Investigation of the Relationships Between Values, Ostracism and Peer Pressure Among High School Students

Yıl 2020, Cilt: 28 Sayı: 4, 1689 - 1699, 20.07.2020

Osman Hatun , Füsun Ekşi

https://doi.org/10.24106/kefdergi.4186

Öz

The purpose of this study is to investigate the relationships between value orientations, ostracism, and peer pressure among high school students. The sample of the study consisted of 395 high school students including 192 (%49) female and 203 (%51) male. Personal information form, Schwartz Values Scale, The Ostracism Experiences Scale for Adolescents, and Peer Pressure Scale were used as data collection tools. In order to examine the objectives of the study, Pearson Product-Moment Correlation, and Multiple Linear Regression Analysis were used to analyze the data. Correlation analysis indicated a significant and positive relationship between ostracism and peer pressure; a significant, and negative relationships between values (achievement, self-direction, universalism, benevolence, tradition, conformity and security), and ostracism and peer pressure. According to the results of multiple regression analysis, the values explained 19% of the total variance in the ostracism variable, and respectively self-direction and power values predicted peer pressure significantly. In addition, the values explained 39% of the total variance in the peer pressure variable, and respectively self-direction, conformity, stimulation, universalism and power values predicted peer pressure significantly. Finally, self-direction is the strongest value in predicting both ostracism and peer pressure.The purpose of this study is to investigate the relationships between value orientations, ostracism, and peer pressure among high school students. The sample of the study consisted of 395 high school students including 192 (%49) female and 203 (%51) male. Personal information form, Schwartz Values Scale, The Ostracism Experiences Scale for Adolescents, and Peer Pressure Scale were used as data collection tools. In order to examine the objectives of the study, Pearson Product-Moment Correlation, and Multiple Linear Regression Analysis were used to analyze the data. Correlation analysis indicated a significant and positive relationship between ostracism and peer pressure; a significant, and negative relationships between values (achievement, self-direction, universalism, benevolence, tradition, conformity and security), and ostracism and peer pressure. According to the results of multiple regression analysis, the values explained 19% of the total variance in the ostracism variable, and respectively self-direction and power values predicted peer pressure significantly. In addition, the values explained 39% of the total variance in the peer pressure variable, and respectively self-direction, conformity, stimulation, universalism and power values predicted peer pressure significantly. Finally, self-direction is the strongest value in predicting both ostracism and peer pressure.

Anahtar Kelimeler

values, ostracism, peer pressure, adolescence

Lise Öğrencilerinde Değerler, Sosyal Dışlanma ve Akran Baskısı Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi

Öz

Bu araştırmanın amacı, lise öğrencilerinin değer yönelimleri, ile sosyal dışlanma ve akran baskısı arasındaki ilişkilerin incelenmesidir. Araştırmanın katılımcıları, 192’si (%49) kadın ve 203’ü (%51) erkek olmak üzere toplam 395 lise öğrencisinden oluşmaktadır. Veri toplama aşamasında kişisel bilgi formu, Schwartz Değerler Ölçeği, Ergenler İçin Sosyal Dışlanma Ölçeği ve Akran Baskısı Ölçeğinden yararlanılmıştır. Verilerin analizinde Pearson momentler çarpımı korelasyonu ve çoklu doğrusal regresyon analizi kullanılmıştır. Korelasyon analizi sonuçlarına göre sosyal dışlanma ile akran baskısı arasında anlamlı ve pozitif yönde bir ilişki olduğu; değerler (başarı, öz-yönelim, evrenselcilik, iyilikseverlik, gelenek, uyum ve güvenlik) ile sosyal dışlanma ve akran baskısı arasında anlamlı ve negatif yönde ilişkiler görülmüştür. Çoklu regresyon analizi sonuçlarına göre değerlerin sosyal dışlanma değişkenindeki toplam varyansın %19’unu açıkladığı; öz-yönelim ve güç değerlerinin sosyal dışlanmayı anlamlı düzeyde yordadığı görülmüştür. Ayrıca değerlerin akran baskısı değişkenindeki toplam varyansın %39’unu açıkladığı ve sırasıyla öz-yönelim, uyum, uyarılma, evrenselcilik ve güç değerlerinin akran baskısını anlamlı düzeyde yordadığı görülmüştür. Son olarak, öz-yönelim değerinin hem sosyal dışlanmanın hem de akran baskısının en güçlü yordayıcısı olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

