Investigating the Psychometric Characteristics of Critical Thinking in Everyday Life Scale

Yıl 2021, Cilt: 29 Sayı: 4, 113 - 123, 30.11.2021

Osman Nejat Akfırat , Gizem Uyumaz , Gözde Uyumaz , Alper Çuhadaroğlu

https://doi.org/10.24106/kefdergi.780530

Öz

Critical thinking is recognized as an important skill in the process of lifelong learning and considered as one of the main goals of education. The aim of this research is to determine the psychometric characteristics of the Critical Thinking Scale in Daily Life and to contribute to the field with a tool that can make valid and reliable measurements on this subject. The study group consists of 425 students aged 14-19, and data was collected from two different groups within the scope of the research. Exploratory factor analysis was made with the data obtained from the first group, and confirmatory factor analysis was made with the data obtained from the second group. With both sets of data, Cronbach Alpha internal consistency coefficients were calculated for both the entire scale and the lower dimensions. The findings revealed that this scale is a measurement tool that can be used to determine the critical thinking skills of 14-19 year olds in Turkey in daily life and measures high reliability and validity.

Anahtar Kelimeler

Critical thinking, Daily life, validity, reliability, sclae

Günlük Yaşamda Eleştirel Düşünme Ölçeği’nin Psikometrik Niteliklerinin Belirlenmesi

Öz

Eğitimin temel hedeflerinden biri olarak kabul edilen eleştirel düşünme, yaşam boyu öğrenme sürecinde önemli bir beceri olarak kabul edilmektedir. Bu araştırmanın amacı, Günlük Yaşamda Eleştirel Düşünme Ölçeği’nin psikometrik niteliklerini belirlemek ve bu konuda geçerli ve güvenilir ölçmeler yapabilecek bir araçla alana katkıda bulunmaktır. Araştırmanın çalışma grubunu 14-19 yaş arası 425 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında iki farklı gruptan veri toplanmıştır. İlk gruptan elde edilen verilerle açımlayıcı faktör analizi, ikinci gruptan elde edilen verilerle doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. Her iki veri seti ile de hem ölçeğin tamamı hem de alt boyutlar için Cronbach alfa iç tutarlılık katsayıları hesaplanmıştır. Elde edilen bulgular bu ölçeğin Türkiye’de 14-19 yaş arası gençlerin günlük yaşamda eleştirel düşünme becerilerinin belirlenmesinde kullanılabilecek, güvenirliği ve geçerliği yüksek ölçmeler yapan bir ölçme aracı olduğunu ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Eleştirel düşünme, Gündelik hayat, geçerlik, güvenirlik, ölçek

