî Eğitim Dergisi, sayı171, s.100-108.
• Atasoy, E. (2005). Çevre için eğitim: ilköğretim öğrencilerinin çevresel tutum ve çevre bilgisi üzerine bir çalışma. (Yayınlanmamış Doktora tezi). Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa
• Atasoy, E. & Ertürk, H. (2008) ilköğretim öğrencilerinin çevresel tutum ve çevre bilgisi üzerine bir alan araştırması. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi Cilt-Sayı: 10-1
• Aydın, F. (2010). Ortaöğretim öğrencilerinin coğrafya kavramına ilişkin sahip oldukları metaforlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimler Dergisi (KUYEB), 10(3), 1313-1322.
• Ayvaz, Z. (1998). Çevre eğitiminde temel kavramlar el kitabı. İzmir: Çevre Koruma ve Araştırma Vakfı, Çevre Eğitim Merkezi Yayınları No:5.
• Baykal, H. & Baykal, T. (2008). Küresellesen dünya’da çevre sorunları. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5 (9)
• Birinci, O. (2013). İlkokul 3. Sınıf Hayat Bilgisi dersine yönelik geliştirilen doğa eğitimi etkinliklerinin öğrencilerin doğa algılarına etkisi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Rize
• Bonnet, M., & Williams, J. (1998) Enviromental education and primary children’s attitudes towards nature and the environment. Cambridge Journal of Education, 28(2), 159-174.
• Doğanay, A. (2007). Değerler eğitimi. İçinde C. Öztürk (Ed). Hayat bilgisi ve sosyal bilgiler öğretimi yapılandırmacı bir yaklaşım (255- 286) (3.basım). Ankara: Pegem-A Yayıncılık, 255-286.
• Kahyaoğlu, M. (2015). İlköğretim öğrencilerinin doğa kavramına ilişkin algılarının metaforlar yoluyla incelenmesi. Turkish Studies. 10/11 831-846
• Kahyaoğlu, M. & Kırıktaş, H. (2016). Ortaöğretim ve üniversite öğrencilerinin “doğa” kavramına ilişkin algılarının metafor analizi yoluyla incelenmesi. Marmara Coğrafya Dergisi, 33, 58-76
• Köşker, N. (2013). İlkokul öğrencileri ve sınıf öğretmeni adaylarının doğaya ilişkin algıları ve sorumluluklarına yönelik düşünceleri, Turkish Studies, 8(3), 341-355.
• Kutru, Z. & Soran, H. (2012). Üniversite Öğrencilerinin doğa algıları. X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Kongresi 27-30 Haziran 2012, Niğde. http://kongre.nigde.edu.tr/xufbmek/dosyalar/tam_metin/pdf/2439-30_05_2012-20_10_28.pdf Erişim Tarihi: 12.03.2014
• MEB, (2005). 4- 5. Sınıf sosyal bilgiler programı. Ankara: MEB Yayınları.
• MEB (2018). 4-7. Sınıf sosyal bilgiler programı. Ankara: MEB Yayınları.
• Miles, M. B. & Huberman, A.M. (1994). An expand sourcebook: qualitative data analysis. USA: Sage Publication.
• Özhancı, E. & Yılmaz, H. (2015). Doğa sevgisi değeri (doğayı koruma ve doğadan yararlanma) ve peyzaj mimarlığı eğitimi. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 12 (1)
• Payne, P. (1998). Children’s conceptions of nature. Australian Journal of Environmental Education, 14, 19–26.
• Powers, B. A., & Knapp, T. R. (1995). A dictionary of nursing theory and research. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Rickinson, M. (2001) Learners and learning in environmental education: a critical review of the evidence. Environmental Education Research, 7, 207–320.
• Saban, A. (2004). Giriş düzeyindeki sınıf öğretmeni adaylarının “öğretmen” kavramına ilişkin ileri sürdükleri metaforlar. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(2), 131-155.
• Saban, A. (2008). İlköğretim I. kademe öğretmen ve öğrencilerinin bilgi kavramına ilişkin sahip oldukları zihinsel imgeler. İlköğretim Online, 7(2), 421-455.
• Saban, A. (2009). Öğretmen adaylarının öğrenci kavramına ilişkin sahip olduğu zihinsel imgeler. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 281-326.
• Saban, A., Koçbekir, B.N. & Saban, A. (2006). Öğretmen adaylarının öğretmen kavramına ilişkin algılarının metafor analizi yoluyla incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 6(2), 461-522.
• Van Manen, M. (2014). Phenomenology of practice: meaning-giving methods in phenomenological research and writing. California: Walnut Creek.
• Wals, A.E. (1994). Nobody planted it, it just grew! Young adolescents’ perceptions and experiences of nature in the context of urban environmental education. Children’s Environments, 11, 177–193.
• Watson, G. P. L. (2004). Place as educator, concepts of nature: Children, summer camp and environmental education. (Unpublished Major Paper). York University, Toronto, 1-51.
• Williams, R. (1976). Nature in keywords: a vocabulary of culture and society (pp. 184-189). New York: Oxford University Press.
• Yardımcı, E. (2009). Yaz bilim kampında yapılan etkinlik temelli doğa eğitiminin ilköğretim 4 ve 5. sınıftaki çocukların doğa algılarına etkisi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
• Yıldırım, A. & Şimşek H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.