değerler, sosyal dışlanma, akran baskısı, ergenlik

Kaynakça

• Akın, A., Uysal, R. & Akın, Ü. (2016). Ergenler için ostrasizm (sosyal dışlanma) ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(2), 895-904.
• Aydın, A. (1999). Gelişim ve öğrenme psikolojisi. Ankara: Anı Yayıncılık
• Bacanlı, H. (2017). Değer bilinçlendirme yaklaşımı. Konya: Çizgi Kitabevi
• Baş, A., & Dilmaç, B. (2019). Ergenlerin sahip oldukları değerler, öznel iyi oluşları ve sosyal kaygıları arasındaki yordayıcı ilişki. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8 (4): 3685-3697.
• Baumeister, R. F., & Leary, M. R. (1995). The need to belong: desire for interpersonal attachments as a fundamental human motivation. Psychological bulletin, 117(3), 497 – 529. https://doi.org/10.1037/0033-2909.117.3.497
• Baxter, B. (2007). Moral education in the culturally diverse American public school: Insights from anthropology (Doctoral Dissertation). Albany State University, New York.
• Benish-Weisman, M. (2015). The Interplay between Values and Aggression in Adolescence: A Longitudinal Study. Developmental Psychology.· doi: 10.1037/dev0000015
• Beran, T. N., & Violato, C. (2004). A model of childhood perceived peer harassment: Analyses of the Canadian national longitudinal survey of children and youth data. The Journal of Psychology, 138(2), 129-148. doi: 10.3200/JRLP.138.2.129-148
• Beyaz, Ş. (2004). Heyecan arama gereksinimi ve akran baskısının ergenlerin risk alma eğilimleriyle ilişkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Büyükcebeci, A., & Deniz, M. (2017). Ergenlerde sosyal dışlanma, yalnızlık ve okul öznel iyi oluş: Empatik eğilimin aracılık rolü. International Online Journal of Educational Sciences, 9(3), 723-736.
• Büyüköztürk, Ş. (2019). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: İstatistik, araştırma deseni, SPSS uygulamaları ve yorum (25. Basım). Ankara: Pegem Yayınları
• Büyükyıldırım, İ., & Dilmaç, B. (2015). Siber mağdur olmanın insani değerler ve sosyo demografik değişkenler açısından incelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi,13(29), 7-40.
• Clasen, D. R., & Brown, B. B. (1985). The multidimensionality of peer pressure in adolescence. Journal of youth and adolescence, 14(6), 451-468.
• Coyne, S. M., Gundersen, N., Nelson, D. A., & Stockdale, L. (2011). Adolescents' prosocial responses to ostracism: An experimental study. The journal of social psychology, 151(5), 657-661. https://doi.org/10.1080/00224545.2010.522625
• Coşkun, Y., & Kurnaz, A. (2009). İlköğretim öğrencilerinin benlik saygısı ve akran baskısı düzeyi ilişkisi üzerine bir inceleme. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17, 112-129.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları (2. Basım). Ankara: Pegem Akademi
• DeRosier, M. E., & Marcus, S. R. (2005). Building friendships and combating bullying: Effectiveness of SS GRIN at one-year follow-up. Journal of Clinical Child and Adolescent Psychology, 34(1), 140-150. https://doi.org/10.1207/s15374424jccp3401_13
• Dixon, R. (2007). Ostracism: one of the many causes of bullying in groups? Journal of School Violence, 6(3), 3-26. https://doi.org/10.1300/J202v06n03_02
• Eisenberger, N. I., Jarcho, J. M., Lieberman, M. D., & Naliboff, B. D. (2006). An experimental study of shared sensitivity to physical pain and social rejection. Pain, 126(1-3), 132-138. doi: 10.1016/j.pain.2006.06.024
• Eisenberger, N. I., Lieberman, M. D., & Williams, K. D. (2003). Does rejection hurt? An fMRI study of social exclusion. Science, 302(5643), 290-292. doi: 10.1126/science.1089134
• Erikson, E. H. (1968). Identity: Youth and crisis, Norton, New York.
• Gilman, R., Carter-Sowell, A., DeWall, C. N., Adams, R. E., & Carboni, I. (2013). Validation of the ostracism experience scale for adolescents. Psychological Assessment, 25(2), 319-330. https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/a0030913