Kaynakça

• Açışlı, S. (2015). Öğretmen adaylarının öğrenme stilleri ve eleştirel düşünme eğilimlerinin incelenmesi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 9(19, 23 – 48, Doi: 10.17522/nefefmed.57817
• Aşkın Tekkol, İ.,& Bozdemir, H. (2018). Öğretmen adaylarının yansıtıcı düşünme eğilimleri ile eleştirel düşünme becerilerinin incelenmesi . Kastamonu Education Journal, 26(6), 1897-1907. doi: 10.24106/ kefdergi.2211
• Avcı Akçalı, A. (2019). Tarih öğretmen adaylarının eleştirel düşünme becerilerinin geliştirilmesine yönelik bir eylem araştırması. Kastamonu Education Journal, 27(1), 231-246. doi:10.24106/kefdergi.416009
• Beşoluk, Ş., & Önder, İ. (2010). Öğretmen adaylarının öğrenme yaklaşımları, öğrenme stilleri ve eleştirel düşünme eğilimlerinin incelenmesi. İlköğretim Online, 9(2), 679-693.
• Cantürk Günhan, B. & Başer, N. (2009). Probleme dayalı öğrenmenı̇n öğrencı̇lerı̇n eleştı̇rel düşünme becerı̇lerı̇ne etkı̇sı̇. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 451 – 482.
• Çam Aktaş, B. (2016). Pedagojik formasyon programı öğrencilerinin eleştirel okuma özyeterlik algısı ve yansıtıcı düşünme eğilimlerinin incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 15(59), 1186 – 1202. Doi: 10.17755/esosder.76856
• Çokluk, Ö. Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve lisrel uygulamaları. Ankara: PegemA.
• Deniz, E. ve Kaptan, F. (2011). Öğretmen adaylarının eleştı̇rel düşünme becerı̇ düzeylerı̇ üzerı̇ne bı̇r ı̇nceleme. Çağdaş Eğitim Dergisi, 36(389), 23 – 31.
• Dewey, J. (1997). How we think. (İlk Basım 1909). Dover Publications. Boston.
• Ennis, R.H. (1996). Critical thinking dispositions: Their nature and assessability. Informal Logic, 18 (2&3), 165 – 182.
• Erişti, B. ve Erdem, C. (2018). Öğretmen adaylarının medya okuryazarlığı becerı̇ düzeylerı̇ ile eleştı̇rel düşünme eğı̇lı̇mlerı̇ arasındakı̇ ı̇lı̇şkı̇. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 17(67), 1234 – 1251.
• Ersoy, E. ve Başer, N. (2014). “İstatistik ve olasılık” dersinin senaryo ile öğretim süreci sonunda öğrencilerin eleştirel düşünme eğilimlerindeki değişim. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(1), 207 – 230. Doi: 10.7822/egt178
• Facione, P.A. (1990). Critical thinking: A statement of expert consensus for purposes of educational assessment and instruction. Research findings and recommendations. The California Academic Press, Millbrae.
• Fisher A. (2011). Critical thinking: An introduction. Cambridge University Press. Cambridge.
• Halpern, D.F. (2014). Thought and knowledge: An introduction to critical thinking. Psychology Press: New York.
• İskifoğlu, G. (2018). Mezunı̇yet aşamasına gelmı̇ş rehber ve psı̇kolojı̇k danışman adaylarının eleştı̇rel düşünme eğı̇lı̇mlerı̇. Turkish Studies Educational Sciences, 13(19), 1023-1038.doi: 10.7827/TurkishStudies.14080
• Karadeniz, A. ve Gürsoy, Ü. (2014). Modern metin çözümleme yöntemlerinin eleştirel düşünme, yaratıcı düşünme ve problem çözme becerilerine etkisi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(2), 99-117.
• Kartal, T. (2012). İlköğretim fen bilgisi öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimlerinin ı̇ncelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(2), 279 – 297.
• Kaşkaya, A. ve Çavuşoğlu, F. (2017). Developing the critical thinking skills in pre-service primary school teachers: Application of school and teacher-themed movies. International Online Journal of Educational Sciences, 9(3), 842 – 861.
• Kılıç, H.E. ve Şen, A.İ. (2014). UF/EMI eleştirel düşünme eğilimi ölçeğini türkçeye uyarlama çalışması. Eğitim ve Bilim, 39(176), 1-12.
• Kline, R.B. (2005). Principles and practice of structural equation modelling. New York: Guilford.
• Koç Erdamar, G. ve Bangir Alpan, G. (2017). Ortaöğretim öğretmenlerinin öğrenme stilleri ve eleştirel düşünme eğilimlerinin karşılaştırılması. Gazi University Journal of Gazi Educational Faculty, 37(1), 93-117.
• Mincemoyer, C. C.,Perkins, D. F., veMunyua, C. (2001). Critical thinking in everydaylife. Retrieved February 6, 2019 ,from Youth Life Skills Evaluation projectwebsite: http://www.humanserviceresearch.com/youthlifeskillsevaluation
• Oktay, A. (2018). Eğitime giriş. Pegem Akademi Yayıncılık. Ankara.
• Özdamar, K. (2004). Paket programlar ile istatistiksel veri analizi (çok değişkenli analizler). Eskişehir: Kaan.
• Özüdoğru, M. (2016). Eleştirel söylemden eleştirel okumaya. Anı Yayıncılık: Ankara.
• Özyurt, H. ve Özyurt, Ö. (2015). Elektrı̇k/elektronı̇k mühendı̇slı̇ğı̇ öğrencı̇lerı̇nı̇n problem çözme becerı̇lerı̇ ve eleştı̇rel düşünme eğı̇lı̇mlerı̇: Karadenı̇z Teknı̇k Ünı̇versı̇tesı̇ örneğı̇. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 11(4), 1124 – 1142.
• Pekdoğan, S. ve Bayar, A. (2016). Ünı̇versı̇te öğrencı̇lerı̇nı̇n eleştı̇rel düşünme eğı̇lı̇mlerı̇ ve bı̇lı̇msel tutumlarının farklı değı̇şkenler açısından ı̇ncelenmesı̇. International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic. 11(9), 669 – 682. Doi: 10.7827/TurkishStudies.9683
• Piji Küçük, D. ve Uzun, Y.B. (2013). Müzik öğretmeni adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 327 – 345.
• Polat, S. (2015). Eleştirel düşünme becerisi ı̇le ı̇lgili Türkiye’de yapılmış nitel çalışmaların değerlendirilmesi: bir meta-sentez çalışması. International Online Journal of Educational Sciences, 7(3), 229 – 243.
• Schregleman, S. ve Karakuş, M. (2017). Eğitsel arayüz destekli eğitim yazılımlarının eleştirel düşünme ve akademik başarı üzerindeki etkisi. Mersin Üniverstiesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(3), 839 – 855. doi: 10.17860/mersinefd.290420
• Sümer, N., (2000). Yapısal eşitlik modelleri: Temel kavramlar ve örnek uygulamalar. Türk Psikoloji Yazıları, 3 (6), 49-74.
• Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S.(2001). Using multivariatestatistics (5th Ed.) USA: Pearson.
• Töremen, F. (2010). Türk eğitim sistemi ve okul yönetimi (Ed. Çelik, V). Pegem Akademi Yayıncılık, Ankara.
• Tümkaya, S. (2011). Fen bilimleri öğrencilerinin eleştirel düşünme eğilimleri ve öğrenme stillerinin ı̇ncelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(3), 215 – 234.
• Tümkaya, S., Aybek, B. & Aldağ, H. (2009). An Investigation of university students’ critical thinking disposition and perceived problem solving skills. Eurasian Journal of Educational Research, 36, 57 – 74.
• Yıldırım, H.İ. ve Şensoy, Ö. (2017). Fen bilgisi öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimlerinin bazı değişkenlere göre ı̇ncelenmesi. Gazi University Journal of Gazi Educational Faculty, 37(2), 611 – 648.
• Yılmaz, V. ve Çelik, H. E. (2009). LISREL ile yapısal eşitlik modellemesi-1. Ankara: PegemA.