Eğitim Tarihimizde Bir An: İkinci Meşrutiyet’in İlanı ve Darüşşafaka’nın Yeniden Kuruluşu

Yıl 2020, Cilt: 28 Sayı: 6, 2437 - 2449, 30.11.2020

Bilal Yurtoğlu

https://doi.org/10.24106/kefdergi.833962

Öz

Osmanlı’da on dokuzuncu yüzyılın ikinci yarısından sonra hızlanan modernleşme çabalarının eğitim alanındaki önemli ve tarihsel bir örneği Darüşşafaka okulunun kurulmasıdır. Darüşşafaka, dönemin yüksek bürokratlarınca kurulan Cemiyet-i Tedrisiye-i İslamiye adlı bir toplulukça özel statüde açılmış bir okulken II. Abdülhamid döneminde hamisi olan topluluğun dağıtılmasıyla dönemin eğitim bakanlığına devredilmiştir. II. Meşrutiyet’in ilanıyla birlikte okul mezunları adı geçen topluluğu yeniden canlandırıp okullarını eğitim bakanlığından geri almışlardır. Bu makalede Haziran 1909-Mayıs 1910 tarihleri arasında on iki sayı yayınlanmış Darüşşafaka adlı Osmanlıca derginin özellikle birinci sayısında bizzat topluluk üyelerince anlatılan bu süreç ortaya konulup günümüze gelindiğinde topluluğun hedeflerinin ne kadarının gerçekleştiğini değerlendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Cemiyet-İ Tedrisiye-İ İslamiye, Darüşafaka Mezunin Cemiyeti, Darüşşafaka, Darüşşafaka Dergisi, II. Abdülhamid, Fenn Gazetesi

Kaynakça

• Ayhan H., Maviş H. (1994). Darüşşafaka, TDV İslâm Ansiklopedisi, İstanbul, 9. Cilt. 7-9.
• Ergin, O. (1997). Türk Maarif Tarihi, 2 Cilt, İstanbul: Eser Kültür Yayınları.
• Günergun, Feza. (2005). Salih Zeki ve Astronomi: Rasathane-i Âmire Müdürlüğü’nden 1914 Tam Güneş Tutulmasına, Osmanlı Bilimi Araştırmaları: Salih Zeki Özel Sayısı, İstanbul Üniversitesi, VII(1), 97-122.
• Günergun, Feza. (2007), Matematiksel Bilimlerde İlk Türkçe Dergi: Mebâhis-i İlmiye (1867-69), Osmanlı Bilimi Araştırmaları, VIII(2),1-42.