• Grusec, J. E., & Kuczynski, L. (Der.). (1997). Parenting and children’s internalization of values: A handbook of contemporary theory. NY: John Wiley & Sons
• Güngör, E. (1993). Değerler psikolojisi. Amsterdam: Hollanda Türk Akademisyenler Birliği Vakfı
• Güngör, İ. H., Ekşi, H., & Arıcak, O. T. (2012). Genç yetişkinlerde değer tercihlerinin narsistik kişilik özellikleri yordaması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(2), 1271-1290.
• Hardy, S. A., & Carlo, G. (2011). Moral identity: What is it, how does it develop, and is it linked to moral action?. Child Development Perspectives, 5(3), 212-218. https://doi.org/10.1111/j.1750-8606.2011.00189.x
• Hendricks, G., Savahl, S., & Florence, M. (2015). Adolescent peer pressure, leisure boredom, and substance use in low-income Cape Town communities. Social Behavior and Personality, 43(1), 99-109. https://doi.org/10.2224/sbp.2015.43.1.99
• Horn, S. S.; Daddis, C., & Killen, M. (2008). Peer relationships and social groups: İmplications for moral education. İçinde L. Nucci, D. Narvez (Ed.), Handbook Of Moral and Character Education (s, 267-287), New York: Routledge
• Kapıkıran, N. A., & Fiyakalı, C. (2005), Lise öğrencilerinde akran baskısı ve problem çözme. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(18), 11-17
• Karalar, R., & Kiracı, H. (2010). Bireysel değerlerin sürdürülebilir tüketim davranışı üzerindeki etkisini belirlemeye yönelik öğretmenler üzerinde bir araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 2 (2), 79-106.
• Karasar, N. (2010). Bilimsel araştırma yöntemleri. (21. Baskı). Nobel Yayın Dağıtım. Ankara.
• Kıran -Esen, B. (2002). Akran baskısı düzeyi farklı olan öğrencilerin risk alma, sigara içme davranışı ve okul başarılarının incelenmesi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Kıran-Esen, B. (2003). Akran Baskısı Ölçeği’nin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Eğitim Bilimleri ve Uygulama Dergisi 2(3), 65-76
• Kulaksızoğlu, A. (2015). Ergenlik psikolojisi. (17. Basım) İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Kuşdil, M., & Kağıtçıbaşı, Ç. (2000). Türk öğretmenlerinin değer tercih yönelimleri ve Schwartz değer kuramı. Türk Psikoloji Dergisi, 15(45), 59-76.
• Laible, D. (2007). Attachment with parents and peers in late adolescence: Links with emotional competence and social behavior. Personality and Individual Differences, 43(5), 1185-1197.
• Leets, L., & Sunwolf. (2005). Adolescent rules for social exclusion: when is it fair to exclude someone else?. Journal of Moral Education, 34(3), 343-362. https://doi.org/10.1080/03057240500211618
• Menesini, E., Nocentini, A., & Camodeca, M. (2013). Morality, values, traditional bullying, and cyberbullying in adolescence. British Journal of Developmental Psychology, 31(1), 1-14. https://doi.org/10.1111/j.2044-835X.2011.02066.x
• Metli, G. (2017). Ortaokul öğrencilerinin siber zorbalık, siber mağduriyet ve insani değerleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü).
• Morgan, C. T. (2015). Psikolojiye giriş (13. baskı). R. Eski & S. Karakaş (Çev.). Konya: Eğitim Kitabevi.
• Nansel, T. R., Overpeck, M., Pilla, R. S., Ruan, W. J., Simons-Morton, B., & Scheidt, P. (2001). Bullying behavior among US youth: Prevalence and association with psychological adjustment. Journal of the American Medical Association, 285(16), 2094–2100.
• Paciello, M., Fida, R., Tramontano, C., Cole, E., & Cerniglia, L. (2013). Moral dilemma in adolescence: The role of values, prosocial moral reasoning and moral disengagement in helping decision making. European Journal of Developmental Psychology, 10(2), 190-205. https://doi.org/10.1080/17405629.2012.759099
• Padilla-Walker, L. M., & Carlo, G. (2007). Personal Values as a Mediator Between Parent and Peer Expectations and Adolescent Behaviors. Journal of Family Psychology, 2(3), 538-541. https://doi.org/10.1037/0893-3200.21.3.538
• Pearl, R., Bryan, T., & Herzog, A. (1990). Resisting or acquiescing to peer pressure to engage in misconduct: Adolescents' expectations of probable consequences. Journal of Youth and Adolescence, 19(1), 43-55.
• Prinstein, M. J., Brechwald, W. A., & Cohen, G. L. (2011). Susceptibility to peer influence: Using a performance-based measure to identify adolescent males at heightened risk for deviant peer socialization. Developmental Psychology, 47(4), 1167. https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/a0023274
• Roccas, S., & Sagiv, L. (2010). Personal values and behavior: Taking the cultural context into account. Social and Personality Psychology Compass, 4(1), 30-41. https://doi.org/10.1111/j.1751-9004.2009.00234.x
• Rokeach, M. (1973). The nature of human values. NY: Free Press.
• Sagiv, L., & Schwartz, S. H. (2000). Value priorities and subjective well‐being: Direct relations and congruity effects. European Journal of Social Psychology, 30(2), 177- 198.
• Sangeetha, V., & Chetan, S. V. (2015). Happness and peer pressure among adolescents. Indian Journal of Positive Psychology, 6(1), 103-105
• Santrock, J. W. (2003). Adolescence (9th ed.). New York, NY: McGraw-Hill.
• Santor, D.A., Messervey, D. & Kusumakar, V. (2000), Measuring peer pressure popularity and conformity in adolescent boys and girls. Prediction school performance. Sexuel attitudes and substance abuse. Journal of Youth and Adolescence, 29(2),163-182.
• Sarı, M., Sarı, S., & Ötünç, M. S. (2008). İlköğretim öğrencilerinin demokratik değerlere bağlılıkları ve çatışma çözümü becerileri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 8(1), 161-192.
• Schwartz, S. H. (1992). Universals in the content and structure of values: Theoretical advances and empirical tests in 20 countries. In Advances in experimental social psychology (Vol. 25, pp. 1-65). Academic Press.
• Schwartz, S. H. (2012). An overview of the Schwartz Theory of basic values. Online Readings in Psychology and Culture, 2(1), 11. Retrieved from http://dx.doi.org/10.9707/2307-0919.1116
• Sebastian, C., Viding, E., Williams, K. D., & Blakemore, S. J. (2010). Social brain development and the affective consequences of ostracism in adolescence. Brain and Cognition, 72, 134– 145. https://doi.org/10.1016/j.bandc.2009.06.008
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics (6th ed.). Boston, MA: Pearson Education.
• Telef, B. B., Uzman, E., & Ergün, E. (2013). Öğretmen adaylarında psikolojik iyi oluş ve değerler arasındaki ilişkinin incelenmesi. Electronic Turkish Studies, 8(12), 1297- 1307.
• Sullivan, T. N., Farrell, A. D., & Kliewer, W. (2006). Peer victimization in early adolescence: Association between physical and relational victimization and drug use, aggression, and delinquent behaviors among urban middle school students. Development and Psychopathology, 18, 119-137. doi: 10.1017/S095457940606007X
• Williams K. D. (2011). The pain of exclusion. Scientific American Mind, 23(6), 30–38.
• Williams, K. D. (2007a). Ostracism. Annual Review of Psychology, 58, 425-452.
• Williams, K. D. (2007b). Ostracism: The kiss of social death. Social and Personal Psychology Compass, 1(1), 236–247. doi:10111/ j.1751-9004.2007.00004x
• Williams, K. D., & Nida, S. A. (2009). Is ostracism worse than bullying. İçinde M. J. Harris (Ed.) Bullying, rejection, and peer victimization: A social cognitive neuroscience perspective, (s., 279-296), New York: Springer Publishing Company
• Verplanken, B., & Holland, R. W. (2002). Motivated decision making: effects of activation and self-centrality of values on choices and behavior. Journal of personality and social psychology,82(3), 434 – 447. doi: 10.1037//0022-3514.82.3.434
• Yıldırım, M. (2007). Şiddete başvuran ve başvurmayan ergenlerin yalnızlık düzeyleri ve akran baskısı düzeyleri açısından incelenmesi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Zimmer-Gembeck, M. J., & Collins, W. A. (2003). Autonomy development during adolescence. İçinde G. R. Adams & M. Berzonsky (Eds.), Handbook of Adolescence (s.. 175-204). Oxford: Blackwell